574
IX.
, , .
, , , ius civile fa-milia communi iure . XII (. Gai., 1,165; 3,40), veteres: ab intestato, suus heres ( ). sui (successio necessaria), , (Gai., 2,152; 157).
"Adgnatus proximus" XII (Gai., 3,11; Coll.,16,2,12; 16,3,23;26; Ulp., Reg., 26,1), de cuius. de cuius ( ), ().
- de cuius . ( ) , , (Gai., 3,12; 22; Ulp., Reg., 26,5; Paul., Sent., 4,8,21). (Ulp., Reg., 26,5), , gentiles (Gai., 3,17). successio graduum , - , stirps. , ius civile, , in capita (Gai., 3,16; Tit. ex Ulp., 26,5; Paul., Sent, 4,8,21).
gentiles .
, ius civile , , capitis deminutio minima, (Gai., 3,21). -
1. mortis causa
5?5
(ius strictum, Gai., 3,18) , (cognatio, Gai., 3,23). , , - . Bonorum possessio sine tabulis , . (gradus) .
|
|
, (liberi), sui, , , (causae cognitio, Gai., 1,93; 3,20). , familia ( in manu). "bonorum possessio unde liberi " (D.37,10,7,6; 38,6,2). bonorum possessio (D.38,9,1,12), ab intestato.
sui heredes, ius civile . , , sui, . , , familia, collatio bonorum. , bonorum possessio unde liberi (cautio), (boni viri arbitratu) (D.37,6,1,9). cautio bonorum possessio (D.37,6,3 pr). , , , (dos profecticia), , , , (collatio dotis)
, , , , , . , , conventio in manum, ius civile,
576
IX.
( dos adventicia, .6,20,4 .239) , . cautio ( , bonorum possessio) (D.37,7,1 pr).
"legitimi" ius civile. , , (Gai., 3,28). Bonorum possessio unde legitimi unde liberi, . , bonorum possessio , (D.37,7,2), .
SC Tertullianum, , , . SC Orfitianum 178 . , , , ( ), . bonorum possessio unde legitimi , , sui heredes: ius antiquum.
|
|
cognati . Unde cognati ( ) , (Gai., 3,31)4. cognatio (D.38,8,2; 65). . , bonorum possessio sine re.
ius civile: ( , , D.38,9,1,11); in capita .
( ) -
4 , , (D.38,8,1,4).
1. mortis causa
577
unde familia patroni. , sui heredes. , (, in manu), ( unde liberi). XII (Gai., 3,41).
: bonorum possessio , .
(unde vir et uxor) (D.38,11,1; Coll., 16,8,1; Ulp., Reg., 28,7). mortis causa , .
(unde cognati manumissoris), .
ius civile, , . , adgnatio cognatio , . 543 . 118 ab intestato.
, , . per stirpes, .
( ) ( ). in capita , . in stirpes, . , .
, .
|
|
, successio ordinum et graduum. in capita .
578
IX.
6. (successio testamentaria)
Ulp., Reg., 20,1:
Testamentum est mentis nost -
rae iusta contestatio, in id , -
soUemniter factum, ut post -
mortem nostram valeat. ,
.
. inter vivos, mortis causa. (heres). , , . , , . , , , . , , .
, .
( stirps sui ) , . (testamentum) (comitia cala-ta): . , , , -
1. mortis causa
579
, , comitia calata (adrogatio) familia5. Testamentum calatis comitiis : (Gai., 2,101; Ulp., 20,2; Gell., 1,12,18; Macrob., Sat, 1,10,1416).
( ) testamentum in procinctu . - (Gai., 2,101; Gell, 1,34,1; Cic, de orat, 1,53,228; Plut, Coril.,9). .
|
|
, : XII , (5,3).
Gai., 2,102:
Accessit deinde tertium genus -
testamenti, quod per aes et , -
libram agitur. Qui neque . Tom,
calatis comitiis neque in -
procinctu testamentum fece - ,
rat, is si subita morte - ,
guebatur, amico familiam su - ,
am, id est patrimonium su- familia,
um, mancipio dabat, eumque ,
rogabat quid cuique post ,
mortem suam dari vellet. .
Quod testamentum dicitur "
per aes et libram, scilicet quia ",
per mancipationem peragitur. .
per aes et libram6, . ,
5
: adrogatio -
rogatio (Gell, 15,27,3), testamen
tum .
.
6 (
nexi datio nexi liberatio) "testamenti factio" (Fest, p. 160 L).
580
IX.
, familia (Gai., 2,105107; Ulp., Reg., 20,36), . , mortis causa , (extraneus), . , familia, , ( "reprobatum est in ae re domesticum testimonium", Gai., 2,105), (amicus), .
, pater familias, , . familia , , . , (mores maiorum) (, ).
, , , , (usucapio pro herede). , , pater familias. , (sacra) (Gai., 2,54).
.
Gai., 2,103:
Namque olim familiae emp- familiae emptor, mo
tor, id est qui a testatore fa - , -
miliam accipiebat mancipio,
heredis locum optinebat, et ob , -
id ex mandabat testator, quid ,
cuique post mortem suam ,
■. .,. ;
dan vellet; nunc vero alius a
,.... -
heres testamenti instituitur, >
quo etiam legata rehnquun - -
tur, alius dicis gratia propter , - -
veteris iuris imitationem -
familiae emptor adhibetur. em .
1. mortis causa
581
testamentum, heres, mancipatio familiae. , heres, , de cuius .
|
|
testa mentum per aes et libram: (heres), familiae emptor , , . XII (6,1), ius (nuncupatio) per aes et libram. lex privata, "legare" ( "lex dare" " ") mortis causa.
, : mancipatio familiae nuncupatio testamenti (Ulp., Reg., 20,9). (Gai., 2,104).
, . , (amicus) : " Familiam pecuniamque tua endo mandatela custodelaque mea, quo tu iure testamentum facere possis secundum legem publicam, hoc aere aeneaque libra, esto mihi empta " " , ".
familia pecu-niaque, familia . : "familiae emptor" (" ")7. Familia , (mandatum, "manum dare" " manus"), ,
7 , , "familia" , , : "id est patrimonium suum" " " (Gai., 2,102).
582
IX.
, .
, , .
Pomp., 5 ad Q.Muc, D. 50,16,120:
Verbis legis duodecim tabu- ,
larum his 'uti legassit suae : "
rei, ita ius esto latissima [ - ]
potestas tributa videtur et , -
heredis instituendi et legata ",
et libertates dandi, tutelas ,
quoque constituendi. sed id ,
interpretation coangustatum ,
est vel legum vel auctoritate . -
iura constituentium. [-
] , .
nuncupatio testamenti. , , , , (Gai., 2,104; Ulp., Reg., 20,9): " ita ut in his tabulis cerisque scripta sunt, ita do ita lego ita testor itaque vos Quirites testimonium mihi perhibetote " ", , , , , , , ".
, . 8 (signa) (Cic, in Verr., 1,45,117). , libripens familiae emptor, , . bonorum possessio secundum tabulas (Gai., 2,119). (adscriptiones, D.28,1,22,4).
8 "tabulae" : (D.37,11,1 pr).
1. mortis causa
583
(ad probationem), (ad substantiam actus), bonorum possessio sine tabulis (Gai., 2,151a). , , bonorum possessio secundum tabulas, (.6,11,2,1 .242; . Ulp. D.28,1,21 pr).
(FIRA, III, .129159). : (.6,23,15)9. , . , II 439 . (.6,23,21) , (.6,23,28 .530; eod.,29 .531)10.
(heredis institutio), ("caput et fundamentum totius testamenti", Gai., 2,229). heredis institutio ( "TITIUS HERES ESTO" " "), . , .
Heredis institutio . , (heredis institutio detracta certa re). . , (favor testamenti), ius civile : ("auctoritate Galli Aquilii", D. 28,5,75 (74)) , . , heres
9 (339 .),
(Euseb., de vit. Const., 4,26).
10 III 446 . (Nov.Val., 21,2)
,
. ,
,
.
584
IX.
(ex certa re), , , , (D.28,5,1,4), (D.28,5,10).
Ulp., 4 ad Sab., D. 28,5,9,13:
Si duo sint heredes institute, -
unus ex parte tertia fundi , -
Corneliani, alter ex besse , -
eiusdem fundi, Celsus - ,
ditissimam Sabini sententiam -
sequitur, ut detracta fundi , , -
mentione quasi sine partibus , -
heredes scripti hereditate ,
potirentur, si modo voluntas ,
patris familias manifestis -
sime refragatur. .
, , (. Cels. D.5,3,45), . , , 11.
, , , ab intestato . , (D.50,17,7; 29,1,6; 49,1,17,2): " Nemo pro parte testatus pro parte intestatus decedere potest " " , ".