Тапсырма. Берілген сұхбатты түсініп оқыңыз

-Ержан, «Қазақ дастарханы» ұғымының мәні неде?

- Асылхан, «Қазақ дастарханы» деген ұғымда тек тамақ түрлерінің атауы ғана емес, тұтас ұлттың адамгершілік рухы танылады.

- «Қазақ дастарханының» негізгі қағидасы қандай?

- «Қазақ дастарханы» - ұлтымыздың «Қонақ келсе - құт» принципіне негізделген.

- Бата дегеніміз не? Ол не үшін беріледі?

- Қазақтың қасиетті дастарханында асты ішіп-жеп болған соң, ас қайырып, бата берген. Бата беру – ақ ниетпен туған жарқын салт. Бата – ізгі тілек.

- Сонда батаның тәрбиелік мәні жоғары болғаны ғой?

- Иә, бата-тілектің ұлағатты үлгісі үлкен, тәрбиелік мәні зор. Қазақ халқы ізгі тілек, ақ бата арқылы мақсат-мұратқа жетуге болады деп сенген

11-тапсырма. Білгенге маржан! Ұлттық тағамдардың жасалу тәсілі туралы әңгімелеңіз

№	Түрлері.	Атауы.
І.	Сүт тағамдары	1.Айран             5.Сүзбе 2.Қаймақ           6.Сүт 3.Құрт               7.Шұбат 4.Қымыз            8.Ірімшік
ІІ.	Ет тағамдары	1.Әсіп                 11.Ет қошын 2.Бас                   12.Қазы  3.Борша – кіме  13.Қарта 4.Бұжығы           14.Қимай 5.Бітеу                15. Қуырдақ   6.Жал                  16.Қыранбөрте  7.Жау – жұмыр  17.Мипалау 8.Жая                  18.Сырбаз 9.Жөргем            19.Үлпершек 10.Ет                   20. Шұжық
ІІІ.	Сорпатағамдары	1.Жас сорпа 2.Кәкірім 3.Қалжа 4.Тармы 5.Нарын
IV.	Ұн тағамдары	1.Бауырсақ        4.Быламық 2.Бөкпен            5.Жайма 3.Бүкпелер         6.Нан
V.	Дән тағамдары	1.Боза                 5.Палау 2.Бадырақ          6.Сүркүріш 3.Жарма             7.Талқан 4.Майсөк            8.Тары көже

Сабақтың тақырыбы: Мейрамхана бизнесі

 

ТЫҢДАЛЫМ

1-тапсырма. Оқыңыз, есте сақтаңыз

Мейрамхана– ресторан

Табысты – прибыльный

Мейрамхана бизнесі– бизнес ресторана

бәсекелес – конкурент

тұтынушы – потребитель

тұрақты клиент– постоянный клиент

майталман аспаздар – специалист-повар

жоғары класты – высший класс

бірінші класты– первый класс

заманауи – современный

жоғары элиталы – высше элитный

ортаң қолды – средний класс

жоғары санатты–высшее категория

таңдаулы интерьер– выбранный интерьер

суық тағамдар – холодные блюда (закуски)

ыстық тамақ – горячее блюдо

түрлі шырындар – различные соки

сұйық тамақ – первое (жидкое) блюдо

тамақтың қалдықтары – остатки пищи

мәдениет сақтау нормаларының бірі – одно из норм культуры поведения

ОҚЫЛЫМ

Тапсырма. Мәтінді оқып, өз ойыңызбен жалғастырыңыз

Мейрамхана бизнесі

Бүгінде мейрамхана бизнесі елімізде қарқынды түрде дамып келеді. Әрі табысты, әрі пайдалы кәсіп түрі саналады. Бұрынғы кеңестік кезеңдегі қоғамдық тамақтандыру орталықтары деңгейінен әлдеқайда өскен. Халықаралық тәжірибеде қонақ үй индустриясы және мейрамхана бизнесі барынша дамыған салалардың бірінші сатысында тұр. Бәсекелесі көп сала болып саналғанымен табысы да айтарлықтай. Істің көзін таба білсе, жайлы асмосферада, ырғақты әуенмен, дәмді ас ішкен тұтынушы айналып соғары анық. Тұтынушыларының тамырын тап басып, тұрақты клиентіне айналдыру үшін барын салатындар бар. Тіпті шетелдерден майталман аспаздар шақырып, шаруасын шалқытып жүргендер жетерлік. Мейрамхана бизнесінің өзін өзі ақтауы 20 пайызды құрайды, орташа 25 пайыз деп саналса, жетістікке жеткен жағдайда 50-60-пайыздан да асып түсуі мүмкін. Кеңестік кезеңде мейрамханалар ГОСТ (Р 50762-95) стандарты бойынша үш класқа – люкс, одан кейін жоғары класты және бірінші класты болып бөлінетін-ді. Бүгінде бұл бизнесті заманауи түрде айтсақ, жоғары элиталы, ортаңқолды, фаст-фуд деп бөлуге болады. Элиталы мейрамхана белгілі, бағасы өте қымбат, соған сай жоғары санатты жайлылық, таңдаулы интерьер, ас мәзірінің сан алуандығымен ерекшеленеді. Миддл-классты мейрамхана қолжетімді бағамен келушілерін жарылқайды. Фаст-фуд болса белгілі стандарттағы тағамдар ғана ұсынады әрі өзіне-өзі қызмет көрсетуіне тура келеді. Ортаңқолды мейрамхана иесіне жылына 100-ден 350 мың долларға дейін табыс түсіреді. Қолы жүргенде тіпті 500 мың доллардан да асып жығылуы мүмкін. Сондықтан да табысы тұрақты осы салаға ден қоюшылар басым.

ЖАЗЫЛЫМ

Тапсырма. Мәтін бойынша сұрақ құрастырыңыз

Тапсырма. «Мейрамхана» тақырыбына диаграмма толтырыңыз

Тапсырма.Әр сөйлемді бірге қоюға болмайтын сөздермен толықтырыңыз

Үлгі: Алма.................... бірге қойылмайды (қияр, жүзім, алмұрт, киви)

Алма қияр+мен бірге қойылмайды.

1.Балық.................. бірге пісірілмейді (ет, картоп, сәбіз)

2. Қамыр................. бірге пісірілмейді (күріш, ет, картоп, пияз)

3. Тауық.................. бірге пісірілмейді (балық, қазы, жая)

4. Қой еті................. бірге пісірілмейді (шошқа еті, краб, шаян)