Азиада қысқы спорт ойыны

2011 жылы қаңтар-ақпан айларында Астана мен Алматы қалалары Азия құрлығы өміріндегі спорт саласының қайнаған орталығына айналды. Қазақстанда тұңғыш рет VII Қысқы Азиада ойындары болып өтті.

Азиада ойындарының өткізілуі ең алдымен Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың саяси ерік-жігерінің арқасында мүмкін болды. Әлемдік қаржы дағдарысының салдарларына қарамастан, Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша Азиада ойындары үшін арнайы республиканың негізгі екі қаласында бірегей спорт кешендері салынды. Бой көтерген ол имараттар бүгінде елдің спорт инфрақұрылымының маңызды элементтері бола отырып, азаматтарды саламатты өмір салтына кеңінен тарту ісіне қызмет етуде.

Сонымен, Астанада AD Sportwereld голландиялық басылымының нұсқасы бойынша ғаламшардағы коньки тебу стадиондары рейтингінде бірінші орынды иеленген «Алау» жаңа мұзайдын сарайы салынды. Көптеген халықаралық сарапшылардың пікірі бойынша, шорт-трек және мәнерлеп сырғанаудан жарыстар өткізілген «Сарыарқа» республикалық велотрегі де – әлемдегі ең үздік велотректің бірі.

Азиаданың қарсаңында Алматыда К-125, К-95 халықаралық шаңғымен тұ­ғыр­дан секіру кешені салынды. Халықаралық шаңғы спорты қауымдастығы өткізетін жылдық сауалнаманың нәтижесі бойынша, Қазақстанның жаңа кешені 2010 жылдың ең үздік трамплині аталды. Сонымен қатар, Алматыдағы тау биігінде орналасқан «Медеу» спорттық кешені, «Шымбұлақ» тау шаңғысы базасы және ойындардың жабылу рәсімі өткен Балуан Шолақ атындағы спорт сарайы қайта жасақталды. Шаңғы жарысын, шаңғыға лайықталған биатлонды өткізу үшін Алматы облысында Шаңғы-биатлон стадионы салынды.

Азиаданың ашылуы «Астана Арена» атты жаңа стадионда болып өтті. Салтанатты рәсімге елдің басшылығы, Халықаралық Олимпиадалық комитеттің және Азия Олимпиадалық кеңесінің президенттері, өзге де құрметті қонақтар қатысты.

VII Қысқы Азиада ойындарына әлемнің 27 елінен мыңнан астам спортшы қатысты. Жарыстардың бағдарламасына 11 спорт түрі енгізілді: коньки тебу спорты, мәнерлеп сырғанау, шайбалы хоккей, допты хоккей (бенди), шаңғы жарысы, биатлон, тұғырдан шаңғымен секіру, тау шаңғысы, фристайл, шорт-трек, шаңғыға лайықталған қысқы спорттық сайыс. Барлығы 69 медаль жиынтығы сарапқа салынып, бұл қысқы Азиада тарихындағы рекордтық көрсеткіш болды.

Қазақстан осы ойындарда қысқыАзиадада алтын медаль саны бойынша рекорд жаңартып, 32 алтын медаль иеленді және жалпы командалық есепте айқын басымдылықпен бірінші орынды жеңіп алды. Біздің құрамамыздың қоржынында 70 награда болса, оның 21-і күміс және 17-сі қола медальдар.

Екінші орынды 13 алтын, 24 күміс және 17 қола медаль алып, Жапония иеленді. Үшінші орынға 13 алтын, 12 күміс және 13 қола медаль алған Оңтүстік Корея ие болды. Төртінші орынды 11 алтын, 10 күміс және 14 қола медальмен Қытай алды.

Айтқандай, бұрынғы рекорд – 29 алтын медаль Жапония құрамасына тиесілі болған еді, оған 1986 жылы Саппородағы бірінші қысқы Азиада ойындарында қол жеткізілген.

Еліміздің көптеген атақты атлеттері қысқы Азиаданың жұлдыздарына айналды. Қазақстан спортшылары арасынан екі алтын, бір күміс медальды жеңіп алған биатлоншы Елена Хрусталеваны, фристайл бойынша екі алтынға қол жеткізген Юлия Галышеваны, ерлер арасында дара мәнерлеп сырғанаудан алтын алған Денис Тенді атап өтуге болады. Қазақстанның шайбалы хоккей бойынша ерлер және әйелдер командасы алтын медаль алып, өз жанкүйерлерін қуантты.

Ирби барысы Азиаданың символына айналды. VII Қысқы Азиада ойындарының ұраны: «Мақсаты бірдің – рухы бар!» – «Единство целей – единство духа!» –«Unity of purpose – unity of spirit!». Бұл ұран Азиаданың спорттық рухының ортақтығын, халықтар мен елдердің достығын және топтаса отырып жетістікке жетудегі бір мақсатты білдіреді.

Азиада ойындарының жабылу рәсімі Алматыдағы Балуан Шолақ атындағы спорт сарайында өтті.

Жарыстың барысын шетелдік 2 мыңнан астам журналист, ғаламшардың 500 миллионнан астам тұрғыны тамашалады.

Жалпы алғанда, VII Қысқы Азиада ойындары елде спорт іс-шараларының ұйымдастырылуының жоғары деңгейде өткенінің, Қазақстанның қонақжай ел, бейбітшілік пен келісім мекені және азиялық және әлемдік спортта жетекші орталықтардың бірі ретінде халықаралық аренадағы беделінің арта түскенінің тағы бір дәлелі болды.

 

ЖАЗЫЛЫМ

3-тапсырма. Мәтін бойынша бірнеше сұрақтар жазыңыз.

4-тапсырма. Мәтіндегі сан есімдерді теріп жазып, түрлерін ажыратыңыз.

5-тапсырма. Берілген сөйлемдерді тыйым мәнді сөйлемдерге айналдырып жазыңыздар:

Үлгі: Үйге сыртыңмен кірме – үйге сыртыңмен кіруге болмайды;

Үлкеннен бұрын сөйлеме. Үлкеннен бұрын отырма. Үлкеннен бұрын тамаққа қол салма. Үлкенді мазалама. Үлкенге қатты сөйлеме. Үйге жүгіріп кірме. Ұрысқаққа тіл қатпа. Ұрлық қылма, ұсақ болма. Шақырмаған жерге барма. Ішімдікке бой ұрма. Біреуді қарғама, сөкпе, тілдеме. Дұшпанға сенбе, жалынба. Досыңды өкпелетпе. Дастарқанды аттама, баспа. Еңбектен қашпа.

6-тапсырма. Синоним сөздерді табыңыздар:

1.Қой аузынан шөп алмайды - момын

2. Жүрек жалғау-

3. Төбе шашы тік тұру-

4. Қас пен көздің арасында-

5. Бармағын тістеу-

6. Аузына құм құйылу-

7. Ит өлген жер-

8. Тайғатаңбабасқандай-

 

7-тапсырма. Мәтінді қазақ тіліне аударыңыздар:

Спортивный комплекс Медео

Медео (оригинальное название звучит как Медеу) – это уникальный спортивный комплекс, который возведен в горном урочище под названием Медео на высоте около 1691 метров над уровнем моря, недалеко от «южной столицы» Казахстана – города Алма-Аты. На сегодняшний день спортивный комплекс Медео является самым высокогорным комплексом во всем мире для зимних видов спорта, а также самой огромной площадью искусственного ледового поля.

Площадь данного поля составляет 10,5 тысяч квадратных метров. Именно чистейшая горная вода, которая использовалась для заливки льда этого поля, способствуют достижению высоких результатов в спортивных соревнованиях. Стоит отметить, что на этом ледовом поле было установлено более ста семидесяти мировых рекордов.

Возведение представленного спортивного комплекса Медео началось в 1949 году, а уже одни из первых официальных соревнований начались в 1951 году. После того как распался Советский Союз, спортивный комплекс Медео пришел в упадок, и достаточно долгое время в нем не проводились спортивные соревнования. Но уже в 2003 году в Медео произошла полная техническая реконструкция высокогорного спорткомплекса. На сегодняшний день планируется возвести специальный крытый навес над комплексом.

Необходимо отметить, что в 2011 году на льду представленного комплекса планируют провести соревнования по хоккею, а также по конькобежному спорту по программе седьмых Азиатских игр. В ходе будущих реконструкций запланирована замена инженерно-технических систем в этом спортивном комплексе. Также на территории этого комплекса начинают возводить огромный фитнес-центр, площадь которого будет составлять 3400 квадратных метров.

Тут возводится суперсовременная канатная дорога, которая будет соединять Медео и Чимбулак. Если говорить о протяженности дороги, то она будет составлять около 5 километров. На данный момент прекрасный спортивный комплекс Медео посещает огромное количество туристов.

 

СӨЙЛЕСІМ

8-тапсырма. Берілген сұхбатқа жауап тауып айтыңыз:

–Асылхан, сен қай спорт кешеніне барғанды ұнатасың?

–...........................................................................................

–Онда спорттың қай түрімен шұғылданасың?

–...........................................................................................

–Адам өмірінде спорттың қандай рөлі бар?

–...........................................................................................

–Сен үлкен спорттық жарыстарға қатысып көрдің бе?

–.............................................................................................

–Саған қазақстандық спортшылардан кімдерге қызығасың?

–......................................................................................................

–Олар саған неліктен ұнайды?

–......................................................................................................

– «Астана-аренада» болып көрдің бе?

–.......................................................................................................

–Онда қандай іс-шараны көрдің?

–.........................................................................................................