Вопросы к ситуационной задаче по хирургии
1. Ваш диагноз?
2. Этиология и патогенез заболевания?
3. Классификация заболевания?
4. С каким заболеванием необходимо дифференцировать эту патологию?
5. Осложнения при данном заболевании?
6. Тактика лечения в зависимости от вариантов течения заболевания и объем пособия?
Ответ к ситуационной задаче по хирургии
1. Варикозная болезнь вен левой нижней конечности, осложненная острым восходящим поверхностным тромбофлебитом (варикотромбофлебитом) в бассейне большой подкожной вены.
2. Триада Вирхова - изменение реологии крови (состояние гиперкоагуляции), травма стенки сосуда (повреждение эндотелия) и замедление тока крови (стаз). Способствующие факторы - возраст, ожирение, операции и травмы, длительная иммобилизация, беременность и роды, онкологические заболевания, тромбофилические состояния (генетические изменения факторов коагуляции) и др. В большинстве случаев осложняет течение варикозной болезни, реже возникает при посттромбофлебитической болезни.
3. -по распространенности: сегментарный (локальный), восходящий;
-по локализации: в бассейне большой или малой подкожных вен;
-по характеру воспаления: асептический (негнойный), гнойный.
4. С лимфангоитом, рожистым воспалением и аллергическим дерматитом, с ущемленной бедренной грыжей при локализации процесса в варикозной аневризме терминального отдела большой подкожной вены.
5. Тромбоз глубоких вен, тромбоэмболия легочной артерии (при восходящем тромбофлебите).
6. При сегментарном тромбофлебите на голени – консервативное лечение амбулаторно, при первичной локализации тромбоза на бедре консервативное лечение и наблюдение в стационаре, при восходящем тромбофлебите – операция Троянова-Тренделенбурга (разобщение сафено-феморального соустья, кроссэктомия) в экстренном порядке с возможным одномоментным удалением ствола тромбированной вены и последующим решением вопроса об устранении варикозного синдрома.
Морфин препаратына рецепт жазыңыз.
Sol. Morphini hydrochlpridi 1%-1ml
D.t.d. №10 in ampull.
S. По 1мл п/к
3. Бауырдың жұмыр байламының блокадасын орындаудың техникасын тізіп жазыңыз.
3. 1. Положение больного — на спине.
2. Иглу вводят на 3 см выше и на 1—2 см вправо от пупка через кожу, апоневроз, прямую мышцу живота до предбрюшинной клетчатки в место
расположения круглой связки печени.
3. В клетчатку круглой связки печени инъецируют 50—70 мл 0,25 раствора новокаина.
4. Шап жарықтары. Анықтама беріңіз. Клиникалық симптомдарды. Диагностика тәсілдерін атаңыз. Қандай аурулармен салыстырмалы диагностика жүргізуге болады. Операция әдістерін атаңыз.
Шап жарығы шап өзегі қуысына ішастардың патологиялық бұлтиып шығуы. Барлық жарықтардың ішінде ең жиі кездесетіні. Еркектерде әйелдерге қарағанда шап жарығы жиі кездеседі. Өйткені әйелдерде шап өзегі ерлердікіне қарағанда тар және ұзын, саңылау тәрізді, бұлшықетті және сіңірлі қабаттарымен жақсы бекітілген. Шап жарығының негізгі пайда болу себебі шап өзегінің артқы қабырғасының әлсіздігі.Негізгі түрлері қиғаш және тік шап жарығы түрінде кездеседі.тағы да қиғаш жарықтар тік өзекті, құрсақалды,қабырға ішілікшапмаңы, қуық үстілік және т.б.түрлері кездеседі. Қиғаш шап жарығы жарық қапшығының пайда болуына байланысты туа біткен және жүре п.б.болып бөлінеді. Туа біткен шап жарығы ішастардың қынаптық өсіндісінің бітіспеуінен дамиды. Жүре пайда болған қиғаш н/е тік болады. Қиғаш шап жарығы ұрық шылбырымен сырьын ұрық фасциясы жауып шап шыңқырынан шығып, шап өзегінен өтіп шап өзегінің сыртқы тесігінен шығып ұмаға дейін түседі. Кейде ұманы созуы да мүмкін. Тік шап жарығы медиальды шап шыңқыры арқылы көлденең фасцияны созып құрсақ қуысынан шығады.
Клиникалық симптомдары: қиғаш шап жар/ы көбіне біржақты болады. Бастапқы сатысында бүлтию анық көрінбейді.ұлғая келе күшенгенде н/е жөтелгенде сопақша тәр.бүлтиюды көреміз. Кремастердің гипертрофиясы. Ұма ұлғайып жыныс мүшесін жабады. Тік шап жар/ы көбіне екіжақты және кіші көлемді болып келеді.дөңгелек н\е сопақша тәр.бұлтию шап байламының медиальды бөлігінде анықталады.жарық бар аймақта қозғалыс шектеулі болады. Дизуриялық құбылыстар байқалады.
Диагностикалау әдістері: науқастың шап өзегіне пальпация жасау. Науқас жатқан түрінде жарық қапшығы орнына келгесін жүргізіледі.ұма терісін инвагинациялау арқылы сұқ саусақпен шап өзегінің беткей тесігіне түсуге болады. Ол лонный төмпешіктен біршама жоғары ж\е медиальды орналасады. Қалыпты жағдайда шап өзегінің тесігі саусақтың ұшын өткізеді.қалыптасқан жарықта шонданай сүйегініңгоризонтальды тармағына дейін саусақ ұшы барады. Ұрық шылбыры жарықтың ішінде анықталады. Дәрігердің саусағы шап өзегінде болғанда науқас жөтелген кезде толчоктың болуы сезіледі. Міндетті түрде екі жақтанда тексеруді жүргіземіз.
Диф.диагностика мына аурулармен жүреді: шаптық крипторхизм,гидроцеле,варикоцеле.
Операция түрлері: қазіргі кезде көптеген операциялар мен олардың модификациялары берілген. Олар бір бірінен тек этапты аяқтағаны ғана әр түрлі, ал бастапқы этаптары бірдей. 1 этап:шап өзегіне доступ. 2этап: жарық қапшығын жанында жатқан тіндерден ажырату.3 этап: шап сақинасын қалыпты өлшемге дейін терең тігу.шап өзегінің артқы қабырғасын нығайту.4 этап: шап өзегіне пластика. Пластика әдістері: Бассини б/ша,Постемпкий б\ша, Кукуджанов б\ша, Шолдайс б\ша, Лихтенштейн б\ша, Мартынов б\ша, Жирару Спасокукоцкий б\ша.
5. Нөмірлерге сай анатомиялық құрылымдарды жазыңыз.
1-хаустра коли,2-шарбылык лента,tinae omentalis
3-жиек ишектин жарты ай таризди катпарлары,plica semilunaris coli.4-шаржыркайлык лента.tinaemesocolica.5-бос лента tinae libera.6-шарбылык осиндилер appendicis epiplocae.
6. Пневмоторакс. Жіктелуі. Негізгі клиникалық симптомдарды атаңыз. Диагностика әдістерін атаңыз. Негізгі
емдеу принциптерін атаңыз.
Пневмоторакс деп плевра қуысына ауа жиналуды айтамыз. Плевра қуысына ауа жиналу өкпелердің қысылуына алып келеді бұнын әсерінен өкпкдегі желдетілу азаяды. Жіктелуі: 1)Ауаның жайылу деңгейіне қарай мынандай түрлерін ажыратамыз: 1.шектелген; 2.бөлшектік не плащ тәрізді яғни өкпенің айналасын плащ тәрізді қоршап алады; 3.тотальді барлық плевра қуысына толған. 2) Зақымдалуына және сыртқы ортамаен байланысына қарай: 1.Жабық – яғни плевра қуысына жиналған ауамен сыртқы ортанын атмосфераның байланысы болмайды; 2. Ашық – плевра қуысындағы жиналған ауа сыртқы атмосферамен тікелей байланыста болады. 3. Қақпақшалық (клапанный) – бұл кезде ауа өкпенің зақымдалған жерінен әр дем алған сайын ауа еңеді, ал дем шығарғанда ауа толығымен сыртқа шықпай, іште жинала береді; 4.Спонтанды пневмоторакс. Клиникалық симптомдары: Өкпедегі ауаның желдетілуі бұзылады, тыныс алудың тереңдігі жойылады, тыныс алу жеткіліксізді дамиды, еңтігу дамиды, жүрек жеткіліксіздігі дамиды,респираторлы гипоксия. Өкпе сау жағына қарай ығысадыда сау жақ өкпенің тінің қысады. Көкірекаралықтың флотация симптомы дамиды яғни, тыныс алған кездегі көкірекаралықтың біресі бір жаққа екіншісінде екінші жағына қарай ауысуы жүреді. Осыған орай ірі қан тамырлары қысылып қалады да қанайналу бұзылады, сонында шок дамуы мүмкін. Диагностикасы: 1.Жалпы қарау денесінің қай жері ісінгенің, көгергенің, сосын қабырғаларды алақанмен жайлап басып көріп сынған жерін табамыз. Осы кезде сыңқтың үстінде алақанға нәзік сықыр білінуі мүмкін. Бұл ауаның тері астына жиналғанының белгісі, саусақпен басқанда шұңқыршық қалады сосын біраз уақыттан кейін қалпына келеді. 2.Перкуссияда зақымдалған жақта жоғары темпаникалық дыбыс естіледі және бос қораптың дыбысы естіледі. 3.Аускультацияда тыныс шуларының әлсірейді не мүлде естілмейді, дауыс дірілі жойылады. 3. Кеуде қуысының рентгенографиясы. Бұдан көретініміз өкпенің жабысқаның, көкірекаралықтың ығысуын, диафрагманың төмен тұруын, қабырға аралық кеңістіктердің кеңеюін, және ауа жиналған жердегі қараю симптомын. Емі: Бұғана орта сызығы бойынша 2-3 қабырғааралықтан инені жоғарыдан төменге қарай бағыттап еңгізіп ауаны сорып алуымыз керек, ол үшін бірінші жансыздандырып алуымыз керек ол үшін 0,25% новокаинді 5-10мл жібереміз, сосын инені сол жерге енгізіп ине өкпе қуысына еңген кезде босаңқы сезім пайда болады, сосын шприцпен ауаны сорамыз толық сорып болғаннан кейін иненің орынын плпстырмен жапсырып қоямыз.
7. Өңеш атрезиясы. Эмбриогенез. Патогенез. Негізгі клиникалық симптомдарды атаңыз. Негізгі емдеу
принциптерін атаңыз.
. ӨА-өте ауыр дамитын ақау.Өңештің↑бөлігі тұйық анықталып,↓бөлігі трахеямен қатынасады.ӨА басқа да туа біткен ақаулармен жиі бірлесіп кездеседі, ақаудың дамуы эмбриогенездің ерте сатыларындағы бұзылыстарға байланысты.Өңеш пен кеңірдек бір негізден- алд ішектің бас бөлімінен дамиды гой,олардың бөлінуі эмбригенездің 4-5 апталарында жүреді. Өңеш басқа да ішек түтікшесі түзілістерімен бірге солидті тіндердің вакуолизация үрдістерінің даму бағытының ж/е өсу жылдамдығының сәйкессіздігі санағынан 20-ші күнінен 40-ші күнге дейінгі мерзімде өңеш атрезиясы дамуы мүмкін,мұндай жағдайда, жүктілік анемнезінің 1-ші үштігінде су көптілік түсік қауыпының болуы тән.Диагностикасы:Басы дөңгеленген жіңішке уретралдық катетер арқылы өңешті катетерилизациялау.Катетер мұрын арқылы 6-8 см тереңдікке енгенден кейін катетер тұйыққа тіреледі не бұрылып ауыздан шығады. Шырыш аспирацияланады,Элефанд симптомы –оң.Аспирациялық пневмония дамимай тұрып өңешті зондтауды тыныс жетіспеушілігі бар барлық нәрестелерге жүргізген дұрыс. Көкіре к ж/е құрсақ қуысына шолу Ренгенография жасалады.Атрезия кезінде рентгеноконтрастты катетер өңештің тұйық бөлігінде анық көрінеді.Егер асқазан ж/е ішекте ауа анықталса кеңірдек пен өңештің абдоминалдық бөлігінде жыланкөздің барын көрсетеді,Жыланкөзсіз түрінде құрсақ қуысының қараюы анықталады. Емі: Уақытылы,перзентханада жасалған операциялық ем оң нәтижесін береді.Опеация әдісі атрезия түрі ж/е баланың жағдайына бай-ы.Кеңірдек пен эзофагальді жыланкөзі бар дистальдық атрезия кезінде торакотомия,кеңірдек пен эзофагальдық жыланкөзді ажырату операциясы жасалады.Егер де диастаз 1,5 -2 см-ден аспаса тура анастомоз салынады,асса мойындық эзофагостома ж/е Кадер әдісімен гастростома салынады.Операциялық қатері жоғары науқастарға екі жақты гастростома салынады.Операцияның 2-ші кезеің жағдайы жаксарғаннан кейин 2-4 кейін жасалады.Опер-дан кейін басталған қарқынды терапя жасалынады.Баланы зонд арқылы қоректендіреді.6-7 тәу анастомоз тұрақтылығы тексеріледі.Рентгендік бақылау.Асқынулар болмаған жағдайда омыраумен қоректендіреді.2-3 аптадан кейін фиброгастродуаденоскопия жасалады.1 жасқа дейін диспансерлік бақылауда болады.
8. Жіті риниттер. Этиологиясы.
Острое воспаление слизистой оболочки носа чаще всего развивается после общего или местного (ног, рук, желудка, глотки) охлаждения, вследствие чего возникают нарушения защитных нервнорефлекторных механизмов. Это ведет к снижению местной и общей реактивности организма, активизации сапрофитной микрофлоры на слизистой оболочке носа. Острый ринит может возникнуть в результате действия на слизистую оболочку раздражающих веществ в первые дни пребывания на вредном производстве. Острый ринит может быть начальной стадией гриппа и других острых респираторных вирусных инфекций (ОРВИ). Клиническая картина. Течение острого ринита имеет три стадии: I — сухая, II — стадия секреции, III — слизисто-гнойных выделений. При сухой стадии больные жалуются на сухость, жар, першение в носу (часто в горле и гортани), слезотечение, чихание. Характерны общее недомогание, тяжесть и боль в голове. Температура тела у большинства больных в норме, редко бывает субфебрильной несмотря на общую слабость. При передней риноскопии видно слизистую оболочку носа красного цвета, покрытую мелкими участками засохшей белой слизи. Через несколько часов или на следующий день процесс переходит во II стадию — стадию секреции, при которой общее плохое состояние больного (как в I стадии) усугубляется нарушением дыхания, респираторной гипосмией и появлением очень жидких выделений из носа. При объективном обследовании просматривается резко гипере- мированная, отекшая, покрытая редкими выделениями слизистая оболочка носа, носовые ходы значительно сужены. Через 2—3 дня появляются слизисто-гнойные выделения из носа и процесс переходит в III стадию. В этот период общее состояние больного улучшается, после сморкания он может дышать носом, исчезают головная боль, тяжесть в голове. Слизистая оболочка носа гиперемированная, отекшая, покрытая слизисто-гнойными выделениями, значительное количество которых скапливается в нижнем носовом ходе. Постепенно количество слизисто-гнойных выделений уменьшается и со временем они прекращаются, носовое дыхание становится свободным, наступает полное выздоровление. Лечение острого ринита. В первые два дня больному рекомендуют перед сном принимать горячую ножную ванну, после чего лечь в кровать, принять внутрь 0,5 г ацетилсалициловой кислоты и выпить горячего чаю с малиновым вареньем. Ночью наступает усиленное потовыделение. После этого необходимо снять мокрое белье, вытереть тело полотенцем, надеть сухое белье. Утром больной просыпается с хорошим самочувствием, насморк отсутствует. Для лечения насморка применяют разные методы. Тем не менее основным средством лечения ринита во II стадии, как, впрочем, и в остальных, считают сосудосуживающие средства:
• агонисты cij-адренорецепторов (фенилэфрин);
• агонисты а2-адренорецепторов (ксилометазолин, нафазолин, оксиметазолин);
• агонисты а,р-адренорецепторов (эпинефрин);
• препараты, способствующие выделению норадреналина (эфедрин);
• средства, предотвращающие утилизацию норадреналина (кокаин). Хороший эффект дает использование суб- и эритемной дозы кварца на кожу икр, другим пациентам помогает назначение УВЧ на область носа, тубус-кварц эндоназально. В полость носа распыляют нейтральные солевые растворы, антибактериальные и противовоспалительные препараты в виде спреев или капель. Без лечения насморк проходит через 5—7 дней. Профилактикой осложнений острого ринита является правильное сморкание, которое должно быть не очень сильным, поочередно через каждую ноздрю после использования сосудосуживающих средств.
9. Глаукоманың жіті шаншуы. Патогенезі, Негізгі клиникалық симптомдарды атаңыз. Қандай аурулармен
салыстырмалы диагностика жүргізуге болады. Негізгі емдеу принциптерін атаңыз. Болжамы.
Жедел глаукома деп-көз ішілік қысымның кенеттен көтерілуінен пайда болатын ұсиама,яғни ол көздің қан айналымының бұзылысына әкеледі және ол көздің қайтымсыз соқырлығына алып келеді. Патогенезі:
-КІ сұйықтықтың көз алмасынан шығуының нашарлауы;
-Көз тінінің қан айналымының төмендеуі;
-Көру нервісінің шыға берісіндегі тіндердің ишемиясы ж/е гипоксиясы;
-Көру талшықтарының дистрофиясы,атрофиясы ж/е деструкциясы дамиды;
-Нейропатия;
-Глаукомалық экскавация
-Сему.
Клиникасы: ұстама күтпеген жерден,әдетте 2-ші түннің жатрысынан сағат 3 пен 4-тің арасында басталады да көзде ауырсыну пайда болады,орналасқан жеріне байланысты,әсіресе шүйде аймағында ауырсыну күшті болады,жүрек айну,құсу,жалпы әлсіздік бас айналу,көзде құмды тастар бар сияқты болуы,көз алдында кемпірқосақ тәрізді шеңберлер пайда болады.Көбінесе оны бас ауыруы,гипертониялық криз,улану деп қабылдайды.Глаукоманың жедел ұстамасында көз қызарады,қабақтар ісінеді,қасаң қабық бұлыңғырлайды,қарашық кеңейеді,дурыс формасын жоғалтады.Көру кенеттен төмендейді.Пальпаторлы зерттеу кезінде КІҚ бірден көтерілген-көз қатты болады.КІҚ 70-100 мм сын.бағ дейін жоғарлайды. Диф.диагностикасы жедел иритпен жүргізіледі:
| Ұстамалы глаукома: | Жедел иридоциклит: |
| лампаға қарағанда кемпірқосақ көрінеді | жоқ |
| ауырсыну таралады | көз кенеттен ауырады |
| іркілген инъекция | аралас инъекция |
| қасаң қабықтың сезімталдығы нашарлайды | жоқ |
| алд.камера.ң тереңдігі саяз | орташа |
| қызару | қызарады |
| қарашық кеңейеді | қарашық тарылады |
| қысым жоғарлайды | қысымы қалыпты не/се төмен |
Емі: Бұл жағдайда тез арада пилокорпиннің 2% ерт.н алғашында әр мин.сайын,кейін 30 мин сайын,сосын сағат сайын көзге 2 тамшыдан тамызады ж/е фосфокол не/се армининді тәулігіне 3 рет тамызуға болады.Көзге қанның келуін азайту ж/е шыны тәрізді денеден сұйықтың шығуы үшін сағат бойына аяқты ыстық суға салу қолданылады. Емнің нәтижесі КІҚ қалпына келтіріп ж/е нервтің әрі қарай зақымдалуын тоқтатуы мүмкін.Глаукоманы емдеудің көз тамшылары,таблеткалар(сирек),лазерлі ж/е басқада әдістер не/се микрохирургиялық емдеу әдістері бар. Нервтің зақымдалуын ж/е көрудің бұзылысын тоқтату мүмкін емес,бірақ емдеу әдістері осы бұзылыстардың баяу өтуіне ж/е сол қалпында ұстап тұруға көмектеседі.
10. Цистит. Жіктелуі. Этиопатогенезі. Клиникалық ағымының ерекшеліктері.
Цистит - қуық қабырғаларының қабынуы.
Этиологиясы:
-Қоздырғышы: грам теріс ішек таяқшасы,стафилокок,протей,стрептокок,лейкрплазма,саңырауқұлақ,кандида,хламидия,
-Көбінесе операциядан соң.
-Инструментальды урологиялық араласулардан кейін.
-Қуыққа катетер қойғанда,әсіресе жүкті әйелдерге, босаңғаннан соң кезеңде.
-Көбінесе қыз балаларда кездеседі.Себебі:анатомиялық топографиялық құрылысына байланысты 4-12 жас аралығында жиі кездеседі.Уретра қысқа,зәр шығару каналының тесігіне қынап-анус жақын орналасады.
-Ерлерде сирек кездеседі:қуық асты безі,ұрық көпіршігі қабынғанғанда,аденома.
Патогенезі:
Ену жолдары:-өрлеген-уретральды зәр шығару каналынан
1,5-2 жас қыздарда зәр қынапқа өтіп,флорасын өзгертеді.
-төмендеген –бүйректен Соз.пиелонефрит,пионефроз
-лимфогенді жол-жамбас мүшелерінен келеді.Сальпингоофорит,эндометрит,параметрит,вульвит,вагинит,вульвовагинит.
-гемотогенді-басқа да мүшелердегң қабынған ошақтардан.Эстроген төмен,кокты флора п.б.
Классификация:
1.сатысы б/ша-жедел,созылмалы.
2.ағымы б/ша –Біріншілік және екіншілік.
3.Этиологиясы,патогенезі б/ша- инфекциялы,химиялық,сәулелік,аллергиялық.
4.Локализация,таралуы б/ша-ошақты,диффузды,мойынды тригонит-қуық үшбұрышының қабынуы.
5.Морфол.өзгерісі б/ша катаральды,геморрагия-қ,интерстициялды,ойық жаралы,гангренозды.
