fuerint secutae. proinde si ,
4. (dos)
301
forte nuptiae sequantur ,
nuntio remisso, si quidem sic , , ,
dedit mulier, ut statim viri , -
res fiant, condicere eas de - , -
misso nuntio: enimvero .
si sic dedit, ut secutis nuptiis
incipiant esse, nuntio remisso ,
statim eas vindicabit. sed ante ,
nuntium remissum si vindi - -
cabit, exceptio poterit nocere , -
vindicanti aut doli aut in , -
f actum: doti enim destinata ;
debebunt vindicari. , -
, , , . , , , : , .
, .
, ex stipulatu. , actio rei uxoriae. , , "actio dotis".
, . (.5,13,1,15; 1.2,8 ) , , . culpa diligentia quam in suis rebus adhibet (, ).
( ) , (.5,11,7,2), dos necessaria. (. 3,13,4 = .5,11,6 .428). (instrumentum dotale) (nuptialia documenta) illustres (Nov., 74,4).
302
VI.
(CTh. 3, 16,12): , (CTh. 5, 19,1 .422; .5,17,8,7 .449). actio rei uxoriae (. 5,13,1 .530) ( "adiuncta filiae persona", . 5,13,1,13) "actio ex stipulatu", iudicium bonae fidei (1.4,6,29) . (.5,13,1,1 b).
|
|
(.5,12,30 .529) actio in rem, (pendente matrimonio).
donatio ante nuptias . , : , (D.39,5,1,1). , dos, (.5,3,20,3). , . , (Nov., 98,1 a.541; Nov., 117,13 .542). , , , (Nov., 127,3 .548).
VII
: . (dominium). : (in rem) . (proprietas). , (meum esse aio), . prudentes .
. , , , ( , ), ( "res") (erga omnes). , .
, , ( ) . , . , , - , . , , , . ( ) , .
|
|
304
VII.
1
: , . . , , , , . , , . , , .
GaL, 2,2:
Summa itaque rerum divisio , -
in duos articulos diducitur: , -
nam aliae sunt divini iuris, : -
aliae humani. , -
.
, . , , . (GaL, 2,9; . D.1,8,6,2: "Quod autem divini iuris est, id nullius in bonis est" "To, , ").
(GaL, 2,3 = D.1,8,1 pr; . D.1,8,6,34) res sacrae ( ) res religiosae ( ). (D.1,8,6,3; 1,8,9 -1), : (locus religiosus), (GaL, 2,6; D.1,8,6,4). , sacra; religiosa (do-
1.
305
minus, Gai., 2,7; D.1,8,6,4; Sen., de ben., 7,4,2)1 , , . res divini iuris ( ) (ius sacrum) . , , , (ius mortuum inferendi), , ius sepulchri ( ). , , ius inferendi : , (D.10,3,6,6; 1,8,6,4).
Gai., 2,10:
autem quae humani iuris , -
sunt, out publicae sunt aut ,
privatae. , .
Res publicae , , populus Romanus. , :
res in usu publico, () , (, , , , .);
|
|
, (, .);
,
(ager publicus ).
res privatae , .
Gai., 2,11:
Privatae sunt quae singulo - , -
rum hominum sunt. .
"singulus" "privatus" : , -
1 ( dominium ex iure Quiritium) res religiosae, ("pro religioso habetur", Gai., 2,7).
306
VII.
. , , , .
, (bona). Gai., 2,11:
Quae publicae sunt, nullius , -
videntur in bonis esse; ipsius , - -
enim universitatis esse ; -
creduntur.
.
"nullius in bonis" res divini iuris res publicae, res privatae, ( res nullius ), , , (Gai., 2,9 = D.1,8,1 pr). "" (Gai., 2,1):
...modo videamus de rebus:... :
quae vel in nostro patrimo -
nio sunt vel extra nostrum , -
patrimonium habentur. -
.
"in nostro patrimonio" res humani iuris, "in bonis esse". "in nostro patrimonio extra nostrum patrimonium" , prudentes "res in commercio" "res extra commercium" 2. "commercium" , . , , , "res in commercio" , (singulus, privatus). ( -), "res extra commercium" (Pomp., 9 ad Sab., D. 18,1,6 pr):
2 D.18,1,34,1; 20,3,1,2; 30,39,10; 1.2,20,4; 3,19,2.
1.
307
,.. ut sacra et religiosa loca aut...
quorum commercium sit, , -
ut publica, quae in - , ,
cunia populi, sed in publico -
usu habeantur, ut est campus ,
Martius. , .
|
|
res in usu publico res extra commercium, , , . res publicae , "nullius in bonis"3, res divini iuris. , , .
, res publicae, , "ipsius universitatis". , , , , - ("in nullius bonis sunt", D.1,8,6,2), .
, 3 inst, D. 1,8,2 :
Quaedam naturali iure com - -
munia sunt omnium, quae - -
dam universitatis, quaedam , -
nullius, pleraque singulorum, , ,
quae variis ex causis cuique -
adquiruntur. , -
.
, , , 4 (D.1,8,2,1), ("solum dominus",
3 , (res nullius)
extra commercium,
-.
4 res publicae (D.l,8,4,1);
, , (aqua profluens)
( : 1.1,2,12)
.
, (
""), in
usu publico
: .
308
VII.
D.1,8,6 pr). "Res quae universitatis sunt", , ("communia civitatium", D.1,8,6,1), res in publico usu5. , , . , ("in bonis esse"), , . , "in pecunia populi", , , , , , . "pecunia" .
1. " Familia " " pecunia "
"familia pecunia" . "Familia" ( , D.50,16,192,2) , "pater familias" (" familia"). "pecunia" "familia" . , , 6, (D.43,1,1 pr: "nullius sunt", " "), res. "Familia" res extra commercium. "familia", : familia, , . , status familiae: .
"Pecunia" ( "pecus" "") , . , "pecunia" ( familia), , . , "pecunia", -
5 usus communis omnibus hominibus
(, ) (Cels.
D.43,8,3,1) usus communis : (
), .. (Ulp. D.39,2,24 pr).
|
|
6
" " ( "famuli" "") ,
.
1.
309
, , , "familia". , familia pecunia, ( ), . , , familia pecunia. , , , , familia , . , (familia), pecunia.
familia , pecunia . furiosus (), (auctoritas) (curator furiosi), "potestas in pecunia eius" " " (XII tab., 5,7), pater families.
, , "familia" "familia pecuniaque", . "pecunia" "" , ( , D.18,1,6 pr), "pecunia" ( ).
"familia pecunia", , ( ) , . (familia) , , , .
310
VII.
2. Res mancipi res mancipi
, , . ^ , , . , , , ( ) , , , .
"res mancipi" mancipium, (per aes et libram), "mancipatio".
, res mancipi (dominium ex hire Quiritium) : - (mancipatio) (in hire cessio), res mancipi traditio (Gal, 2,19; 22). , (Gal, 1,120) .
res mancipi , (Ulp., Reg., 19,1):
Omnes res out mancipii sunt -
aut mancipii. Mancipii res , .
sunt praedia in Italico sob, tarn -
rustica, qualis est fundus, qu - ,
I ,. \ .? , , ;
am urbana, qualis domus: item m ' __ Z..~-.-. \,..~.~. ',
' ^ , -
praediorum rusticorum, : , , -
velut via iter actus aquaeductus: , ;
item servi et quadrupedes, quae , -
dorso collove domantur, velut -
boves muli equi asini. Ceterae mom, : , , ,
res mancipii sunt. Elefanti - -
et cameli, quamvis collo dor- . ,
, \..
sove domentur mancipi ^ " -
sunt, quoniam bestiarum - ■1>
mero sunt. K .
1.
311
res mancipi mancipatio, , in iure cessio ( mancipi, mancipi), , res mancipi , (Gai., 1,120), res. , res mancipi , , , , , , - .
, , , , , , , . , res mancipi, , : "... ", , (, "" res mancipi, Gai.,2,16).
(Gai., 2,15) animalia quae collo dorsove domantur , (: " "). , , , mancipi , ; , mancipi , ; - (feritas) , , mancipi, , . : I . , . , res mancipi, , . (domari solent) , ; , . (fera) , , feritas, , , . , res mancipi , ,
312
VII.
, , . , , .
", , , res mancipi, , . " " .
. , , res mancipi, . , , . , , . , , ( , , ). (fundus) .