Іскерлік әңгімеге дайындық.

Пәннің аты

«Тұлғааралық коммуникация психологиясы»

(пәннің аты)

Ысқаша дәрістер мазмұны

І Модуль. Әртүрлі өзара қатынастар жүйесіндегі адам тұл ғасы

Дәріс 1.Тақырыбы: Қарым-қатынас қоғамдық және тұлғааралық қатынастарды таратушы ретінде

Мақсаты: дәріс материалдары мен ақпараттар негізінде студенттердің тқлғалық дамуындағы қарым-қатынастың маңызды рөлін, қарым-қатынас базалық психологиялық категорияның теориялық-әдіснамалық және практикалық негіздерін қалыптастыру

Дәрісте қаралатын сұрақтар:

1.Адам коммуникациясының ерекшеліктері.

2Оның қоғамдық қатынастарды анықтайтын рөлі мен индиивдуалды сананың дамуының негізі ретінде деп түсіну.

3Әлеуметтік рөл мінезөқұлық тәсілі, әлеуметтік іс-әрекеттің қажетты шарты ретінде.

4.Топарарлық және тұлғааралық өзара әрекет контексінде әлеуметтік қадағлаудың маңызы.

 

Қазіргі уақытта тұлғааралық қарым-қатынас адам тұрмысының қажетті жағдай болып келеді, яғни ол адамдағы кейбір психикалық функция немесе психикалық процесс, психикалық қасиеттердің бөлігі, тұлғаның маңызды құрылымы. Қарым-қатынас – бұл адамдардың өзара әрекеттесуі және өзара түсінушілік болып табылады. Сондықтан, қарым-қатынас мәселесі баланың әлеуметтік ортаға кіру процесін реттейтін негізгі мәселелелердің бірі болып табылады.

Адамды адам ететін қоршаған орта және тәлім тәрбие десек де тұлғалық қарым-қатынас қабілеттерінің қалыптасуына отбасы, отбасылық қарым-қатынас, соның ішінде мектептегі мұғалімдердің тәрбиелеу стилінің маңызы зор екенін естен шығармаған жөн. Тіпті, бір ортада өскен, бір әке, бір шешеден туған балалардың өзара бір-бірінен тұлғалық сапаларымен қатар тұлғалық қабілет икемділіктерінің табиғаты жағынан да бір-бірінен ерекшеленетіні табиғи заңдылық болып табылады.

Көптеген жылдардан бері осы қарым - қатынастың табиғи заңдылығы, оның жас және жеке ерекшеліктері, дамуы мен өзгерістері психология ғылымында негізгі зерттеу саласына айналады. Баланың өз құрбыларымен қарым -қатынасын дұрыс жолға қоя білуі баланың қандай адам болып қалыптасуына қатты әсер етеді. Бірақ осыны қалай қоя білу керек? Міне осы күрделі мәселелердің бірі болып табылады. Мектеп жасына дейінгі балалардың көпшілігі балабақшаларда тәрбиеленіп өз қатарларымен сонда жақсы араласады.

Психологтардың алдындағы мәселе осы дамуды қажетті қалыпқа бағыттау. Ал, бүл үшін қарым - қатынасы зерттелініп келеді. Қарым - қатынастың табиғи заңдылығы, оның жас және жеке ерекшеліктері, дамуы мен өзгерістері философ пен социологтардың Б.Д.Парыгин, И.С.Кон және тағы басқа зерттеу саласына айналды

Оқиғадан тыс қарым - қатынастың формасы бар - танымдық қарым -қатынас. Танымдық қарым - қатынас бала тілді жақсы меңгергенде, көру алаңында жоқ затта туралы ересектермен әңгімелесе алғанда, ол білімге қүмар, әлемді түсінуге үмтылатын және осы мақсатпен әр түрлі сүрақтар қойған кезде ғана жүзеге асады. Бүл кезде бала үлкендердің оны қүрметтеуіне қажеттілігін тигізеді.

Іскерлік әңгіме артында қашанда бір адамның не топ өкілдерінің мәселе шешуге не оны белгілі бір жаққа шығару мақсаты тұрады. Сонымен қоса әңгіме қатысушы адамдардың арасында жаңа қарым-қатынас орнатуға көмектеседі.

Іскерлік сұхбаттасу мына қызметтердің іске асуына бағытталған:

- Жаңа бағыттар мен нәтижелі іс-әрекеттерді іздеу;

- Басталған іс-әрекетті қадағалау;

- Іскерлік орта жұмысшылары арасындағы жақсы қарым-қатынас;

- Белгілі фирмалар, серіктестер, құрылымдар арасындағы қатынасты жоғарғы дәрежеге көтеру;

- Жақсы іс-жобалар мен кәсіби ойларды іздестіру, қолдау.

- Іскерлік әңгіме құрылысы.

1. Сұхбатқа дайындық

2. Іздесу орны мен уақытын белгілеу

3. Сұхбат басы: қатынасқа түсу

4. Мәселе қатысуы мен ақпарат алмасуы

5. Аргумент жинау

6. Әңгімелесуші ойые жоққа шығару

7. Алтернативті сұрыптау, оптимальді немесе компоромисті нұсқасын іздеу

8. шешім қабылдау

9. Келісімді тұрақтандыру (фикцасия)

10.Қатынастан шығу

11. Іскерлік әңгіме нәтижесін өзіндік қатынас тактикасы бойынша қорытындылау.

Осылардың әрқайсысына қысқаша жеке-жеке тоқталайық.

Іскерлік әңгімеге дайындық.

Әсіресе шешімі жоқделикатты сұрақтарды шешуде (конфликт шешу, сауда-саттық келіс сөздерді, экономикалық және саяси келісімді т.с.с) Жауапты нәрсе мақсат-міндетті дұрыс анықтау, мәселе шешудің дұрыс жолдарын қарастыру, әңгімеге түсетін адам туралы дұрыс та толық ақпараттың болуы, негізгі және нақты аргументті жинап, толықтай қорғау. Қарым-қатынас стратегиясы мен тактикасын, манипуляциялық әрекет пен достық қатынас орнату жөнінде түсінігін қалыптастыру.