Стратегиялық басқарудың қорытынды кезеңі - стратегияны жүзеге асыру барысын бақылау. Мониторинг стратегиясын жүзеге асыру қауіптерді анықтауға және алдын алу үшін қажет. Басқару (фр. controle — тексеру) - заңдар, нормативтік актілер, сондай-ақ, бағдарламалар, жоспарлар, келісімшарттар, жобалар, шарттарда көзделген нысан және қажетті ережелерін бақылайтын мемлекет сәйкестігін тексеру мақсатында экономикалық объектілер мен үдерістерді басқарудың ажырамас бөлігі.
Стратегиялық бақылау процесі өзара байланысты іс-шаралар жиынтығы болып табылады, олар мынадай ретпен жүзеге асырылады:
1. параметрлер анықтамасы, тағайындалған сегменті бағалауы немесе басқару аясын анықтау.
2. көрсетілген мерзім ішінде стратегиялық бағалау үшін стратегиялық мақсаттары мәліметтерін ұсынады. сонымен қатар аралық нәтижелерін ғана емес, бағалау үшін әзірленген стандартты басқару жүйесіде орнатылады.
3. нақты нәтижелерді белгіленген стандарттарға жұмыс істеуін бағалау.
4. салыстыру рұқсат қабылданғаннан бастап анықталатын ауытқулар мәселесін қозғау.
5. ауытқулар оларды шешу жолдары және себептерін анықтау. басқару жүйесінің (мысалы, міндеттері тым оптималды болуы мүмкін) жоспарлары мен стандарттарын қайта қарау қажеттілігін көрсетуі мүмкін екендігін ескеру.
Бақылаудың үш түрін ажыратады:
- Стратегиялық (бір жылдан астам нәтиже)
- Тактикалық (6-12 ай)
- Операциялық (6 айға дейін), яғни стратегиялар иерархиясы және бақылау иерархиясымен бірге.
Корпоративті денгейдің негізгі түрлері стратегиялық бақылауға сипатталған, онда негізгі,назар бизнес түрлерінің арасындағы тепе-теңдікті ұстап тұруға бағытталған. Тактикалық басқару кеңсе деңгейі компания басшылығын, яғни конкурентті позициясын жақсартуға бағытталады. Тактикалық бақылау барысында, шығындар мен нарық үлес деңгейі қадағаланады. Функционалдық деңгейде негізінен операциялық және тактикалық бақылау болады, кері байланыс тетігі арқылы күнделікті немесе апталық негізде орындалған тапсырыстардың санын, шағымдардың санын және т.б. қамтамасыз етеді. Кері байланыс тетігі арқылы бастапқы даму стратегиясын жүзеге асыру үдерісінде ақпаратты ғана емес, бағалау және бақылаудың тиімді жүйесін стратегиялық жоспармен қамтамасыз етеді.
Cтратегияны іске асыру құралдары
Cтратегияны іске асыру үшін компанияның ұйымдық құрылымы мен бақылау жүйесінің тиімді комбинациясын таңдауды қажет. Себебі басқару құрылым орындаушылардың алдына міндеттер мен тапсырманы қояды, бірақ оларды ынталандыруды қамтамасыз етпейді.
Стратегиялық бақылау жүйесі – ресми мақсаты-орнатып, бақылап, мониторинг жүргізіп, бағалап және кері байланыс құрып, менеджерлерге ұйым жағдайы туралы ақпарат беріп түзетуші іс-əрекет қажеттігі тұралы ұсыныс береді.
Демек, басқару жүйесі төрт әрекет қадамдарын орындауға тиіс:
1 Жұмыс нәтижелерін бағалау стандарттарын белгiлеу;
2 Мақсаттарға қай дәрежеде жеткенін көрсететін өлшеу жүйесін құру.
3 Белгіленген мақсаттармен нақты жұмыс істеуін салыстыру;
4 Салыстыру нәтижелерін бағалау, және қажет болса, түзетуші іс-əрекет.
