| przyp. | RM niemęskoosobowe | RM męskoosobowe | RŻ | RN | ||||
| nowe | -e | nowi | -i | nowe | -e | nowe | -e | |
| tanie | -e | tani | -i | tanie | -e | tanie | -e | |
| te | -e | ci | -i | te | -e | te | -e | |
| Mian. | moje, me | -e | moi | -i | moje, me | -e | moje, me | -e |
| sklepy | -y | ministrowie | -owie | ściany | -y | drzewa | -a | |
| kamienie | -e | robotnicy | -y | ziemie | -e | mieszkania | -a | |
| poeci | -i | noce | -e | imiona | -a | |||
| zwierzęta | -a | |||||||
| muzea | -a | |||||||
| nowych | -ych | nowych | -ych | nowych | -ych | nowych | -ych | |
| tanich | -ich | tanich | -ich | tanich | -ich | tanich | -ich | |
| tych | -ych | tych | -ych | tych | -ych | tych | -ych | |
| Dop. | moich, mych | -ich -ych | moich, mych | -ich -ych | moich, mych | -ich -ych | moich, mych | -ich -ych |
| sklepów | -ów | ministrów | -ów | ścian | - | drzew | - | |
| kamieni | -i | robotników | -ów | ziem | - | mieszkań | - | |
| poetów | -ów | nocy | -y | imion | - | |||
| zwierząt | - | |||||||
| muzeów | -ów | |||||||
| nowym | -ym | nowym | -ym | nowym | -ym | nowym | -ym | |
| tanim | -im | tanim | -im | tanim | -im | tanim | -im | |
| tym | -ym | tym | -ym | tym | -ym | tym | -ym | |
| Cel. | moim, mym | -im -ym | moim, mym | -im -ym | moim, mym | -im -ym | moim, mym | -im -ym |
| sklepom | -om | robotnikom | -om | ścianom | -om | drzewom | -om | |
| kamieniom | -om | ministrom | -om | ziemiom | -om | mieszkaniom | -om | |
| poetom | -om | nocom | -om | imionom | -om | |||
| zwierzętom | -om | |||||||
| muzeom | -om | |||||||
| nowe | -e | nowych | -ych | nowe | -e | nowe | -e | |
| tanie | -e | tanich | -ich | tanie | -e | tanie | -e | |
| te | -e | tych | -ych | te | -e | te | -e | |
| Bier. | moje, me | -e | moich, mych | -ich -ych | moje, me | -e | moje, me | -e |
| sklepy | -y | robotników | -ów | ściany | -y | drzewa | -a | |
| kamienie | -e | ministrów | -ów | ziemie | -e | mieszkania | -a | |
| poetów | -ów | noce | -e | imiona | -a | |||
| zwierzęta | -a | |||||||
| muzea | -a | |||||||
| nowymi | -ymi | nowymi | -ymi | nowymi | -ymi | nowymi | -ymi | |
| tanimi | -imi | tanimi | -imi | tanimi | -imi | tanimi | -imi | |
| tymi | -ymi | tymi | -ymi | tymi | -ymi | tymi | -ymi | |
| Narz. | moimi, mymi | -imi -ymi | moimi, mymi | -imi -ymi | moimi, mymi | -imi -ymi | moimi, mymi | -imi -ymi |
| sklepami | -ami | robotnikami | -ami | ścianami | -ami | drzewami | -ami | |
| kamieniami | -ami | ministrami | -ami | ziemiami | -ami | mieszkaniami | -ami | |
| poetami | -ami | nocami | -ami | imionami | -ami | |||
| zwierzętami | -ami | |||||||
| muzeami | -ami | |||||||
| nowych | -ych | nowych | -ych | nowych | -ych | nowych | -ych | |
| tanich | -ich | tanich | -ich | tanich | -ich | tanich | -ich | |
| tych | -ych | tych | -ych | tych | -ych | tych | -ych | |
| Miejs. | moich, mych | -ich -ych | moich, mych | -ich -ych | moich, mych | -ich -ych | moich, mych | -ich -ych |
| sklepach | -ach | pobotnikach | -ach | ścianach | -ach | drzewach | -ach | |
| kamieniach | -ach | ministrach | -ach | ziemiach | -ach | mieszkaniach | -ach | |
| poetach | -ach | nocach | -ach | imionach | -ach | |||
| zwierzętach | -ach | |||||||
| muzeach | -ach | |||||||
| nowe | -e | nowi | -i | nowe | -e | nowe | -e | |
| tanie | -e | tani | -i | tanie | -e | tanie | -e | |
| Woł. | sklepy | -y | robotnicy | -y | ściany | -y | drzewa | -a |
| kamienie | -e | ministrowie | -owie | ziemie | -e | mieszkania | -a | |
| poeci | -i | noce | -e | imiona | -a | |||
| zwierzęta | -a | |||||||
| muzea | -a |
Alternacje
| przyp. | ł:l | r:rz | |||||
| m | n | ż | m | n | ż | ||
| mian. | artykuł | koło | szkoła | bazar | srebro | nora | |
| miesc. | o artykule | o kole | o szkole | o bazarze | o srebrze | o norze | |
| przyp. | t:ć | d:dź | |||||
| m | n | ż | m | n | ż | ||
| mian. | plakat | błoto | data | sad | rondo | woda | |
| miesc. | o plakacie | o błocie | o dacie | o sadzie | o rondzie | o wodzie | |
| przyp. | s:ś | z:ź | |||||
| m | n | ż | m | n | ż | ||
| mian. | kwas | proso | osa | wyraz | żelazo | fraza | |
| miesc. | o kwasie | o prosie | o osie | o wyrazie | o żelazie | o frazie | |
| przyp. | ż | ||
| k:c | g:dz | ch:sz | |
| mian. | Polka | noga | mucha |
| miesc. | o Polce | o nodze | o musze |
Stopniowanie przymiotników
| Stopień równy | Stopień wyższy | Stopień najwyższy |
| młody | młodszy | najmłodszy |
| stary | starszy | najstarszy |
| głupi | głupszy | najgłupszy |
| twardy | twardszy | najtwardszy |
| prosty | prostszy | najprostszy |
| bystry | bystrzejszy (r//rz) | najbystrzejszy |
| trudny | trudniejszy (n//ń) | najtrudniejszy |
| mądry | mądrzejszy (r//rz) | najmądrzejszy |
| ciemny | ciemniejszy (n//ń) | najciemniejszy |
| ciepły | cieplejszy (ł//l) | najcieplejszy |
biały - bielszy (ł//l, a//e)
wesoły - weselszy (ł//l, o//e)
gorący - gorętszy (c//t, ą//ę)
| dobry | zły | duży | mały |
| leprzy | gorszy | większy | mniejszy |
| najleprzy | najgorszy | największy | najmniejszy |
| niski | wysoki | daleki | zmęczony | chory | znany | |
| niższy | wyższy | dalszy | bardziej zmęczony | bardziej chory | bardziej znany | |
| najniższy | najwyższy | najdalszy | najbardziej zmęczony | najbardziej chory | najbardziej znany |
| Stopień wyższy | od + Gen. | jestem starszy od ciebie |
| niż + Nom. | jestem starszy niż ty | |
| z + Gen. | jestem najstarszy z was | |
| Stopień najwyższy | spośród + Gen. | kto jest najstarszy spośród was? |
| wśród + Gen. | on jest najstarszy wśród nas |
Ćwiczenia
Ćw. 1. Użyjcie stopnia wyższego lub najwyższego:
1.Niebieska sukienka jest (długi) niż granatowa. 2.Twoja spodnica jest (krótka) od mojej. 3.Ta wełniana bluzka jest (ciepły) niż sweter. 4.Ten zielony materiał jest (tani) od tego brązowego. 5.To moja (krótka) podomka. 6.Ten popielaty kapelusz jest (ładny) ze wszystkich.
Ćw. 2. Przetłumaczcie na język polski:
1. Туфли легче ботинок. 2. Джемпер теплее кофты. 3. Мои брюки длиннее твоих. 4. Та красная шляпа лучше, чем белая. 5. Коричневый плащ самый маленький из всех. 6. Твоя синяя рубашка самая большая из всех. 7. Чулки короче колготок. 8. Мое пальто темнее плаща.
Czasownik
Koniugacja. Czas teraźniejszy
| Koniugacja | Przykłady | ||
| I | -ę (-uj-ę) -esz (-uj-esz) -e (-uj-e) | -emy (-uj-emy) -ecie (-uj-ecie) -ą (-uj-ą) | rysować, pokazywać, nieść, brać, iść, jechać, myć, pisać |
| II | -ę -isz (-ysz) -i (-y) | -imy (-ymy) -icie (-ycie) -ą | mówić, słyszeć, widzieć, tłumaczyć, chodzić, prosić |
| III | -am (em) -asz (esz) -a (e) | -amy (emy) -acie (ecie) -ają (eją) | czytasz, rozmawiać, ubierać, śpiewać umieć, rozumieć, wiedzieć, jeść |
I koniugacja
Samogłosek tematowy - E
| Osoba | Liczba pojedyncza | Liczba mnoga | ||||
| piszę | piszemy | myję | myjemy | kupuję | kupujemy | |
| piszesz | piszecie | myjesz | myjecie | kupujesz | kupujecie | |
| pisze | piszą | myje | myją | kupuje | kupują | |
| bezokol. | pisać | myć | kupować |
II koniugacja
Samogłosek tematowy - I (Y)
| Osoba | Liczba pojedyncza | Liczba mnoga | ||||
| lubię | lubimy | stoję | stoimy | widzę | widzimy | |
| lubisz | lubicie | stoisz | stoicie | widzisz | widzicie | |
| lubi | lubią | stoi | stoją | widzi | widzą | |
| bezokol. | lubić | stać | widzieć |
III koniugacja
Samogłosek tematowy - A
| Osoba | Liczba pojedyncza | Liczba mnoga | ||||
| czytam | czytamy | wracam | wracamy | dam | damy | |
| czytasz | czytacie | wracasz | wracacie | dasz | dacie | |
| czyta | czytają | wraca | wracają | da | dadzą | |
| bezokol. | czytać | wracać | dać |
IV koniugacja
Samogłosek tematowy - E
| Osoba | Liczba pojedyncza | Liczba mnoga | |||||
| umiem | umiemy | rozumiem | rozumiemy | jem | jemy | ||
| umiesz | umiecie | rozumiesz | rozumiecie | jesz | jecie | ||
| umie | umieją | rozumie | rozumieją | je | jedzą | ||
| bezokol. | umieć | rozumieć | jeść | ||||
| być | mieć | ||
| (ja) jestem | (my) jesteśmy | (ja) mam | (my) mamy |
| (ty) jesteś | (wy) jesteście | (ty) masz | (wy) macie |
| (on, ona) jest | (oni, one) są | (on, ona) ma | (oni, one) mają |
| wiedzieć | jechać | ||
| wiem | wiemy | jadę | jedziemy |
| wiesz | wiecie | jedziesz | jedziecie |
| wie | wiedzą | jedzie | jadą |
| musieć | chcieć | ||
| muszę | musimy | chcę | chcemy |
| musisz | musicie | chcesz | chcecie |
| musi | muszą | chce | chcą |
| musieć + Inf. | mieć + Inf. |
| muszę pojechać do Polski мне необходимо поехать в Польшу | mam pojechać do Polski мне предстоитпоехать в Польшу |
Ćwiczenia
Ćw. 1. Dokończcie zdania:
1. Ja słucham muzyki i ty…..2. On powtarza tekst i wy…..3. Wy rozmawiacie po polsku i one…….4. On ma nowe auto i ja……5. Ja pomagam swoim rodzicom i on….6. Oni czytają po polsku i my…..7. Oni objaśniają zadanie i ja…..8. My śpiewamy i wy…..9. On ziewa i ja…..10. My ziewamy i oni……
Ćw. 2. Odpowiedzcie na pytania:
1. Czy czytasz po polsku? 2. Czy słuchasz rano radia? 3. Czy ziewasz na lekcjach jak hipopotam? 4. Czy rozmawiasz na lekcjach z kolegą? 5. Czy uważnie słuchasz lektora albo nauczyciela? 6. Czy uczniowie twojej klasy (grupy) dużo gadają na lekcjach?
Ćw. 3. Wyrazy w nawiasach podajcie w odpowiedniej formie:
1. Dlaczego Adam ciągle (pytać) o Marię? Jest zakochany, czy co? 2. <my> - Jesteś gotowy? Zaraz (ruszać). 3. <wy> - O! Jest wolna taksówka! (Wsiadać) czy (czekać) na autobus? 4. <ja> - Nie (zamierzać) już czekać. Jest późno. (Wracać) do domu. 5. Kiedy idę spać, (zostawiać) zawsze uchylone okno. 6. <ty> - Widzę, że (nalewać) kawę, poproszę i ja! 7. - Gdzie ona (chować) kawę..., nigdzie nie widzę...
Ćw. 4. Wyrazy w nawiasach podajcie w odpowiedniej formie:
1. <ja> Codziennie (jeździć) na uniwersytet taksówką. 2. <ja> Źle (mówić) po polsku i nikt mnie nie rozumie. 3. <ty > - Na co (patrzeć)? Na ten piękny pałac? 4. Czy Karol (lubić) operę? 5. <my> - Nie (mieścić się)! Ten samochód jest za mały! 6. Anna i Adam zawsze (siedzieć) w kinie blisko wyjścia. 7. Przepraszam, ale nie umiem dobrze kroić chleba, może Karol dobrze (kroić)?
Ćw. 5. Z podanych wyrazów proszę ułożyć zdania:
1. Anna, nalewać, filiżanka, herbata, do. 2. lato, morze, wszyscy, jeździć, nad. 3. student, przygotowywać się, egzamin, do, trudny. 4. na, obraz, malarz, student, znany, patrzeć, uwaga, z. 5. wszyscy, rozmawiać, po, angielski, prawie. 6. Ewa, Karol, zamierzać, z, jechać, Zakopane, do. 7. wieczór, Ewa, Adam, i, iść, bal, na. 8. Adam, robić, lubić, nie, nic. 9. ciągle, <wy>, jeździć, taksówka, uniwersytet, na. 10. Karol, z, Adam, wsiadać, pusty, do, autobus.
Ćw. 6. Przetłumaczcie na język polski:
1. Пословица: «Смеется тот, кто смеется последний». 2. Люблю смотреть, как Тадек ест. 3. Видишь? Это Адам едет на своим новом автомобиле. 4. Иногда я езжу на автобусе без билета. 5. Я хочу говорить и писать по-польски. 6. Вы можете разговаривать тихо? Я не слышу радио. 7. Я уже не могу ждать. Я иду.
Czas przyszły prosty
| 1. | robić coś wiele razy | 1. | robić coś jeden raz | |
| 2. | robić coś długo | 2. | robić coś krótko | |
| 3. | nie myślęć o rezultacie | 3. | myślęć o rezultacie | |
| czytać | przeczytać | Czytam gazetę. - Pzeczytam gazetę. | ||
| znać | poznać | Znam pana. - Poznam pana. | ||
| płacić | zapłacić | Płacisz gotówką. - Zapłacisz gotówką. | ||
| prosić | poprosić | Prosimy do stołu. - Poprosimy do stołu. | ||
| pytać | zapytać, spytać | Pytam Jana. - Zapytam Jana. Spytam Jana. | ||
| robić | zrobić | Robimy ćwiczenie. - Zrobimy ćwiczenie. | ||
| żenić się | ożenić się | Ty żenisz się dziś. - Ty ożenisz się jutro. | ||
| pić | wypić | Piję kawę. - Wypiję kawę wieczorem. | ||
| dzwonić | zadzwonić | Krystyna dzwoni. - Krystyna zadzwoni jutro. | ||
| kupować | kupić | Kupujemy dom. - Kupimy dom. | ||
| oglądać | obejrzeć | Oglądam film. - Obejrzę film. | ||
| dawać | dać | Dajemy książkę. - Damy książkę. | ||
| dostawać | dostać | Dostaję listy. - Na pewno dostanę list. | ||
| zapraszać | zaprosić | Zapraszamy na kolację. - Zaprosimy was jutro. | ||
| widzieć | zobaczyć | Widzę dobrze. - Zobaczę teatr. | ||
| mówić | powiedzieć | Ty mowisz głośno. - Ty powiesz prawdę. |
Ćwiczenia
Ćw. 1. Czasowniki w nawiasach proszę podać w odpowiedniej formie czasu przyszłego:
1. Oni (przysłać) ci list. 2. Państwo (spędzać) urlop w Hiszpanii. 3. Szkoda że pani ich nie (poznać). 4. Jutro (opowiedzieć – ja) mu wszystko. 5. Nad morzem (być – ty) tydzień. 6. Czy (pokazać – my) im Tatry?
Ćw. 2. Przetłumaczcie na język polski:
1. -Купишь завтра хлеб? -Нет, я куплю его сегодня. 2. Я дам тебе свою книгу, а ты мне дашь свой журнал? 3. Мы делаем упражнение сейчас, а они сделают вечером. 4. Ян позвонит мне в пятницу и мы пойдем в кино. 5. -Вы поедете с нами? –Нет, мы посмотрим фильм по телевизору.
Czas przeszły
| chodzić, iść | pójść |
| przychodzić | przyjść |
| wychodzić | wyjść |
chodzić; przychodzić; wychodzić
| chodziłem | chodziłam | chodziliśmy | chodziłyśmy | |
| chodziłeś | chodziłaś | chodziliście | chodziłyście | |
| chodził | chodziła | chodziło | chodzili | chodziły |
