Йод мөлшері 0,2 мг - өмірлік маңызы бар элемент. Ол қалқанша безі үшін құрылыс материалы (қалқанша без – йод жинақтаушы мүше). Өкінішке орай, бұл микроэлемент ағзада жасалмайды, адам оны тек ас, тағам арқылы алады. Сыртынан қарағанда йод жетіспеушілік білінбейді, ал тапшылық сезілсе түрлі ауруларға шалдықтырады, яғни шаршау, түрлі жұқпалы ауруларды тез қабылдағыштық,белсіздік және ақыл – ой кемістігі. Адам күнделікті өсімдік және жануартекті өнімді қабылдағанмен, ағзаға қажет мөлшердегі дәрумен мен микроэлементтердің орнын толтыра алмайды. Ағза йодты синтездей алмағандықтан, тіршілік үшін күнделікті йоды бар тағамдарды пайдалану есебінен қажет мөлшерін толтыру қажет. Йод жетіспеушілігі кезінде қалқанша безі гормондарының синтезі қысым көреді, теріс яғни кері байланыстың механизмі бойынша ТТГ өнімі көбейеді, осы- ның ықпалымен асқазан-ішек жолында йодтың адсорбциясы қатаяды, ағзаға йод- ты «үнемдеуге» мүмкіндік беретін Т3 өнімі өседі, бірақ осымен бір уақытта фол- ликулаларда коллоид жинақталады және зоб қалыптасады. Фертильділік төмендейд
. 6.Қалыпты жағдайда кандагы мырыштын мөлшері гипо гипер функциялары. Мырыш (Zn). 3-15 грЕресек адамның ағзасындағы мырыш бұлшық еттерде 65%,сүйектерде 20% жинақталған. Ал қалған бөлігі қан плазмасында,бауырда және эритоциттердеболады. Zn – ең көп мөлшері қуықасты безінде кездеседі.Мырыш-қанның құрамындағы қанттың мөлшерін реттер отырады.Негізгі мырыш қарабидай кебегінде көп болады.Адам ағзасы мырышты ет, сүт және жұмыртқа тағамдарын пайдалану арқылы қабылдайды. Мырыш алкольдегидрогеназа, сілтілік фосфотаза, карбоангидраза, карбок- сипептидаза, асқазан асты безі, нуклеотидилтрансферазамен қоса, көптеген фер- менттердің құрамына кіреді. Мырыш ақуыз синтезі үрдісінің және нуклеин қыш- қылдарының, гендер экспрессиясының жақсы ағымда болуы үшін қажет. Мырыш- тың жетіспеуі адам ағзасының жүйелерінде және барлық мүшелерінде байқалады. Құрамында глутатионның сульфогидридтік топтары бар қышқылдарын реакция кезінде тотықпен қамтамасыз ететін ағза–глутатионпероксидозаның ан- тиоксиданттық жүйесі ферменттерінің біреуінің құрамында селен элементі қаты- сатындықтан, селеннің маңыздылығы жоғары дәрежеде зерттелген. Осындай бай- ланыста селеннің жетіспеуі ағзадағы көптеген патологиялық үрдістерінде, әсіресе қабыну және диструктивті үрдістерінде байқалады
7. Қалыпты жағдайдағы қанның құрамында магнийдің мөлшері гипо-.гиперфукциялары. магний 0,7-1,2 ммоль/л3,7 Магнийдің мөлшері 10- 42 пр Магний- адам ағзасындағы зат алмасу процестерін жақсартатын ферменттердің құрамына кіреді. Ағзада магнийдің жетіспеуі жастардың бойының өсуін нашарлатып, жүйке жүйесінің қызметін бұзады,әртүрлі тері ауруларына шалдықтырады. Ондай адамдардың шаштары түскіш келеді. Егер ауру адамдарға аспен бірге магний тұзын берсе, жүйке мен қан тамырлары жүйелерінің қызметі дұрысталып,ішек пен өт қызметтерінің жақсаратынына анықталды. Магний жүйке ұлпаларының жұмысын жақсартады, сүйек түзуге қатысады. Адамға күніне шамамен 400 мг магний керек
8. Қалыпты жағдайда қанның құрамында фосфордың мөлшері гипо-.гиперфукциялары. Фосфор 3-5 ммоль/л көбейетін жағдайлары: гипопаратиреоз, Д витамидің гипервитаминозы кезінде тироксинді қолданған кезде, ультракүлкін сәулесі әсер еткенде бауырдың дистрофиясы кезінде, лейкоздарада болады. Фосфор мөлшерінің азаюы рахит ауруы кезінде байқалады. Гипофосфатимия инсулин препаратын қолданған кезде, гипербаратиреозда, сүйек жұмсарғанда байқалады. Сүйек ұлпасындағы фосфордың негізгі мөлшері – 600 г. Ол адам ағзасындағы барлық фосфордың 85% – ын құрайды. Фосфор тістің қатты ұлпаларында концентрленеді, ал табиғатта кальций, хлор, фтор элементтерімен қосылыстар түрінде, фторапатиттер құрамында кездесетіндігі белгілі. Фосфор тұздары. Фосфор тұздарының ағза үшін маңызы сүйекті қалыптастыруға қатысумен шектелмейді. Фосфордың органикалық қосылысы – аденозинүшфосфат қышқылы мен креатин – биологиялық қышқылдану барысында босайтын қуаттың нағыз аккумуляторы болып табылады. Ағза бұлшық еті жиырылғанда, сондай–ақ мида, бауырда, бүйректе және басқа мүшелерде жүретін биохимиялық үрдістерде қуатты нақ осы қосылыстар түрінде пайдаланады. Міне, сондықтан бұлшық еттер көп жұмыс істеген кезде фосфатты қажетсіну едәуір артады. Егер ол ересек адамға тәулігіне 1 – 2 грамм мөлшерінде қажет болса, ауыр дене еңбегімен шұғылданатын жұмысшыға немесе үлкен қашықтыққа жүгіретін спортшыға бұл қажеттілік екі есе дерлік артуы мүмкін. Адам денесінде фосфор қосылыстары көп. Фосфор қышқылының қалдығы жасушаядроларында нәсілдік қасиеттер беретін аса маңызды заттарға – нуклеопротеидтерге, май тектес заттарға – фосфатидтерге және көмірсулардан тарайтын әр түрлі заттарға міндетті құрамдас бөлік ретінде кіреді. Фосфор мал мен өсімдік өнімдерінде мол. Өсімдік өнімдерінен бөлінген қосылыстар ағзаға нашар сіңеді, өйткені нашар ериді. Фосфор ірімшікте, сүзбеде, етте өте көп.
9. Қалыпты жағдайда қанның құрамында хлордың мөлшері гипо-.гиперфукциялары. Қалыпты жағдайдағы мөлшері 98-107 ммоль /л. Қалыптыдан ауытқу жоғарылайды: ағзаға судың аз түсуіне байланысты сусыздану, жедел бүйректік жеткіліксіздік, бүйрек үстілік гиперфункция, қантты емес диабет, респираторлық алкалоз төмендегенде; Қалыптыдан аутқу төмендейді: көп терлеу, құсу және диарея арқылы сұйықтық жоғалтудан сусыздану, респираторлы және метаболикалық ацидоз, альдостеронизм, бас жарақаттары.
10. Миокард кезіндегі бх өзгерістер миокард кезіндегі биохимиялык озгерістерМиокард некрозының маркерлері. Бұған жоғарыда аталғандар (тропониндер, МВ-фракция креатининфосфокиназа) жатады. Қанда тропониндер немесе МВ-КФК табылса, оларды келесі 12 сағатта ауырсыну синдромынан кейін тағы анықтау керек. Бұл миокард некрозын нақтылауға қажет. Миокард некрозының маркерлері. Бұған жоғарыда аталғандар (тропониндер, МВ-фракция креатининфосфокиназа) жатады. Қанда тропониндер немесе МВ-КФК табылса, оларды келесі 12 сағатта ауырсыну синдромынан кейін тағы анықтау керек. Бұл миокард некрозын нақтылауға қажет. белоктарына аталған факторлар әсер еткен кезде оларда бұзылмайтын байланыс түрін көрсетіңіз: пептидті, дисульфидтік Метотрексат – фоль қышқылының құрылымдық аналогы, ісікке қарсы әсерлі препарат және клиникада кең қолданылады. Ол пуриндік және пиримидиндік нуклеотидтер синтезі жылдамдығын баяулатады, тез өсуші жасушалардың өсуі мен көбеюін тежейді. Бірақ, бұл препараттың жанама әсері амырлардағы тромбоз болып табылады. Метотрексаттың жанама әсерінің механизмін түсіндіріңіз: фолий қышқылының тапшылығы, гомоцистеин көбейеді, тромбоцит дгезиясы мен агрегациясы стимулденеді.Метотрексат ісікке қарсы әсерлі препарат және клиникада кең қолданылады. Ол пуриндік және пиримидиндік нуклеотидтер синтезі жылдамдығын баяулатады, тез өсуші жасушалардың өсуі мен көбеюін тежейді. Метотрексаттың цитостатикалық әсерінің механизмін көрсетіңіз: фоль қышқылының құрылымдық аналогы болып табылады.
11. Психикалық аурулар кезінде байқалатын биогенді аминдер алмасуының бұзылыстары. психикалык аурулар кез3нде байкалатын биогендіАминдер — молекуласындағы бір немесе бірнеше сутек атомы амин тобына (-NH2) алмасқан көмірсутектердіңтуындылары. Амин тобымен байланысқан радикалдың табиғатына байланысты аминдер алифатты жәнеароматты болып бөлінеді.Аминдерді аммиактағы сутек атомдарының орнын радикал басқан аммиактың туындылары деп те қарастыруға болады.Молекуласындағы амин тобының санына байланысты аминдер: моноаминдер, диаминдер, полиаминдер болып Аминдерді аммиак молекуласындағы бір немесе бірнеше сутек атомдарының орнын радикал басқан аммиактың туындылары деп қарастыруға болады. Аминдер негіздік қасиет көрсетеді. Радикалдың құрылысына байланысты алифатты және ароматты болып бөлінеді. Негіздік қасиеттері осы радикалдың құрылысына байланысты болады.Дофамин төмендеуі Панкерсон ягни козгалуы бұзылады. Диоксифенилалани базальды ганглиден отип закымдап жерге жетіп дикорбоказамен допаминге айырк. В6 дофаминді нормада биогенді аминдер арі карай озгерісі береді.
12. Белоктар фракцияларына сипаттама, оларды анықтаудың маңызы. Қанда ақуыздардың 5 фракциясы кездеседі. Адам қанының плазмасында 100 артық ақуыз түрлері бар. 90% ақуыздар албуминдер, иммуноглобулиндер, липопротеиндер, фибриноген, трансферрин басқа ақуыздар бар бірақ аз мөлшерде. Плазма ақуызының синтезі жүреді: бауыр-толықтай синтездейді қанның албумині мен фибриногенін, көп бөлігі глобулинді. Ретикулаэндотелиады жүйе жасушалары- сүйек миының және лимфатикалық түйіндер, глобулиннің және иммуноглобулиннің бөліктері. Антигендер — адам және жануарлар ағзасына түскенде иммундық реакция шақыратын заттар. Олар бөтен ерекшелігі бар биополимерлер немесе олардың жасанды түрлері (аналогтары). Антигенге қарсы ағзада арнайы антидене түзіліп немесе лимфоциттердің сенсибилизациясы болып, айрықша клондары арқылы иммундық реакция жүреді. Антигеннің үстінде арнайы иммунологиялық реакцияға түсіп, антиденемен байланысатын белсенді орталығы детерминант деп аталады. Иммундық жауабының ерекшелігі детерминантқа байланысты. Фибриноген - тромбин әсерінен, қан плазмасының фибринге айналатын, суда ерімейтін ақуыздық зат (белок).
