МЕХАНИКА
Есеп шығару үлгілері:
Мысал 1. Радиусы R=10см диск айналғанда, диск радиусының бұрылу бұрышының уақытқа тәуелділігі 
теңдеуімен өрнектеледі.
Мұндағы А=2рад, В=4 рад/с³. Дөңгелекте орналасқан нүктелер үшін:
1) t=2c уақыт мезетіндегі 
нормаль үдеуді,
2) осы уақыт мезетіндегі 
тангенциаль үдеуі,
3) дөңгелек радиусымен толық удеу 
0 бұрыш жасайтын бұрылу бұрышын табыңыз.
БерілгеніШығарылуы:
R=10см 
= 
R
А=2рад, 
= 
t 
В=4 рад/с³ tg 
t=2c 
0
(3Bt²)²R=6BtR 9B²t4R=6BtR
1) -?
2) 
-? t³= 
3) 
Жауабы: 1) 
2) 
3) 
=2.67 рад
Мысал 2. Бірқалыпты үдемелі қозғалыс заңын зерттеуге арналған қарапайым Атвуд машинасы жіпке байланып қозғалмайтын блокқа ілінген массалары 
әр түрлі (
) екі жүктен тұрады. Блок пен жіпті салмақсыз деп есептеп және блок өсінің үйкелісін ескермей
1) жүктердің үдеуін
2)Жіптің Т тіркеу күшін
3)блок өсіне әсер етуші F күшіт табыңыз.
БерілгеніШығарылуы:
////////////// //////////////
() T= 
1) a-?
|
|
Мысал 3. Қарудан ұщып шыққан массасы m=5кг снарядтың траекториясы ең жоғары нүктесіндегі жылдамдығы 
. Осы жоғары нүктеде снаряд екі бөлікке бөлінеді де, массасы =3 кг үлкен бөлігі 
жылдамдықпен кері ұшады. Екінші бөліктің 
жылдамдығын табыңыз.
Берілгені
m=5кг
-?
Шығарылуы:
mv= 
m 
Мысал 4. Бірдей материалдан дайындалған, бірдей мысалы шар тұтас цилиндр бірдей жылдамдықпен сырғанамай домалайды. Шардың кинетикалық энергиясының тұтас цилиндрдің кинетикалық энергиясынан қанша есе аз екенін табыңыз.
Берілгені
Шығарылуы:
, 
,, 
,
, 
Жауабы: 
Студенттердің өз бетімен (СӨЖ) шығаруға арналған есептер:
1.1. Автомобиль жүрген жолының бірінші жартысы 
км/сағ., ал екінші жартысы 
км/сағ жылдамдықпен жүрді Автомобильдің орташа жылдамдығын 
табыңыз?
1.2. h=300 м биіктіктегі аэростаттан тас құлады. Қанша t уақыттан кейін тас жерге түседі, егер а) аэростат 
5 м/с жылдамдықпен жоғары көтерілсе, б) аэростат 
5 м/м жылдамдықпен төмен түссе, в) аэростат қозғалмаса.
1.3. Жіпке массасыв m= 1кг жүк ілінген. Жіпке байбайланған жүкті: а) а=5 м/с² үдеумен жоғары көтергенде, б) сондай а=5 м/с² үдеумен төмен түсіргендегі жіптің Т керу күшін табыңыз.
1.4. Дене горизонтпен бұрыш жасайтын көлбеу жазықтықпен сырғанп түседі. Дененің жүрген жолының t уақыт тәуелділігі S=Ct² теңдеуімен берілген, мұндағы С= 1.73 м/с² Дененің жазықтықпен үйкелісінің коэффициентін к табыңыз.
1.5.Массалары 
кір тастары жіппен жалғастырылып, салмақсыз блокқа ілінген. Кір тастарының қозғалыс а үдеуін және жіптің Т керу күшін табыңыз. Блоктың үйкелісін ескерменіз.
1.6.Салмақсыз блок үстелдің шетіне бекітілген Массалары бірдей 
кг. 1 және 2 кір тастары жіппен жалғастырылып, салмақсыз блокқа ілінген. 2 кір тасы мен үстелдің арасындағы үйкеліс коэффициенті k=0.1. Кір тастарының қозғалыс a үдеуін және жіптің Т керу күшін табыңыз. Блоктың үйкелісін ескерменіз
1.7.Массасы = 3кг дене 3 м/с жылдамдықпен қозғала отырып, тыныштықтағы массасы дәл сондай денемен соқтығысады. Соқтығысты орталық және серпімсіз деп есептеп, соқтығыс кезінде бөлінген жылу мөлшерін 
табыңыз.
1.8.Радиусы R=0,2 м біртекті құрсау тегершігіне жанама бойымен F=98.1H әсер етеді. Құрсау айналғанда әсер ететін үйкеліс күшінің моменті 
4,9Нм. Құрсау 
100 рад/с² бұрыштық үдеумен айналғандағыф құрсаудың массасын табыңыз.
1.9.Горизонтпен 
бұрыш жасайтын көлбеу жазықтықпен біртекті тұтас диск сырғанамай домалап түседі. Дискі центрінің а сызықтық үдеуін табыңыз.
1.10.Маховик n=10 айн/с жиілікпен айналады, оның кинетикалық энергиясы E=7,85 кДж. Қанша уақыттан кейін маховикке түсірілген күш моменті М=50Нм маховиктің бұрыштық жылдамдығын 
екі есе өсіреді?
