Упрощенная HTML-версия
К полной версии
Содержание
Стр. 184
Стр. 186
Қазақстанның ашық кітапханасы
—
Алдымызда ғана неміс барлаушылары жатқан көрінеді.
—
Алдарыңда... Шұңқырда отыр... Елу-ақ метр жерде,— деді, дірілдеп, әрең шыққан
дауыс. Жаралы солдат әрбір үнді әлде қай жерінен әрең қысып шығарып жатқандай
болады. Бірақ өзі ойдағысын айтып қалуға асығып жатыр.
—
Өзің кім едің?
—
Барлаушымын.
—
Ауыр жараланғанбысың?
—
Екі аяқ... және шатымда бір жерім у құйғандай ашиды...
Ауыр жараланған жауынгерге кездесіп, түк жәрдем бере алмау деген ең бір қиын хал.
Алып та кете алмайсың еш қайда хабар да бере алмайсың. Жер бауырлап жатып, жарасын
таңып бердік. Жаралы солдат өз өмірінен үміт етпесе де, майдан өмірінен қол үзе алмай
жатыр:
—
Жау барлаушылары мана, іңір кезінде келіп еді. Енді ілгері аттауға қорқып,
шұқырда отыр... Жаңа ғана темекі тартқан иістері келді... Қасына барыңдар да, бас
салыңдар...— дейді.
—
Сен енді шыдап бақ, жата тұр... Қайтарда ала кетерміз,— дедім.
—
Жарайды... Рахмет. Әуре болмай-ақ қойыңдар, мен үшін айналмаңдар,— деді
жаралы.— Бірақ мені аттың қарнына сүйеп, отырғызып кетіңдерші. Бүгінгі түнді көріп
отырайын. Енді мен бәрібір жауынгер емеспін... Түн немен тынар екен көріп елейін...
Түнгі айқасты көріп отырайын тым болмаса...
Жаралы жауынгердің әр сөзі ортасынан үзіліп, барлың дыбысы қырылмен шығады. Кеуіп
қалған еріндер біріне-бірі тимей, жақындап қана қайтатынын сезесің. Енді жауынгер
еместігін білсе де, соңғы айқастың, немен тынарын кезімен көргісі келіп жатыр. Өлімін
бұлдап, орынсыз еркелік те етпейді. Өлімнен қорқып, бұғатын да емес. Жалғыз ғана ойы
көрген-білгенің бізге түгел айтып, үйінен аттанғанда не үшін аттандым деп білсе, соны
түгел көргісі келеді.
Енді оны өлген аттың қарнына сүйейік деп орнынан көзі қанға малшынған денесі жылп
етіп, жеп-жеңіл сырады. Аузына су жұтқызып, бір сауыт суды қойнына тығып беріп,
қасына «Беломор» папиросын қалдырдық.
Папирос емес, бар болса, махорқа қалдырыңдар... өзім орар едім... Ішім де пысып
барады,— деді жаралы. Мен оның кескінін көргім келіп қанша үңілсем де қарауытып
кеткен жүзіне, бетіне батып кеткендей көзіне жарық дұрыстап бір түспей қойды.
Жаралыны осы күйде қалдырып, айтқан шұңқырына үшеуміз үш бүйірінен жақындадық.
Бұл түнде дыбысымыз естілер деп қауіптенерлік те емес еді. Автомат, пулемет атылғаны
жас баланың алақан шапалақтағанындай ғана естіледі. Барлық басқа дыбыс зеңбірек
арсылынан жасқанғандай, бүгін біржола бұғып қалыпты.
Бірінші кезек берілген Самед шұңқырдың жиегіне барып, азғана бұғып жатты да көтеріле
беріп:
—
Иә, ханнан, иә маңнан! — деп қалып, шұңқырға бірінші гранатасын тастап жіберді.
Стр. 186 - Ғ. Мүсірепов Қазақ солдаты
Упрощенная HTML-версия
К полной версии
Содержание
Стр. 185
Стр. 187
Қазақстанның ашық кітапханасы
—
Сталинград шаһарында сізді біз осылай ұрғанбыз! — деп қалып, екінші гранатасын
тастады. Сонымен шұңқырдан естілген ыңырсу, ыңыранулар та тынды. Володя
гранатасын беліне қайта байлай бастады.
Бізге жаңада ғана қосылған жауынгер Самедтің әрқилы мінезі барлығын байқасам да «иә
ханнан!» дегенін естіп тұрғаным осы еді.
—
Ол неменең? — деп, келер күні сұрағанымда, Самед баладай ыржиып:
—
Кім біледі оның немене екенін... Хожа Насреддин ханның уәзірін арбаның,
арысымен ұрғанда осыны айтып ұрыпты ғой, әйтеуір...— деді.
Қалаға теңіз жағынан түсірілген десант әлі арпалысып жатқанын байқадық. Теңіздің дәл
жағасында өршеленіп ұшқан оқтар, ерсілі-қарсылы тасталған гранаталар сол арпалысты
танытты. Едәуір жақындағанмен дәл қасына бара алғанымыз да жоқ. Екі арамызда таяқ
тастам етіп, жиі-жиі қазылған окоптар толы жау әскері еді. Алысқа сілтеген минометтер,
пулеметтер де аттатар емес. Сіңбіріп алғылары келсе де, біз жақ бетке оқтан боран, оттан
шымылдық құрып қоятын немістер бұл айқасқа барын салып, баса қимылдап жатқандары
байқалады.
Десант туралы будан молырақ хабар алу мүмкін емес еді. Володя манағы шұңқырға да,
жаралы жауынгерге де тұра бастап әкелді. Сол сүйеп кеткен бойымызда жауынгер әлі
отыр екен. Көзі ашық, денесі қатты бір ышқынған күйі ширығып, тастай болып қатып
қалыпты. Қарсы алдынан түскен жарыққа ашық қалған кездер күңгірт қана жылтырап,
қайғы-қуанышты аңғармайтын болғанын аңдатады. Жаралы солдат өліп қалыпты... Түнгі
соғысты көріп отырып өліпті.
Барлаудан қайтып келсем, капитан Мирошник өз жаппасында жоқ екен.
—
Сізді күткелі қашан!.. Жағадағы зеңбіректер штабына кетті. Теңіз жарының
астындағы үшінші үңгір... Оң қол жағында болады. Тез сонда барыңыз,— деді телефонда
отырған жігіт.
Біздің штабтардың біразы теңіз жағасындағы ескі уақытта алтын-күміс қазып алған терең-
терең үңгірлерде, біразы жағаның тіп-тік жарының астында. Окоптар, траншеялар,
штабтар біріне-бірі жалғасып, жердің бір қабат бетін шимай-шытырман тілгілеп тастаған.
Кейбір штабтар жарқабақты тесіп, теңіз жағынан кішкене-кішкене терезелер шығарып
алған. Ондай терезелер күндіз теңіз бетін бақылауға қолайлы болса да, түнде от жақсаң
өзіңді де ұстап береді. Жаудың жылт еткенін аңдап қалғың келсе, ең алдымен өзің жылт
еткізбей отыр!..
Осындай қараңғы үңгірлердің бірі теңіз жағасын қорғайтын зеңбірекшілердің штабы екен.
Ыстық қараңғы үңгірде капитан Мирошниктің даусын таныдым:
—
Қазір-ақ келіп қалар, жолдас полковник... Кесімді уақыттан көп кешікпейтін
жігіттер еді,— деп, Мирошник біз туралы сөйлеп отыр екен. Өзіміз туралы айтылған
мақтауды естіп тұра беруге ұялып, мен де тез үн қаттым:
—
Жолдас полковник, капитан Мирошниктің әмірімен келіп едім, рұқсат етіңіз...—
дедім. Қараңғы үңгірде ешкімді көре алмасам да, «полковник» деген атқа лайық честь
беріп, сымдай тартылдым.
—
Бұл кім? —деді бір дауыс.
