· Оқу құралын тексеріп түгелдеу.
· Оқушыларды түгендеу.
· Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:
1) Шығыс ғалымдарды атап шығу.
2) Қандай еңбектері бар?
3) Бір ғұламаны таңдап ол туралы мазмұндап айту.
Жаңа сабақтың жоспары:
1) Ұлы Жібек жолының пайда болу тариы
2) Ұлы Жібек жолының халықаралық қаым-қатынастың дамытудағы тарихи маңызы.
3) Ұлы Жібек жолының мәдениетінің өркендеуіне тигізген ықпалы.
4) Ұлы Жібек жолының шаруашылықтың дамуына тигізген әсері.
III.Жаңа сабақ.
Терминдермен жұмыс.
Ұлы Жібек жолы-Еуразияның батысымен шығысын байланыстырған керуен жолдары тораптарының шартты атауы.
Миссионерлер – діни сенімдерді уағыздаушылар.
Ұлы меридианалды жол - солтүстік пен оңтүстікті,Сібір –Арқа- Түркістанды-байланыстыратын сауда мен мәдениет жолы.
· Пiлдер патшалығы - Үндiстан - данышпандар патшалығы;
· 2.Асыл тастар патшалығы - Иран және Византия Парсы патшалығы- патшалардың патшасы;
· Жылды патшалығы - Tүpiк қағанаты - азулы аңдар патшалығы;
· Адам патшалығы -Қытай - мемлекеттi басқару патшалығы
| «Жібек жолы» (негізгі тауар – жібек) |
| Шығыс өлкелері мен батыс өлкелерін байланыстыратырып жатуынан |
| Жібек жолының басы Қытай жеріндегі Хуанхэ өзенінің аңғарындағы аймақтан басталады |
| «Ұлы Жібек жолы» |
| 1877 жылы неміс географы Фердинанд фон Рихтгофен қалыптастырды |
| Б.э.б ІІ- ғасырдың соңында қалыптасты |
1. Ұлы Жібек жолының хронологиясы б.з.б. ІІІ-ІІ ғасырлар мен б.з. XV ғасыр аралығы. Жолдың аты жібек саудасына байланысты шыққан. Ал «Ұлы» сөзінің қосылуы жолдың кең - байтақ шығыс өлкелері мен батыс өлкелерін қосып, байланыстырып жатуынан, жол бойындағы елдердің тіршілігін жандандыруынан. Сондықтан бұл Ұлы Жібек жолы болып тарихқа енді.
2.Жібек жолы бастапқыда Қытай жібегін батыс елдеріне шығаруға қызмет етті. Өз кезегінде, онымен Римнен, Византиядан, Үндістаннан, Ираннан, Араб халифатынан, ал кейініректе Еуропа мен Ресейден осы елдерде өндірілетін тауарлар тасылды. Мысалы, жасмин суы, мускат жаңғағы, айдахардың өті, кілемдер мен маталар, алмас пен маржан, піл сүйегі, садақтар мен жебелер т.б. көптеген заттар тасылды. Жібек жолымен сату үшін Ферғананын, арабтардың асыл тұқымды аттары, түйелер мен пілдер, тотықұстар мен түйеқұстар алып жүрген. Жүзім, шабдалы, тәтті тағамдар, көкөністер Жібек жолы арқылы тарады. Алайда, сауда жасайтын негізгі зат жібек болып қала берді.
3. Сауда кезінде жол бойындағы елдер бір-бірімен қарым-қатынас жасаудың барысында өздерін тек тұтыну бұйымдарымен қанағаттандырып қоймады. Олар өзара мәдени жағынан байланысқа түсті. Шығыс және батыс елдерінде қолданбалы және сәулет өнерлері таралумен қатар, музыка мен би өнері, қызықты ойын - сауықтар орта ғасырларда өзінше бір өріс алды. Қызықты ойын -сауықтар, музыканттар мен бишілердің, жабайы аңдарды үйретушілердің, акробаттар мен сайқымазақтардың, фокусшы сиқыршылардың өнер көрсетуі ерекше таралды.
4. Жібек жолы халықтар арасындағы сауданың дамуына ғана пайдасын тигізіп қойған жоқ. Ол шығыс пен батыс елдерінің арасындағы қарым-қатынастың дамуына әсерін тигізді. Сауда жолына байланысты қарым-қатынасты 568 жылы түрік қағанаты мен Византия мемлекетінің арасында болған келісімдерден байқауға болады. Мысалы, Иран шахына Қытай императының атынан жібектен жасалған әшекейлі киімдер жіберген. Ұлы Жібек жолының сауданы дамытуда ғана емес, мемлекеттер арасындағы қарым-қатынастың өрістетуінде де тарихи маңызы зор.
| Таралу аймағы |
| Үндістан,Ауғанстан,Бағдат, Түрік қағанаты,Византия Жапония,Шам, Кавказ,Мысыр, Жер орта теңізі,Сирия Ресей,Месопатам, Қытай,Парсы патшалығы |
| Ұлы Жібек жолының тарихи атауы |
| Ұлы Жібек жолы |
Лазурит жолы Нефрит жолы Дала жолы
Азақстандағы тармақтары
Жетісу бағыты
Шығыс бағыты: Тараз, Алматы, Шелек, Сүмбе, Жаркент.
Солт.- Шығыс бағыты: Алматы, Қапшағай, Шеңгелді,Алтынемел,Дүнгене,Қойлық, Алакөл маңы, Жоңғар қақпасы
Солт.-Шығ.Қазақстан бағыты: Тараз,Құлан, Хантау,Балатопор,Айнабұлақ, Сарқан. Бұл бағытпен Рубрук Моңғолиядағы Мөңке ханға барған.
Осы үш бағыт Жетісу тұрғындарына өте маңызды болды.
