Хадайніцтва лорда Валан дэ Морта 1 страница

У панядзелак раніцай Гары і Рона выпісалі з лякарні. Дзякуючы старанням мадам Пофры яны цалкам паправіліся і цяпер маглі бесперашкодна атрымліваць асалоду ад усімі прывілеямі пацярпелых. Самым жа прыемным было тое, што Герміёна пагадзілася з Ронам і нават прыйшла праводзіць яго і Гары на сняданак. Яна прынесла з сабою навіну:аказваецца, Джыні палаялася з Дынам. Пачвара, якая драмала ў грудзі Гары, задрала галаву і з надзеяй панюхала паветра.

- А з-за чаго? – спытаў Гары наколькі мог абыякава. Яны як раз павярнулі ў калідор сёмага паверху, які быў цалкам пусты, калі не лічыць адной вельмі маленькай дзяўчынкі, якая разглядала габелен з тролямі ў балетных спаднічках. Пры выглядзе шасцікласнікаў, якія падыходзілі ўсё бліжэй, яна так спалохалася, што выпусціла з рук цяжкія медныя шалі.

- Нічога страшнага! – ласкава супакоіла яе Герміёна, кідаючыся на дапамогу. – Трымай… - Яна пастукала па пабітых шалях чарадзейнай палачкай і сказала: - Рэпара.

Дзяўчынка нават не сказала дзякуй. Яна нібы ўрасла ў зямлю і не адрываючыся глядзела ім услед. Рон павярнуўся.

- З кожным годам яны становяцца менш і менш, - прагаварыў ён.

- Ну і добра, - з лёгкім нецярпеннем адклікнуўся Гары. – Герміёна, ак чаму Джыні палаялася з Дынам?

- Дын смяяўся, калі МакЛаген патрапіў у цябе Бладжэрам, - адказала Герміёна.

- Мабыць, гэта і сапраўды было смешна, - слушна заўважыў Рон.

- Зусім не! – горача запярэчыла Герміёна. – Гэта было жудасна! Калі б Пікс і Проўстак не падхапілі Гары, ён бы разбіўся!

- Вядома, але Джыні і Дыну не трэба было з-за гэтага пасварыцца, сказаў Гары, па-ранейшаму адлюстроўваючы незацікаўленасць. – Ці яны не раставаліся?

- Не – але чаму гэта цябе так цікавіць? – Герміёна пільна паглядзела на Гары.

Проста не жадаю, каб у камандзе ўсё зноў пайшло кулём! – паспяшаўся растлумачыць ён, але Герміёна не зводзіла з яго падазронага погляду, і Гары страшна ўзрадаваўся, калі яго паклікалі ззаду, даўшы тым самым падставу павярнуцца ад Герміёны спіной.

- А, Луна, прывітанне!

- Я хадзіла да вас у лякарню, - паведаміла Луна, рыючыся ў сваім заплечніку. – Але там сказалі, што вас ужо выпісалі…

Яна саўганула ў рукі Рону нешта, што нагадвала зялёную цыбуліну, вялікі мухамор і нешта накшталт жменькі кацінай кодлы, а потым нарэшце выняла патрапаны пергаментны скрутак і працягнула яго Гары.

- … вось, прасілі табе перадаць.

Гары зразумеў, што гэта запрашэнне на індывідуальны занятак з Дамблдорам, разгарнуў яго і тут жа сказаў Рону і Герміёне:

- Сёння вечарам.

- А ты вельмі выдатна каментыравала! – пахваліў Рон Луну, калі тая стала забіраць у яго цыбуліну, мухамор і каціную кодлу. Луна нявызначана ўсміхнулася.

- Здзекуешся, так? Усе кажуць, гэта было жудасна.

- Не, я сур’ёзна! – запэўніў Рон. – Даўно не атрымліваў такога задавальнення! Дарэчы, што гэта? – пацікавіўся ён, паднімаючы ўверх цыбуліну.

- О, гэта карнепалох, - сказала Луна, запіхваючы каціную кодлу з мухаморам зваротна ў заплечнік. – Калі жадаеш, можаш пакінуць сабе. У мяне іх навалам. Выдатна адганяюць зажыруючых загланцаў.

Яна сышла. Рон, душачыся ад смеху, стаяў з карнепалохам у руках. Затым яны пайшлі далей, у накірунку да Вялікай Залы.

- Ведаеце, а яна мне ўсё больш падабаецца, гэта Луна, - вымавіў Рон. – Яна, вядома, дурнаватая, але ў добрым…

Ён раптам асёкся. У падножжа мармуровай лесвіцы з грозным выглядам стаяла Лаванда Браўн.

- Прывітанне, - нервова пралапатаў Рон.

- Змываемся, - прамармытаў Гары, звяртаючыся да Герміёны, і яны прашмыгнулі міма, але зсё роўна пачулі словы Лаванды: - Чаму ты не сказаў, што цябе сёння выпісваюць? І з якой гэта прычыны яна з табой?

Рон з'явіўся за сталом праз паўгадзіны з надзьмутым, раздражнёным выглядам. Ён сеў з Лавандай, але, наколькі мог бачыць Гары, за ўвесь сняданак не абмяняўся з ёй ніводным словам. Герміёна паводзіла сябе так, быццам яе гэта цалкам не дакранаецца, але раз або два Гары лавіў на яе твару невытлумачальна задаволеную ўсмешку. У той дзень яна наогул знаходзілася ў прыпаднятым настроі, а вечарам нават пажадала праверыць (інакш кажучы, дапісаць) сачыненне Гары па гербалогіі - бо раней рашуча адмаўлялася гэта рабіць, ведаючы, што Гары дае спісваць Рону.

- Дзякуй табе вялікае, - падзякаваў Гары, злёгеньку пляснуўшы Герміёну па спіне. Ён зірнуў на гадзіннік і зразумеў, што ўжо амаль восем. - Слухай, мне час ісці, а то спазнюся да Дамблдора…

Яна не адказала, толькі з стомленым выглядам выкрасліла з яго тэксту яшчэ некалькі няўдалых прапаноў. Гары, усміхаючыся, вылез праз дзіру за партрэтам і пабег да кабінета дырэктара. Пры згадванні пра шакаладныя эклеры гаргулля адскочыла ў бок. Гары, пераскокваючы праз дзве прыступкі, падняўся па шрубавай лесвіцы і пастукаў у дзверы роўна ў тую хвіліну, калі гадзіннік за ёй прабілі восем.

- Увайдзіце, - раздаўся голас Дамблдора, але, толькі Гары працягнуў руку да дзвярэй, як хтосьці рыўком адчыніў яе знутры. Гэта была прафесар Трэлані.

- Ага! - закрычала яна, тэатральна паказваючы на Гары пальцам, і ўтаропілася на яго скрозь велізарныя акуляры, часта лыпаючы. - Вось з-за каго мяне беспардонна вышпурнулі з кабінета!

- Мая дарагая Сібіла, - з лёгкім раздражненнем адказаў Дамблдор, - ніхто вас ніадкуль не вышпурляе, тым больш беспардонна. Проста ў Гары заняткі, а мы, здаецца, ужо ўсё абгаварылі…

- Пышна, - абражана вымавіла яна. - Вы не жадаеце прыбраць гэтую бездапаможную клячу, гэтага ўзурпатара! Хай… можа быць, у іншай школе мае таленты ацэняць па вартасці…

Прафесар Трэлані імкліва прайшла міма Гары і схавалася з выгляду на шрубавай лесвіцы; было чуваць, як яна спатыкнулася, відавочна, наступіўшы на адну з шаляў, якія валачыліся па палу.

- Калі ласка, зачыні дзверы і садзіся, Гары, - стомлена сказаў Дамблдор.

Гары выканаў просьбу і заняў сваё звычайнае месца каля пісьмовага стала, дзе ўжо стаяў Вір Памяці і дзве малюсенькія крыштальныя бутэлечкі з ўспамінамі.

- Прафесар Трэлані так і не змірылася з Фірэнсам? - спытаў Гары.

- Не, - адказаў Дамблдор. - Прадказанне дастаўляе куды больш клопатаў, чым я мог прадбачыць; мне о не давялося вывучаць гэты прадмет. Прасіць Фірэнса вярнуцца ў лес нельга, ён там лічыцца адшчапенцам; прасіць сысці Сібілу Трэлані таксама недапушчальна. Паміж намі кажучы, яна не мае ні найменшага падання, якая небяспека падцікоўвае яе за межамі замка. Ці бачыш, Сібіла не ведае - і было бы вельмі неразважна яе адукоўваць, - што прадказанне пра табе і Валан дэ Морту зроблена ёю.

Дамблдор глыбока ўздыхнуў, а потым вымавіў:

- Аднак не забівай сабе галаву маёй службовай бязладзіцай. Нам трэба абгаварыць куды важнейшыя пытанні. Па-першае - ці атрымалася табе выканаць тое, пра што я папытаў цябе ў канцы апошняга занятка?

- Ой, - вырвалася ў Гары. З-за курсаў апарыравання, квідыша, атручвання Рона, уласнага трэснутага чэрапа і спроб высветліць, што робіць Малфой, ён амаль забыўся пра заданні Дамблдора… - Разумееце, сэр, я пытаў у прафесара Слагхорна пасля ўроку зеллеварэння, але ён не захацеў нічога распавядаць…

Павісла невялікая паўза.

- Ясна, - ледзь пачакаючы прамовіў Дамблдор. Ён прыгледзеўся ў Гары па-над акулярамі-паўмесяцамі, выклікаўшы ў таго знаёмае адчуванне, быццам яго прасвечваюць рэнгенаўскімі промнямі. - І цяпер ты лічыш, што зрабіў усё магчымае? Увёў усе свае незвычайныя здольнасці? Выпрабаваў усе мажлівыя хітрасці?

- Разумееце, - Гары затаптаўся, не ведаючы, што і сказаць. Адзіная спроба ўзяць ўспамін нечакана здалася ганебна бездапаможнай. - Калі Рон па памылцы праглынуў зелле кахання, я павёў яго да прафесара Слагхорна. Я думаў, што, можа, калі ён будзе ў добрым настроі…

- Атрымалася? - спытаў Дамблдор.

- Э-м-м… не, сэр, Рон выпіў яд…

- …і табе, натуральна, стала не да ўспаміну. Сапраўды, твой лепшы сябар быў у небяспецы; нічога іншага я і не чакаў. Але калі высветліліся, што містэр Уізлі паправіцца, я разлічваў, што ты вернешся да выканання задання. Мне здавалася, я ясна растлумачыў, наколькі гэта важна; зрабіў усё, што ў маіх сілах, каб ты зразумеў: гэты ўспамін - найважнейшы, без яго мы толькі дарма страцім час.

Пякучы сорам папоўз ад верхавіны Гары ўніз па ўсім целе. Дамблдор не падвышаў галасу, у яго словах не чулася гневу, але лепш бы ён крычаў; цяжка было прадставіць нешта горш гэтага халоднага расчаравання.

- Сэр, - з адчаем прагаварыў ён, - гэта не таму, што я не імкнуўся, проста ў мяне былі іншыя… іншыя…

- Рэчы на розуме, - скончыў за яго Дамблдор. - Разумею.

Зноў павісла маўчанне; такое няспраўнае, якога яшчэ не было паміж ім і Дамблдорам; яно доўжылася і доўжылася, а парушалася толькі ціхім пасопваннем Арманда Дыпета, партрэт якога вісеў над галавой Дамблдора. Гары здавалася, што з моманту прыходу ён як-то дзіўна паменшыўся, сеў, нібы швэдар.

Ён адчуў, што ўжо не ў сілах гэтага пераносіць, і сказаў:

- Прафесар Дамблдор, мне вельмі, вельмі шкада. Мне трэба было зрабіць больш… зразумець, што вы бы не прасілі, калі бы гэта не было настолькі важна.

- Дзякуй, што ты так кажаш, Гары, - ціха адказаў Дамблдор. - Стала быць, я магу спадзявацца, што з сённяшняга дня гэтая справа стане для цябе галоўнай? Без успаміну Слагхорна нашы ўрокі становяцца бессэнсоўнымі.

- Я абяцаю, сэр, што атрымаю іх, - сур'ёзна паабяцаў Гары.

- Тады забудземся пакуль пра гэта, - мякчэючы, вымавіў Дамблдор, - і вернемся да нашай гісторыі. Ты памятаеш, на чым мы спыніліся?

- Так, сэр, - не разважаючы, адказаў Гары. - Валан дэ Морт забіў бацьку і бабулю з дзядуляй і падставіў свайго дзядзьку Морфіна. Потым вярнуўся ў Хогвартс і стаў пытаць.. у прафесара Слагхорна пра хоркруксы, - са збянтэжаным выглядам прамямліў ён.

- Вельмі добра, - пахваліў Дамблдор. - Спадзяюся, ты памятаеш, як я сказаў у самым пачатку нашых заняткаў, што ў нейкі момант нам трэба будзе пусціцца ў нетры самых адважных здагадак?

- Так, сэр.

- Думаю, ты пагодзішся, што дагэтуль мы бачылі суцэль пэўныя пацверджанні маіх высноў пра жыццё Валан дэ Морта да семнаццаці гадоў?

Гары кіўнуў.

- З гэтага часу жа, Гары, - працягваў Дамблдор, - усё становіцца нашмат імглісцей. Калі знайсці сведчанні пра хлопчыка Рэддла было цяжка, то адшукаць людзей, гатовых падзяліцца ўспамінамі пра дарослага Валан дэ Морта, апынулася амаль немагчыма. Сумняваюся, што ёсць хоць адна жывая душа, акрамя яго самога, каму дакладна вядомыя падрабязнасці яго жыцця пасля Хогвартса. Але ў мяне ёсць яшчэ два апошніх успаміну, якія мне бы жадалася з табой абгаварыць. - Дамблдор паказаў на маленькія крыштальныя бутэлечкі, якія, блішча, стаялі побач з Вірам Памяці. - З радасцю выслухаю тваё меркаванне пра тое, наколькі дакладнымі здаюцца табе мае высновы.

Дамблдор так высока шануе яго меркаванне? Гары яшчэ больш засаромеўся, што не здолеў атрымаць ўспамін пра хоркруксы, і вінавата закруціўся на месцы. Дамблдор тым часам вывучаў на святло змесціва першай бутэлечкі.

- Спадзяюся, табе яшчэ не надакучыла акунацца ў чужыя ўспаміны? Тое, што ўтрымоўваецца тут, даволі забаўна, - сказаў ён, - і прыналежыць старой Хокі, дамавому эльфу. Але, перш чым прыступіць да прагляду, я павінен сцісла распавесці пра жыццё лорда Валан дэ Морта пасля Хогвартса.

- Сёмы клас ён, як ты здагадваешся, скончыў з выдатнымі адзнакамі па ўсіх прадметах. Усе яго савучні думалі пра тое, чым будуць займацца пасля школы. Ад Тома Рэддла, старасты, лепшага вучня, уладальніка адмысловай узнагароды за заслугі перад школай, чакалі чагосьці асаблівага. Сёй-той з настаўнікаў, у тым ліку прафесар Слагхорн, прапаноўвалі яму пайсці ў міністэрства магіі, дамовіцца аб гутарцы, пазнаёміць з патрэбнымі людзьмі. Ён ад усяго адмовіўся. Неўзабаве стала вядома, што Валан дэ Морт паступіў да “Борджына і Баркса”.

- “Борджына і Баркса"? - уразіўся Гары.

- Менавіта, - спакойна пацвердзіў Дамблдор. - Думаю, калі мы патрапім ва ўспаміны Хокі, ты зразумееш, чым яго так прыцягнула гэтае месца. Але спачатку Валан дэ Морт абраў іншае. Амаль ніхто не ведаў - я быў адным з нешматлікіх, каму дырэктар даверыўся - што ён сустракаўся з прафесарам Дыпетам і прасіў дазволу застацца ў Хогвартсу настаўнікам.

- Ён жадаў застацца ў школе? Навошта? - яшчэ больш ашаламіўся Гары.

- Лічу, на то было некалькі прычын, ні адну з якіх ён не раскрыў прафесару Дыпету, - сказаў Дамблдор. - Па-першае, што найважнейшае, Валан дэ Морт прывязаўся да школы больш, чым да якога-небудзь чалавека ў сваім жыцці. У Хогвартсу ён быў шчаслівы; гэта першае і адзінае месца, дзе ён адчуваў сябе, як дома.

Гары зрабілася не па сабе: ён і сам ставіўся да Хогвартсу гэтак жа.

- Па-другое, наш замак - цытадэль старажытнай магіі. Несумнеўна, Валан дэ Морт разгадаў вялікае мноства сакрэтаў, невядомых большасці тых, хто сюды пападае, але ён напэўна разумеў, што шматлікае застаецца не раскрытым, што з гэтай скарбніцы яшчэ чэрпаць і чэрпаць.

- Нарэшце, па-трэцяе, стаўшы настаўнікам, ён атрымаў бы вялікую ўладу над розумамі юных чараўнікоў і чараўніц. Думаю, Валан дэ Морт зразумеў гэта, цесна маючы зносіны з прафесарам Слагхорнам; яго прыклад наглядна паказваў, якая вялікая роля настаўніка. Я ні на секунду не веру, што Валан дэ Морт збіраўся на ўсё жыццё застацца ў Хогвартсу, але, відаць, расцэньваў школу як прызыўны пункт, месца вербавання сваёй будучай гвардыі.

- Але ён не атрымаў месца, сэр?

- Не, не атрымаў. Прафесар Дыпет сказаў, што яму толькі васемнаццаць і ён яшчэ занадта малады, і папрасіў прыйсці праз некалькі гадоў, калі не раздумаецца.

- А як вы да гэтага паставіліся, сэр? - няўпэўнена спытаў Гары.

- З вялікім падазронам, - адказаў Дамблдор. - Я асцярог Арманда Дыпета ад падобнага прызначэння - не тлумачачы прычын, як тлумачу табе, бо прафесар Дыпет любіў Валан дэ Морта і не сумняваўся ў яго шчырасці. Мне вельмі не жадалася, каб лорд Валан дэ Морт вяртаўся ў Хогвартс і тым больш здабываў такі статут.

- А на якую пасаду ён прэтэндаваў, сэр? Чаму жадаў вучыць?

У сутнасці, ён ужо ведаў адказ, калі пачуў яго ад Дамблдора:

- Абарону ад Цёмных Мастацтваў. У той час яе выкладала пажылая дама па імі Галатэя Патэшанс; яна прапрацавала ў Хогвартсу амаль пяцьдзесят гадоў.

- Такім чынам, Валан дэ Морт уладкаваўся да Борджыну і Баркса, і ўсе настаўнікі Хогвартса, якія так захапляліся ім, пачалі руйнавацца, што такі здольны малады вядзьмак дарма растрачвае свае таленты за прылаўкам. Аднак Валан дэ Морт не быў простым прыганятым. Ветлівы, прыгожы, разумны, ён неўзабаве стаў выконваць адмысловыя даручэнні сваіх гаспадароў, якія, як табе вядома, спецыялізуюцца на рэчах вельмі своеасаблівых, якія валодаюць моцнымі і небяспечнымі ўласцівасцямі. Валан дэ Морта пасылалі ўгаворваць кліентаў растацца са сваімі скарбамі, і ён рабіў гэта на рэдкасць вынаходліва ва ўсіх сэнсах слова.

- Уяўляю сабе, - не стрымаўшы эмоцый, сказаў Гары.

- Вось менавіта, - з лёгкай усмешкай адказаў Дамблдор, - А цяпер час выслухаць Хокі, прыслужніцу вельмі старой і вельмі багатай ведзьмы па імі Хэпзіба Сміт.

Дамблдор пастукаў чарадзейнай палачкай па крыштальнай бутэлечцы і, як толькі выляцеў корак, выліў ўспамін у Вір Памяці са словамі:

- Прашу наперад, Гары.

Гары ўстаў і звыкла схіліўся над каменнай чарай. Яго твар крануў серабрыстую зыбкую паверхню; ён праваліўся скрозь чорную цемру і апынуўся ў незнаёмай гасцінай перад неверагодна тоўстай старой у мудрагелістым рудым парыку і атрутна-ружовым адзенні, якое калыхалася і рабіла яе падобнай на торт-марозіва, які трохі раставаў. Старая глядзелася ў маленькае з дыяментамі люстрачка і вялікай пухаўкай румяніла і без таго пунсовыя шчокі, у той час як самы малюсенькі і самы стары дамавы эльф, якіх толькі даводзілася бачыць Гары, уціскаў мясістыя ступні гаспадыні ў цесныя атласныя туфлікі.

- Паспяшайся, Хокі, - па-царскі вымавіла Хэпзіба. - Ён абяцаў прыйсці ў чатыры, пры гэтым ён ніколі не спазняецца, а засталася ўсяго пару хвілін!

Хокі распрасталася, а Хэпзіба схавала пухаўку. Прыслужніца ледзь даставала верхавінай да сядзення крэсла, а яе пергаментная скура вісела зусім як накрухмаленая ільняная прасціна, у якую яна была загорнутая на манер тогі.

- Як я выглядаю? - спытала Хэпзіба, круцячы галавой і любуючыся сваім адлюстраваннем пад рознымі кутамі.

- Чароўна, мадам, - піснула Хокі.

Гары вырашыў, што, мабыць, у кантракце Хокі абумоўлена абавязанне нахабна лгаць пры адказе на гэтае пытанне - па яго меркаванню, у Хэпзібы Сміт не было нічога чароўнага.

Празвінеў дзвярны званок; спадарыня і прыслужніца здрыгануліся.

- Хутчэй, хутчэй, Хокі, ён тут! - закрычала Хэпзіба, і эльф выскачыў з пакоя, які быў настолькі застаўлены, што заставалася толькі здагадвацца, як тут можна хадзіць, не зваліўшы пры гэтым з дзесятак рэчаў. Тут былі і шафы з лакаванымі скрыначкамі, і стэлажы з раскошнымі кнігамі, і паліцы з крыштальнымі шарамі і глобусамі неба зорак, а яшчэ мноства пышных раслін у медных вазах: па ісце, пакой нагадвала мешанку чараўніцкай антыкварнай крамы з аранжарэяй.

Хокі вярнулася праз некалькі хвілін. Следам за ёй ішоў малады чалавек, у якім Гары адразу пазнаў Валан дэ Морта. Ён быў апрануты ў просты чорны касцюм; валасы адраслі трохі больш, шчокі злёгку ўваліліся, але ўсё гэта ішло яму: ён стаў яшчэ прыгажэй, чым раней. Упэўнена лавіруючы паміж мэбляй - было відаць, што становішча яму добра знаёмае - ён прабраўся да Хэпзібы, схіліўся над яе маленькай пухлай ручкай і злёгеньку мазнуў па ёй вуснамі.

- Я прынёс вам кветкі, - спакойна сказаў ён, здабываючы невядома адкуль букет руж.

- Распуснік, навошта гэта! - завішчала старая дама, але Гары заўважыў, што на століку каля яе адмыслова пастаўленая пустая ваза. - Вы цалкам распесціце старую, Том… садзіцеся, садзіцеся… дзе жа Хокі… ах…

Прыслужніца ўбегла ў пакой з падносам малюсенькіх пірожных і паставіла яго каля локця гаспадыні.

- Частуйцеся, мой хлопчык, - прапанавала Хэпзіба. - Я ж ведаю, вы любіце мае пірожныя. Распавядайце, як вашы справы? Вы чамусьці бледны. Вас неміласэрна эксплуатуюць у гэтай вашай краме, я сто разоў гэта казала…

Валан дэ Морт механічна ўсміхнуўся. Хэпзіба затрымцела вейкамі і, манернічаючы, спытала:

- Ну-з, якая ж ў вас сёння падстава для візіту?

- Містэр Баркс жадае зрабіць вам больш павабную прапанову адносна гоблінскіх даспехаў, - адказаў Валан дэ Морт. - Пяцьсот галеонаў. Па яго меркаванню, гэта вельмі выгадна…

- Цішэй, цішэй, не так хутка, а то я падумаю, што вы тут толькі дзеля маіх цацанак! - надзьмула губкі Хэпзіба.

- Я тут сапраўды з-за іх, па распараджэнні начальства, - ціха прагаварыў Валан дэ Морт. - Я ўсяго толькі бедны паслугач, мадам, і павінен рабіць, што загадана. Містэр Баркс прасіў мяне пацікавіцца ў вас…

- О-О-О, містэр Баркс, пфуй! - махнула ручкай Хэпзіба. - Я пакажу вам нешта такое, Том, чаго ніколі не паказвала яму! Вы ўмееце захоўваць сакрэты? Абяцаеце не распавядаць містэру Барксу пра мой скарб? Ён мне супакою не дасць, калі пазнае пра гэта, а я ж не маю намер нічога прадаваць! Але вы, Том, вы ацэніце гісторыю гэтай рэчы, а не то, колькі галеонаў можна за яе атрымаць…

- Я з задавальненнем пагляджу ўсё, што пакажа міс Хэпзіба, - абыякава адклікнуся Валан дэ Морт. Хэпзіба па-дзявоцку хіхікнула.

- Я папытаю прынесці… Хокі, куды ты дзелася? Я жадаю паказаць містэру Рэддлу наш самы дарагі скарб… а наогул… нясі абодва, раз уж ты…

- Калі ласка, мадам, - піскнула Хокі, і Гары ўбачыў, як дзве скураныя скрыначкі, пастаўленыя адна на другую, самі сабой рухаюцца па пакоі. Зразумела, ён разумеў, што гэта маленечкі дамавы эльф нясе іх на галаве, з працай прабіраючыся паміж столікамі, пуфікамі і зэдалькамі для ног.

- Такім чынам, - радасна сказала Хэпзіба, узяўшы скрыначкі, паставіўшы іх да сабе на калены і прыгатаваўшыся адкрыць верхнюю, - спадзяюся, вам спадабаецца, Том… О, калі б мая сям'я ведала, што я вам паказваю… яны так даўно мараць накласці на гэта свае рукі!

Яна адкрыла скрыначку. Гары перамясціўся наперад, каб зазірнуць унутр, і ўбачыў маленькую залатую чару з двума хупава выгнутымі ручкамі.

- Цікава, Том, ці ведаеце вы, што гэта? Вазьміце, разгледзіце як след! - прашаптала Хэпзіба. Валан дэ Морт працягнуў доўгаўпалую далонь і за адну ручку выняў чару з утульнага шоўкавага гнязда. Гары здалося, што ў яго цёмных вачах бліснуў чырвоны водбліск. На твару Хэпзібы гуляў той жа прагны выраз, толькі яе маленечкія вочкі былі прыкаваныя да прыгожага твару Валан дэ Морта.

- Барсук, - прамармытаў Валан дэ Морт, разглядаючы гравіроўку на чары. - Так гэта…?

- Прыналежала Хельзе Хафлпаф, як вы самі здагадаліся, разумненькі мой хлопчык! - выклікнула Хэпзіба, нахілілася наперад, гучна рыпаючы гарсэтам, і ўскубнула госця за запалую шчаку. - Няўжо я не казала, што яна – мая сваячка? Гэтая рэч перадаецца ў маёй сям'і з пакалення ў пакаленне. Чароўна, ці не праўда? Прычым усе магічныя ўласцівасці, як пакладзена, я, праўда, толкам не правярала, проста захоўваю ў надзейным месцы…

Яна зняла чару з доўгага паказальнага пальца Валан дэ Морта і стала прыбіраць у скрыначку, настолькі засяроджана, што не заўважыла змрочнага ценю, які праслізнуў па твару Валан дэ Морта пры растанні з чарай.

- Ну-з, - шчасліва вымавіла Хэпзіба, - дзе ж Хокі? А… вось і ты… на-ка… аднясі на месца…

Хокі паслухмяна забрала скрыначку з чарай, і Хэпзіба пераключылася на значна больш плоскую скрынку.

- Гэта спадабаецца вам яшчэ больш, Том, - зашаптала яна. - Нахіліцеся бліжэй, дарагі хлопчык, паглядзіце… Баркс, зразумела, ведае - набыта ў яго… думаю, не памылюся, калі скажу, што ён марыць гэта вярнуць, калі мяне не стане…

Яна расшпіліла хупавы, філіграннай працы замочак і адкінула вечка скрынкі. Унутры на роўным малінавым аксаміце ляжаў цяжкі залаты медальён.

На гэты раз Валан дэ Морт працягнуў руку, не чакаючы запрашэння, і падняў медальён да святла. Ён не адрываў вока ад старадаўняй рэчы і ціха прагаварыў:

- Знак Слізэрыну, - любуючыся гульнёй святла на змеепадобнай літары "S".

- Цалкам дакладна! - ускрыкнула Хэпзіба; поўнае здранцвенне Валан дэ Морта выклікала ў яе бязмерную весялосць. - Я заплаціла цэлы стан, але падобную рэч нельга выпускаць, што вы, такі скарб, і не ў маёй калекцыі. Баркс, здаецца, купіў яго ў нейкай жабрачкі, а тая напэўна выкрала, не разумеючы праўдзівай каштоўнасці…

Памылкі быць не магло: вочы Валан дэ Морта бліснулі чырвоным, косткі пальцаў на руцэ, у якой ён сціскаў ланцуг медальёна, збялелі.

- Трэба лічыць, Баркс заплаціў ёй зусім трохі, але… як бачыце… краса, праўда? І зноў жа, усе чарадзейныя ўласцівасці, хоць я проста захоўваю яго ў сябе і…

Яна пацягнулася за медальёнам. Гары на імгненне здалося, што Валан дэ Морт не аддасць яго, але потым медальён выслізнуў з яго пальцаў і вярнуўся на аксамітнае чырвонае ложа.

- Так вось, Том! Спадзяюся, вы не нудзіліся?

Яна паглядзела яму прама ў твар, і яе дурная ўсмешка ўпершыню за ўвесь час трохі загасла.

- Мілы мой, вы добра сябе адчуваеце?

- О, так, - ледзь чутна адказаў Валан дэ Морт, - вельмі добра…

- Мне здалося… зман зроку, лічу… - трохі спалохана сказала Хэпзіба, і Гары здагадаўся, што яна таксама бачыла чырвоны выбліск у вачах Валан дэ Морта. - Хокі, забяры і схавай пад замок… са ўсімі звычайнымі заклёнамі…

- Гары, нам трэба ісці, - ціха прагаварыў голас Дамблдора. Скрынка, падскокваючы на галаве дамавога эльфа, паплыла проч, а Дамблдор узяў Гары за руку ледзь вышэй локця, яны разам узняліся ўверх і, праляцеўшы праз пустэчу, вярнуліся ў кабінет.

- Хэпзіба Сміт памерла праз два дня пасля гэтай цудоўнай сустрэчы, - паведаміў Дамблдор, садзячыся за стол і жэстам паказваючы Гары зрабіць тое ж самае. – Хокі абвінавачылі ў тым, што яна выпадкова ўсыпала яд у вячэрні какава гаспадыні.

- Не можа быць! - гнеўна выклікнуў Гары.

- Бачу, што тут нашы меркаванні супадаюць, - сказаў Дамблдор. - Паміж акалічнасцямі смерці Хэпзібы і згубай Рэддлаў падазронага шмат агульнага. У абодвух выпадках віна падала на трэціх асоб, якія, паміж тым, ясна памяталі, што забілі…

- Хокі прызналася?

- Яна памятала, як паклала нешта ў какава гаспадыні - і гэта апынуўся не цукар, а малавядомы смяротны яд, - адказаў Дамблдор. - Вердыкт суду абвяшчаў, што яна зрабіла гэта ненаўмысна, а па старэчай дурасці…

- Валан дэ Морт змяніў яе памяць, як у Марфіну!

- Так, я таксама прыйшоў да такой высновы, - кіўнуў Дамблдор. - І, як у выпадку з Морфінам, Міністэрства паставілася да Хокі прадузята…

- …таму што яна дамавы эльф, - перабіў Гары, пранікаючыся выключнай сімпатыяй да Г.А.Ў.Н.Э., грамадству абароны эльфаў, якое заснавала Герміёна.

- Менавіта так, - сказаў Дамблдор. - Яна была вельмі старая, прызналася, што ўсыпала нейкае рэчыва ў напой гаспадыні, нікому ў Міністэрству і ў галаву не прыйшло працягнуць расследаванне. Потым я адшукаў небараку і ўзяў ў яе ўспамін, але яна, падобна няшчаснаму Морфіну, была ўжо на боку дола - да таго ж, успамін даказвае толькі тое, што Валан дэ Морт ведаў пра існаванне чары і медальёна.

- Да часу, калі Хокі асудзілі, сям'я Хэпзібы выявіла згубу двух самых каштоўных скарбаў памерлай. Яны не адразу ў гэта паверылі; бо ў Хэпзібы, якая дбайна ахоўвала свае багацці, было мноства схованак. У іх яшчэ заставаліся сумневы ў знікненні чары і медальёна, а малады прыганяты з "Борджына і Баркса", які так часта наведваў Хэпзібу і так моцна яе паланіў, пакінуў працу і схаваўся. Яго гаспадары дзівіліся не менш астатніх і рашуча не ўяўлялі, куды ён мог дзецца. Вельмі доўгі час пра Тома Рэддла не было ні слыху ні дыху.

- А цяпер, - працягваў Дамблдор, - калі ты, Гары, не супраць, я жадаю прыцягнуць тваю ўвагу да некаторых акалічнасцяў нашай гісторыі. Валан дэ Морт здзейсніў чарговае забойства; першае пасля Рэддлаў або не, не ведаю; думаю, што так. Як ты сам бачыў, у гэты раз ён забіў не з-за помсты, а дзеля выгады, каб прысвоіць дзве знакамітых рэчы, якія паказала яму няшчасная, зачараваная ім жанчына. Калісьці ён абрабаваў дзяцей з свайго прытулку, потым выкраў кольца Морфіна, а зараз сапраўды гэтак жа збег з чарай і медальёнам Хэпзібы.

- Але, - нахмурыўся Гары, - гэта нейкая ўтрапёнасць… рызыкаваць усім, працай, дзеля нейкіх…

- Для цябе, магчыма, і ўтрапёнасць, але для Валан дэ Морта - не, - кіўнуў галавой Дамблдор. - Спадзяюся, ты з часам зразумееш, што значылі для яго гэтыя каштоўнасці, але і цяпер ты не можаш не прызнаць, што ён меў некаторае права лічыць медальён сваім.

- Медальён, можа быць, - пагадзіўся Гары, - але чару?

- Яна прыналежала адной з заснавальніц Хогвартса, - сказаў Дамблдор. - Думаю, яго тады так моцна цягнула ў школу, што ён не змог процістаяць спакусе прысвоіць прадмет, цесна звязаны з гісторыяй Хогвартса. Але, лічу, былі і іншыя прычыны… спадзяюся, што праз некаторы час усё табе пакажу...

- А зараз пяройдзем да самога апошняга ўспаміна, ва ўсякім разе, на сённяшні дзень - пакуль ты не разбярэшся з прафесарам Слагхорнам. Такім чынам, са смерці Хепзібы прайшло дзесяць гадоў, і нам застаецца толькі здагадвацца, чым займаўся ўвесь гэты час лорд Валан дэ Морт…

Дамблдор выліў змесціва пакінутай бутэлечкі ў Вір Памяці. Гары ўстаў.

- А чый гэты ўспамін? - спытаў ён.

- Мой, - адказаў Дамблдор. Гары нырнуў услед за ім у cерабрыстую субстанцыю, якая клубілася, і апынуўся ў тым жа кабінеце. Фоўкс ціха драмаў на тычцы, а за сталом сядзеў Дамблдор, вельмі падобны на таго, што стаяў каля Гары, толькі твар быў трохі меней маршчыністым, а абедзве рукі здаровыя. Кабінеты, гэты і сучасны, адрозніваліся толькі надвор'ем за акном: ва ўспаміне ішоў снег; у цемры за шклом праплывалі блакітнаватыя сняжынкі, паступова зашпуляючы падваконнік.

Малады Дамблдор, здавалася, чагосьці чакаў; сапраўды, неўзабаве раздаўся грук у дзверы, і ён сказаў:

- Увайдзіце.

Гары, не ўтрымаўшыся, войкнуў і адразу здушыў выкрык. У пакой увайшоў Валан дэ Морт. Яго твар яшчэ не быў такім, які амаль два года назад з'явілася на вачах у Гары з вялікага каменнага катла; ён не здабыў праўдзівага змеепадабенства і не так пахадзіла на маску, а вочы не настолькі свяціліся чырвоным, і ўсё жа ад прыгажуна Тома не засталося практычна нічога. Яго рысы нібы абгарэлі і адначасова расплыліся; яны былі дзіўна скажоныя і здаваліся васковымі, у бялках вачэй з'явіліся крывавыя прожылкі, праўда, зрэнкі яшчэ не ператварыліся ў шчылінкі, як гэта здарылася пазней. Ён з'явіўся ў доўгім чорным плашчы, твар дзівіў бледнасцю. На плячах бліскацеў снег.

Дамблдор за сталом не выявіў ні найменшага здзіўлення. Падобна, візіт не быў нечаканым.

- Добры вечар, Том, - сказаў Дамблдор. - Не жадаеш прысесці?

- Дзякую вас, - прамовіў Валан дэ Морт, садзячыся на паказанае крэсла - відавочна, тое самае з якога ў сучаснасці толькі што ўстаў Гары. - Я пазнаў, што вас назначылі дырэктарам, - працягнуў ён. Яго голас гучаў вышэй і халадней, чым раней. - Годны выбар.

- Рады, што ты ўхваляеш, - усміхнуўся Дамблдор. - Дазволь прапанаваць табе што-небудзь выпіць.

Дамблдор устаў і хутка прайшоў да шафкі, дзе зараз захоўваўся Вір Памяці, але тады стаяла мноства бутэлек. Дамблдор працягнуў Валан дэ Морту кубак з віном, наліў сабе і вярнуўся на сваё месца.

- Такім чынам, Том… чым абавязаны?

Валан дэ Морт не адказаў адразу; ён сядзеў, пацягваючы віно.

- Я больш не Том, - сказаў ён ледзь пачакаўшы. - Цяпер я вядомы як…

- Мне вядома тваё цяперашняе імя, - з ветлівай усмешкай адказаў Дамблдор. - Але баюся, для мяне ты назаўжды застанешся Томам Рэддлам. Адно з непрыемных якасцяў старых настаўнікаў - яны ніколі не забываюць, як пачыналі іх падапечныя.