Principātus magistratuum Romae in manĭbus consūlum est. Consŭles sunt magistrūtus annui; consulĭbus sunt imperium et potestas; praeterea consul est iudex et pontīfex maxĭmus. Item ordinarii magistrātus alii sunt.
Primum praetor unus erat, qui urbānus appelātur. Praetor iurisdictiōnem habet et dat iudĭcem.
Deinde praetor peregrīnus erat, qui item ius dicit ex iure peregrinōrum (aut gentium). Aedīles (duo plebei, duo curūles) curam urbem, annōnae et ludōrum habent. Quaestōres aerarium curant. Censōres censum agunt, etiam mores civium regunt atque senātum legunt.
Extraordinarii magistrātus Romae sunt dictātor, magister equĭtum, decemvĭri, tribūni milĭtum (aut plebis) consulāri potestāte. Dictātor a senātu creātur. Magister equĭtum est collēga ducis. Decemvĭri collegium ex decem viris appelantur. Tribūni plebis persōnae sacrosanctae, primum duo, postĕro tempŏre decem sunt. Cicerōnis verba sunt: "Magistratĭbus opus est, sine quōrum prudentia ac diligentia esse civĭtas non potest"
Aedīlis, is m -
aerarium, i n -
annōna, ae f - ( , )
annuus,a,um -
censor, -ōris m -
creo,-avi, atum, are
curulis, e -
deinde
erat
extraordinarius,a,um -
ordinarius,a, um -
peregrīnus, a, um - ,
pontifex maxĭmus -
praeterea -
principātus, us m - ,
quaestōr, is m - ,
sacrosanctus,a,um - ,
magister equitum -
urbānus,a,um -
consularis, e -
:
| Aut vincĕre, aut mori | , | |
| Contractus consensuāles | ||
| Contractus litterāles | () | |
| Contractus reāles | ||
| Contractus verbāles | () | |
| Emptio-venditio | - | |
| Ex nihilo nihil fit | () | |
| Iura novit curia | ||
| Ius ex iniuria non orītur | ||
| Locatio-conductio | ||
| Optĭmus testis - confĭtens reus | - | |
| Sociĕtas | ||
| Veni, vidi, vici | , , | |
:
I. 1.:
) ius antiquum - (ius, iuris n; antiquus, a, um)
b) fructus communis - (fructus, us m; communis, e)
) res mobilis - (res, rei f ; mobĭlis, e )
|
|
|
2. mobĭlis, e
II. 1. :
) bellum civile - (bellum,i n; civilis,e)
b) manus tua- (manus, us f; tuus, a um)
c) meridies aestuosus (meridies, - diei m, aestuosus,a,um)
2. aestuosus, a, um -
III 1. :
a) mos civilis - (mos, moris m; civilis, e)
b) exercitus Romanus - (exercitus, us m; Romanus, a um)
b) res incorporalis (res, rei, f; incorporalis,e)
2. clarus, a, um -
IV.1. :
a) iudex iustus - (iudex, iudicis,m; iustus, a um)
b) ocassus mirabilis - (ocassus, us, m; mirabilis, e)
c) spes ultima (spes, ei f; ultimus,a,um)
2. mirabilis, e -
V. 1. :
a) crimen magnum - (crimen, criminis, n; magnus, a, um)
b) consensus communis - (consensus, us, m; communis, e)
c) res corporalis (res, rei f; corporalis,e)
2. gravis, e -
VI. 1. :
a) lex nova - (lex, legis f; novus, a, um)
b) sensus terribilis - (sensus, us m; terribilis, e)
c) dies certa (dies, diei, f (m); certus,a,um)
2. novus, a, um -
VII. 1. :
a) mos domesticus - (mos, moris, m; domesticus, a um)
b) status utilis - (status, us, m; utilis, e)
c) res immobilis (res, rei f; immobilis,e)
2. utilis, e -
VIII. 1. :
a) hereditas nostra - (hereditas, hereditatis, f; noster, nostra, nostrum)
b) fructus dulcis - (fructus, fructus, m; dulcis,e)
c) res publica - (res,rei f; publicus,a,um)
2. dulcis, e -,
IX. 1. :
a) mulier gracilis - (mulier, mulieris, f; gracilis, e)
b) visus nocturnus - (visus, us, m; nocturnus, a um)
c) res militaris (res, rei f.; militaris,e)
2. honestus, a, um -
X. 1. :
a) homo mirabilis - (homo, hominis,m; mirabilis, e)
b) usus cotidianus - (usus, us,m; cotidianus, a um)
c) res communis (res, rei f.; communis,e)
2. iustus, a, um -
XI.1. :
a) praetor Romanus - (praetor, praetoris,m; Romanus, a, um)
b) contractus utilis - (contractus, us,m; utilis, e)
c) species fallax (species,ei f.; fallax,fallacis)
2. fortis, e -
XII. 1. :
a) miles perītus - (miles, militis, m; perītus, a, um)
b) metus naturālis - (metus, us,m; naturālis. e)
|
|
|
c) dies festus (dies,ei m.; festus,a,um)
2. perītus, a, um -
14
. PARTICIPIA.
Ablativus absolutus
1. (Participium praesentis actīvi): , , .
2. (Participium perfecti passīvi): , , .
3. (Participcium futūri actīvi): , , .
4. Ablativus absolutus: , .
| Nom. | , | |||
| Participium praesentis actīvi (p.p.a.) | - | -nt - * (I,II .) -ent- * (III,IV .) | -s . III . | accusans, accusantis- , , ; puniens, punientis - , , ; |
| Participium perfecti passīvi (p.p.p.) | - us - a - um . I-II . | accusatus, a,um - , ,; punitus, a, um - , , | ||
| Participium futūri actīvi (p.f.a.) | -ūr | accusatūrus,a,um - ; punitūrus, a,um - . |
* -s -t, (accusans accusa nt s)
:
1. Culpa est immiscĕre se rei, ad se non pertinenti.
2. Deposĭtum est quasi diu posĭtum (Paul.).
3. Mores sunt tacĭtus consensus popŭli, longa consuetudĭne inveterātus* (Ulp.)
5. Vir absens uxōrem ducĕre potest; femĭna absens nubĕre non potest (Paul.).
6. Iustitiam colĭmus, aequum ab iniquo separantes, licĭtum ab illicĭto discernentes (Ulp.).
7. Heres, succedens in honōre, succedit in onĕre (Paul.).
8. Neque absens, neque dissentiens adrogāri potest (Ulp.).
9. Tutōrem habenti tutor dari non potest (Tryph.).
10. Eo tempŏre, quo quis uxōrem habet, concubīnam* habēre non potest (Paul.).
11. Ignorātis termĭnis artis ignorātur et ars.
12. Actōre non probante reus absolvĭtur.
13. Qui vetante praetŏre facit, adversus edictum facĕre vidētur.
14. Causa cognĭta praetor debet statuĕre.
15. Testĭbus affirmantĭbus* plus credĭtur quam negantĭbus.
16. Vere dictum, quasi dictum veritātis; ut iudicium, quasi iuris dictum.
17. Non est disputandum cum principia negante.
18. His rebus audītis iudex reum absolvit.
19. Hac causa dicta reus damnāri meret*.
20. Consuetūdo volentes ducit; lex nolentes trahit.
* invetĕro, āvi, ātum, āre - , ,
* concubina, ae f
* affirmo, avi, atum, āre ,
* mereo, merēre
:
| Alea iacta est | () | |
| Anno Domĭni (A.D.) | ( ) | |
| Ave,Caesar, moritūri te salutant | , , . | |
| Causa cognita | ||
| Contra factum non datur argumentum | ||
| Delirium tremens | ||
| Dictum - factum | - | |
| Facta cncludentia | ||
| Heredĭtas iacens | ||
| In flagranti delicto | ||
| Iudex est lex loquens | - | |
| Ius cogens | ||
| Lex non scripta | ||
| Opus citātum (op. cit) | ||
| Post factum | ||
| Post scriptum (P.S.) | ||
| Volens nolens | - , - | |
|
|
|
N2
1. , . :
