а. Кері диоды бар белсенді – индуктивті жүктемеге жұмыс істеу кезіндегі бірфазалы басқарушы түзеткішті зерттеу 3.1 пункті бойынша, жұмыстың мазмұны вертуальді орнату бойынша жүргізіледі (1-сурет), толық сипаттамасы жоғарыда келтірілген.
Қорек көзі, трансформатор, жүктеме және тиристорлы көпірдің параметрлері оқытушымен беріледі. Өздік оқып-білу кезінде 6.1.2, 6.1.3, 6.1.6, №1 зертханалық жұмыс және 2-суреттегідей беру қажет. Модельдеу параметрлері Simulation/parameters вкладкасында беріледі. Stop time жолында уақыт секундпен беріледі. Max step size жолында модельдеу қадамының мәндері орнатылады, осы мән Sample time жолына да кіргізіледі. Қалған жолдарда компьтер орнатқан мәндерді қалдыруға болады.
5-сурет. Модельдеу параметрінің баптау терезесі
Сыртқы сипаттамаларды алып тастау кезінде жүктеменің R,L Sample time параметрлері өзгеріссіз қалады, жүктеменің қарсы әдістері 100В-тан 0В-қа дейін 20В қадаммен өзгереді. Ішкі сипаттамалар түзеткіштің басқару бұрышының үш мәні үшін алынады (α=00,400,600).
Модельдеу қарсы әдістерінің және басқару бұрышының үш мәні үшін жүргізіледі. Модельдеудің нәтижесі 1-кестеге енгізіледі.
1-кесте
| Мәліметтер | Өлшеу | Есептеу | ||||||||||
| α | Е | Ін | Uн | І1(1)max | Φ1 | ІТ0 | ІТ | UD.max | ІD.max | S1(1) | P1(1) | Pн |
| град | В | А | В | А | град | А | А | В | А | BA | Bт | Вт |
Осы токтың қорек көзіндегі бірінші гармоникасының амплитудасы және бастапқы фазасы Display 1 көрсеткіштері бойынша анықталады, жүктемедегі ток және кернеу Display көрсеткіштері бойынша анықталады. Осы ұлғаюлардың сол мезеттегі мәндерін осциллоскоп экранында бақылауға болады (6-сурет).
Multimeter блогының графикалық терезесінде (7-сурет) басқарылатын түзеткіш тиристорының максималды ток және кернеуі анықталады және бақыланады. Тиристордың орташа ІТ0 және эффективті ІТ тогы Display 2 көрсеткіштері бойынша анықталады.
6-сурет. Басқару түзеткішінің кенеттегі тогы және кернеуі
7-сурет. БТ-дегі ток және кернеу
Түзеткіштің желіде қолданатын бірінші гармоникасы бойынша толық және белсенді қуаты былай анықталады:
Жүктемедегі қуат былай анықталады:
PH=UHIпр(Вт).
БТ тиристорындағы жоғалтулар былай анықталады:
РТ=UfIT0+IT2Rоп
1-кесте нәтижесі бойынша құрылады:
· басқарылатын түзеткіштің ішкі(жүктемелік) сипаттамасы UH=f(IH);
· басқару түзеткішіне энергетикалық сипаттамасы P1(1), PT=f(PH);
· басқарылатын түзеткіштің энергетикалық сипаттамасы I1(1)max, IT0, IT=f(IH).
3.2 бойынша басқарылатын бірфазалы түзеткіштің өзгерту сипаттамасын зерттеу зертханалық жұмыстың мазмұны қарсы эдс бір мәнінде (оқытушымен беріледі) және басқарушы бұрыштың 0-ден 1800-қа 20 градус қадаммен өзгеріп модульде жүзеге асырылады(6.3.1-сурет). Модельдеу басқарудың әрбір бұрыш мәнінде жүзеге асырылады, 6.3.2-кесте толтырылады.
2-кесте
| Өлшеу | |
| α (град) | UH(В) |
Lab_6_3 атымен жұмысшы ортада жазылған, сигналдың қарастыру тәсілдерін қолдана отырып, зерттелетін сигналды қарап шығуға болады(8-сурет).
8-сурет. БТ қорек шынжырындағы ток
Берілген жағдайда зерттелетін сигналдың екі соңғы периоды жазылған жоғарыда айтылғандай токтың спектрлік құрамы 9-суретте көрсетілген. Ампермен өлшенетін гармоникалық құраушылардың абсолютті мәнін анықтау үшінкеллесі формулаларды қолдану керек:
мұндағы υ– гармоника нөмері, I1(υ), ν-ші гармоника ток амплитудасы, у1,уυ – мәндері, 6.3.9-суреттен анықталған,, I1(1)max – ток, дисплейден есептелген, ампермен. Есептеулер және өлшеулер нәтижесі бойынша 6.3.3-кесте толтырылады.
3-кесте
| Өлшеу | Есептеу | ||
| α (град) | У2...уν | I1(1)max(А) | I1(2)max... I1(ν)max(А) |
9-сурет. БТ қорегінің ток спектрі
Мазмұны
1. Виртуальді орнату сұлбасы.
2. Негізгі сипаттамаларды есептеу үшін өрнек.
3. Жүктемелік сипаттама.
4. Энергетикалық сипаттамалар.
5. Реттелмелі сипаттама.
6. Қолданылатын токтың спектрлік құрамы.
7. Жұмыс бойынша қорытынды.
