Жұмыстың мазмұнымен қарастырылған.
Зерттеу үшін виртуалды зертханалық орнату 6.1.1-суретте көрсетілген, оған кіреді:
● синусоидалы кернеу көзі (220 v. 50Hz);
● бірфазалы трансформатор (Transformer);
● бірфазалы диодты көпір (Universal Bridge);
● активті-индуктивті жүктеме (R,L)
● кері диод (Diode);
●жүктемедегі және қорек көзіндегі (I1) сол мезеттегі токтарды өлшегіш (I Load);
● жүктемедегі сол мезеттегі кернеуін өлшегіш (ULoad);
● қоректің гароникалық тоқ құраушыларын өлшеу үшін блок (Fourier);
1-сурет. Бірфазалы түзеткіш моделі
● жүктеменің гармонткалық ток құраушылары өлшеу үшін блок (Fourier IO) және жүктеменің гармоникалық кернеу құраушыларын өлшеу үшін аналогты блок (Fourier UO);
● қорек тізбегіндегі ток,жүктемедегі ток және жүктемедегі кернеудің сол мезеттегі мәндерін бақылау(өлшеу) үшін блок;
● Measurement жазығында сәйкес блоктарынан алынған ұлғаюлардың сол мезеттегі мәндерін бақылау ушін блок (Multimeter);
●қорек тізбегіндегі тоқтың бірінші гармоникасын және оның фазасының амплетудалық мәндерін өлшеу үшін блок (Display1);
●жүктемедегі тоқ және кернеудің орташа мәндерін өлшеу үшін блок (Display2);
Қорек көзінің параметрлерінің құрылу терезесі 2-суретте көрсетілген.
Құрылу жазығында беріледі:
● кернеу амплитудасы вольтпен (Peak amplitude,V);
● кернеудің бастапқы фазасы градуспен (Phase,deg);
● кернеу жиілігі герцпен (Frequeney,Hz);
Sample time параметрі кернеудің берңлуіне дискреттілік бередіюМұндай параметр көптеген кітапханалық блоктарда барбол модельдік параметрлерді берген кездегі дискреттеу уақтымен сәйкес болу керек (10-сурет).Аналогты модельдеу кезде оны нөлге тең деп алуға болады.
2-сурет. Қорек көзінің параметрлерін түзету терезесі
3-сурет. Трансформатордың параметрлерін түзету терезесі
Трансформатордың параметрлерін құру терезесі 3-суретте көрсетілген.Құрудың терезе жазықтарына номиналды қуат және трансформатор жиілігі (Nominal power and frequency) біріншілік және екіншілік орамдар параметрлері (Winding 1 parametrs,winding 2 parameters) және магниттелубұтағының параметрлері (Magnetization resistance) енгізіледі.Трансформатордың орынбасу сұлбасының параметрлері қатыстық (өлшемсіз) ұлғайтуларды көрсетілген.
Трансформатордың орынбасудың аралас сұлбасы14-суретте көрсетілген.Бұл орынбасу сұлбасы орамдағы жоғалтуларды (R2,R2,R3) орамдарының таралу ағындары (L1,L2,L3) және трансформатордың магниттелу тізбегін (Lm,Rm) cипаттайтын,алынған элементтері бар трансформатор түрінде көрсетілген.
4-сурет. Трансформаторды ығыстырудың жалпылама сұлбасы
Қатыстық ұлғайтуларда трансформатордың параметрін енгізу,біріншілік және екіншілік орамдар үшін олар тең болады.(4-сурет).Сонымен қатар магниттелу бұтағының қатыстық параметрлері де өзара тең.П1 қосымшасында трансформатор мәліметтерді және олардың қатыстық параметрлерін анықтау үшін сипаттамалар көрсетілген.Бұл жағдайда параметрлер жазғанда үшінші орам үшін нөл енгізілген.
5-сурет. Диодтық түзеткіштің параметрлерін түзету терезесі
Түзеткіштің параметрлерін құру терезесі 5-суретте көрсетілген.
Құрылу жазығында берілген:
● көпірдің бұтақ саны (Number of bridge arms);
● кіріс және шығыс порттарының конфигурациялы (Port configuration);
●демпфриленетін тізбек параметрлері (Snubber resistance,Snubber capacitance);
● әмбебап көпірдегі жартылай өткізгіш құрылғылардың типтері (Power Electronice);
● ашық түрдегі диодтардың индуктивтілігі (Ron,Ohms);
● ашық түрдегі диодтағы кіріс кернеу волтпен (Lon,H);
● ашық жағдайдағы вольтпен берілген диодтағы кіреберіс (порок) кернеуі (Forward voltage, V).
Measurement жазығында Multimetr блогымен өлшенетін ұлғаюлар алынған.
Жүктеменің құрылу терезесі6-суретте көрсетілген.Тізбектелген R,L,C тізбегіндегі активті-индуктивті жүктемені жүзеге асыру үшін алғашқы екі жазыққа (Resistance R,Ohms,Inductance L,H) активті қарсы тұру мәндерді оммен және индуктивтілік генримен орнатылады,үшінші жазыққа (Capacitane C,F) шексіздік (inf).
Fourier I1 блогының параметрін құру терезесіне (7-суретте) жиілік қоректенуші кернеудің тең жиілігі және бірінші гармоника номері енгізіледі.
Fourier I0,Fourier U0 блоктары шығыс тоқтың және кернеудің тұракты құраушыларын өлшейді.Екі жартыпериодты түзеткіш кезінде шығыс кернеудің негігі жиілігі көздің екі еселенген жиілігіне көздің екі еселенген жиілігіне тең (f=100).
(Harmonic n) жазығына гармоника нөмері енгізіледі.Берілген жағдайда тұрақты құраушы өлшенеді (n=0).
Display құрылғының терезесі зерттеліп отырған процесстерді өлшеу үшін 8-суретте көрсетілген.Бірінші жазыққа өлшенетін мәндердің формат көрсетілімі беріледі.Екінші жазық (Decimation) Display терезесіне мәндердің периодты шығысын анықтайды.
Sample time параметрі өлшенетінн мәндерді шығыс дискреттелген береді.Бұл параметр модельдеу параметрлерін енгізу кезіндегі дискреттеу уақтымен сәйкес болу керек (10-суретте) көрсетілген.Аналогты жүйелердің модельдеу кезінде оны нөлге тең деп алуға болады.
Multimeter блогының құрылу терезесі 9-суретте көрсетілген.
Сол жазықта (Available) әмбебап көпірдің барлық кернеу және ток мәндері көрінеді,олар 5-суретте берілген.
Оң жазықта (Selected) айнымалылар көрсетілген,оларда блок өлшенеді (олар сол жазықтан оңға Select батырмасы көмегімен орналаcтырылған).
Оң жазықтың айнымалыларын блок шығысында ішкі құрылғылармен өлшеуге болады.Display signals at simulation stop жолаушысының қосылған кезінде осы ұлғаюлардың сол мезеттегі мәндері осы модульдердің аяқталуымен графикалық терезеде көрсетіледі.
6-сурет. Жүктеменің параметрлерін түзету терезесі
7-сурет. Fourier 1 блогын түзету терезесі
8 - сурет. Display блогын түзету терезесі
9 - сурет. Multimeter блогын түзету терезесі
