Лекции.Орг


Поиск:




Категории:

Астрономия
Биология
География
Другие языки
Интернет
Информатика
История
Культура
Литература
Логика
Математика
Медицина
Механика
Охрана труда
Педагогика
Политика
Право
Психология
Религия
Риторика
Социология
Спорт
Строительство
Технология
Транспорт
Физика
Философия
Финансы
Химия
Экология
Экономика
Электроника

 

 

 

 


Тізбектерге арифметикалық амалдар қолдану




 

Егер екі функцияның анықталу жиыны бірдей болып, ал мәндерінің жиынында арифметикалық амалдар анықталса, онда осы екі функцияға арифметикалық амалдар қолдануға болады.

{xn} және {уп} тізбектері берілсін. Осы тізбектер арқылы төмендегідей сәйкестікті көрсетуге болады:

n ® c × x n, яғни n санына схп саны сәйкес келеді.

n ® x n + y n, яғни n санына хn+ уn саны сәйкес келеді.

n ® x n - y n, яғни n санына хn - уn саны сәйкес келеді.

n ® x n × y n, яғни n санына хn • уn саны сәйкес келеді.

n ® x n /y n, яғни n санына хn / уn саны сәйкес келеді.

Арифметикалық амалдар мен тізбектердің шектері арасындағы байланысты зерттейік.

Теорема.n}, {уn} тізбектері берілсін және n = а, n =b. Онда

a) n = c× a кез келген с нақты саны үшін

b) (x +y)= а +b

c) (x n- y n) = а - b

d) x n ×y n =а × b

e) x n / y n= а /b (мұндағы y n ¹ 0 (n= 1, 2,...) және b ¹ 0).

 

Теорема. Егер тізбектің шегі нольге тең болса, ал {уn} тізбегі шектелген болса, онда {хn • уn} тізбегінің шегі бар және нольге тең.

 

ІІІ.Монотонды тізбектер

Монотонды тізбектердің анықтамасы.Негізгі теорема.

Анықтама. {хn} тізбегі берілсін. Егер кез келген n (n = 1,2,...) үшін x n £ x n+1 орындалса, онда тізбекті кемімейтін, ал x n < x n+1 - болса, оны өспелі тізбек деп атайды. Егер кез келген n (n = 1, 2,...) үшін x n ³ x n+1 орындалса, онда тізбекті өспейтін, ал x n > x n+1 болса, оны кемімелі тізбек деп атайды. Осы тізбектердің барлығы монотонды тізбектер деп аталады. Өспелі және кемімелі тізбектер қатаң монотонды тізбектер деп аталады.

Мысалдар: 1°. xn - = өспелі шенелген тізбек.

 

xn

 

 


0 1

-1

 

 

2°.xn = - өспелі шенелмеген тізбек.

 

xn

 


 


0 1

-1

 

3°. x n =(-1) n ×n - тізбегі шенелмеген, шегі жоқ, монотонды емес тізбек.

 

xn

 

 

 

 

 

 

 

40. x n = тізбегі шенелген, шегі жоқ, монотонды емес тізбек.

 

...

х3 х4

х1 х2

0 1 Х

 

 

 

 

5°. x n = шенелген,жинақталған, монотонды емес тізбек.

 

 

xn

 

 

1

 

- 1

 

 

Теорема. {хn} тізбегі монотонды болсын. Онда оның шегі бар (ақырлы әлде ақырсыз) және {хn} кемімейтін болғанда = sup{x1; x2;...}, ал {хn} өспейтін болғанда inf {x1; x2;...}.

Дәлелдеуі.n} тізбегі кемімейтін тізбек болсын. Онда төмендегі шарттың тек біреуі орындалады, sup{x1; x2;...} º а - нақты сан (тізбектің мәндері жоғарыдан шенелген). sup{x1; x2;...} = +¥ (тізбектің мәндері жоғарыдан шенелмеген).

1-жағдай. Оң e саны берілсін. Супремум анықтамасы бойынша:

1)а саны {х1,; х2;...} жиынының жоғарғы шекарасы, яғни барлық n үшін x n £ а болады;

2) а - e саны (х1,; х2;...} жиынының жоғарғы шекарасы емес, яғни x n e > a -e теңсіздігі орындалатын тізбектің x n e мүшесі табылады.

 

х1 х2 ... x n e ......... хn

 


а - e а а+e

 

 

n} тізбегі барлық n ³ ne үшін кемімейтін тізбек болғандықтан; x n ³ x n e теңсіздігі орындалады. Қорытындылай келе, мынаған келеміз: Әрбір n > nе үшін a -e < x n e £ xn £ a < a +e, теңсіздігі орындалады, ал бұл,

= sup{x1; x2;...}, мынадай символмен жазылады.

 

2-жағдай. Оң e саны берілсін. Онда тізбектің одан үлкен мүшесі яғни n e номері үшін мына теңсіздікті x n e >e қанағаттандыратындай табылады.

Енді тізбек кемімейтін деп есептеп, барлық n > ne үшін xn ³ xne > e теңсіздігі орындалады делік, сондықтан шектің анықтамасы бойынша = sup{x1; x2;...},. Теорема дәлелденді.

Өспейтін тізбек үшін де теорема осы бағытта дәлелденеді.

 

 






Поделиться с друзьями:


Дата добавления: 2017-03-12; Мы поможем в написании ваших работ!; просмотров: 1339 | Нарушение авторских прав


Поиск на сайте:

Лучшие изречения:

Слабые люди всю жизнь стараются быть не хуже других. Сильным во что бы то ни стало нужно стать лучше всех. © Борис Акунин
==> читать все изречения...

2210 - | 2135 -


© 2015-2024 lektsii.org - Контакты - Последнее добавление

Ген: 0.009 с.