Мұнай және мұнай өнімдерін атмосфералық айдаудың материалдық балансы.

 

№	Мұнай фракциялары	Температура,0С	Фракция мөлшері, мл

Лабораториялық жұмыс № 1 орындалуы туралы есеп формасы:

1. Жұмыс мақсаты

1. Теория элементтері
2. Практикалық бөлім
3. Қорытынды
4. Қолданылған әдебиет

 

Жұмысты орындаған: Жұмысты қабылдаған:

...................................................................................................

топ, студент қолы оқытушы қолы

орындаған күні қабылдаған күні

Глоссарий

 

Атмосфералық қысым

Дистилляция

Дистилляттар

Жеңіл фракциялар

Қалдық

Қысым

Мұнай

Отынның фракциялық құрамы

Шығымдылық

Бақылау сұрақтары

 

1. Органикалық заттармен жұмыс жасау кезіндегі қауіпсздік техникасы.

2. Лаборатория жағдайында мұнайды айдауға арналған қондырғы қандай приборлардан тұрады?

3. Қондырғының жұмыс істеу принципі қандай?

4. Айдау не мақсатта жүргізіледі?

5. Мұнай фракциялары қандай мақсаттарда қолданылады?

 

Сынылатын әдебиет.

 

1. Гуревич И.Л. Технология переработки нефти и газа. Ч. 1. М.: Химия, 1972 – 360с.

2. Омаралиев. Т.О. Мұнай және газды өңдеу технологиясы. І бөлім. Алматы: Ғылым, 2000ж.

3. Туманян П.В. Физические методы переработки нефтяного сырья.

Методические указания. Московский институт нефтехимической и

газовой промышленности им. И. М. Губкина. М-1984.

1. Практикум по технологии переработки нефти. Под ред. Е.В.Смидович и И.П.Лукашевич. М.:Химия,1972.

2. Лабораторные работы по топливу и смазочным маслам. Итинская М. И. – М: Сельхозиздат.

3. ГОСТ. Нефть и нефтепродукты. Часть 1- Газы горючие, топлива и растворители.

4. Сарданаливили Е.Г., Львова А.И. Примеры и задачи по технологии переработки нефти и газа. М.: Химия – 1980.

 

Лабораториялық жұмыс № 2 Мұнай және мұнай өнімдерінің салыстырмалы тығыздығын әр түрлі тәсілдермен анықтау.

Сабақ мақсаты: студенттерді мұнайдың және мұнай өнімдерінің тығыздығын анықтаудың әртүрлі тәсілдерімен таныстыру.

Жұмыс барысы: Студентке мұнайдың немесе мұнай өнімінің үлгісі беріледі. Олардың салыстырмалы тығыздықтарын әр түрлі тәсілдермен анықтау қажет. Алынған нәтижелерді ГОСТ талаптарымен салыстырып, қажетті қорытындылар жасау қажет.

Приборлар мен реактивтер: ареометрлер, шыны өлшегіш цилиндр (d- 5см), мұнай өнімдері.

Жұмысты орындау тәртібі мен мазмұны:

1. Жұмыс мақсаты
2. Теориялық бөлім
3. Жұмысты жүргізу тәртібі
4. Жұмыс нәтижесі
5. Ұсынылатын әдебиет

Теориялық бөлім

Отын тығыздығын анықтау

Тығыздық басқа константалармен қатар шамамен мұнай және мұнай өнімдерінің фракциялық және химиялық құрамын бағалауға мүмкіндік беретін маңызды көрсеткіш.

Заттың абсолюттік тығыздығы болып көлем бірлігіндегі зат массасы есептеледі. Тығыздықтың өлшем бірліктері: кг/м³, г/см³, кг/л, т/м³ және т.б. СИ системасындағы өлшем бірлігі - кг/м³.

Мұнай өңдеуде өлшемсіз мөлшер - мұнай мен мұнай өнімдерінің салыстырмалы тығыздығы қолданылады. Салыстырмалы тығыздық мөлшері 20⁰С температурадағы мұнайдың және мұнай өнімі тығыздығының 4⁰С температурадағы су тығыздығына қатынасына тең. Ол былай белгіленеді: r₄²⁰. Кейбір шет елдерде мұнайдың және судың стандартты температурасы –15,5⁰С-ге тең деп есептеледі. Бұл жағдайда салыстырмалы тығыздықтың белгіленуі r₁₅¹⁵ болады. r₄²⁰ мен r₁₅¹⁵ арасындағы өзара байланыс келесі формуламен көрсетіледі:

r₁₅¹⁵ = r₄²⁰ + 5a (1)

мұндағы a- орташа температуралық түзету, кестеден [3, қосымша 1]алынады.

Салыстырмалы тығыздықтың сандық мөлшері мұнайдың және мұнай өнімінің элементтік кұрамына байланысты. Неғұрлым мұнайдың және мұнай өнімінің құрамында күкіртті және оттекті қосылыстар, нафтенді қышқылдар,шамамен көміртегі мен оттегіге бай шайырлар көп болса,.

Мұнай фракцияларының қайнау температуралары артқан сайын олардың салыстырмалы тығыздықтары артады:

-бензин фракциясы 0,710-0,780

-керосин фракциясы 0,800-0,860

-дизельдік фракция 0,840-0,890

-майлы дистилляттар 0,870-0,940.

Температура өскен сайын мұнай және мұнай өнімдерінің тығыздығы төмендейді. Бұл сызықтық байланыс Менделеев формуласымен сипатталады:

r^t₄=r²⁰₄ - a·(t-20)

немесе

ρ²⁰₄=r^t₄+a·(t-20)

 

мұндағы r^t₄ –өлшеу температурасындағы мұнай өнімінің салыстырмалы тығыздығы; a -тығыздықтың орташа температуралық түзетуі; t –өлшеу температурасы, ⁰С.

Қажетті дәлдікке байланысты мұнай (мұнай өнімінің) тығыздығын келесі тәсілдермен анықтайды:

-ареометрмен (0,001-ге дейінгі дәлдікпен);

-Вестфальдің гидростатикалық таразысымен (0,005-ке дейінгі дәлдікпен);

-пикнометрмен (0,00005-ке дейінгі дәлдікпен).