| Көрсеткіштер | Бақылау учаскесі | Тәжірибелік учаске |
| Қоспалар | 3% | 4% |
| Сазды бөлшектер | 50% | 55% |
| Құмды бөлшектер | 48% | 41% |
| Аммонийлі азот мг/100 г | 4.5 | 5,0 |
| Органикалық көміртегі, % | ||
| нитриттер, мг/100 г | 0,6 | 3,6 |
| нитраттар, мг/100 г | 1,2 | 1,8 |
| жалпы азот | 39,2 | |
| Гумус азотының мөлшері | ||
| Микроб саны | ||
| коли-титр, г | 0,2 | 0,01 |
| анаробтар титрі, г | 0,05 | 0,0001 |
| Гельминт жұмыртқаларының саны | ||
| Қуыршақтар мен личинкалар саны |
Келесі сұрақтарға жауап бере отырып учаскенің санитарлық жағдайына баға беріңіз:
1. Сауықтыру кешен маңайында ластау көздері бар ма? Санитаррлық қорғау алаңы жеткілікті ме?
2. Төменде орналасуы учаскенің санитарлық жағдайына әсер етеді ме?
3. Кестеде берілген механикалық құрамы бойынша топырақтың сипатын анықтаңыз?
4. Бұл топырақтың ауа және су өтімділігі, капиллярлығы, су сыйымдылығы мен гигроскопиялығы қандай?
5. Келтірілген көрсеткіштердің қайсысы топырақтың органикалық ластануын көрсетеді (экскременттермен, несеппен және басқалармен)?
6. Қандай көрсеткіштер топырақтың санитарлық-эпидемиологиялық қауіпсіздігі туралы айтуға мүмкіндік береді?
7. Хлебниковтың санитарлық саны нені білдіреді? Кестеде келтірілген міліметтерді пайдаланып оны есептеуге бола ма?
8. Қандай жағдайда бақылау учаскесімен салыстыруды қолданады?
9. Қандай көрсеткіштер топырақтың нәжіспен ластануының тікелей көрсеткіші болады?
10. Балалар кешенінің территориясындағы топырақтың тазалығы мен қауіптілік дәрсежесі қандай?
11. Бақылау учаскесі дұрыс таңдалған ба? Жоқ десеңіз, өз ойыңызды негіздеп беріңіз.
12. Сіздің бұл аудандағы топырақтың санитарлық жағдайының қолайсыздығы туралы тұжырымдарыңызды қандай мәліметтер дәлелдейді?
13. Бұл учаске топырағының ластануының ескілігі қандай? Ол жалғасып жатыр ма?
14. Санитарлық жағдайды сауықтыру бойынша ұсыныстар беріңіз
Тақырып №6. Рационалды тамақтану, принциптері. Сүт, ет және банкідегі консервілердің залалсыздығын гигиеналық бағалау - 2 сағат
Мақсаты: Тағамның энергиялық құндылығына, сапалық құрамына, рационның баланстылығына және халық арасындағы әртүрлі жас топтарының тамақтану тәртібіне қойылатын гигиеналық талаптар мен тағам өнімдерінің құндылығын және қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жүргізілетін шаралар кешені жөніндегі дағдылармен және ет пен сүтті органолептикалық бағалауды үйрену жөніндегі білімдерін қалыптастыру.
Міндеттері:
-Тағамның энергиялық құндылығына, сапалық құрамына, рационның баланстылығына және
халық арасындағы әртүрлі жас топтарының тамақтану тәртібіне қойылатын гигиеналық талаптар жөніндегі білімді қалыптастыру;
- Тағамдық азықтарды санитарлық сараптау мақсаты, міндеттері, әдістері мен жүргізу әдістері жөніндегі білімдерін қалыптастыру;
-Тағамдық азықтарды сапа санаттары жөнінде білімін қалыптастыру;
- Ет, сүт, банкідегі консервілерді санитарлық сараптау жөніндегі білімін қалыптастыру;
- Есептеу мәліметтерін тағамдық заттар мен энергияға физиологиялық мұқтаждық нормаларымен, сондай ақ тәуліктік энергия шығын көрсеткіштерімен салыстыра отырып тағам рационы толық құндылығын гигиеналық бағалау жөніндегі білімді қалыптастыру.
- Негізгі тағамдық өнімдердің (ет,сүт, консерві) сапасына баға беру және органолептикалық, физико-химиялық, гельминтологиялық және басқа да зерттеу түрлерінің мәліметтеріне сүйене отырып, қолдану мүмкіндігі туралы қорытынды беру жөніндегі білімді қалыптастыру.
Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Рационалды тамақтану, принциптері.
2. Энергетикалық баланс, түрлері.
3. Тәуліктік энерго шығын (реттелетін, реттелмейтін).
4. Жеке адам және ұжымдық тамақтану құндылығын бағалау әдістері.
5. Алиментарлық аурулар, жіктелуі.
6. Сүт, ет, банкідегі консервілердің тамақтық және биологиялық құндылығы
7. Сүт, сүт өнімдерінің ет және банкідегі консервілердің эпидемиологиялық қауіптілігі, химиялық ластанумен байланысты пайда болған аурулар.
8. Жарамсыз тамақты қабылдаумен байланысты аурулардың алдын алу Тағам өнімдерін санитарлық сараптау.
9. Ет, сүт және банкідегі консервілерді сараптау
Оқыту мен сабақ беру әдістері: кіші топтарда жұмыс істеу- жағдайлық есептерді шешу.
Дебиеттер
Негізгі:
1. Гигиена/ Под ред. Акад. РАМН Г.И.Румянцева.- М.:ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000.- С. 221-266.
2. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Гигиена питания: Учебное пособие по общей гигиене для студентов медицинских вузов. – Алматы,2005. – Ч.1. – С.42-137.
3. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., Зиневич Л.С. Гигиена и основы экологии человека. – Ростов н/Д: «Феникс», 2002. – 148-207.
4. Гурова А.И., Горлова О.Е.. Практикум по общей гигиене. - М. Изд-во Университета Дружбы народов, 1991.- С. 69-74.
5. Пивоваров Ю.П. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене и основам экологии человека, 3-е изд. – М.: ГОУ ВУНМЦ МЗ РФ,2001.- С.72- 96.
6. Кенесариев Ү.И. Гигиена оқулығы Алматы 2010 жыл 240-251 беттер
Осымша
1. Ванханен В.Д., Лебедева Е.А., - Руководство к практическим занятиям по гигиене питания. М. Медицина, 1987.- С. 26-41.
2. Королев А.А. Гигиена питания: учеб. Для студ. высш. учеб. заведений. – М.:Издат. центр «Академия», 2006. – С.22-398.
3. Пивоваров Ю.П., Гоева О.Э., Величко А.А.. - Руководство к лабораторным занятиям по гигиене. М. Медицина, 1983. С. 4-13.
4. Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания.- М.:Издат. центр «Академия», 2005. – С.233-246.
5. Румянцев Г.И., Вишневская Е.П., Козлова Т.А. Общая гигиена, М. Медицина, 1985- С. 24-41, 47—76.
6. Татарская Л.Л., Бутейкис Н.Г. Детское питание. М. Медицина, 1996.
7. Шарманов Т.Ш., Плешкова С.М. Метаболические аспекты питания с курсом общей биохимии.- Алматы, 1998.
8. Шелстон Х. Правильное сочетание пищевых продуктов/ Пер. с англ.- С. Петербург: ЭКАМ, 1991.- 57 с.
Бақылау:
