Сандар,жылдар, ғасырлар 6 страница

Барлық табиғаттағы өзгерістерді, оның даму заңдылықтарын биосфера деңгейінде ең жоғары жүйе ретінде қарастырылады? Биосфера

Барлық темекі тартатындарда қабынатын мүшесі. Тыныс жолдары

Барлық тірі организмдердің ішінде фагоциттозға өте қабілетті клеткалары: Л ейкоциттер

Барсакелмес мемлекеттік қорығы қай жерде құрылды. Арал теңізіндегі аралда.

Бас аяқты моллюскалардың кеңінен тараған дәуірі? Мезозой

Бас ми бөліктеріне жатпайды. Мишық

Бас ми көпірі байланыстырады. Орталық ми мен сопақша.

Бас мибағанының құрамына кірмейді- Үлкен ми сыңарлары, мишық

Бас миының есту аймағы орналасады? Самай бөлімінде

Бас сүйегіне жатпайды? Базальді

Бас терісі гигиенасына жатпайды- Шашты химиялық әдіспен бояу

Бас терісінде қалың өскен түктер: Шаш.

Бас, мойын, қолдан қанды жүрекке таситын қантамыр? Күре тамыр

Басаяқты былқылдақденелі. Каракатица.

Басаяқты ұлулар класына жататын жәндік? Сегізаяқ

Басаяқты ұлулардың сорғышы бар қармалаушылары? Аяқтарының бөлігі

Басқа жануарлардың ішкі мүшелерінде тіршілік ететін паразаит жануар? Анаэробты

Басқа қарапайымдарға қарағанда инфузория –туфельканың жыныс процесінің ерекшелігі? Жыныс ядроларының қосылуы(атылығы мен аналығы)

Басқа ішкі секреция бездерінің жұмысын реттейді. Гипоталамус.

Басқасына қарағанда қандай органикалық емес қосылыстар ең көп мөлшерде жасушада жиналады? Су

Бассүйексіздер тип тармағының өкілі. Қандауырша.

Бассүйектің бет сүйектеріне жатпайтыны: Маңдай сүйегі.

Бастапқы гүлшанақтың орналасқан жері. Генеративті бүршікте

Бастапқы қоректік заттан қажетті органикалық заттармен энергияны алатын өзара байланысқан түрлер тізбегі? Қоректік тізбектер

Басты пияз* Гс₃₊₃А₃₊₃Ж₍₃₎

Бастың төменгі жақ сүйегіне бекінетін бұлшықеттері: Шайнау.

Басы болмайтын ұлулар: Айқұлақтар

Басы жойылып кеткендіктен, денесі тұлға мен аяқтан құралған қосжақтаулылар классының өкілі: Айқұлақ

Басылыңқы гендер: Рецессивті.

Басым гендер. Доминантты.

Басымды гендер. Доминантты.

Басымдық қасиет көрсетіп, бірден жарыққа шығатын белгі. Доминантты.

Батаникалық бақтарда жиналатын? Тірі жинақтамалар

Батрахология- қосмекенділерді зерттейтін ғылым.

Бауыр жағы арқасына жабысып денесі жалпақ пішінді құрт: Жалпақ құрттар.

Бауыр және бұлшықет мүшелерде глюкоза түрленеді: Гликогенға.

Бауыр өзегі ашылады. Ұлтабарға.

Бауыр сорғыштың (адам және жануар паразитінің) ақ планариядан айырмашылығы не? ауыз және құрсақ сорғышы бар

Бауыр, ұйқыбезінің өзектері ашылады- Ұлтабарұшы

Бауыр, ұйқыбезінің өзектері ашылатын мүше: Ұлтабар.

Бауыраяқты былқылдақденелі жәндік. Тоспаұлу.

Бауыраяқты былқылдақденелілердің өкілі: Шалшықұлуы

Бауыраяқты жәндік. Жүзім ұлуы.

Бауыраяқты моллюскалар немен қоректенеді? өсімдікпен

Бауыраяқты ұлулардың аяқтары- Денесінің көп бөлігін алады

Бауыраяқты ұлулардың түрлері? 90-100 мыңдай

Бауыраяқтылардың асқорыту мүшелері- Ауыз, жұтқыншақ, қарын, ішек, бауыр

Бауырда жануар крахмалы түрінде жинақталады. Гликоген.

Бауырда, сүтте, асқабақта қызанда болатын ағзаның өсуіне және дамуына әсерін тигізетін дәрумен: - А

Бауырдағы өт сөлі мүшелер жүйесіне қолайлы әсер етеді: Тыныс алуға

Бауырдан бөлінетін сөл: Өт.

Бауырдан кейінгі кіші ас қорыту безі. Ұйқы безі.

Бауырдан тәулігіне бөлінетін өттің мөлшері: 0,5 – 1 л.

Бауырдың ауруы. Цирроз.

Бауырдың жұмысына тез әсер етеді- Алкоголь

Бауырдың қорғаныз қызметі. Қанға түскен улы заттарды залалсыздандырады.

Бауырдың қызметіне жатпайды? Ферменттер өндіру

Бауырмен бұлшықет мүшелерге глюкозадан түрленеді? Глюкоген

Бауырмен жорғалаушылар басым болған дәуір? Мезозой

Бауырсорғышта кірпікше- Дернәсілінде болады

Бауырсорғыштың кірпікшелі дернәсілінің аралық иесі. Тоспаұлу.

Бауырының қызметі. Майды қорытатын өт болу.

Бәрі кеңістікте тіршілік етіп, бір-бірімен еркін шағылысып ұрпақ беретін, генетикалық жүйе құрап, бір түрге жататын даралар жиынтығы? Популяция

Беденің гүлшоғыры. Шоғырбас.

Безгек ауруымен ауырған адамдардан сау адамдарға аурудың таралуы: Масалар арқылы.

Безгек ауруын қоздыратын паразитті ашқан ғалым. А. Лаверан

Безгек ауруын қоздыртатын паразитті 1880 жылы кім ашты? А. Лаверан

Безгек ауруын таратушы. Безгек маса

Безгек ауруының қоздырушысы: Маса.

Безгек ауруының қоздырушысы: Қантұрғын(Безгек паразиті)

Безгек масаларын құрту үшін қолданылатын улы химикат? Гексахлоран

Безгек масасы қыста- ересек түрінде қыстайды.

Безгек паразитінің көбеюі. Эритроциттер арқылы.

Безгек паразитінің көбеюі: Қанның қызыл түйіршіктері арқылы.

Безгек паразитінің таралуы: Эритроциттер арқылы.

Безгек(малярия) плазмодиясының тіршілік циклінде кім негізгі иесі болып табылады? Маса.

Безгек- Анофелес туыстас маса(безгек масасы) безгек ауруының қоздырғышын таратушы, Безгек масасы қыста ересек күйінде қыстайды.

Безгекпен ауырған адамның денесі бір ысып, бір салқындауының себебі. Безгек паразитінің қанда көбейіп улы зат бөлуінен.

Бездердің кейбіреуі сыртқы және ішкі секреция қызметін қатар атқарады, ол қай без? Жыныс бездері.

Безді және жүйке ұлпаларынан құралған- Гипофиз безі

Бездің атын табыңдар: мидың төменгі бөлімінде орналасып,гормондары бой өсуіне, дамуына әсер етеді? Гипофиз

Безостоя-1 сортын шығарған ғалымның аты жөні кім? Лекьяненко

Бейорганикалық заттар. Минаралды тұздар.

Бейорганикалық заттардан органикалық зат құраушылар: Продуценттер.

Бейорганикалық заттардан органикалық заттарды синтездейтіндер- Прокариоттар

Бейорганикалық заттардан органикалық заттарды түзуші. Продуценттер.

Бейорганикалық заттарды сіңіріп, органикалық зат түзетін ағзалар: Өсімдіктер.

Бейорганикалық фосфат қанға сіңбей, сүйектен шығарылатын ауру түрі? Рахит

Бексли, Эйвери- Колхицин әдісімен өсімдіктердің іріктемелерін алуды зерттеген.

Бекіре тәрізділер отрядының өкілдері: Қортпа, шоқыр

Бекіренің жеке түрлерін ажырату белгілері? Шытыралардың санына қарап

Бел омыртқаларының саны: 5.

Белгілердің саны көп болып будандастыру- Полигибридті

Белгілердің тұқым қуалау заңдылықтарын және олардың өзгергіштіктерін зерттейтін ғылым: Генетика.

Белгілі аймақта сфагнум мүгінің тез таралып сазды жердің пайда болу себебі. Жапырағының өте жоғары ылғал тартқыштығына байланысты

Белгілі бір аумақта тіршілік етуге бейімделген. Популяция.

Белгілі бір даму сатысында адам ұрығына ұқсас ұрық? Кесірткеде

Белгілі бір затқа қарағанда неліктен адам көзі үнемі қозғалыста болады? Жарық сәулесін торлы қабықтың сары дағына бағыттауды жүзеге асыру үшін

Белгілі бір құрылысы және атқаратын қызметі бар дене бөлігі. Мүше

Белгілі бір ретпен орналасқан гүлдер тобы? Гүлшоғыр

Белгілі бір тағамды қажетсіну сезімі? Тәбет

Белгілі ғалым А.Н.Северцев. Эволюцияның негізгі бағыттарын анықтады

Белгілі дене пішіні сақталмайтын біржасушалы жәндіктер: Тамыраяқтылар

Белгілі иесінде өмір сүретін ағзалар былай аталады. Эндобионттар.

Белгілі пішіні, құрылысы, орны бар, бір немесе бірнеше қызмет атқаратын дене бөлігі. Мүше.

Белгілі пішіні, құрылысы, орны және өзіне тән қызметі бар дене бөлігі. Мүше.

Белгілі ретпен орналасқан ұсақ гүлдер тобы: Гүлшоғыр.

Белгінің басым болу құбылысы немесе басым белгінің аталуы- Доминантты

Берілген минимумға дейінгі сан мөлшері қысқарған популяция дегеніміз? Жойылуға жақын тұрған популяция

Берілген оргонойдтар тән ағза:ядро,цитоплазма,хромотофор,митохондрия? Балдыр

Берілген өсімдіктердің қайсысы екі үйлі өсімдік: Қарасора

Берілген сипаттамалардың ішінен раушангүлділер тұқымдасына жататын қайсысы? Гүлі 5 тостағанша,5күлтеден тұрады.Тостағаншаның астыңғы жағының жабыса өскен 5 жасыл жапырақ тәрізді жіпше болады.Аталығы көп,аналығы кейде 1,кейде көп болады.

Бесаяқты былқылдақденелі: Карактица.

Бидай дамудың қай кезеңінде гүлдейді? Масақтану кезінде

Бидай дәнегінің едәуір бөлігін алып жатады. Эндосперм

Бидай дәнінде болатын желімтек зат (клейковина) қай салада жоғары бағаланды? Нан пісіруде

Бидай масағының аналығында дамиды: Қастауыш.

Бидай өсімдігінің гүлшоғыры. Күрделі масқ.

Бидай тұқымдығында қоректік заттардың жиналатын орны: Эндоспермде

Бидай тұқымында жарнақ саны. 1.

Бидай тұқымының құрылысына кірмейтіндері: Спермий

Бидай тұқымының өну температурасы? 0°С-2°С

Бидай түсімін 15%-ға төмендететін паразит саңырауқұлақ. Тат саңырауқұлағы.

Бидай, қарабидай, жүзімнің отаны? Оңтүстік Азия орталығы

Бидайда қоректік заттар қоры жиналатын орын. Эндоспермде.

Бидайдың аталығы. 3.

Бидайдың әрі тұқымы, әрі жемісі? Дәнегі

Бидайдың гүлшоғыры? Сыпыртқыгүл

Бидайдың дәнегінің эндоспермасында хромосомалардың жиынтығы? Триплойдты

Бидайдың жемісі. Дәнек.

Бидайдың тозаңдануы? Гүлі ашылмай жабық тұрғанда

Бидайдың тұқымы. Дәнек.

Бидайдың, қарабидайдың отаны: Оңтүстік Батыс Азия орталығы.

Бидайдың, қарабидайдың отаны- Оңтүстік батыс азиялық орталық

Бидайық тамырсабағының жоғары жағынан не көруге болады? Төбе бүршігін

Биогенетикалық заңды ашқан ғалымдар: Ф.Мюллер, Э.Геккель.

Биогенетикалық заңның авторы: Ф.Мюллер мен Э.Геккель.

Биогеноз теориясының мәні? Тірінің тіріден пайда болу теориясы

Биогеография- Жер бетінде түрлердің таралу заңдылықтарын зерттейтін ғылым.

Биогеографияның негізін қалаған ғалым. А.Гумбольдт.

Биогеоценоз туралы ұғымды енгізген ғалым- В.Н.Сухачев

Биогеценоз: Тірі ағза мен орта бірлестігі.

Биология ғылымы... зерттейді: Тірі ағзаларды

Биология зерттейді. Тірі ағзаларды.

Биологиялық алға басу жетістіктерінің негізгі жолдары туралы ілімді анықтап зерттеуде үлкен үлес қосты. А.М.Северцев.

Биологиялық алға басу туралы ілімді анықтап зерттеуде үлес қосқан ғалым. А.Н.Северцев.

Биологиялық белсенді заттардың бірі, міндетті түрде тағаммен түсуі керек, олардың қайсысының жетіспеуі әртүрлі аурулар тудырады? Дәрумен

Биологиялық зат алмасым қайсыларының арасындағы ара қатынас? Топырақ, өсімдік, жануар, саңырауқұлақ, микроағзалар арасында

Биологиялық катализатор. Ферменттер.

Биологиялық күрес әдісі. Зиянкестерді өздерінің табиғи жауларымен жою.

Биологиялық құрам және тіршілік үдерістері- Физиологиялық өлшем

Биологиялық обьектілердің көмегімен адамға қажетті өнімдер өндіру: Биотехнология.

Биологиялық өнімділігі жоғары. Тропиктік орман экожүйесі.

Биологиялық прогресс дегеніміз- Тірі ағзалардың қарапайым формадан күрделірек формаға баяу өзгерген үдерісі

Биологиялық регресс дегеніміз- Дарақтар саны мен олардың жүйеленген топтары санының кері кетуі мен аймақтың тарылуы

Биологиялық ырғақты зерттейтін ғылым: Хронобиология.

Биоритмология- биологиялық ырғақ туралы ғылым.

Биосинтез дегеніміз не? Жай заттардың қосылып ақуыз, май, көмірсулардың түзілуі

Биосинтез процесінде не жүреді? Жасушадан қарапайым заттардан күрделі органикалық заттардың түзілуі

Биосфера дегеніміз: Жер ғаламшарының тіршілік бар аймағы.

Биосфера жайындағы тұтас ілімнің негізін салды. И.В.Вернадский.

Биосфера өзін-өзі реттейді. Зат пен энергия айналымы болса.

Биосфера терминін ғылымға енгізген- Ж.Б.Ламарк

Биосфера терминін ең алғаш енгізген австриялық геолог. Э.Зюсс.

Биосфера терминін тұңғыш рет 1802 жылы енгізген ғалым? Ж.Б Ламарк

Биосфера туралы ілімді жазған. В.Вернадский

Биосфера туралы ілімнің негізін қалаған- В.Вернадский

Биосфера шегіндегі барлық мәселелерді және антропогендік экожүйелерді зерттеуді қамтитын кешенді ғылым- Адам экологиясы

Биосфера энергияны... алады. Күн сәулесінен.

Биосфера энергияны- күннен алады

Биосферада атом энергиясын пайдаланғанда – радиоактивті сәулелер жинақталады

Биосфералық қорықтары бар аймақ – Қырғызстан

Биосфераны жан-жақты толық зерттеген ғалым: В.И.Вернадский.

Биосфераны ластаушылардың әсерінен? Тұқым қуалаушылық ауытқулар байқалады

Биосфераны өзгертетін қуатты фактор: Адам.

Биосфераның жаңа сапалық деңгейі: Ноосфера

Биосфераның озон қабаты- Ультракүлгін сәулелерді сіңіреді

Биосферология- биосфера туралы ғылым.

Биотехнология- тірі организмдер мен биологиялық процестерді адамның мақсатына сай өндірісте қолдану.

Биотикалық бірлестіктері және олардың тіршілік ортасымен арасындағы өзара қарым-қатынастарды зерттейді: Синэкология.

Биотикалық фактор- ағзалардың тигізетін әсері

Биотикалық факторлар: Тірі ағзалардың өзара әсерлесуі.

Биотикалық факторларға жататын. Жыртқыштардың жемтігін аулап жеуі.

Биотикалық экологиялық фактор- жыртқыштық

Биохимик Де Дюв лизосоманы ашқан жыл. 1955 ж. (Де Дюв-1956-1959 жж лизосоманы ашты.)

Биохимиялық құрам және тіршілік үдерістері. Физиологиялық өлшем.

Биохимия- тірі ағзаларда жүретін химиялық процестерді және химиялық құрамын зертейтін ғылым.

Биоценоз терминін ең алғаш ұсынған ғалым: К.Мебиус.

Биоценоздың өздігінен реттелуіне маңызы зор өте кең таралған түрлерінің бірі. Жыртқыштық.

Биттердің ауыз мүшесі- Шаншып-сорғыш

Биіктігі 60 метрге жететін балдыр: Қоңыр балдыр.

Бластула жасушаларында хромосомалардың жиынтығы қанша болады? 2п

Бластула дегеніміз бір қабатты шар тәрізді іші қуыс ұрық

Бластула. Бір қабатты ұрық.

Бозарамқұлақ қозықұйрыққа ұқсайды, қозықұрықты қандай ерекшелігінен ажыратуға болады? Қалпақшасының асты қызғылт түсті, түбіртегі тегіс, тығыз

Бойында фотосинтез жүретін ағзалар тобы: Продуценттер

Ботаника ғылымы... зерттейді: Өсімдіктер әлемін.

Ботаника ғылымы зерттейді: Өсімдіктерді.

Ботаника зерттейді. Өсімдіктерді.

Бөбек кезең - туғаннан 1 жасқа дейін

Бөгде бөлшектерді сіңіріп, қорыту процесін ашқан ғалым- И.И.Мечников

Бөгет(плотина) салу жұмысы - жататын фактор түрі. Антропогендік

Бөгет(плотина) салу жұмысы қандай факторға мысал бола алады? Антропогендік

Бөлшектену кезінде ядролар қай жолмен бөлінеді? Митоз жолымен

Бөлшектену кезінде ядроның бөліну жолы. Митоз.

Бөртпе сүзек ауруын адамдарға таратқыш бунақдене? бит

Бөрі басында жапырақтар жайылмай тұрып гүлдері пайда болатын өсімдіктер қалай тозаңданады? Желмен

Бөсір (аскаридоз) ауруын тудыратын құрт-Ішексорғы

Бөсір (аскаридоз)- ішексорғы (аскарида) бөлген улы заттардан ішек қызметіінң бұзылуы.

Бриология- мүктер туралы ғылым.

Бронхы дегеніміз. Кеңірдектің жалғасы.

Будан ұрпақтың белгі-қасиеттерінің ата-анасынан артық болуы. Гетерозис.

Будандастыру жетістіктерімен тікелей байланысты нмнс және будан алынып қойғаннан кейін қолданылатын әдіс. Ментор әдісі.

Будандастырудың қандай түрінде келесі ұрпақтар фенотипі бойынша 3:1 қатынасында ажырайды? Полигибридтік будандастыруда

Бунақдене қоректі құс: Қарлығаш.

Бунақденелер қалай тыныс алады? Құрсағын біресе жиырып, біресе созудың нәтижесінде демтүтіктегі ауа жаңарады

Бунақденелер қаны қандай қызмет атқарады? Қоректік заттарды тасымалдайды

Бунақденелер: дара жыныстылар

Бунақденелерді аулау құрамына айналған жапырақ? Шықшылдық

Бунақденелердің 4 сатылы (жұмыртқа, дернәсіл, қуыршақ, имаго) дамуы? Толық түрленіп дамуы

Бунақденелердің арғы тегі болатын жануар? Буылтық құрттар

Бунақденелердің аяғының саны? 3

Бунақденелердің бүркеніш реңі дегеніміз не? Жануарлар түсінің қоршаған ортаға ұқсас болып келуі

Бунақденелердің жүрегі: түтік тәрізді

Бунақденелердің зәр шығару жүйесі? Мальпигий түтікшесі, майлы дене

Бунақденелердің кеңінен тараған дәуірі? Кайназой

Бунақденелердің қайцсыларының қатты алдыңғы қанаттары және жарғақ артқы қанаттары болады? Қоңыздардың

Бунақденелердің қан айналу жүйесі? Ашық

Бунақденелердің қан айналу жүйесінің ерекшелігі? Қоректік затпен ыдырау өнімдерін тасиды.

Бунақденелердің қанаты? Көкірегінде орналасқан

Бунақденелердің өсімдіктерімен қоректенетіндер? Зауза қоңызы, жапырақ жегірлер

Бунақденелердің тыныс алу мүшесі? Демтүтік

Бунақденелердің ұшатын формалары қай дәуірде пайда болды? Палеозой

Бунақденелердің шала түрленіп дамуы неше сатыдан тұрады? 3

Бунақденелі қоректі құстар- Қарлығаштар, үйректер.

Бунақденелі қоректілер отрядына жататындар? Кірпілер

Бунақденелілер 7 00 000 түр (миллион).

Бунақденелілер арқылы айқас тозаңданатын өсімдік Шие

Бунақденелілер арқылы тозаңданады өсімдіктер: Шие, лимон, шай

Бунақденелілер класы өкілдерінде биологиялық прогресс белгісі білінді, ол қайсысы? Таралуының алуан түрлілігі, әр түрлі ортаға бейімділігі

Бунақденелілер класына жататын жәндіктер: Тарақандар

Бунақденелілер қоректенеді- Гүл шірнесімен

Бунақденелілерді аулау құрамына айналған жапырақ Шықшылдық

Бунақденелілердің қанының атқаратын қызметі. Қоректік заттарды тасымалдайды.

Бунақденелілердің сыртқы жабыны. Хитинді қабат.

Бунақденелілердің аяғынын саны: 3.

Бунақденелілердің демтүтігіне ауа өтеді. Тыныс саңылауы арқылы.

Бунақденелілердің қанатының орналасуы- Көкірегінде

Бунақденелілердің құрлықта дамитын дернәсілі- Нимфа.

Бунақденелілердің негізгі тыныс алу мүшесі: Демтүтік.

Бунақденелілердің төрт сатылы (жұмыртқа, дернәсіл, қуыршақ, имаго) дамуының аталуы. Толық түрленіп даму.

Бунақденелілердің тыныс алуы: Құрсағын біресе жиырып, біресе созудың нәтижесінде демтүтіктегі ауа жаңарады.