Пәнінің мақсаты – қоршаған әлем тұтастығы туралы білім мен адамзаттың табиғатпен қарым-қатынас жүйесі негізінде жалпыадами құндылықтарды қалыптастыру.
Негізгі міндеттері:
- туған жерінің табиғатына деген сүйіспеншілігін қалыптастыру;
- оқушыға қоршаған ортаның әр алуандығын, тұтастығын, құндылығын, ондағы өзінің орнын сезінуге мүмкіндік беру;
- күнделікті өмірде, зертханалық жұмыстарды орындау мен табиғатқа саяхат кезінде қауіпсіздік ережелерді сақтауға дағдыландыру;
- «адам – табиғат» жүйесіндегі өзара қарым-қатынас жағдайын ұғындыру;
- танымдық қызығушылығын, интеллектуалдық және шығармашылық қабілеттерін дамыту;
- қоршаған ортаны сақтау мен қорғауға тәрбиелеу;
- картадан өз Отаны мен туған жерінің өзен-көлдерін, тауы мен пайдалы қазбаларды көрсетуге үйрету;
- тірі және өлі табиғат нысандарын ажырату білігін дамыту;
- танымдық қызығушылығын қанағаттандыру үшін алған білімдерін қолдана білу, туған жердің табиғи байлықтары, өсімдіктері мен жануарлары туралы қосымша ақпараттар іздестіре білу дағдыларын қалыптастыру;
- бақылау, өлшеу, салыстыру дағдыларын қалыптастыру, өмірлік тәжірибелерін жетілдіру;
- адам мен табиғаттағы тіршілік әрекетінің өзара байланысын, қоршаған орта заңдылығын, құбылысын, нысандарын меңгерту және оқушылардың адамның қоршаған ортамен өзара қарым-қатынасы туралы түсініктерін кеңейту;
- жаратылыстану ғылымы пәндерін одан әрі меңгеруге мүмкіндік беретін білім, білік, дағдыларын жетілдіру.
| Р/с | Тақырыбы | Сағат саны | Уақыты | Мақсаты | Сабаққа қолданы-латын әдіс-тәсілдер, технология түрі | Көрнекіліктер дидактикалық материалдар | Пәнаралық байланыс | Ескерту | |||||||
| І тоқсан 9сағат Табиғат (16сағат) | |||||||||||||||
| 1. | Табиғатты зерттеу әдістері. Бақылау .Табиғат. | Табиғатты зерттеу және бақылау үшін қолданы-латын түрлі əдістерді ұғындыру | Түсіндіру, баяндау | Суреттер дидактикалық материалдар | Әдебиет | ӨҚН | |||||||||
| 2. | Физикалық карта. Масштаб. | Физикалық карта. Масштаб ұғымдарын меңгерту | Түсіндіру, баяндау | шығармашылық тапсырма | Бейнелеу математика | ||||||||||
| 3. | Құрлық беті. Жазықтар.Таулар. | Құрлық беті: жазықтар туралы білім беру | Әңгімелесу Тірек-сызба | Суреттер қызықты таспсырмалар | Еңбек әдебиет | ||||||||||
| 4. | Адам əрекетінен жер бетінің өзгеруі. Табиғат. Адам әрекетінен жер бетінің өзгеруі. | Адам əрекетінен жер бетінің өзгеруін түсіндіру | Дамыту Венн диаграммасы | Суреттер | Бейнелеу | ӨҚН | |||||||||
| 5. | Қазақстанның жер бедері. Оның физикалық картада бейнеленуі. Табиғат.Жер. | Қазақстанның жер беде-рі, оның физикалық картада бейнеленуін игерту | Түсіндіру, баяндау | қызықты таспсырмалар | Математика | ӨҚН | |||||||||
| 6. | Тесттік тапсырмалар. Адам -қоғамның бір бөлігі. | Оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту. Пәнге қызығушылық-тарын арттыру | Әңгімелесу Талдау | Үлестірме қағаздар | Әдебиет | ЭҚН | |||||||||
| 7. | Пайдалы қазбалар. Кенді пайдалы қазбалар. Қара, түсті металл кендері. Пайдалы қазбалар | Пайдалы қазбалардың түрлерімен таныстыру.Қара, түсті металл кендері туралы мәлімет беру | Көрнекілік Тірек-сызба | Макеттер Кестелер | Бейнелеу | ЭҚН | |||||||||
| 8. | Жанғыш пайдалы қазбалар.Пайдалы қазбалар, олардың түрлері. | Жанғыш пайдалы қазба-лардың түрімен таныстыру | Жаңа білімді игерту | қызықты таспсырмалар | Еңбек | ӨҚН | |||||||||
| 9. | Кеңге жатпайтын пайдалы қазбалар.Тесттік тапсырмалар | Кеңге жатпайтын пайда-лы қазбалары түсіндіру | Түсіндіру, баяндау | Пайдалы қазба суреттері | Экономика | ||||||||||
| ІІтоқсан. 7сағат | |||||||||||||||
| Су. Табиғаттағы су айналымы. Сарамандық жұмыс.Су. | Су. Су айналымы тура-лы білімдерін кеңейту | Түсіндіру, баяндау | тест тапсырмалары | Бейнелеу | ЭҚН | ||||||||||
| Жер асты сулары. Минералды сулар.Су. Су айналымы. | Жер асты суының қолданылуы жөнінде түсінік қалыптастыру | Әңгімелесу Тірек-сызба | қызықты тапсырмалар | Экономика Бейнелеу өнері | ӨҚН | ||||||||||
| Өзендер мен көлдер. Адам тіршілігі үшін судың маңызы және оны қорғау.Біздің ауыл. | Өзендер мен көлдер туралы түсінік беру | Дамыту Венн диаграммасы | қызықты таспсырмалар | Математика | ЭҚН | ||||||||||
| Ауа жəне ауа райы. Ауаның құрамы. Ауаның қабығы.Ауа жəне ауа райы. | Ауа райы.Ауаның құра-мы туралы түсінік беру | бақылау, зерттеу | тест тапсырмалары | Өзін-өзі тану | ЭҚН | ||||||||||
| Ауа райын болжау.Топсаяхат.Ауа райын бақылау күнделігімен жұмыс. | Ауа райын болжау. | Түсіндіру болжау | Макеттер Кестелер | Бейнелеу | ӨҚН | ||||||||||
| Ауаны ластаушы заттар. Ауаны қорғау. Тесттік тапсырмалар. Ауаны ластаушы заттар. | Ауаны ластаушы заттар түрлерін меңгерту | Топтық жұмыс | қызықты таспсырмалар | Экономика | ӨҚН | ||||||||||
| Сарамандық жұмыс. Тұсбағарды қолданып бағдарлау. | Оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту. Пәнге қызығушылық-тарын арттыру | Әңгімелесу Талдау | Үлестірме қағаздар | Әдебиет | |||||||||||
| ІІІтоқсан. 10сағат | |||||||||||||||
| Қазақстанның өсімдіктері мен жануарлары (12 сағат) | |||||||||||||||
| 1. | Өсімдіктер мен жануарлар-дың тіршілік ететін мекен-деріне бейімделуі. Қазақстанның өсімдіктері мен жануарлары әлемі. | Өсімдіктер мен жануарлардың тіршілік ететін мекендеріне бейімделуін түсіндіру | Дамыту Венн диаграммасы | Түсіндіру Ой қозғау | Бейнелеу экономика | ЭҚН | |||||||||
| 2. | Шалғын жануарлары. | Шалғын жануарлары жайында мәлімет беру | Түсіндіру, баяндау | Әдебиет | |||||||||||
| 3. | Дала өсімдіктері мен жануарлары.Қазақстанның өсімдіктері мен жануарлары әлемі. | Дала өсімдіктері түрлерімен таныстыру | бақылау, зерттеу | Бейнелеу | ЭҚН | ||||||||||
| 4. | Шөл өсімдіктері мен жануарлары. Адам- қоғамның бір бөлігі. | Шөл өсімдіктерін, жануарларын таныстыру | Түсіндіру болжау | ЭҚН | |||||||||||
| 5. | Орман-тоғай өсімдіктері мен жануарлары. Сарамандық жұмыс. Табиғат.Жер. | Орман-тоғай өсімдіктері тіршілігін түсіндіру | Топтық жұмыс | Бейнелеу | ЭҚН | ||||||||||
| 6. | Су қоймасы өсімдіктері мен жануарлары. | Су қоймасы өсімдіктерімен тереңірек таныстыру | Талдау Топтық жұмыс | Қызықты таспсырмалар | Экономика | ||||||||||
| 7. | Таулы жер өсімдіктері мен жануарлары. Отан – туған жер. | Таулы жер өсімдіктері, жануарлары туралы түсіндіру | Дамыту Венн диаграммасы | Тест тапсырмалары | Өзін-өзі тану | ЭҚН | |||||||||
| 8. | Ауа райының өзгеруі мен адам еңбегінің əсеріне байланысты олардың тіршілігіндегі өзгерістер. Қауіпсіздік ережелері. | Ауа райының өзгеруі мен адам еңбегінің əсеріне байланысты олардың тіршілігіндегі өзгерістерді түсіндіру | Түсіндіру, баяндау | қызықты тапсырмалар | ӨҚН | ||||||||||
| 9. | Еліміздің егіншілік шаруашылығы. Қоғам. | Еліміздің егіншілі, шаруашылығын түсіндіру. Еңбеккерлікке тәрбиелеу | Түсіндіру, баяндау | Макеттер Кестелер | Бейнелеу | ЭҚН | |||||||||
| Еліміздің мал шаруашылығы. Біздің ауыл. | Еліміздің мал, шаруашылығын түсіндіру. Еңбеккерлікке тәрбиелеу | Түсіндіру, баяндау | Макеттер Кестелер | Бейнелеу | ЭҚН | ||||||||||
| IVтоқсан 8 сағат | |||||||||||||||
| 11. | Адамның егін шаруашылығын дамыту үшін жасалатын жағдайлары. Тесттік тапсырмалар.Адам- қоғамның бір бөлігі. | Адамның егін шаруашылығын дамыту үшін жасалатын жағдайларымен таныстыру | Түсіндіру, баяндау | Макеттер Кестелер | Бейнелеу | ЭҚН | |||||||||
| 12. | Топсаяхат. Өсімдіктер мен жануарлар дүниесімен танысу Қоғам. | Оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту | Түсіндіру, баяндау | Үлестірме қағаздар | Экономика | ЭҚН | |||||||||
| Жер – ғарыш денесі (6сағат): | |||||||||||||||
| 1. | Ғарыш туралы алғашқы түсінік.Жер- ғарыш денесі. | Ғарыш туралы түсінік беру | Дамыту Венн диаграммасы | Түсіндіру Ой қозғау | Бейнелеу экономика | ӨҚН | |||||||||
| 2. | Ғарышқа жол ашу.Жер- ғарыш кемесі | қазақ ғарышкерлері жөнінде слайдтар арқы-лы білімдерін тереңдету | Дамыту Венн диаграммасы | Түсіндіру Ой қозғау | Бейнелеу экономика | ЭҚН | |||||||||
| 3. | Жердің ғарыштан көрінісі. Күн. Жғр. Жер- ғарыш денесі. | Күн мен түннің ауысуы себептерін ұғындыру | Талдау Топтық жұмыс | Қызықты таспсырмалар | Экономика | ӨҚН | |||||||||
| Глобус- Жердің дәл үлгісі. Сарамандық жұмыс. Біздің ауыл. | Ойлау қабілеттерін дамыту | Түсіндіру болжау | Дамыта оқыту | ЭҚН | |||||||||||
| Жердің өз бөлігінен айналуы. Жыл мезгілдерінің ауысуы.Мектеп | Жыл мезгілдерінің ауысуын түсіндіру | Түсіндіру болжау | Дамыта оқыту | ЭҚН | |||||||||||
| Жыл мезгілдерінің ауысуы. Тесттік тапсырмалар | Жер – ғарыш денесі тарауын пысықтау | Талдау Топтық жұмыс | Қызықты таспсырмалар | Экономика | |||||||||||
Ескерту: 4 тоқсандағы тақырыптар «Атамұра» баспасынан шыққан 2011 жылғы жалпы білім беретін мектептің 4- сыныбына арналған оқулықтан алынды. (Авторлары: Қ.Жүнісқызы, Ә.Бірмағамбетова, К.Аймағамбетова, И.Нұғыманов, Қ.Жүкеев)
ӨҚН-нің 10 сағаты тақырыпқа сәйкес енгізілді.
ЭҚН- нің 17 сағаты тақырыақа сәйкес енгізілді.
Пән аты: Еңбекке баулу
Оқулық авторлары: Б. Қалназаров, Н. Рахметова, А. Сманова
