Азақ жерінің Ресей құрамына кіруінің алғышарттары

1718 жылы салынған бекініс- Семей

Өскемен бекінісі салынды – 1720.

1710 жылы қазақ жүздерінің белгілі өкілдері Қарақұм маңында бас қосты.

Қазақ жасақтары 1710 жылы жүздерге жатуы бойынша ұйымдасқан

Қарақұмда жоңғарларға қарсы төтеп беру мәселелері талқыланды

1718 жылы Қабанбай, Жауғашар батырлардың басшылығмен жоңғарларды жеңген жер –

Аягөз өзені бойы

Тәукенің мирасқоры – Қайып.

1722 жылы жоңғарлардың бар күшін қазақ жеріне жұмсауға мүмкіндік алуы – Канси өлген соң Цин империясымен қарым-қатынасын ретке келтіруі

Жоңғарлардың қазақ жеріне басып кіруі – 1723 жыл

Сол заманнан “Елім-ай” әні қалды

Әбілқайыр 1723 жылдан жетекші хан болып танылды

1723 ж. жоңғарлардың ығысқан Орта жүз рулары ойысқан өңір – Самарқан

1925 жылы Жоңғарлар Ташкент пен Түркістанды басып алды.

Жоңғарлардың мақсаты – қазақ жерін өзіне қарату

Сарысу өзенінің бойында Бұланты деген жерде қазақтар жоңғарларға соққы берді. Осы жер “Қалмаққырылған” деп аталды

Қалмақ қырылған шайқасы нәтижесінде Қазақстанның Солтүстік Батысы азат етілді

“Қалмаққырылған” шайқасынан кейін қазақ жасақтары жиналған Қазақстанның оңтүстігіндегі тау – Ордабасы

Қазақ жасақтарының Ордабасына жиналу себебі – Жетісуды азат ету

Аңырақай түбінде Әбілқайыр бастаған үш жүз батырлары жоңғарларға соққы берді

Аңырақай шайқасынан кейін жоңғарларды толық қуып тастауға кедергі келтірген –

Шыңғыс ұрпақтарының тақ үшін таласы

Аңырақай шайқасы өткен жер – Балқаш көлінің оңтүстігі

Жоңғарлармен соғыста көзге түскен – Қанжығалы Бөгенбай

 

Кіші жүздің Ресей құрамына кіруі

1714-1720 жылдары Ертіс өзенінің жоғарғы жағына тұрғызылған бекіністер –

Жәміш, Омбы, Колбасинск, Железинск

Әбілхайыр ханның өмір сүрген жылдары – 1680-1748

Әбілхайырдың ең басты мақсаты – Ресеймен байланыс орнатып, бар күшті ойраттарға қарсы жұмылдыру (өзінің қарсыластарын әлсіретуге тырысты)

Қазақ елшілігін бастап барған – С.Құндағұлұлы, Қ.Қоштайұлы

Әбілхайырдың елшілігін Анна Иоанновна қабылдаған уақыт – 1731 жыл, 19-ақпан

Әбілхайырдың және 29 старшынның Ресейге ант берген уақыты – 1731 жыл, 10 қазан

Ант қабылдаған – Тевкелев

Ор бекінісі 1735 жылы салынды

Орыс үкіметінің Башқұрт көтерілісін басуда Кіші жүз жасақтарын пайдаланған жылы – 1735-1737 жылдар

Патша үкіметі қазақтарды қысып ұстауға тырысу себебі – 1740 жылғы Екінші Башқұрт көтерілісі

1738 жылы Орынборда қазақ сұлтандарының съезін шақырған Орынбор комиссия басшысы – Татишев

1740 жылы кіші жүз Сырдария қазақтарының жағдайының қиындай түсуі –

Парсы әмірінің Хиуаны талқандауы

Әбілхайырдың Ресеймен байланысын одан әрі нығайтуға мүдделі болуының себебі –

Парсы әмірінің шабуылы

1748 жылы Әбілхайыр Барақ сұлтанның қолынан қаза тапты

Орынбор 1743 жылы салынды

Қалдан-Сереннің Орта жүз бен Кіші жүзге ұйымдастырған “Ақтабаннан” кем емес шапқыншылығы – 1741-1742 жылдар

Ресей сенаты қазақтарды және шекаралық өңірдегі бекіністерді қорғау жөніндегі арнайы жарлық қабылдады – 1742 жылы, 20 мамыр

1747 жылы Хиуа тағына сайланған – Қайып

ХVІІІ ғасырдың орта кезіндегі Қазақстанның саяси және экономикалық жағдайы

Кіші жүздің Оңтүстік-Шығысына Батыр сұлтанның билігі орнады

1747 жылы Е.Петровнаның шешімі: Алтай тау-кен кәсіпорындары – патша отбасының меншігі

Башқұртстанда патша үкіметінің отарлау саясатына қарсы азаттық күресі – 1755 жылы

Қазақстанға қашқан Башқұрт саны – 50 000

1756 жылы қыркүйектегі патша шешімі –

Жайық жағасына қазақтардың мал жаюына шек қойылды

ХVІІІ ғасырдың 40-50 жылдары салынған Өскемен бекінісінен Кузнецк шебіне дейін созылған әскери шеп – Колыван шебі

1745-1759 жылдары Орынборға жеткізілген мал басының құны – 1 млн сом

1766 жылы Бұхар саудагерлерінің өтінішімен Әбілмәмбет ІІ Екатеринаға хат жолдап, Түркістан арқылы өтетін керуендерді қай бекіністерде шек қоймай қабылдауға рұқсат алды

Семей, Жәміш

ХVІІІ ғасырдың ІІ жартысында қазақ-орыс сауда орталықтары – Семей, Өскемен, Бұқтырма

Қазақ-орыс сауда байланыстарының кеңейген кезі – ХVІІІ ғасырдың 60-жылдары

Кіші жүз ханы Нұралы мен Батыр сұлтан арасындағы кикілжіңді пайдаланған патша үкіметінің казактарға алып берген өңірі – Каспий теңізі мен Жайық өңіріндегі жерлер

ХVІІІ ғасырдың екінші жартысында көшіріліп әкелінген – Дон казактары

Бұқтырма бекінісі 1761 жылы салынды

Ертістің оң жағасына қазақтардың мал жаюына рұқсат етілген уақыт – 1799 жылы, Павел патша

Абылай хандығы (1711-1781) (Әбілмансұр-Сабалақ)

Абылайдың атасы билік құрған қала – Түркістан

Он үш жасында Абылай келіп қосылған Орта жүз ханы - Әбілмәмбет

Әбілмәмбет пен Абылайдың Орскіге келіп, Ресей билігін мойындаған жыл – 1740

Абылайдың жоңғар тұтқынында болған жыл – 1741

Абылайдан пана сұраған жоңғар билеушісі – Әмірсана

Цин әскерінің Қазақстанға басып кіру себебі – Абылайдың Әмірсананы ұстап беруден бас тартуы

Қазақ елінің дербестігін сақтау мақсатында Абылай Қытай билігін мойындады –1757-1760 жылдары

Жоңғария жаулап алынды – 1755 жылы

Дербес ел ретінде тарих сахнасынан жойылды – 1758 жылы

Ду Дэ Чжо Хой бастаған Қытай әскерлері басып кірген жыл – 1757 жылы

Екатерина ІІ-ге жолдаған хаттарының бірінде үй тұрғызу үшін ұста және астық жіберуді сұраған жылы – 1761 жыл

Әбілмәмбеттің мұрагері (1771) - Әбілпайыз

Абылай 1771 жылы хан болып сайланды

ІІ Екатерина Абылайды Орта жүз ханы етіп бекіту туралы грамотаға қол қойды –

Жылы, 24-мамыр

“Жеті жарғы” заңдарында хан билігіне қойылған шектеулерді Абылай – мойындамады

Абылайдың қыстақтары орналасты – Ертіс өңірінде

Абылай хан жерленді – Түркістанда

Абылайдың мирасқоры – Уәли сұлтан

Абылайға жыр арнаған – Бұхар жырау

Абылай қолдаған шаруашылық – жер шаруашылығы