Osobiste prawa człowieka
- zapewniają jednostce prawo do życia, posiadania własnych poglądów i religii,
Obywatelskie prawa człowieka
- zapewniają jednostce przysługujące jej prawa, które zostały przyjęte przez państwo, w którym dana jednostka żyje.
Polityczne prawa człowieka
- gwarantują jednostce prawo do udziału w głosowaniu, a także kandydowaniu, wyrażaniu swoich poglądów poprzez manifestacje i wiece oraz składanie petycji, skarg i wniosków.
Socjalne prawa człowieka
- zapewniają prawo do nauki, ochrony zdrowia, pomocy socjalnej, zabezpieczenia zdrowia i życia.
Ekonomiczne prawa człowieka
- gwarantują jednostce prawo do posiadania własnej własności, dziedziczenia oraz prawo do pracy.
Kulturalne prawa człowieka
- zapewniają prawo do korzystania z dóbr kultury, wolność twórczości artystycznej i jej prezentowania.
Generacje praw człowieka:
I Generacja praw człowieka
Prawa człowieka I generacji zostały zdefiniowane i zapisane przez ONZ w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych z 1966 r. Są to tzw. prawa podstawowe (fundamentalne). Przysługują każdemu człowiekowi i są niezależne od ustroju politycznego obowiązującego w państwie. Do praw I generacji zalicza się: prawo do życia, bierne i czynne prawo wyborcze, prawo zrzeszania się, prawo do wyrażania swoich opinii, skarg na organy państwa, prawo do udziału w życiu publicznym, prawo do wolności osobistej, prawo do wolności wyznania, prawo do wolności sumienia, prawo do wolności myśli, prawo do wolności wyrażania poglądów, prawo do wolności od tortur, prawo równość każdego wobec prawa, prawo do osobowości prawnej, prawo do rzetelnego procesu sądowego, prawo do tajemnicy korespondencji, prawo do swobodnego przemieszczania się.
II Generacja praw człowieka
Do praw człowieka II generacji zalicza się prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne. Gwarantują one jednostce bezpieczeństwo socjalne. Zostały zapisane w Międzynarodowym Pakcie Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych z 1966 r. Prawa człowieka II generacji gwarantują: prawo do pracy, prawo do wynagrodzenia, prawo do świadczeń socjalnych, prawo do ubezpieczeń zdrowotnych, prawo do wypoczynku, prawo do ochrony zdrowia, prawo do edukacji, prawo do uczestnictwa w życiu kulturalnym.
III Generacja praw człowieka
Prawa człowieka III generacji stanowią prawa solidarnościowe. Odnoszą się do zasad i praw przysługujących całym zbiorowością, a nie tylko pojedynczym jednostkom. Do praw człowieka III generacji należą: prawo do pokoju, prawo do wolnego życia, prawo do demokracji, prawo do pomocy humanitarnej, prawo do własnej tożsamości, prawo do praw etnicznych, w tym religijnych.
|
|
|
Międzynarodowe organizacje gwarantujące i chroniące prawa człowieka
ONZ z siedzibą w Nowym Jorku
Organizacja Narodów Zjednoczonych oficjalnie została powołana do życia po ratyfikacji Karty Narodów Zjednoczonych (podpisanej 25 czerwca 1945 roku, weszła w życie 26 października 1945 roku.) Jej głównym celem jest utrzymanie pokoju i ładu na świecie. Wypełnia swojej cele poprzez główne organy: Zgromadzenie Ogólne, Radę bezpieczeństwa, Radę Gospodarczą i Społeczną, Radę Powierniczą, Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości oraz Sekretariat.
Rada Europy z siedzibą w Strasburgu
Międzynarodowa organizacja skupiająca prawie wszystkie kraje Europy, zajmująca się przede wszystkim ochroną praw człowieka, ochrona demokracji i współpracą z krajami członkowskimi na rzecz ochrony europejskiego dziedzictwa kulturowego. Powstała 5 mają 1949 roku w wyniku podpisania przez 10 krajów (Belgię, Danie, Francję, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Norwegię, Szwecję, Wielką Brytanię i Włochy) Traktatu Londyńskiego. Obecnie liczy około 47 państw.
Europejski Trybunał Praw Człowieka (European Court of Human Rights) z siedzibą w Strasburgu
Europejski organ sądowniczy powołany w 1998 roku na podstawie protokołu 11 do Konwencji o Ochronie Podstawowych Praw Człowieka i Wolności wydanej przez Radę Europy w Rzymie 4 listopada 1950 roku weszła w życie 3 września 1953 roku. Na tej podstawie Europejski Trybunał Praw Człowieka miał zastąpić na miejscu strażnika praw człowieka, Europejską Komisje Praw Człowieka i Trybunał Praw Człowieka.
Amnesty International
Jest to największa, pozarządowa i całkowicie apolityczna organizacja powstała w 1961 roku. Jej główna siedziba mieści się w Londynie. Jej celami statutowymi jest kontrolowanie przestrzegania przez wszystkie kraje świata praw człowieka, a w szczególności przestrzegania humanitarnego odbywania kar penitencjarnych, walka o zniesienie kar śmierci i tortur, zabieganie o uwolnienie więźniów politycznych i osób bezprawnie przetrzymywanych. W Polsce filia Amnesty International działa od roku 1990.
