Змест азнаямленчай (вучэбнай) практыкі

(ІІ курс)

Змест азнаямленчай (вучэбнай)практыкі вызначаецца мэ­тамі і задачамі дадзенага віду практыкі. Азнаямленчая (ву­чэбная) практыка арганізуецца на другім курсе без адрыву ад вучобы. Праходзіць яна ў форме экскурсій у бібліятэкі і ін­фармацыйныя цэнтры г. Мінска.

У ходзе азнаямленчай практыкі адбываецца замацаванне і паглыбленне тэарэтычных ведаў, атрыманых студэнтамі па бібліятэказнаўчых і бібліяграфазнаўчых дысцыплінах.

Студэнты знаёмяцца з матэрыяламі па наступных пы­таннях:

– гісторыя канкрэтнай бібліятэкі (інфармацыйнага цэнтра), яе (яго) тып, від, статус;

– асноўныя нарматыўныя дакументы, якія рэгламентуюць дзейнасць бібліятэкі;

– асноўныя напрамкі дзейнасці бібліятэкі (інфармацый­нага цэнтра);

– асноўныя працэсы бібліятэчна-бібліяграфічнай дзейнасці;

– інфармацыйныя рэсурсы, даведачна-бібліяграфічны апарат;

– арганізацыйная структура бібліятэкі (інфармацыйнага цэнтра);

– колькасныя паказчыкі дзейнасці бібліятэкі (інфармацый­нага цэнтра): аб’ём фонду, агульная колькасць карысталь­нікаў і інш.;

– кірункі ўзаемадзеяння бібліятэкі (інфармацыйнага цэнт­ра) з іншымі бібліятэчнымі, інфармацыйнымі ўстановамі Рэс­публікі Беларусь і замежжа;

– асаблівасці аўтаматызаванай бібліятэчна-інфармацыйнай сістэмы (АБІС);

– аўтаматызаваныя тэхналогіі ажыццяўлення бібліятэчнага абслугоўвання і арганізацыі доступу да сусветных інфарма­цыйных рэсурсаў;

– кірункі навуковых даследаванняў і метадычнай дзейнасці (пры іх наяўнасці);

– перспектывы развіцця бібліятэкі (інфармацыйнага цэнтра).

Змест практыкі можа быць скарэктыраваны і адаптаваны да асаблівасцей функцыянавання базавай установы.

Змест тэхналагічнай (вытворчай) практыкі *

(ІІІ курс)

Тэхналагічная (вытворчая) практыка студэнтаў арганізуец­ца на ІІІ курсе і здзяйсняецца для ўсіх спецыялізацый па адзінай праграме. Змест тэхналагічнай (вытворчай) практыкі вызначаецца мэтамі і задачамі дадзенага віду практыкі.

Замацаванне студэнтамі тэарэтычных ведаў па спецыяль­ных дысцыплінах і набыццё прафесійных уменняў адбываец­ца па наступных змястоўных раздзелах:

1. Інфармацыйныя рэсурсы (камплектаванне, арганізацыя, захаванне, выкарыстанне).

2. Каталагізацыя дакументаў.

3. Бібліяграфічная работа бібліятэкі.

4. Абслугоўванне карыстальнікаў бібліятэкі.

Па кожнаму з раздзелаў прыводзяцца абавязковы мінімум зместу і практычныя заданні, якія студэнт павінен адпаведна засвоіць і выканаць.

Змест практыкі можа быць скарэктыраваны і адаптаваны да асаблівасцей функцыянавання базавай установы.

Раздзел 1. Інфармацыйныя рэсурсы

Студэнты знаёмяцца з матэрыяламі па наступных пы­таннях:

– культурна-эканамічны і сацыяльны профіль рэгіена (прадпрыемствы, установы), які абслугоўвае бібліятэка, ас­ноўныя катэгорыі рэальных і патэнцыяльных карыстальнікаў бібліятэкі, характар іх інфармацыйных патрэб і запытаў (па галіновых, тыпавых, відавых, моўных і іншых прыкметах);

– профіль, мэты, задачы, прынцыпы фарміравання інфар­мацыйных рэсурсаў і дакументацыя, якая рэгламентуе гэты працэс;

– накірункі каардынацыі і кааперацыі бібліятэкі з іншымі бібліятэкамі і інфармацыйнымі ўстановамі па фарміраванні інфармацыйных рэсурсаў;

– арганізацыйная структура і асноўныя характарыстыкі фонду дакументаў бібліятэкі (галіновыя, тэматычныя, віда­выя, тыпалагічныя, храналагічныя, геаграфічныя, моўныя);

– базы даных, якія генерыруюцца і набываюцца біблія­тэкай;

– крытэрыі адбору дакументаў у фонд і выключэння даку­ментаў з фонду;

– крыніцы і спосабы дакументазабеспячэння бібліятэкі;

– задачы і змест работы аддзелаў (сектароў) камплек­та­вання, апрацоўкі дакументаў, фондасховішча, іх рэгламен­туючая дакументацыя, службовыя інструкцыі супрацоўнікаў аддзелаў;

– даведачны апарат у дапамогу камплектаванню фонду бібліятэкі (картатэкі, унутраныя і знешнія базы даных і інш.);

– сістэма ўліку фонду бібліятэкі (адзінкі ўліку, віды ўліку, формы ўліковай дакументацыі, асаблівасці ўліку розных ві­даў дакументаў);

– тэхналогія і перыядычнасць праверкі фонду бібліятэкі;

– дзейнасць па выяўленню дакументаў, якія карыстаюцца малым попытам;

– варыянты размяшчэння і спосабы расстаноўкі фонду біб­ліятэкі;

– планаванне работы па фарміраванні фонду бібліятэкі (тэхналогія, метады, віды планаў);

– сістэма забеспячэння захаванасці фонду бібліятэкі (сацы­яльная, тэхналагічная, механічная, біялагічная, супрацьпа­жарная ахова фонду);

– інфармацыйныя тэхналогіі, якія выкарыстоўваюцца пры фарміраванні фонду.

Практычныя заданні да раздзела 1

«Інфармацыйныя рэсурсы»

 

1. Прыняць удзел у працэсах адбору і заказу дакументаў у крыніцах дакументазабеспячэння бібліятэкі (бібліятэчным ка­лектары, дакументавыдавецкай і дакументагандлёвай аргані­зацыях). Вывучыць дакументы, на падставе якіх ажыццяў­ляюцца сувязі бібліятэкі з крыніцамі дакументазабеспячэння.

2. Прыняць удзел у складанні (рэдагаванні, папаўненні, ачышчэнні) даведачнага апарату ў дапамогу камплектаванню.

3. Прыняць удзел у прыёме новых дакументаў у бібліятэку, зверыць 5 партый дакументаў з суправаджальнымі дакумен­тамі, картатэкай або базай даных папярэдняга заказу і ўнесці ў іх адпаведныя адзнакі.

4. Прыняць удзел у працэсах уліку розных відаў дакумен­таў і размеркаванні іх у фондзе бібліятэкі. Аформіць 2 партыі паступіўшых і 2 партыі выбыўшых дакументаў з фонду. Пас­лядоўнасць аперацый прадставіць ў выглядзе схемы.

5. Прыняць удзел у тэхнічнай апрацоўцы дакументаў.

6. Прыняць удзел у выкананні запытаў карыстальнікаў з фонду бібліятэкі.

7. Прыняць удзел у праверцы фонду бібліятэкі: праверыць адзін з раздзелаў фонду ў адпаведнасці з прынятай тэхнало­гіяй. Апісаць выкананую работу.

8. Атрымаць навыкі расстаноўкі дакументаў у фондзе біб­ліятэкі. Апісаць спосабы расстаноўкі фонду. Праверыць правільнасць расстаноўкі дакументаў у адным з раздзелаў фонду.

9. Атрымаць навыкі адбору дакументаў з фонду бібліятэкі па патрабаваннях карыстальнікаў. Засвоіць афармленне і ўлік выдачы дакументаў з фонду.

10. Ахарактарызаваць дзейнасць бібліятэкі па забеспячэнні захаванасці фонду ад уплыву сацыяльных, біялагічных, меха­нічных і іншых фактараў. Прыняць удзел у гэтым пра­цэсе і апісаць выкананую работу.

11. Даць характарыстыку баз даных, якія генерыруе і на­бывае бібліятэка, па наступных параметрах: тэматыка, від, мэтавае прызначэнне, склад адлюстраваных дакументаў, глы­біня рэтраспекцыі. аб’ём, перыядычнасць папаўнення, пошу­кавыя магчымасці, фармат бібліяграфічнага запісу, адказныя за фарміраванне, прадстаўленне ў лакальнай сетцы бібліятэкі і рэгіянальных і сусветных камп’ютэрных сетках.

12. Даць агульную характарыстыку фонду бібліятэкі (за апошнія тры гады) на аснове наступных паказчыкаў: велі­чыня фонду, велічыня паступленняў, велічыня выбыцця да­кументаў з фонду, дакументавыдача, дакументазабяспеча­насць, чытальнасць, абарачальнасць. Прааналізаваць атрыма­ныя паказчыкі, зрабіць вывады аб тэндэнцыях развіцця фон­ду, правільнасці палітыкі камплектавання з улікам культур­на-эканамічнага і сацыяльнага профілю рэгіену і кантынгенту карыстальнікаў. Вызначыць якасныя змены ў фондзе і аха­рактарызаваць галіновую і відавую структуру фонду (за апошнія тры гады).