III
, , genetivus singularis -is, III . nominativus singularis .
III , .
| . | . .., nom. sing. -e, -al, -ar | . . .: 1. , nom. sing. -es -is 2. | ||
| Nom. sing. | homo m (), lex f (), tempus n () | māre(), animal(), exemplar() | 1. testis() 2. mors () | |
| Gen. sing. | homi n is, le g is, tempo r is | maris, animalis, exemplaris | testis mo rt is |
III
| sing. | pl. | ||||||
| . | . | . | . | . | . | ||
| Nom. Voc. | -es (.., ..) -a (..) | -ia | |||||
| Gen. | -is | -um | -ium | ||||
| Dat. | -i | - ibus | |||||
| Acc. | -em (.., ..) = nom. (..) | = Nom. | -es (.., ..) -a (..) | -ia | |||
| Abl. | -e | -i | - ibus | ||||
III :
| sing. | pl. | |||||
| . | . | . | . | . | . | |
| Nom. Voc. | homo m lex f tempus n | te st is mors | māre animal exemplar | homines leges tempora | testes mortes | maria animalia exemplaria |
| Gen. | hominis legis temporis | testis mortis | maris animalis exemplaris | hominum legum temporum | testium mortium | marium animalium exemplarium |
| Dat. | homini legi tempori | testi morti | mari animali exemplari | hominibus legibus temporibus | testibus mortibus | maribus animalibus exemplaribus |
| Acc. | hominem legem tempus | testem mortem | māre animal exemplar | homines leges tempora | testes mortes | maria animalia exemplaria |
| Abl. | homine lege tempore | teste morte | mari animali exemplari | hominibus legibus temporibus | testibus mortibus | maribus animalibus exemplaribus |
Accusativus cum infinitivo -
Accusativus cum infinitivo , , accusativus ( ) infinitivus ( ). .
Accusativus cum infinitivo :
|
|
|
- (narrāre - , dicĕre - , respondēre - , tradĕre - , .);
- (putāre - , , scīre - , intellegĕre - , existimāre - , credĕre - .);
- (vidēre - , audīre - , sentīre .);
- (jubere - , vetāre - , velle - , nolle - , malle - , postulāre - .);
- (oportet - , licet - , , decet - , visum est - , notum est - , justum est - , manifestum est .).
:
+ accusativus +
, .
:
1. Injuria fit aut re aut verbis. - , .
2. Injuri am fueri Labeo dicit aut re aut verbis. - , , .
1. III ? ?
2. , ? ?
3. III ?
4. ?
5. Accusativus cum infinitivo?
1. , . + , :
jus, juris n; arbiter, tri m; vita, ae f; ratio, rationis f; familia, ae f; plebs, plebis f; amicitia, e f; arbitrium, ii n; regula, ae f; honor, honoris m; mos, moris m; charta, ae f; auditorium, ii n; pignus, pignuris n; animal, animalis n; reus, i m; foedus, foederis n; dubitum, i n; exilium, i n; auctor, oris m; secale, is n; fons, fontis m.
2. , :
, , , , , .
3. . 3,7 . :
1. . 2. , . 3. . 4. . 5. . 6. . 7. . 8. . 9. . 10.
4. . :
1. Testis unus, testis nullus. 2. Homo trium litterarum. 3. Qualis rex, talis grex. 4. nullum crimen, nulla poena sine lege. 5. Nulla regula sine exceptione. 6. Historia testis temporum et vita memoriae est. 7. Mors naturae lex est. 8. Dura lex, sed lex. 9. Lex mosque. 10. Nome nest omen. 11. Tribunal in judicio et in theatro habetur. 12. Praetor actionem dat aut denĕgat.
|
|
|
5. , (, , ) (, , ):
1. Natura nihil facit frustra. 2. Notum est naturam nihil facere frustra. 3. Natura semper est invicta. 4. Scīre debemus naturam semper esse invictam. 5. Ibi victoria, ubi concordia. 6. Sapientia antiqua docet ibi semper victoriam esse, ubi concordiam. 7. Rara est concordia formae atque pudicitiae. 8. Juvenalis poeta dicit raram esse concordiam formae atque pudicitiae. 9. Haud semper errat fama. 10. Inter omnes constat haud semper errāre famam. 11. Scientia potentia est. 12. Notum est scientiam potentiam esse.
De Graecia et Italia
Graecia et Italia sunt antiquae terrae Europae in paeninsulis sitae. In charta Europae videmus Italiam caligae formam habere. Notum est haud procul ab Italia Siciliam et Sardiniam, insulas magnas sitas esse multasque alias insulas et magnas et parvas inter oras Graeciae et Asiae jacere. Praecipue nota est Creta insula. Multae insulae Graeciae formosae sunt. Inter omnes constat incolas insularum Graeciae et Italiae etiam nunc plerumque nautas esse.
Magnam gloriam poetae Graeciae et Italiae fabulis suis capiunt. A prima infantia scimus Graeciam et Italiam patriam litterarum Europae esse. Etiam nunc libenter fabulas poetarum legimus magnamque laetitiam ex litteris capimus.
:
alius, a, ud - ( )
atque - , ,
caliga, ae f -
etiam - , ,
formosus, a, um -
frustra - ,
gloriam capere -
haud -
infantia, ae f -
inter omnes constat -
invictus, a, um -
jaceo, cui, (citum), ere - ,
laetitiam capere - .
libenter -
nihil -
oras, ae f - ,
paeninsula, ae f -
parvus, a, um -
plerumque -
praecipue -
primus, a, um -
procul - ,
pudicitia, ae f -
rarus, a, um -
sapientia, ae f
6. . 1,2,5,7,9,14 ( ):
1. . 2. . 3. , . 4. , . 5. . 6. , . 7. . 8. , . 9. . 10. . 11. ? 12. . 13. , . 14. . 15. , . 16. , . 17. , . 18. , () . 19. , . 20. , . , .
7. :
In jure. In judicio.
Aulus Agerius apud Numerium Negidium mensam argenteam deponit, sed Numerius Negidius dolo malo mensam non reddit. Aulus Agerius bovem vendit, Numerius Negidius bovem emit. Emptor venditori pretium solvere debet, sed Negidius non solvit, pecuniam Aulo Agerio non dat.
Tum actor reum Numerium Negidium in jus vocat. Jurisdictionem inter cives Romanos praetor urbanus habet. Actor in jure apud praetorem a reo mensam vel pecuniam postulat. Praetor jus dicit et actori legis actionem atque judicem dat. Judex in judicio reum aut condemnat, aut absolvit.
Aulus Agerius - ()
emptor, oris m -
judex, judicis m -
|
|
|
jurisdictio, onis f - , ,
jus dicere -
mensa, f - ,
Numerius Negidius - ()
postulo, āvi, ātum, āre -
pretium, i n - , , ;
reddo, didi, ditum, ĕre -
urbanus, a, um -
venditor, oris m -
voco, āvi, ātum, āre -
8. :
1. Quid actor apud reum deponit? 2. Quid Aulus Agerius vendit? 3. Quis bovem emit? 4. Quod emptor facĕre debet? 5. Quo actor reum vocat? 6. Quis jurisdictionem inter cives Romanos habet? 7. Quid actor in jure apud praetorem postulat? 8. Quid praetor facit?
9. :
actio arbitrariae - ,
actio bona fidei - ,
actio communi dividundo -
actio contraria -
actio directa -
actio doli -
actio in jus - ,
actio in personam - ,
actio in rem - ,
actio negatoria - () ( )
actio prohibitoria - ( - )
jus ad rem - , .. ,
jus aggratiandi -
jus civile -
jus commercii - ,
jus connubii - ,
jus disponendi - , , ..
jus fruendi -
jus gentium -
jus honorum -
10. 2 ( 4).
9
