, , , , , - tus, - sus, - xus:
audio, īvi, ītum, īre audītus,us, m
sto, steti, statum, āre status,us, m ,
sentio, sensi, sensum, īre sensus, us, m
plecto, plexi, plexum, ĕre plexus, us, m .
- ies, - ities :
durus, a, um , a, e durities, ēi, f
amārus, a, um , a, e amarities, ēi, f
planus, a, um , a, e planities, ēi, f ,
pauper, ĕris , a, e pauperies, ēi, f .
| SINGULĀRIS | ||||||||||||
| ³- | I | II | III | IV | V | |||||||
| г | f | m | n | m, f, n | n, (f) | m, f, n | m | n | f | |||
| Nom. | a | us, er, ir | um | (m, f) | (n) | e, al, ar (n) | is (f) | is, es, x, s (m, f) | s (n) | us | u | es |
| Gen. | ae | i | i | is | is | is | is | is | is | us | us | ei |
| Dat. | ae | o | o | i | i | i | i | i | i | ui (u) | ui (u) | ei |
| Acc. | am | um | um | em | n = Nom. | e, al, ar | im | em | n = Nom. | um | u | em |
| Abl. | ā | ō | ō | ē | ē | ī | ī | ē | ē | ū | ū | ē |
| Voc. | a | e, er | um | = Nom. | = Nom. | = Nom. | = Nom. | = Nom. | = Nom. | = Nom. | = Nom. | = Nom. |
| PLURĀLIS | |||||||||||||
| ³ | I | II | III | IV | V | ||||||||
| г | f | m | n | m, f, n | n, (f) | m, f, n | m | n | f | ||||
| Nom. | ae | i | a | es (m,f) | a (n) | ia (n) | es (f) | es (m,f) | a (n) | us | ua | es | |
| Gen. | ārum | ōrum | ōrum | um | um | ium | ium | ium | ium | uum | uum | ērum | |
| Dat. | is | is | is | ĭbus | ĭbus | ĭbus | ĭbus | ĭbus | ĭbus | ĭbus | ĭbus | ēbus | |
| Acc. | as | os | a | es | a | ia | es | es | a | us | ua | es | |
| Abl. | is | is | is | ĭbus | ĭbus | ĭbus | ĭbus | ĭbus | ĭbus | ĭbus | ĭbus | ēbus | |
| Voc. | ae | i | a | es | a | ia | es | es | a | us | ua | es | |
(, , , )
. (Pronomĭna personalia):
ego ; tu ; nos ; vos
| Casus | Singulāris | Plurālis |
| Nom. | ego, tu | nos, vos |
| Gen. | mei, tui | nostri (nostrum), vestri (vestrum) |
| Dat. | mihi, tibi | nobis, vobis |
| Acc. | me, te | nos, vos |
| Abl. | me, te | nobis, vobis |
| Voc. | ego, tu | nos, vos |
| Nota bene! | ! mecum ; tecum ; nobiscum ; vobiscum . |
. (Pronomĭna demonstratīv):
|
|
|
hic (m), haec (f), hoc (n) , ,
| Casus | Singulāris | Plurālis |
| Nom. | hic (m), haec (f), hoc (n) | hi (m), hae (f), haec (n) |
| Gen. | huius (m,f, n) | horum (m, n), harum (f) |
| Dat. | huic (m, f, n) | his (m, f, n) |
| Acc. | hunc (m), hanc (f), hoc (n) | hos (m), has (f), haec (n) |
| Abl. | hoc (m, n), hac (f) | his (m, f, n) |
| Voc. | hic, haec, hoc | hi (m), hae (f), haec (n) |
. (Pronomĭna indefinīta):
quidam (m), quaedam (f), quoddam (n) , ,
| Casus | Singulāris | Plurālis |
| Nom. | quidam (m), quaedam (f), quoddam (n) | quidam (m), quaedam (f), quaedam (n) |
| Gen. | cuiusdam (m, f, n) | quorundam (m, n), quarundam (f) |
| Dat. | cuīdam (m, f, n) | quibusdam (m, f, n) |
| Acc. | quendam (m), quandam (f), quoddam(n) | quosdam (m), quasdam(f), quaedam(n) |
| Abl. | quōdam (m, n), quādam (f) | quibusdam (m, f, n) |
| Voc. | quidam (m), quaedam (f), quoddam (n) | quidam (m), quaedam (f), quaedam (n) |
. (Pronomĭna negatīva):
nemo ; nihil
| Casus | Singulāris | |
| Nom. | nemo | nihil |
| Gen. | nullīus (nemĭnis) | nullīus rei (nihĭli) |
| Dat. | nemĭni (nulli) | nulli rei |
| Acc. | nemĭnem | nihil (nil, nihĭlum) |
| Abl. | nullo (nemĭne) | nullā rē (nihĭlo) |
| Voc. | nemo | nihil |
1. :
. De amicitia
Libĕri matrem rogant: Mater, multae et pulchrae fabŭlae tibi notae sunt. Narra nobis fabŭlam!. Tum mater: Si vobis, inquit, fabŭlae meae placent, de duōbus amīcis hodie vobis narrābo. Tacēte!
Duo amīci per silvam ingentem ambulābant. Subĭto procul ursum magnum vidēbant. Sextus gradu celĕri fugit et arbŏrem ascendit. Publius solus manet et mortem ante ocŭlos habet; sed magistri verba memoriā tenet: Ursus mortuōrum corpŏra non attingit. Ităque in terra ut mortuus se prosternit spiritumque contĭnet. Ursus adveniēbat, corpus Publii spectābat, sed homĭnem mortuum putābat et intactum relinquēbat. Ita casu felīci puĕri pericŭlo liberabantur. Tum Sextus per iocum amīcum interrogābat: Quid tibi ursus in aurem dicēbat? Et Publius: Proverbium pulchrum: amīcus certus in re incerta cernĭtur.
Libĕri matri gratias agēbant et mater: Et vos, libĕri, inquit, proverbium aliud memoriā tenēte: res secundae amīcos parant, sed res adversae amīcos probant.
II. De mutatiōne rerum
Nemo nostrum idem in senectūte, qui erat iuvĕnis. Nemo est mane, qui erat pridie. Corpŏra nostra flumĭnis more rapiuntur: quidquid vides, currit cum tempŏre, nihil ex his, quae vidēmus, manet. Hoc est, quod ait Heraclītus: In idem flumen bis non descendĭmus. Manet idem flumĭnis nomen, aqua transmissa est (Senĕca).
III. De Alexandro Macedonio
Fortūna Philippo, Macedŏnum regi, uno die tres iucundas res donābat. Regis aurīga in Olympiis vincēbat; unus e Macedŏnum ducĭbus acri impĕtu hostium exercĭtum superābat; valĭdus filius, Alexander, regi natus erat. Tum sacerdōtes Philippo dicēbant: Omĭna Alexandro secunda sunt. Infans tuus, inter victorias natus, magna faciet: omnes hostes vincet, regnum tuum augēbit. Alexandri fama per orbem terrārum volābit.
|
|
|
Philippus sacerdōtum omĭna magno gaudio accipiēbat. Alexandri autem vires in dies crescēbant, quod puer corpus suum saepe exercēbat. Ita valĭdus et fortis adulescens erat.
2. :
1. : , ̳, , , , , .
2. , .
3. , .
4. , .
5. : .
6. .
:
1. Usus est optĭmus magister. . ֳ, , IV, 9.
2. Natūra incĭpit, ars dirĭgit, usus perfĭcit. , , .
3. Longae sunt regĭbus manus. .
4. E fructu arbor cognoscĭtur. .
5. Amīcus verus amōre, more, ore, re cognoscĭtur. ³ , , .
6. Dies diem docet. . ѳ (, 123): Discípulus est prióris posteriór dies. .
7. Nulla dies sine linea. . C (23-79 .) , XXXV, 36, 10 , (IV . ..) .
8. Pax huic domui. .
9. Ést modus ín rebús; sunt cérti dénique fínes. , . , , , 1, 106.
..
10. Omnia mea mecum porto. .
11. Suum cuīque. . , .
12. Ex nihĭlo nihil fit. . , , 145:
