.


:




:

































 

 

 

 





 

1. [2]. . .

2. . : , , , .

3. . , , .

4. . , .

5. . , , , .

. , , . , , , , , . , . , .

. , ; , .

. , : , .

. , , , .

. , .

 

()

 

, , (?) . , , . , , . , , . , .

 

 

Elementorum rhetorices libri duo Philippi Melantonis in breuis interrogatio contracti ediscendi causa

LIBER PRIMUS DE INVENTIONE

.

.

(1) Loci principales libri primi:

1. Definitio Rhetorices.

2. Genera causarum quatuor.

3. Status.

4. Partes orationis sex.

5. Loci commemunes.

6. Effectus.

(1) :

1. .

2. .

3. .

4. .

5. .

6. .

(2) Quid est Rhetorica?

Rhetorica est ars, quae docet viam ac rationen recte et ornate dicendi, quae facultas eloquentia vocatur.

(2) ? ; , . , . , , , . , , , , . ) ().

(3) ?

, , , , , , , . , ‑, , , .

(4) Quod est officium seu finis Rhetorices?

Iudicare de longa Oratione, qualis sit partium series, quae sint ornamenta, item efficere, ut oratio certas partes habeat, et res magnas non exponat breuiter, sed addat verborum lumen.

(5) Quod est discrimen Dialecticae et Rhetoricae?

Dialectica res nudas proponit, Rhetorica vero addit elocutionem, quasi vestitum.

(4) : ?

, , , , , , , .

(5) ?

, , , , .

(6) Quod sunt officia oratoris?

Quinque: Inventio, Disposito, Elocutio, Memoria, Pronunciatio.

(7) Qiud est inventio?

Est, ut Cicero finit, excogitatio rerum verarum aut verisimilium, quae causam probabilem reddunt.

(6) ?

: 1. ; 2. ; 3. ; 4. ; 5. .

(7) 1. . ?

, , .

* . () , (), ()

(8) Quod est dispositio?

Est rerum inventarum in ordinem distributio.

(9) Quid est elocutio?

st idoneorum verborum et sententiarum ad inventionem accomodatio.

(8) 2. . ?

.

* . , , , , .

(9) 3. . ?

.

* . , , , . , , .

(10) Quid est memoria?

Est firma animi, rerum et verborum ad inventionem perceptio.

(11) Quid est pronunciatio?

Est ex verborum et rerum dignitate, vocis et corporis moderatio.

(10) 4. . ?

, .

* . , .

(11) 5. . ?

, .

* O . , , , , , () .<>

(15) Genera causarum. Quot sunt genera causarum?

Quatuor: Didascalicon sive didacticum, Judiciale, Delibera‑tivum, Demonstrativum.

(16) Quid est genus Didascalicon?

Est Methodus illa docendi, quae traditur in Dialectica.

(17) Quid est genus Judiciale?

Est, quod controversias forenses tractat.

(18) Quid est genus deliberativum?

Est, quod in suadendo et dissuadendo versatur.

(19) Quid est genus demonstrativum?

Est, quo laus et vituperium continetur.

(15) . ?

:

1. .

2. , , .

3. .

4. .

(16) 1. . ?

, .

(17) 2. . ?

.

(18) 3. . ?

. , .

(19) 4. . ?

, .<>

(27) De genere didascalico. Quid est genus Didascalicon?

Est methodus docendi sive explicandi quaestiones simplices et propositiones, quam Dialectica tradit. Utimur eo in docendo, sciscitando, interrogando, resprondendo, disserendo, exponendo, sive interpretando omnis generis scripta.

(28) Quae negocia seu causae pettinent ad genus Didascalicon?

Quaestiones quaecunque, de quibus docendi sunt homines.

(29) Quo tuplices sunt quaestiones huius generis?

Duplices, simplices et conjunctae.

(27) . ?

, , , , , , , .

(28) ?

, .

(29) ?

: .

(30) Quid est quaestio simplex?

Est, cum de una, voce quaeritur, ut quid sit virtus, quid sit poenitentia.

(31) Quid est quaestio coniuncta?

Est integra propositio, quae aut est confirmanda, aut confutanda, ut: Oporteatne Christianum abijcere facultates.

(32) Quot sunt loci, quibus quaestito simplex tractatur?

Sex praeci pui:

Quid sit.

Quae sint partes seu species. Quae causae. Quae effectus. Quae cognata. Quae pugnantia.

(30) . ?

, , .

(31) . ?

, , : .

(32) , ?

:

1. .

2. .

3. .

4. .

5. .

6. .

(33) Quae est horum locorum utilitas?

Ut, cum docere aliqua de re homines volumus, admoneant nos, ubi quaerenda sit materia, aut certe quid ex magno aceruo eligendum sit, et quo ordine distribuendum.

(34) Dic exemplum quaestionis simplicis?

Fides.

(35) Quid significat vocabulum fidei?

Interdum historiam de Christo, sed in Prophetis et Apostolis significat fiduciam, qua assentimur promissionibus Dei.

(33) () ?

, , , , .

* . , , .

(34) .

.

(35) ?

, , .

(36) Quid est fides?

Est assentiri promissioni Dei, in qua pollicetur se nobis fore propitium propter Christum.

(37) Quae sunt partes fidei?

Nulla possunt recenseri, quia fides est unus quidam motus mentis intuens promissiones. Complectitur tamen notitiam in intellectu, et voluntatem, quae vult, et accipit oblatum beneficium.

(38) Quae sunt species fidei?

Fides versatur alias circa promissiones rerum corporalium, alias circa promissiones gratiae et rerum aeternarum.

(39) Quae est causa efficiens fidei?

Spiritus sanctus, et voluntas hominis assentiens seu non repugnans.

(36) ?

, .

(37) ?

, , , ‑ .

* : , , .

(38) ?

, .

* () : , .

(39) , ?

, .

(40) Quae est causa instrumentalis?

Verbum promissionis, per quod efficax est Spiritus sanctus, impellens mentem seu voluntatem hominis.

(41) Quod est subiectum fidei?

Mens hominis seu voluntas.

(42) Quod est obiectum?

Promissionis rerum corporalium et aetenaru.

(43) Quis est finis?

Vita aeterna.

(44) Qui sunt effectus fidei?

Justificatio seu imputatio iustitiae, tranquillitas et gaudium conscientiae, dilectio, inuocatio, et eventus vita aeterna.

(40) ?

, , .

* .

(41) ?

.

* .

(42) ?

.

* : , .

(43) ?

.

(44) ?

, , , , , .

* .

(45) Quae sunt cognata?

Spes spectans futuram liberationem, et dilectio.

(46) Quae pugnantia?

Simulatio fidei, desperatio, et temeritas seu praesumptio.

(47) De coniunctis quaestionibus. Qui sunt loci thematis coniuncti?

Definitio, Causae, Effectus, Partes, Pugnantia.

(48) Da exemplum coniuncti thematis.

Discedere a facultatibus non est Christiana iustitia.

(45) ?

, , .

(46) ?

, , .

(47) . ?

, , , .

* () , ; , ; , ; , , , .

(48) .

.

(49) Proba a definitione.

Christiana iustitia est res aeterna in spiritu, nosse ac timere Deum, credere in Deum.

Discedere a facultatibus non est res aeterna neque ad spiritualem vitam necessaria.

Igitur Christiana iustitia nonest discedere a facultatibus.

(50) Proba a causis.

Evangelium non abolet res politicas. Tenere proprium est res necessariain politia. Igitur Evangelium non praecipit discedere a facultatibus.

(49) .

, , , . .

(50) .

, . . * , .<>

 

LIBER SECUNDUS DE ELOCUTIONE .

(1) Loci principales.

1. Figura.

Tropus,

Schema.

2. Ordo figurarum triplex:

1) Pertinens ad situm verborum:

Grammaticae Dictionis, Constructionis;

Rhetoricae, ad emphasin, et lucem vocabuli.

2) Sententiam seu mentem orationis, cui motum seu gestum addit.

3) Amplificationem orationis.

3. Imitatio.

4. Tria genera causarum.

(1) 1. :

;

, .

2. :

1) ; , ;

2) , ;

3) .

3. .

4. .

(2) Quid est elocutio?

Est, quae dilucida et perspicua oratione res exponit et illustrat.

(3) In quot rebus elocuendi ratio consistit?

Tribus:

Primo in sermone Grammatico;

Secundo in Figuris;

Tertio in amplificationibus.

(Crassus apud Ciceronem lib. 3 requirit in Oratione quatuor partes: in Latine, ut dilucide, ut ornate, ut apte dicatur.)

(2) ?

.

(3) ?

: , , . : , , .

(4) Quid est sermo Grammaticus?

Est, qui constat verbus usitatis, proprijs et significantibus, quae Grammaticae praecepta certa ratione coniungi et construi debent ad imitationem eorum, qui eleganter et vere Latine, et non moleste locuti sunt, quales sunt Terentius, Cicero, Caesar, Livius, et quidam alij.

(5) De figuris. Quid est figura?

Est, quemadmodum Quintilianus definit, arte aliqua, novata dicendi forma.

(6) Quotuplex est figura?

Duplex: Tropus et Schema.

(4) ?

, ; , , , , , .

(5) . ?

, , .

(6) ?

: *( ) * ( ).

(7) De Tropo. Quid est Tropus?

Est, cum vox a propria significatione ad rem similem aut vicinam vertitur, ut Demosthenes inquit: Philippu magnitudine rerum gestaru ebrium esse.

(Hie apparet non retineri propriam significationem ebrietatis.)

(8) Quotuplex est Tropus?

Duplex: Dictionis et Orationis.

(9) Qui sunt Tropi dictionis?

Metaphora, Antonomasia,

Metalepsis, Onomatopoeia,

Synecdoche, Catachresis,

Metonymia, Periphrasis.

(Jure recensentur inter Tropus Hyperbole et contraria Extenuatio, sed de his infra de amplificationibus dicetur.)

(7) , ?

, , . , .

(8) ?

: *() *().

(9) ?

: *( ), *( ), *( ), *( ), *( ), *(), *( ), *( ).

, , , , .

(10) Quid est Metaphora?

Est, cum vox a genuina et propria significatione ad non propriam transfertur, ut ferreum pectus, pro eo, quod flecti aut terreri non potest. Allatrare pro convitiari. Teneo aut video, pro intelligo.

(Latine translatio, Cicero brevem similitudinem vocat.)

(11) Quid est Metalepsis?

Est, cum non transfertur nomen a simili, ut in Metaphora, sed sumitur a causa aut effectu, ut pallida mors, quia facit pallere corpora, Vinum cali dum, quia calefacit corpora. (Latine transsumptio.)

(10) ?

, , , ; , . , .

(11) ?

, , , , ; , . , , .

(12) Quid est Synecdoche?

Est, cum ex uno plura intelliguntur, aut econtra, ut Poenus pro Poeni, tectum pro domo.

(13) Quot modis fit?

Sex.

Primo, cum totum parte comprehendimus, ut cum animam dicimus, pro animante seu homine.

Secundo, cum pro parte totum dicimus, ut exercitus caesus, pro plurimi interfecti sunt.

Tertio, cum continens pro contento sumitur, ut Epotos cados pro vino epoto, apud Ciceronem.

Quarto, cum materia ponitur pro forma seu re confecta, ut ferrum pro gladio.

Quinto, cum species ponitur pro genere, ut Pontus pro quoliber mari.

Sexto, cum ex praecedentibus intelliguntur sequentia, ut Vixerunt pro mortui sunt, Concutero muros pro oppugnare.

(12) ?

, , [3].

(13) ?

: , ; , ; , : ; , , ; , *() ; , : , .

(14) Quid est Metonymia?

Est cum vicinum nomen pro vicino ponitur, ut signum pro signato, sceptra pro regno, fasces pro imperio, claves pro officio vel potestate, toga pro pace, agnus pro victima. Item cum inventorum seu autorum nomina sumuntur pro rebus, ut Bacchus pro vino, Ceres pro frugibus. Mars pro bello, Moysses pro lege, Christus pro Evangelio.

(Latine Transnominatio.)

(14) ?

, , , , , , , , , , , . , , , , , . , .

(15) Quid est Antonomasia?

Est cum definitionem aut Etymologiam, aut descrptionem pro aliquo nomine ponimus, ut pro Homero Poetam, pro Aristotele Philo‑sophum, pro Christo Servatorem, pro ira bilem efferuescentem.

(Latine nomines permutatio.)

(16) Quid est Catachresis?

Est nominis abusus, ut cum parricidam dicimus pro eo, qui propinquum occidit. Item, cum pro virtutibus vicina vitia, aut contra dicimus, ut pro crudelitate severitatem, parsimoniam pro auaritia.

(Latine abusio.)

(15) ?

, , , , , , . , .

(16) ?

, , . , , . , .

(17) Quid est Onomatopoeia?

Est nova fictio nominis, ut Bombarda, taratantara pro cantu tubae.

(18) Quid est Periphrasis?

Est circuitio nominis, ut studiosus sapientiae pro Philosopho, ars bene dicendi pro Rhetorica, cubito se emungit pro salsamentario.

(19) Oui sunt Tropi orationis?

Allegoria et eius species.

(20) Quid est Allegoria?

Est perpetua metaphora, non in uno verbo, sed in sententia, cum aliqua res significatur similitudine quadam, ut iugulum petere, pro eo quod est causae caput aggredi.<>

(17) , ?

, , .

(18) ?

, , .

(19) ?

, .

(20) ?

, , , , .<>

(107) De imitatione. Quid est Imitatio?

Est (ut ex Quintiliano colligitur) cum ex autoribus lectione dignis, verborum copia sumitur et varietas figurarum, ac componendi ratio, atque ad exemplum virturum omnium mens dirigitur.

(108) Quotuplex est Imitatio?

Duplex: generalis et specialis.

(109) Quid est Imitatio generalis?

Est, qua bonos omnes imitatur.

(110) Quotuplex est?

Duplex: rerum et verborum seu elocutionis.

(107) . ?

, , .

(108) ?

: .

(109) ()?

.

(110) ?

: .

(111) Quid est Imitatio rerum generalis?

Est qua bonos omnes in inventione et dispositione imitamur.

(112) Quot est ea sunt obseruanda? Duodecim:

Primo, quibus ex loci boni autores ducant exordia.

Secundo, unde sumant amplificationes.

Tertio, quomodo tractent locos communes et affectus.

Quarto, quomodo concilient animos, quomodo perturbent.

Quinto, quam tempestive et parce aspergant sententias.

Sexto, quam diligenter conseruent decorum.

Septimo, quanto consilio disponant in causis.

Octavo, ubi praeparent auditorem.

Nono, ubi narrent.

Decimo, ubi disputent.

Undecimo, ubi refutent adversarium.

Duodecimo, quomodo in Epilogis motus et affectus

orrationi addant.

(111) ?

.

(112) () ?

12:

1) ;

2) ;

3) ;

4) , , ;

5) ;

6) ;

7) ;

8) ;

9) ;

10) ;

11) ;

12) .< >

 

 

1. . , .

2. . ( 11): , .

3. (. 1‑, 23)? ?

4. , . ( )?

5. ? : ?

6. ? ? ? . genus (. 1‑, 1527)?

7. , ‑ ( ), ( 3246).

8. ( 2‑). ?

9. (. 23)?

10. , . ( 5), ( 107)?

11. : , , , , , , , !

12. , . , ? (. 112)?

 

 





:


: 2018-11-10; !; : 137 |


:

:

, , .
==> ...

1878 - | 1512 -


© 2015-2024 lektsii.org - -

: 0.237 .