| Стандарт (калибратор) | Сыворотка крови | |||||
| Хлорная кислота (0,33 моль/л) | 1,00 мл | 1,00 мл | ||||
| Сыворотка крови | - | 0,10 мл | ||||
| Стандарт калибратор | 0,10 мл | - | ||||
| Смешать в пробирках, отцентрифугировать при 3000g, отделить прозрачный супернатант. | ||||||
| Реагент бланк | Стандарт калибратор | Сыворотка крови | ||||
| Реагент R1 | 1,00 мл | 1,00 мл | 1,00 мл | |||
| Сыворотка крови | - | - | 0,10 мл | |||
| Стандарт (калибратор) | - | 0,10 мл | - | |||
| Дистиллированная вода | 0,10 мл | - | - | |||
| Смешать инкубировать 10 мин при 37 о С или 20 мин при 20-25 о С измерить поглощение образца А обр и стандарта (калибратора) А кал относительно бланка. Стабильность окраски 1 час. | ||||||
Расчет
А сыворотка крови - А бланк
Глюкоза моль/л = --------------------------------------------- х С кал
А кал - А бланк
С кал = концентрация стандарта калибратора
Нормальные величины:
Глюкоза ммоль/л
Дети: От рождения до 1 месяца - 1,7-4,4, 2 месяца - 3,3,-5,8
Взрослые: сыворотка плазма - 4,2-6,0
Капилярная кровь - 3,9-5,6, Моча (моль/ 24 часа) - 0,0-1,7
Вопросы по СРС
1.Наследственные нарушения обмена моносахаридов и дисахаридов (галактоземия, непереносимость фруктозы и дисахаридов).
Тема: Рубежный контроль «Введение в обмен веществ. ЦПЭ. Общие пути катаболизма. «Введение в обмен веществ. ЦПЭ. Общие пути катаболизма. Обмен углеводов»
Основные вопросы темы
1.Методы изучения обмена веществ. Исследования на целостном организме, органах, срезах тканей. Изотопные методы.
2.Состав пищи человека. Органические и минеральные компоненты. Регионарные патологии, связанные с недостатком микроэлементов в пище и воде.
3.Витамины и их классификация. Строение, пищевые источники и биологические функции витаминов: А, Д, Е. К. В1, В2, В6, В12, РР, С, Р, биотин, пантотеновая кислота; фолевая кислота..
4.Витаминоподобные вещества. Алиментарные и вторичные авитаминозы и гиповитаминозы. Гипервитаминозы.
5.Понятие об обмене веществ и энергии. Метаболизм, его основные этапы, анаболические и катаболические пути метаболизма.
6.Схема катаболизма основных пищевых веществ.
7.Общие принципы регуляции метаболизма.
8.Основные конечные продукты метаболизма у человека и пути их выведения.
9. Основные типы окисления (оксидазное, микросомальное, пероксидное).
10.Макроэргические соединения.
11.Понятие о тканевом дыхании и биологическом окислении.
12. Дегидрирование субстратов и окисление водорода как источник энергии в клетке.
13.Строение митохондрий и структурная организация цепи переноса электронов и протонов.
14. Дегидрогеназы и первичные акцепторы водорода - НАД и флавопротеиды; НАДН-дегидрогеназы.
15.Терминальное окисление: убихинон, цитохромы. Цитохромоксидаза.
16.Механизмы трансформация энергии в клетке (теория П. Митчелла).
17.Регуляция цепи переноса электронов и протонов (дыхательный контроль).
18.Окислительное фосфорилирование, коэффициент Р/0 и АДФ/О.
19.Разобщение тканевого дыхания и окислительного фосфорилирования.
20.Терморегуляторная функция тканевого дыхания. Гипоэнергетические состояния.
21.Понятие о специфических и общих путях катаболизма. Окислительное декарбоксилирование пировиноградной кислоты.
22.Цикл трикарбоновых кислот. Связь между общими путями катаболизма и цепью переноса электронов и протонов.
23.Регуляция общих путей катаболизма. Анаболические функции цикла Кребса.
24. Основные углеводы пищи и тканей человека. (Структура и биологическая роль мукополисахаридов (глюкозамингликаны) и сиаловых кислот Состав и функции протеогликанов и гликопротеинов.)
25. Переваривание и всасывание продуктов переваривания углеводов.
26. Общая схема источников и путей превращения глюкозы в тканях.
27. Аэробный дихотомический путь распада углеводов: химизм и биологическая роль.
28. Челночные механизмы транспорта водорода НАДН в митохондрии.
29. Анаэробный путь распада углеводов (гликолиз и виды брожения). Распространение и биол. роль гликолиза.
30. Гликолиз и глюконеогенез (цикл Кори).
31.Химизм глюконеогенеза из лактата.
32.Метаболитические функции вит. Н.
33.Регуляция и нарушения гликолиза (эффект Пастера) и глюконеогенеза.
34.Апотомический (пентозофосфатный) путь распада глюкозы. Химизм и биологическая роль.
35.Пентозный путь и фотосинтез.
36.Биосинтез и мобилизация гликогена. Биологическая роль этого процесса.
37.Регуляция катехоламинами и глюкагоном мобилизации гликогена.
38.Механизмы регуляции уровня глюкозы в крови. Роль инсулина.
Особенности обмена фруктозы, галактозы и дисахаридов. Наследственные нарушения обмена моносахаридов и дисахаридов (галактоземия, непереносимость фруктозы и дисахаридов).
39.Гликогенозы и агликогенозы.
Методикалық нұсқау № 10
Биохимия пәнінен «Жалпы медицина» мамандығы бойынша 2 курс студенттері үшін. 07-11.11.2011-2012 оқу жылы.
Тақырып: Қан сары суында және зәрде глюкозаны анықтау.
Тәжірибелік жұмыстары:
1. Қан сары суында глюкозаны ферментивті анықтау. (Биохимиялық анализатор). Жұмыстың барысы.
2. Глюкозо-толерантті тест. Жұмыстың барысы.
Глюкозо-толерантті тест.
Глюкозамен жүктемеден кейін қандағы глюкозанның мөлшерін аныктау көмірсу алмасуыньң бұзылуын аныктау үшін өте маңызды, аш қарынға алынған қандағы глюкоза мөлшерін анықтау мен салыстырғанда.
Ересек адамда бұл сынама келесі әдіспен іске асырылады: аш қарынға адам саусағынан қан алып, оның құрамындағы глюкозанның мөлшерін анықтайды. Содан кейін сынақтан өтуші (есептеуден 1 кг дене салмағына 1,0-1,5 г) глюкозаны аз мөлшер су мен кабылдайды. 30, 60, 90,120, 150, 180, 240 мин. кейін қайтадан адам саусағынан қан алып, глюкоза мөлшерін анықтайды. Алынған нәтижелер бойынша график жасалынады (ордината білігінде глюкозаның мөлшерін (ммол/л) ал абцисс білігінде сынақтын алған уақытын көрсетеді. Ересек адамдарда глюкоза мен жүктеме жасағаннан кейін қанда глюкозаның мөлшері былай өзгереді (қантты кисықтар).
1. Глюкозаны қабылдаған кейін (30-60 мин.) қандағы глюкоза мөлшері 35 және 80 процентке жоғарлайды (бастапқы деінгейі мен салыстырғанда). Бірінші сағатта бұл қанға глюкозаның түсуімен байланысты. Процесс глюкоза сіңірілудің жылдамдығына тәуелді.
2. Қанда глюкозаны мөлшері 120 мин. таяу төмендеу мүмкін (бастапқы деінгейі мен салыстырғанда). Себебі глюкозаны қабылдағаннан кейін, үкі безінен инсулин көп мөлшерде бөліне бастайды. Осы мен байланысты аздап гипогликемия байқалады (себебі глюкозаның пайдалануы жоғарлайды.).
3 150-180 мин. таяу қандағы глюкозаның мөлшері бастапқы деңгеіне келеді. Қалыпты жағдайда глюкоза мен жүктеу глюкозурияны шақыртпайды. Қанты диабетте (жасырын түрі) және басқа да ауруларда (акромегалия, гипертиреоз, гепатит, бауыр циррозы, гликогенді ауру және т.б.) гликемиялық қисықтарда норма мен салыстырғанда айырмашылықтары болады.
Қан сары суында глюкозаның ферменттативті анықтау. Биохимический анализатор (при себе иметь: бахилы или сменную обувь, мед.колпак, мед.халат).
Глюкоза глюкооксидазаның әсері мен глюкон қышқыл және Н2О2 тотығады. Арығарай Н2О2 фенол және 4 – аминоанитипирин мен әрекетесіп боялған хинонимин түзеді. Қызғылт- қызыл түстің қоюлығы глюкозаның мөлшеріне тәуелді.
Толқынның ұзындығы - 500, 546 нм
| Реагент бланк | Стандарт (калибратор) | Қан сары суы | |
| Реагент R1 | 1,00 мл | 1,00 мл | 1,00 мл |
| Қан сары суы | - | - | 0,01 мл |
| Стандарт (калибратор) | - | 0,01 мл | - |
| Су дист. | 0,01 мл | - | - |
| Араластырып 10 минут (37 о С) немесе 20 мин (20-25 о С) инкубирлейді. Сонынан А сынымана мен стандарттің (калибратор) А сіңіруің өлшейді (бланкқа қарсы). Түстің тұрақтылығы 1 сағат |
Капиллярлы қанда депротеинизация арқылы анықтау
| Стандарт (калибратор) | Қан сары суы | |||||
| Хлорлы қышқыл (0,33 моль/л) | 1,00 мл | 1,00 мл | ||||
| Қан сары суы | - | 0,10 мл | ||||
| Стандарт калибратор | 0,10 мл | - | ||||
| Пробиркаларда араластырып, центринфуганы пайдаланып (3 000g) мөлдір супернатантті бөліп алады | ||||||
| Реагент бланк | Стандарт калибратор | Қан сары суы | ||||
| Реагент R1 | 1,00 мл | 1,00 мл | 1,00 мл | |||
| Қан сары суы | - | - | 0,10 мл | |||
| Стандарт (калибратор) | - | 0,10 мл | - | |||
| Дист. су | 0,10 мл | - | - | |||
| Араластырып, 10 мин (37 о С) немесе 20 мин (20-25 о С) инкубация үшыратады. Сонынан А сынаманын және А кал (калибратор) сіңіруің өлшейді. Түстің тұрақтылығы 1 сағат | ||||||
Есептеу:
^ А қан сары суы - ^ А бланк
Глюкоза моль/л = -------------------------------------------- х С кал
^ А кал - ^ А бланк
С кал = стандартты калибратордың мөлшері
Қалыпты мөлшерлері:
Глюкоза ммоль/л
Балалалар: Туған күнінен 1 айға дейін - 1,7-4,4, 2 ай - 3,3,-5,8
Ересек адам: Қан сары суы, плазма - 4,2-6,0
Капиллярлы қан - 3,9-5,6, Зәр (моль/ 24сағ) - 0,0-1,7
СӨЖ-дің сұрақтары:
1. Моносахаридтер және дисахаридтердің алмасуының туа біткен бұзылыстары
2. Галактоземия және фруктоза мен дисахаридтердің жақпауы.
1. Тақырып: «Заттар алмасуыға кіріспе. ЭТТ. Катабаолизнің жалпы жолдары. Көмірсулар алмасуы»
Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Заттар алмасуын оқып үйрену тәсілдері. Бүтін ағзада, мүшілерде тіңдердің кесінділерінде зерттеулер.
Изотопты тәсілдер.
2.Адам тағамның құрамы. Органикалық және минеральді компоненттері. Тағам мен суда микроэлементердің жітіспеушілігімен байланысты аймақты патологиялыр.
3. А, Д, Е. К. В1, В2, В6, В12, РР, С, Р, биотин, пантотен қышқылы, фоль қышқылы витаминдердің құрылысы, тағамдық қайнар көздері
және биологиялық міндеттері.
4.Дәрументәрізді заттар. Алиментарлы және екіншілік авитаминозыдар және гиповитаминоздар. Гипервитаминоздар.
5.Заттар және энергия алмасу туралы түсінік. Метаболизм, оның негізгі кезіңдері, метаболизмнің анаболитикалық және
катаболитикалық жолдары.
6. Негізгі тағамды заттардың катаболизмнің схемасы.
7. Метаболизмнің рететлуінің жалпы принциптері.
8. Адам ағзасындағы метаболизмнің негізгі соңғы өнімдері және оларды шығару жолдары.
9. Тотығудың негізгі түрлері (оксидазды, микросомальді, асқын тотығу).
10. Макроэргиялық қосылыстар.
11. Тіңді тыныс алу биологиялық тотығу туралы түсінік.
12.Субстраттардың дегидрильденуі және сутектің тотығуы клеткада энергияның қайнар көзі ретінде.
13. Митохондриялардың құрылысы және электрондар мен протондарды тасымалдайтын тізбектін құрылымды ұйымдасуы.
14.Дегидрогеназалар және сутектің біріншілік акцепторлары - НАД және флавопротеидтер; НАДН – дегидрогеназалар.
15.Терминальді тотығу: убихинон, цитохромдар. Цитохрооксидаза.
16.Клеткада энергия трансформациясының механизмдері (П. Митчелл теориясы).
17.Электрондар және протондарды тасымалдайтын тізбектін реттелуі (тыныс алу бақылау).
18.Тотығып фосфорлану. Коэффициент Р/О және АДФ / О.
19.Тіңдік тыныс алудың және тотығып фосфорланудың ажырау.
20.Тіндік тыныс алудың термореттеуші міндетті. Гипоэнергетикалық жағдайлар.
21.Катаболизмнің өзгешелік және жалпы жолдары туралы түсінік. Пирожүзім қышқылдың тотығып декарбоксильденуі
22.Үшкарбонқышқылдардың циклі. Катаболизмнің жалпы жолдары мен электрондарды тасымалдайтын тізбекпен байланысы.
23. Катаболизмнің жалпы жолдары рететлуі. Кребс циклдің анаболитикалық міндеттері
24.Адам ағзасының және тағамның негізгі көмірсулары. Мукополисахаридтердің (глюкозамингликандардың) және миал
қышқылдардың құрылымы және биол мәні.
25.Көмірсулардың қорытылуы және қорытылу өнімдерінің сіңірілуі.
26.Тіңдерде глюкозаны қайнар көздері және пайдалану жолодарының жалпы схемасы.
27.Көмірсулар ыдырауының аэробты дихотомиялық жолы: химизмі және биологиялық мәні.
28.Митохондрияларға НАДН сутегін тасымалдауының шөлмекті механизмдері.
29. Көмірсулар ыдырауының анаэробты жолы (гликолиз және ашудың түрлері). Таралуы және гликолиздің биологиялық мәні.
30.Гликолиз және глюконеогенез (Кори циклі).
31.Лактаттан глюконеогенездің химизмі.
32. Н вит. метаболитикалық міндеттері.
33.Гликолиздің (Пастредің эффектісі) және глюконеогенездің рететлуі мен бұзылыстары.
34. Глюкоза ыдырауын апотомиялық (пентозофосфатты) жолы химиз және биологиялық мәні.
35.Пентозды жол және фотосинтез.
36.Гликогенның биосинтезі және мобилизациясы. Бұл процесстердің биологиялық мәні.
37.Гликоген мобилизациясын катехоламиндер және глюкагон мен реттелуі.
38.Қанда глюкоза деңгейі рететлуінің механизмдері. Инсулиннің мәні. Фруктоза, галактоза және дисахаридтердің алмасуының
ерекшеліктері..Моносахаридтер және дисахаридтердің тұқым құалаушы бұзылыстары (галактоземия, фруктоза және
дисахаридтердің жақпауы.
39. Гликогеноздар және агликогеноздар.
