Қалыпты жағдайда нәрісте айқын демалады туылғаннан кейін 30 с өткенде. Қалыпты жағдайда тыныс жиелігі 30-60 демалу минутына, респираторлық дистрессіз. Босанғаннан кейін бір минут өткеннен соң жұрек жиырылу саны минутына 120 жоғары болу керек. Егер баланын айқайы айқын болса, онын демі адекватты деп саналады, сондықтан жұрек жиырылу санын санауы қажет емес. Бетімен кеудесі нәрістенін қызыл тұсті болу қажет. Босанғаннан кейін 1-3минут өткеннен соң нәрістенің тер жамылғысы көк немесе бозғылт болмау тиісті. Тер жамылғысы қызыл болуы демінің адекватылығы және қан айналымының белгілері болып табылады. Нәрістеде орталық цианозы жоғын міндетті тұрде бақылау қажет (тілімен еріні көк болмау керек).
Жіктелісі:
· Бірінші жағдай - Көп кезедесетін. Нәрістенін салмағы 2,500 г және гестациалық мерзімі 37 аптадан жоғары; айқайы айқын, демі жақсы, жұрек жиырылу саны минутына 100 реттен жоғары. Нәрістеде көзге көрінетін ақаулар жоқ: нәрістені анасының кеудесіне жатқызу қажет. Тері терісіне тиіп 2сағат бойы жату қажет. Сол арада емшекпен емізуды бастаю қажет.
· Екінші жағдай - Егер нәрісте адекватты демалмаса, тез арада реанимация көмегін бастау қажет.
· Ұшінші жағдай - Егер нәрістенін салмағы 2,500 г төмен немесе гестациялық мерзімі 37 аптадан төмен. Азсалмақты нәрістелерде демжетіспеулік ақаулар, гипотремия, гипогликемия болуынын жиелігі жоғарлайды, сондықтан оларға көңіл бөлу қажет. Бірақ олардан ішінде көбісінін денсаулығы нашар емес, сондақтан олар анасымен бірге болуы мұмкін персоналдын көзқарасымен. Нәрістенін салмағы өте аз болса, 1,500г төмен, анасымен болуға тиым салынады. Нәрістенін салмағы тек қана болжаммен бағаланады. Дәрежесі бар, оқылған акушеркіге нәтістенін салмағынын төмендігін білу ұшін өлшеу қажет емес. Гестациялық мерзім аптамен саналады. Көп жағдайда ол мерзім босанудан алдында анықталады.
· Төртінші жағдай – нәрісте аур дәрежелі ақаулармен туылады. Нәрістеге тез арада көмек көрсету керек.
Жоғарғы демалыс жолдарды тазарту.
Жоғарғы демалыс жолдарды тазарту апноэ және брадикардияға алып келу мұмкін. Сондықтан асығу қажет емес. Егер нәрісте жақсы демалса, оған аспирация жасау қажет емес.
Егер қағанақ суы жасыл тұсті немесе нәрістеге реанимация шаралары жұргізу болып жатса, аузынан және мұрыннын жайлап сүықтықтарды сору қажет.
Тері терісіне тию – босанғаннан кейін: бұл жағдайда нәрісте жылулықта ұстанады, инфекцияларды алдан алу мақсаты жоғарлайды және аналық сезімдікті туыдырады.
Нәрістенін мұмкіндігі:
· көру;
· өмірінін алғашқы сағатында анасымен көзді контакт қондырады
· сезім (ауырсыну, салқындау, жылу)
· искеу (анасынын исы)
· дәм тану (ана сүтін дәмін)
· айқай (көңілді немесе көңілсіз)
Сондықтан нәрісте ананын кеудесінде аз дегенде 2 сағат бойы жату қажет. Бұл жағдайда ешкім араласпау қажет. Ананын кеудесі ашык болу керек, емшектін ұшы алуы жеңіл түрде алулы тиысты. Нәрісте жалаңашты, жақсы кептірілген, басында шапка болу қажет.
Кіндікті байлау жәнге кесу
Тез арада, ерте кіндікті байлау қажет емес, иек қана реанимация шараларын қолдану жағдай бомаса, негесең ол нәрістенң анемиясынан алып келеді.
Кешігіп кіндікті байлау гиперволемиянын және қан ұюдын жоғарлауынын себебі болу мұмкін, сонымен қатар дем алу және жұрек ауруға алып келеді. Кіндікті екі жерден байлау қажет бірінші қысқаш екі саусақ, екінші төрт саусақ нәрістенін ішінен төмен.
Нәрістені толық қарау.
2 сағаттан кейін нәрістені толық қарау қажет. Нәрістенін салмағын, бойын өлшеп, құжаттарды толдырады.
Апгар шкала бойынша бағалау:
|
7 -10 балл - қалыпты;
4 - 6 балл - қалыпты жағдайға жақын, реанимация шаралар қолдануы өте аз;
4 тен төмен тез арада реанимация шаралар қолджану қажет.
