Ересек балалардағы жедел пиелонефрит кезіндегі басты синдромдар.
| Сиидром Сиімптоматикасы | |
| Ауырсыну | іштің ауырсынуы (жиі анық локализациясы жоқ) және белдегі ауырсыну (физикалық күштеме кезінде күшейетін). Пастернацкий симптомы «оң» болады. |
| Д и з у р ия л ы қ (п ато л о ги я л ы қ процесске төменгі зәр жолдары қосылғанда). | Кіші дэретке жиі отыру, ауырсыну немесе шаншу сезімі (әсіресе зәр шығарудың соңында), зэрдің ұсталмауы болуы мүмкін. |
| Интоксикациялар | Дене қызуының жоғарлауы (кейде фибрильді сандарға дейін), тоңумен, бас аурумен, элсіздікпен, анорексиямен, тері жамылғыларының бозаруымен қатар жүреді. |
Ауру гилертермиядан басталады, токсикоз және эксикоз бепгілері күшсйеді. Аурудың 1-і күндеріне тән қозу адинамияға ауысады. ІУІениыгизм қүбылыстары болуы мүмкін. Айқын анорексия іұрақты құсудан, сүйық нәжістің әсерінен баланың салмағы кемиді. Ерте жастағы балаларда жедел зэр шығу жолдарыньщ инфекциясы кезіиде клиникалық көрініс сепсиске ұқсайды жәііе тек қана бүйректегі өзгерістермен емес, сонымен қатар бауырдың, бүйрек усті безінің жэне ОЖЖ-ң өзгерістерімен сипатталады. Қалтырау кейде тоңумен және тершейдікпен қатар жүреді, 1 жұмадай сақталады. Келесі 1-2 жұманың ішінде барлық белгілер біртіндеп жоғалады.
Асқынулары:
Сепсис, аростематозды нефрит (интерстициальды нефрит,көптеген іріңді ошактардың түзілуімен сипатталады, эсіресебүйректің қыртыстық қабатында), бүйректің карбункулы,паранефрит, пионефроз. Асқынулары көбінесе ерте жастағыбалаларға тән болады...
Лабораторлы зерттеулер.
Пиелонефритке зэрдегі патологиялық қосылыстардың болуытэн. Жиі ол болмайды, зэрде белоктың аздаған мөлшері болуымүмкін. Тұнбасында көптеген лейкоциттер анықталады, кейделейкоцитарлық цилиндрлер, эпителиальды клеткалардың көпмөлшерде болуы, эритроциттер, гематурия (папиллярлы некрозкезінде) немесе ұйыған қан болуы мүмкін. Лейкоциттер эдетте нейтрофилдермен берілген. Микроорганизмдердің жоғрымөлшерде байқалады (Імл-е 50000-100000 микробты денелер,ересек балаларда, 10000 микробты дене Імл-ерте жастағыбалаларда).
Қанды зерттеген кезде анемия, лейкоцитоз, лейкоцитарлықформуланың солға жылжуы, ЭТЖ - ң жоғарлауы, С - реактивтібелок коыцентрациясының жоғарлауы, диспротеинемияныанықтайды. Иммундық жүйенің көрсеткіштері өзгереді. Т – және В-лимфоциттер, (иммуноглобулин).
Диагностикасы:
Жедел пиелонефриттің диагностикасы әсіресе ікіші жастағы балаларда қиын болады. Ересек балаларда жедел пиелонефриттің диагностикасы кезінде қалтырау, дизурия, жэне белдегі немесе іштегі ауырсыну сияқты белгілерге назар аударады. Басты симптомдары - зэрдегі өзгерістер (лейкоцитурия жэне бактериурия).
Диагнозда келесі информация болу керек:
- процесстің патогенетикалық құрылысын анықтау (1-і ретті немесе 2-і рстті пиелонефрит)
- аурудың кезеңі (белсенді, симптомдардың кері дамуы,
толық клиникалық-лабораториялық ремиссия).
- бүйрек қызметінің жағдайы
- аскынулардың бар немесе жоқ болуы.
Пиелонефритке күдік болған жағдайда міндетті түрде зэр шығару жолдарының УДЗ-н тағайындайды (өлшемдерін, жағдайыы, бүйректердің анатомиялық қүрылысының ерекшеліктерщ анықтау үшін (2 еселену, гипоплазия жэне т.б.), бүйректе иемесе қуықта тастардың бар-жоқтығын анықтау, бүйректік қан ағымын бағалау.
Дифференциальды диагностикасы:
Жедел пиелонефритті 1-і. кезекте жедел гломерулонефриттен ажыратады. Гломерулонефрит негізінен қалыпты дене гемперагурасът фонында дамиды жэне онда дизуриялық бүзылыстар сирек кездеседі. Тіндердің ісінуі, артериалды гипертензия (гломерулонефрит кезінде I байқалатын) пиелонефритке тэн емес. Бактериурия болмайды. Бүйректің концентрация қабілетінің төмендеуі (Зимницкий сынамасында зэрдің максималды тығыздығы 1,020 төмен болады, тэулігіне 1000 мл-н аз диурез кезінде), аммониогенез жэне ацидогенез, кпеатиннің қалыпты клиренсімен (гломерулонефрит кезінде соңғысы төмендеген).
Осыдан. басқа жедел пиелонефриттің сепсиспен дифференциалды диагностикасын жүргізу керек (егер пиелонефрит сепсистің әсерінен болмаса), сонымен қатар жедел аппендицитпен, қүрт тэрізді өсіндінің а типті орналасуы кезінде дизурияльтқ қүбылыстармен білінуі мүмкін. Соңғы жағдайда дүрыс диагнозды қою негізінде реггесШт зерттеудің үлкеы маңызы бар, бүл зерттеу оң жақ мьіқын бөлігінде ауырсынатын инфильтратты анықтауға мүмкіндік береді. Жедел зэр инфекцияның эрбір жағдайында патологиялық процесс гөменгі зэр шығару жолдарымен шектёледі ме немесе бүйректің түбекшелеріне жэне тублоинтерстициальды тінге таралады ма? - деген мэселені шешу керек, яғни ауруды пиелонефрит, цистопиелонефрит немесе цистит ретінде анықтау. Пиелонефрит циститке қарағанда ауыр өтеді. Сонымек қатар, цистит кезінде зэрде өзгерістер болмайды, пиелонефриттің абсолютті белгілеріне жатады: лейкоцитарлық.
Емі:
Аурудың жедел кезенінде төсектік режим тағайындалады, әсіресе жоғарьт температура, тоңу, айқын интоксикация, дизуриялық бұзылыстар жэне ауырсыну синдромдары кезінде. Экстрактивті заттары аз болатын диета тағайындалады, тітркендіруші әсер беретін (бұрыш, сарымсақ, қаныққан сорпа, тұздалғвн тағамдар, кофе жэне т.б.). Диурезді форсирлеу мақсатымен рационға диуретикалық қасиеттері бар жемістер жэне көконістер енгізеді (қарбыздар, қияр).
Жедел пиелонефритпен ауыратын барлық науқастарға антибиотиктерді тағайындайды. Аурудың ауыр ағымында терапияны антибактериалды препараттарды паретеральды енгізудем бастайды.
«Қорғалған» пенициллиндер [амоксициллин + клавулон қышқылы (мысалы, амоксиклав, аугментин)].
II ұрпақтың цефалозпориндері (цефурокцимжэне т.б.).
III ұрпақтың цефалозпориндері (цефотаксил жэне т.б.)-
Аминогликозидтер (амикацин жэые т.б.)-
Препараттарды парентереальды енгізеді. Антибиотиктер курсынан кейін (7-14 куннен) уросептиктерді тағайындайды. Нитрофурандар тобынан фуразидин (фурагин) 5 -8 мг/тэулігіне мөлшерде қолданады. Сонымен қатар налидикс қышықылын қолдамады (мысалы, невиграмон, 60 мг/кг/тэулігіне), оксолин қышкылын (мысалы, грамурин, 20-30 мг/кг/тәулігіне), пипемидид қышқылын (15 мг/кг/тәулігіне), нитроксалин (мысалы, 5 -НОК, 8-10 мг/кг/тэулігіне).
Жедел пиелонефрит кезіндегі емнің ұзақтығы 1-3 айға дейінсозылады-зәрдің толық санациясына дейін. Антибактериальды терапиядан кейін антисептикалық, регенераторлы және зәрайдау қасиеттері бар шөптерді тағайындауға болады. Сілтіліминералды сулар көрсетілген (Смирнов, Ессентуки 20 және т.б)
Балалардағы туа және жүре пайда болған бүйрек аурулары.Полиурия синдромымен жүретін тубулопатиялар.Остеопатиялық мешелге ұқсас тубулопатиялар.Бүйрек дисплазиясы,кисталы аурулар.Тұқым қуалайтын нефрит.Туа пайда болған нефротикалық синдром.Клиникасы.Диагнозы аяқталуы.Емі..
Созылмалы пиелонефрит - тіннің және бүйрек өзекшелерінің өршитін қабьтнуы, бүйректің түбектері мен астаушаларында деструктивті өзгерістер жэне бүйректің семуін туғызады. Аура үзақ латентті немесе рецедивті ағыммен сипатталады.
Созылмалы пиелонефрит эдетте жедел процесстің нэтижесі ретінде дамиды. Жедел пиелонефриттің созылмальт пиелонефритке өтуіне уростазга экелетін факторлар себеп болады (бүйрек паренхимасының дисплазиясы), цистит, вульвовагинит, бала организмінің өзгерген реактивтілігі жэне жедел лиелонефриттің адекватты емес емі.
К л и и ика л ы қ к ө р і н і с і:
Климикалық көрінісі жедел пиелонефритке қарағанда, онша айқын көрінбейді. Этиологияға және патологиялық процесске байланысты: 1 ретті, 2 ретті жэве ағымының ерекшеліктеріне байланысты (манифестті (реіцидивтермен) немесе латентті).
Созылмалы пиелонефриттің манифессті рецидивтермен ағымы кезінде қайталанатын өршу кезеңдері үзақ немесе ұзақ емес симптомсыз кезеңдермен кезектеседі. Рецидив кезіыде аурудың симптомдарына қалтырау, тоңу, іштегі ауырсыну (жиі белде), дизурия, перифериялық қандағы қабьтму өзгерістері, зәрдегі өзгерістер, бактериурия жагады. Кейбір балаларда тез шаршағыштық, бас ауру, тері жамылғысының және көрінетін кілегейлі қабықтардың бозаруы, астенизация байқалады. Бүл кезеңде зэрдегі өзгерістер онша байқалмайды, түнбада лейкоциттердің мөлшері азаяды, бактериурия болмайды. Созылмалы гтиелонефриттің латентті ағымы кезінде клішикалық белгілер болмайды, бірақ-та зэрдегі. озгерістерді анықтайды (лейкоцитурия, бактериурия).
Диагн остикасы:
Созылмалы пиелонефриттің диагностикасы оның латентті ағымы кезінде қиынға түседі. Зәрдегі өзгерістердің аз болуына байланысты, пішіндік элемеиттерді санаудың сандық әдістерін қолдана отырып, анализдерді кайталау керек. (Коковский- Адисс, Нечипоренко сынамасы)
- Экскреторлы урография көмегімен. бүйректердің өлшемдерін, контурларын, орналасуын және қозғалғыштығын, түбекше - астаушалы жүйесінің жағдайын, несепағардың, қуықтың жағдайын анықтауға болады.
- Микуионды цисто - уретаграфия қуықтың формасын
және үлкендігін, несепағардың ағдайын дивертикулдардың жэне тастардың бар жоқтығын анықтауға көмектеседі.
- Цистоскопия кезінде қуықтың шырытшты қабатының өзгерісін, оның даму ақауларын, орналасуын анықтауға болады.
- Радиоизотопты нефрография изотоп эксрециясының жэне
секрециясының біржақты бүзылуын, бүйректің плазма ағысының төмендеуін анқытауға мүмкіндік береді.
- Динамикалык невросцинтиграфия' бүйрек паренхимасыны
