№3 сабақ
1. Тақырыбы: Липидтердің жіктелуі және негізгі кластарының атқаратын қызметтері. Май қышқылдарының жіктелуі мен атқаратын қызметтері. Эйкозаноидтардың құрылысы, номенклатурасы. Простагландиндердің рөлі. Холестерин алмасуы.
2. Мақсаты:
1. Липидтердің жіктелуі және негізгі кластары, атқаратын қызметтері туралы білімді меңгеру.
2. Май қышқылдарының, эйкозаниодтардың, простагландиндердің жіктелуі мен атқаратын қызметтерін түсіндіру.
3. Холестерин алмасуы туралы білімді меңгеру.
3. Тапсырма:
1. Липидтердің жіктелуі және кластарына сипаттама беріңіз.
2. ЖМҚ бетта тотығуын түсіндіріңіз.
3. Холестерин биосинтезі,ТТЛП және ТЖЛП холестерин тасымалдаудағы рөлін сипаттама беріңіз.
4. Өт қышқылдары туралы баяндаңызжәне құрылысына сипаттама беріңіз.
5. Атеросклероз және өт тас ауруының биохимиясын түсіндіріңіз..
6. Липид алмасуының патологиясы. (Гиперлипопротеинемия, бауырдың майлануы, кетонемия және т/б.) жайлы сөйлеңіз.
7. Эйкозаноидтардың және простагландиндердің құрылысы, номенклатурасы, биологиялық қызметтерін баяндаңыз.
8. Клетка ішілік сигнал (цАМФ, цГМФ, кальций иондары) берудің түзілуін эйкозаноидтар қандай жолмен қосады?
4. Орындау түрі: реферат презентация, органикалық қосылыстар құрылысының формуласы, биохимиялық процесстер реакциялары, теттік есептер, жағдайлық есептер, кроссвордтар, тақырып бойынша эссе, мылқау карталармен жұмыс, тақырыптық альбом.
5. *СӨЖ-ді орындау және бағалау критерийлері:
Тапсыру мерзімі: 4 апта
7. Әдебиет:
Азақ тілінде
негізгі:
1. Т.С. Сейтембетов, Биологиялык химия, Алматы-2011 ж.
2. С.О. Тапбергенов, Медициналық биохимия, Алматы-2011ж
3. 3.С.Сеитов, Биологиялық химия, 2012ж.
4. П.К.Кенжебеков, Биологиялық химия (арнайы бөлімдері), -Шымкент, 2005 ж.
қосымша:
1. Биохимия сұрақтары мен жауаптары. ҚР ҰҒА корр., проф. С.М.Адекеновтің ред.басшылығымен.-Алматы, 2011
Орыс тілінде
негізгі:
1. Тапбергенов С.О. Медицинская биохимия.- Астана, 2001.
2. Березов Т.Т., Коровкин Б.Ф. Биологическая химия.- М., 2007.
3. Биохимия, под ред. Чл.-корр. РАН, проф. Е.С. Северина.- М., 2011
4. Строев Е.А. Биологическая химия. 1986, Москва,
5. Николаев А.Я. Биологическая химия. Москва, М., 2007
қосымша:
1. Комов В.П. Биохимия: учеб. Для вузов-М., 2008
2. Кухта В.К. Основы биохимии – М., 2007
3. Биохимия. Тесты и задачи: Учебное пособие для студентов медвузов,
под ред. Чл.-корр. РАН, проф. Е.С. Северина.- М.,2005.
4. Биохимия в вопросах и ответах. Под. Ред. чл.-корр. НАН РК, д.х.н.,
проф. С.М.Адекенова.-Алматы, 2011
Ағылшын тілінде
1. Lehninger «Principles of biochemistry», Fourth Edition, David L. Nelson, Michael M. Cox, 2005.
2. Murray R. K., Granner D.K., Mayes P.A., Rodwell V.W., Harpers Biochemistry. 1988.
3. Saini A.S., Kaur J., Textbook of biochemistry.-New Delhi, 1995.
8. Бақылау:
1. Өт қышқылдары неден түзіледі.
а) фосфолипидтерден б) май қышқылдарынан в) простогландиндер г) ганглиозиндер д) холестерин
2. Қазіргі кездегі өт тас ауруын емдеуге және алдын алуға қолданатын әдіс.
а) май тағамдарын пайдалану.
б) холестеринге бай тағам.
в) хенодезоксихол қышқылын пейдалану.
г) ақуызға бай тағамды пайдалану.
д) уақытша ашығу.
3. Холестерин қай жерде қорытылады
а) ауыз қуысында
б) асқазанда
в) аш ішекте
г) тоқ ішекте
д) қорытылмайды
4. Ішекте май қорытылу процессіне не қатыспайды.
а) өт қышқылдары
б) тұз қышқылы
в) бикарбонат
г) липаза
д) өт пигменттері
5. Хиломикрондар қай жерде түзіледі?
а) бауырда
б) бүйректе
в) қан тамырының эндотемиясында
г) ішектің кілегейлі қабатында
д) өкпеде
6. Хиломикрондағы ҮАГ құрамы
а) 2%
б) 10%
в) 30%
г) 50%
д) 90%
7. Алмасатын май қышқылдарын көрсетіңіз
а) олеин
б) линолен
в) липол
г) арахидон
д) жартылай қанықпаған май қышқылдары
8. Холестериногенездің реттелуі жүретін кезеңде... түзіледі.
а) мевалон қышқылы в) холестерол с) ацетоацетил-КоА д) изопентенилпирофосфат е) сквален
9. ГМГ –редуктазаның тежеушісі:
а) холестирамин в) пальмитат с) мевакор д) липофундин е) липомоль
10. Кетондық денелер синтезделеді:
а) бауырда в) бүйректе с) аш ішекте д) теріде е) өкпеде
11. Өт қышқылдарының қызметі:
а) холестериннің синтезі үшін алғы заттары в) май қышқылдарын мембрана арқылы тасмалдаушысы с) липидтердің эмульсия түзуін және липазаны белсендіру д) холестериннің альбуминмен байланысуына көмектесу е) глицериннің тотығуына қатысады
12. Қанда кетон денелерінің мөлшері артады:
а) қантты диабет немесе ұзақ аштық кезінде в) гемолитикалық сарғыштану с) липидтерді көп мөлшерде пайдаланғанда д) көмірсуларды көп мөлшерде пайдаланғанда е) бауыр ауруы кезінде
13. ~... - өт қышқылдарына жатпайды.
а) Хол қышқылы в) Ацетосірке қышқылы с) Таурохол қышқылы д) Хенодезоксихол қышқылы е) Дезоксихол қышқылы
14. Холестерин синтезінің бастапқы заты:
