- Хтось лічыць, што першы дзень заняткаў прайшоў не цікава?- змрочна спытаўся Рон.
Пасля вячэры яны рушылі да Грыфіндорскай вежы, дзе седзячы ў гасцёўні, паспрабавалі зрапіць хатняе заданне, што дала ім прафесарка МакГонагал, але ўсе трое былі ў разгубленым стане і пазіралі ў вакно вежы.
- У хаціне Хагрыда гарыць вакно,- раптам заўважыў Гары.
Рон зірнуў на гадзіннік.
- Калі паспяшаемся, можам пайсці да яго, пакуль ёсць час да сну...
- Я не ведаю,- ціха прамовіла Герміёна, і Гары ўбачыў, што яна зірнула на яго.
- У межах замка я магу рухацца смела,- дэманстратыўна сказаў ён,- Сірыюс Блэк наўрад пройдзе праз дэментараў.
Яны кінулі свае падручнікі і сшыткі і накіраваліся ў адтуліну за партрэтам, спадзяючыся не сустрэць анікога на шляху да ўвахода ў замак, бо не былі цалкам ўпэўнены, што ім дазволена быць знадворку.
Трава была ўсё яшчэ вільготнай і ў прыцемках здавалася чорнаю. Яны дабраліся да хаціны Хагрыда, пастукалі і пачулі яго роў:
- Заходзьць.
Хагрыд сядзеў у адной кашулі за сваім абскубаным драўляным сталом; яго сабака Фанг паклаў галаву на калені гаспадара. З першага погляду было бачна, што палясоўшчык быў моцна п’яны. Перад Хагрыдам на стале стаяў алавяны куфаль, памерам з добрае вядро і ў яго, здавалася, былі цяжкасці з разуменнем, хто да яго завітаў.
- Увага – рэкорд,- прахрыпеў ён, калі ўрэшце пазнаў гасцей.- Хіба ж быў у свець яшчэ адзін настаўнік, заняткі яког доўжыліся не больш за дзень.
- Цябе пакуль яшчэ не звольнілі, Хагрыд!- задыхаючыся, сказала Герміёна
- Пок не,- маркотна адказаў Хагрыд і адным глытком выпіў усё, што заставалася ў куфлі.- Але гэт справа часу, пасля Малфоя та...
- Між іншым, як ён?- спытаўся Рон, калі ўсе прыселі.- Няўжо штось сур’ёзнае?
- Мадам Помфры зрабіла ўсё як зажды пышна,- абыякава адказаў Хагрыд.- Але ён каж што ўсё шчэ невынос пакутуе... весь у бінтах... ляжыць, стогне...
- Ён сымулюе,- імгненна сказаў Гары.- Мадам Помфры ў стане загаіць што заўгодна. У мінулым годзе яна нанова вырасціла косткі ў маёй руцэ. А Малфой збіраецца зняць ўсю смятанку з гэтага здарэння.
- Школьнай радзь распавялі, вядома ж,- пакутліва прамовіў Хагрыд.- Яны ліч, што я закрута распачаў. Гіпгрыфаў трэ было даваць потым... спачат вывчаць чарвямляваў, ці нешт падобнае... а я ж хацеў, каб перш занятак быў пышным... Гэта я вінен ува ўсім...
- Ува ўсім вінаваты толькі Малфой,- сур’ёзна сказала Герміёна.
- Мы сведкі,- дадаў Гары.- Ты ўсім казаў, што гіпагрыфаў небяспечна крыўдзіць. А калі Малфой не слухаў, яго праблемы. Мы распавядзем Дамблдору, як ўсё было насамрэч.
- Не сумуй, Хагрыд, мы падтрымаем цябе,- падагульніў Рон.
Слёзы пацяклі са зморшчаных куткоў яскрава чорных вачэй Хагрыда. Ён схапіў Гары і Рона і сціснуў так, бы збіраўся зламаць ім косткі.
- А яшчэ, Хагрыд, думаю табе на сёння хопіць,- цвёрда прамовіла Герміёна, схапіла куфаль са стала і выйшла вонкі, каб выліць тое, што засталося.
- Га, мож, яна мае рацыю,- сказаў палясоўшчык і, адпусціўшы Гары і Рона, адышоў у бок, хістаючыся і паціраючы бакі. Хагрыд прамінуў сваё крэсла і кволай хадой пайшоў за Герміёнай. Праз імгненне Гары з Ронам пачулі гучны пляск.
- Што ён зрабіў?- нервуючыся, спытаўся Гары ў Герміёны, якая вярнулася ў хаціну з пустым кубкам.
- Сунуў галаву ў бочку з вадою,- адказала Герміёна, кладучы куфаль у шафу.
Хагрыд, паціраючы вочы, вярнуўся ў хаціну. З яго барады і валасоў лілася вада.
- Гэдак лепш будзе,- прамовіў ён, хістаючы валоссем і пырскаючы на сваіх гасцей вадой, як сабака.- Слухце, як добра, што вы завіталі да мне, я насамрэч...
Хагрыд супыніўся і ўтаропіўся на Гары, бы толькі што зразумеў, што той у яго ў хаціне.
- А ТЫ ТУТ ШТО РОБІШ, ГА?- зароў Хагрыд настолькі нечакана, што яны ажо падскочылі.- ТАБЕ Ж ЗАБАРОНЕНА ВАЛЭНДАЦЬ ПАСЛЯ ПРЫЦЕМКАЎ! І ВЫ ДВОЕ! ДАЗВОЛІЛІ ЯМУ?!
Хагрыд падышоў да Гары, схапіў яго за руку і павёў да дзвярэй.
- Ходзьма!- разлютавана сказаў палясоўшчык.- Я адвяду вас да школы і, барні Бог, каб я вас шчэ стрэў валэнчыміся пасля прыцемак. Я не такая ўжо кштоўнасць!
— РАЗДЗЕЛ VII —
Богарт у шафе
Малфой не аб’яўляўся на заняткаж ажно да раніцы чацвярга, калі ён меў ласку прыйсці на другую палову супольнага між грыфіндорцамі і слізэрынцамі ўрока па зеллеварстве. Ён фанабэрліва прайшоўся перад вучнямі, дэманструючы сваю забінтаваную правую руку, вісячую ў тальмаху, быццам, па меркаванні Гары, паўдзельнічаў у тузіне лютых боек.
- Ну як ты, Драко?- манерна спыталася Пансі Паркінсон.- Ці яшчэ моцна баліць?
- Так,- адказаў Малфой, скрывіўшы зухаўскую міну. Але Гары заўважыў, як той падміргнуў Крэйбу і Гойлу, калі Пансі адвярнулася.
- Супакойся, сядай, Малфой,- абыякава прамовіў Снэйп.
Гары і Рон пахмурліва зірнулі адно на аднаго: калі б хто з іх гэдак бы валэндаўся па кабінеце Снэйпа, ён бы ані не абмежаваўся “Супакойся”, а пакінуў бы іх пасля заняткаў. Але Малфою на яго занятках ўсё дарма праходзіла, бо Снэйп быў галавою слізэрынскага Дому і заўжды патураў сваім гадаванцам, больш чым іншым вучням.
Сёння яны праходзілі новае зелле – “Маладзільную настойку”, і Малфой адмыслова паставіў свой кацёл разам з Гары і Ронам, каб працаваць з імі за адным сталом.
- Сэр,- паклікаў Малфой,- прабачце, але з маёй рукой мне цяжка рэзаць карані стакроткі...
- Візлі,- нават не падымаючы вачэй, загадаў Снэйп,- парэж карані Малфою.
Рон збарвянеў ад абурэння.
- З тваёй рукою ўжо даўно ўсё добра,- прашыпеў ён Малфою.
Малфой усміхнуўся яму праз стол.
- Візлі, ты хіба не чуў прафесара Снэйпа, давай рэж.
Рон схапіў свой нож, узяў карані Малфоя і груба пачаў секчы іх на кавалкі рознага памеру.
- Прафесар,- расцягваючы словы, прамовіў Малфой,- Візлі папсаваў усе мае карані.
Снэйп падышоў да стала, глянуў на карані, апусціўшы да стала свой нос з гарбінкай і адараваў Рона непрыемнай ўсмешкай з-пад сваіх доўгіх чорных валасоў.
- Памяняйся карэннем з Малфоем.
- Але, сэр!
Апошнія чвэрць гадзіны Рон старанна драбіў свае карані стакроткі на кавалачкі адпаведнага памеру..
- Зараз жа,- надта пагрозлівым голасам крыкнуў Снэйп.
Рон з тугою сунуў свае прыгожае карэнне Малфою і, ўздыхнуўшы, зноўку ўзяўся за нож.
- І яшчэ, сэр,- голасам поўным злаўмыснай радасці працягнуў Малфой,- мне цяжка зладзіць са скурай шрывельфігі.
- Потэр,- абдаўшы Гары, сваім агідным позіркам, якім глядзеў толькі на яго, загадаў прафесар,- пачысці Малфою шрывельфігу.
Малфоеву шрывельфігу прыйшлося ўзяць Гары, бо Рон змагаўся з упарадкаваннем каранёў стакроткі. Ён як мага хутчэй ачысціў яе скуру і моўчкі шпульнуў шрывельфігу Малфою праз стол. Малфой усміхуўся так шырока, які толькі мог.
- Ці не наведваліся вы апошнім часам да свайго сябра, Хагрыда?- інтрыганцкі спытаў ён.
- Не твая справа,- не падымаючы галавы, адрывіста адказаў Рон.
- Я лічу, што не доўга яму настаўнічаць,- насмешліва-пакутлівым тонам сказаў Малфой.- Бацька не надта абрадваўся маёй траўме...
- Яшчэ слова, і ты будзеш мець сапраўдную траўму, Малфой,- гыркнуў Рон.
-... ён паскардзіўся школьнай радзе. І ў Міністэрства магіі. А вы ведаеце, які ўплыў ён мае. А тут яшчэ падобная траўма...- ён зноў фальшыва войкнуў,- і хто ведае, ці будзе мая рука працаваць як раней?
- Дык вось, навошта табе гэты цырк,- прамовіў Гары, выпадкова адрэзаўшы галаву мёртваму вусеню, бо рукі яго калаціліся ад гневу,- Каб паспрабаваць звольніць Хагрыда.
- Ну,- панізіўшы голас да шэпту, сказаў Малфой,- часткова так. Але ёсць і іншыя выгоды. Візлі, парэж мне вусеня.
Сядзеўшы ў колькіх катлах ад іх, Нэвіл чарговы раз трапіў у бяду. Ён рэгулярна трапляў у неспадзяванкі на зеллеварстве, бо з усіх прадметаў яно у яго атрымлівалася горш за ўсё, і ён смяротна напужаны перспектывай гневу прафесара Снэйпа зрабіў усё горш, чым мог. Яго настойка замест яскравага кіслотна-зялёнага колеру апынулася...
- Памаранчавая, Лонгботам,- прафесар узяў крыху яго настойкі і струменем, каб ўсім было бачна выліў назад у кацёл. - Памаранчавая. Скажы мне, мой хлопчык, якім чынам мне прабіцца ў тваю галаву. Хіба ты не чуў, калі я ўсім дастаткова ясна паведаміў, што трэба класці толькі адну пацуковую селязёнку? Ці, можа, мяне дрэнна было чуваць, калі я казаў, што дастаткова адной кропелькі п’яўкавага соку? Што мне трэба з табой рабіць, каб ты ўрэшце ўсё зразумеў, Лонгботам?
Нэвіл пачырванеў і весь калаціўся. Ён выглядаў так, бы зараз пачне плакаць.
- Прабачце, сэр,- сказала Герміёна,- калі ласка, я магу дапамагчы Нэвілу...
- Не памятаю, каб прасіў вас выбэндывацца, міс Грэйнджар,- халодна прамовіў Снэйп, а Герміёна ў момант пачырванела, як і Нэвіл.- Лонгботам, напрыканцы ўрока мы дадзім колькі кропляў гэтай настойкі тваёй жабе і паглядзім, што з ёй адбудзецца. Можа, хоць гэта прастымулюе цябе рабіць ўсё правільна.
Снэйп пайшоў прэч, пакінуўшы Нэвіла, які задыхаўмя ад жаху.
- Дапамажы мне!- хныкаючы, папрасіў ён Герміёну.
- Гэй, Гары,- сказаў Шымас Фініган, нахіліўшыся, каб пазычыць ў яго шалі,- ці чуў ты? Ранкам у “Штодзённым вяшчуне” паведамілі, што магчыма знайшлі месца схованкі Сірыюса Блэка.
- Дзе?- разам спыталіся Гары і Рон, а на іншым кутку стала Малфой падняў голаву, каб падслухаць.
- Не надта далёка адсюль,- усхвалявана паведаміў Шымас.- Яго заўважыла нейкая жанчына з маглаў. Вядома ж ім не казалі хто ён насамрэч, маглы лічаць, што ён звычайны злачынца. І вось яна пабачыла яго і патэлефанавала на гарачую лінію, але да таго часу, як аб’явіліся агенты Міністэрства магіі, ён ужо знік.
- Не надта далёка адсюль...- паўтарыў Рон, шматзначна гледзячы на Гары. Тут ён развярнуўся і заўважыў, што Драко іх уважліва падслухвае.- Што, Малфой? Трэба яшчэ што-небудзь пачысціць?
Вочы Малфоя зласліва заззялі прыкаваныя да Гары. Ён нахіліўся праз стол.
- Ці не думаеш ты злавіць Блэка самастойна, Потэр?
- Зразумела ж, не,- нядбайна адказаў Гары
На тонкіх вуснах Малфоя з’явілася ўсмешка.
- Я б на тваім месцы,- ціхенька прамовіў ён,- даўно б штосьці ўжо пачаў рабіць. Не сядзеў бы цацаю ў школе, а паўсюль шукаў бы яго.
- Што ты гародзіш, Малфой?- аскабліўся Рон.
- Хіба не ведаеш, Потэр?- Драко перайшоў на ціхі шэпт, а яго бледныя вочы звузіліся.
- Што, не ведаю?
Малфой ціха, пагардліва засмяяўся.
- Пэўна, не жадаеш рызыкаваць сваёй шыяй,- працягваў ён.- Вырашыў пакінуць яго на дэментараў? Калі б ён паляваў на мяне, я бы ўжо даўно адпомсціў яму, я распачаў бы паляванне ў адказ.
- Што ты гародзіш? - раззлавана прамовіў Гары, але тут пачаў размаўляць Снэйп:
- Да гэтага часу уся падрыхтоўка павінна быць скончана. Няхай ваша настойка пакіпіць крыху на павольным агні, а вы пакуль прыбярыцеся. Затым мы паглядзім, што атрымалася ў Лонгботама...
Крэйб і Гойл голасна смяяліся, гледзячы, як Нэвіл ліхаманкава памешвае сваю настойку. Тым часам Герміёна аднымі толькі вугалкамі вуснаў, каб не заўважыў Снэйп, падказвала Нэвілу, што трэба рабіць далей. Гары з Ронам сабралі не выкарыстаныя інгрэдыенты са стала і пайшлі ў куток да каменнага басейна мыць рукі і лыжкі.
- Што Малфой меў на ўвазе?- сунуўшы рукі пад ледзяны струмень, прамармытаў Гары Рону.- Чаму я павінен помсціць Блэку. Ён жа мне пакуль нічога не зрабіў...
- Ён правакуе цябе,- жорстка адказаў Рон.- Прымушае зрабіць глупства...
Калі заняткі былі амаль што скончаны, Снэйп падыйшоў да Нэвіла, што скурчыўся перад сваім катлом.
- Згрудзіцеся ўсе вакол мяне,- прамовіў ён, бліснуўшы сваімі чорнымі вачамі,- і паглядзім, што адбудзецца з жабай Лонгботама. Калі б ён зрабіў ўсё правільна, настойка ператворыць яго жабу на апалоніка. Але,я не сумняваюся, ён усё наблытаў і, лічу, што яго жаба рызыкуе быць атручанай.
Грыфіндорцы стаялі, не дыхаючы ад жаху. Слізэрынцы назіралі на ўсё з захапленнем. Снэйп на левай руцэ падняў Трэвара (так клікалі жабу Нэвіла) і пырснуў ёй ў горла колькі кропель настойкі, якая была ўжо зялёнага колеру.
Колькі часу пасля таго, як Трэвар праглынуў настойку ў класе панавала цішыня, але потым адчуўся гучны воплеск, і ён ўжо выгінаўся апалонікам на далоні Снэйпа.
У адказ на гэта з боку грыфіндорцаў пачуліся гучныя воплескі. Прафесар з кіслым выразам на твары дастаў са сваёй кішэні нейкую бутэлечку, пырснуў колькі кропляў на апалоніка і праз колькі імгненняў той зноў ператварыўся на Трэвара.
- Грыфіндор губляе пяць балаў,- прамовіў Снэйп, сцёршы ўсмешкі з ўсіх твараў.- Я казаў вам, міс Грэйнджар, не дапамагаць яму. Усе могуць быць вольныя.
Гары, Рон і Герміёна падняліся па прыступках да Вестыбюля. Гары працягваў сам-насам разважаць пра словы Малфоя, а Герміёна кіпела злосцю на Снэйпа.
- Пяць балаў з Грыфіндору за добра зробленную настойку! Чаму ты не абдурыла яго, Герміёна? Сказала б, што Нэвіл сам усё зрабіў?
Але Герміёна анічога не адказала. Рон азірнуўся.
- Куда яна падзелася?
Гары таксама азірнуўся. Яны былі на апошняй прыступцы сходаў, якія вялі з падзямелля ў Вестыбюль, і цяпер назіралі, як астатнія вучні міналі іх, спяшаючыся ў галоўную залу на абед.
- Яна ж ўвесь час ішла за намі,- нахмурыўшыся сказаў Рон.
Міма іх рушыў Малфой, а з абодвух бакоў ад яго ішлі Крэйб з Гойлам. Ён ухмыльнуўся Гары і пайшоў далей.
- Тут, яна,- паведаміў Гары.
Герміёна, крыху запыхаўшыся, спяшалася па сходах, у адной руцэ трымаючы сваю торбу, а другой нешта запіхваючы пад сваю мантыю.
- Як у цябе гэта атрымалася?- спытаўся Рон.
- Што?- далучыўшыся да Гары і Рона, спыталася дзяўчынка.
- Хвіліну таму ты рушыла разам з намі, а цяпер зноўку спяшаешся з самога падзямелля.
- Што?- выглядаючы крыху збянтэжана, спыталася Герміёна.- А... Мне прыйшлося вярнуцца за сім-тым у класс. Вой, не...
Яе торба нечакана разарвалася па шве. Гары зусім не здзівіўся, калі ўбачыў што там было не менш за тузін вялізных і цяжкіх кніг.
- Навошта,- спытаўся Рон,- ты цягаеш іх усе з сабой?
- Ты ж ведаеш, колькі дысцыплінаў я вывучаю адначасова,- запыхваючы адказала Герміёна.- Ці не патрымаеш сеё-тое?
- Але...- гледзячы на вокладкі падручнікаў, якія дала яму дзяўчынка, паведаміў Рон,- ты не маеш столькі заняткаў сёння. Толькі ахова ад цёмных мастацваў пасля абеду.
- Ну, так,- прамармытаўшы адказала яна, збіраючы падручнікі назад ў торбу.- Я спадзяюся, што на абед будзе штось смачнае, я галодная,- дадала яна і накіравалася ў галоўную залу.
- Ці ты не адчуваеш, што Герміёна нам штось не дагаворвае?- спытаўся Рон у Гары.
*
Калі яны з’явіліся на свае першыя заняткі па Абароне ад цёмных мастацтваў прафесара Люпіна ў кабінеце не было. Усе селі, дасталі свае скруткі, пёры, падручнікі і пачалі размаўляць між сабой, і тут прафесар нарэшце аб’явіўся ў класе. Ён ціхенька ўсміхнуўся вучням і паклаў свой пашарпаны стары партфель на настаўніцкі стол. Яго вопратка, як і раней была старой і зацыраванай, але сам прафесар выглядаў ужо не такім хворым, як у цягніку і здавалася за апошнія колькі дзён крыху патлусцеў.
- Добры дзень,- прамовіў ён,- можаце пакласці свае рэчы назад ў торбы, сёння будуць практычныя заняткі. Вам будзе дастаткова адных палачак.
Пакуль дзеці прыбіралі свае скруткі, падручнікі і пер’е ў торбы, сёй-той з іх зацікаўлена пераглянуўся з суседам. Звычайна па Абароне ў іх не было практычных заняткаў на першым жа ўроку, часцей яны паўтаралі тое, што вывучалі ў мінулым годзе. Гэта, канечне, калі не лічыць мінулагодні выпадак, калі тагачасны настаўнік прывалок з сабой вялізную клетку з піксі і ўмудрыўся іх выпусціць.
- А цяпер,- паведаміў прафесар Люпін, калі ўсе былі гатовы,- прашу ісці за мной.
Клас быў збянтэжаны, але паміраў ад цікавасці. Вучні рушылі за прафесарам. Спачатку яны ішлі па бязлюдным калідоры, потым завярнулі за кут і першае, што яны заўважылі быў палтэргейст Піўз, які сюды-туды хістаўся ў паветры, замазваючы бліжэйшую замочную шчыліну гумкай.
Піўз нічога не заўважаў, пакуль прафесар не апынуўся ў двух кроках ад яго, а ўбачыўшы прафесара, пачаў круціць сваімі крывымі нагамі і заліўся песенькай:
- Лунацік, лупацік, Люпін! Лунацік, лупацік, Люпін...
Дзікі і не кіравальны, як і заўжды, Піўз звычайна з некаторай павагай адносіўся да настаўнікаў. Таму ўсе разам хуценька зірнулі на прафесара Люпіна, каб паглядзець, як той адрэагуе; да іх здзіўлення, той працягваў усміхацца.
- На тваім месцы, Піўз,- прамовіў ён,- я б прыбраў гумку са шчыліны. Ці містэр Філч не будзе здольны трапіць да сваіх мётлаў.
Філч быў хогвартскім вартаўніком, злым і не здольным чараваць, ён вёў з мясцовымі навучэнцамі даўнюю вайну. Але Піўз ніяк не адрэагаваў на словы настаўніка, калі не лічыць непрыстойнага гука, які ён зрабіў вуснамі.
Прафесар Люпін выдаў кароткі ўздых і дастаў сваю палачку.
- Зараз будзе невялічкая, але вельмі карысная замова,- прамовіў ён праз плячо,- Увага!
Ён падняў палачку на ўзровень плячэй, усклікнуў “ Вадзівэйсі ” і накіраваў яе на Піўза.
З сілаю кулі гумка выляцела з замочнай шчыліны і заляцела ў левую ноздру Піўза. Таго далёка адкінула ў правы бок і ён адлятаў па калідоры, сыплючы праклёнамі.
- Крута, сэр!- у здзіўленні прамовіў Дын Томас.
- Дзяк, Дын,- адказаў Люпін, паклаў палачку назад ў кішэню і прамовіў.- Ну, працягнем!
І яны рушылі далей, клас з захапленнем глядзеў на свайго пашарпанага настаўніка. Яны прайшлі ўніз, па наступным калідоры і супыніліся ля дзвярэй настаўніцкай.
- Заходзьце, калі ласка,- прамовіў ён, адчыніўшы дзверы і даўшы ім дарогу.
Настаўніцкая была доўгім абшытым драўлянымі панэлямі пакоем, поўным старымі крэсламі. Тут нікога не было, за выключэннем аднаго настаўніка. Ён сядзеў на нізкім крэсле і азіраў клас. Яго вочы блішчэлі, а на вуснах гуляла непрыемная ўсмешка. Калі прафесар Люпін увайшоў у пакой і ўжо збіраўся яго зачыніць, Снэйп прамовіў:
- Пакінь дзверы адчыненымі, Люпін. Я не збіраюся быць сведкам таго, што тут адбудзецца,- ён падняўся на ногі і рушыў да дзвярэй, яго чорная мантыя ўздымалася ззаду яго.- Да, яшчэ. Магчыма цябе не папярэдзілі, але ў гэтым класе ёсць такі Нэвіл Лонгботам. Я бы параіў табе не даручаць яму, штось больш-менш цяжкое, калі толькі міс Грэйнджар не будзе падказваць яму на вуха інструкцыю.
Нэвіл збарвянеў. Гары люта зірнуў на Снэйпа; ён чапляўся да Нэвіла на ўласных занятках, што ўжо было благім учынкам, а што казаць пра гэта прыніжэнне ў прысутнасці іншага настаўніка.
Прафесар Люпін здзіўлена падняў бровы.
- Шляхетна кажучы, я ўжо разважаў ці не зрабіць Нэвіла сваім асістэнтам у першай частцы гэтага ўроку,- адказаў ён,- і, лічу, што ён здолее зрабіць гэта звыш чым выдатна.
Твар Нэвіла збарвянеў яшчэ больш, што здавалася неверагодным. Вусны Снэйпа скрывіліся і ён сыйшоў прэч, разлютавана грукнуўшы дзвярыма…
- Хадзем,- прамовіў прафесар Люпін, паманіўшы вучняў у самы канец пакою, дзе не было анічога, акрамя старой шафы з запасной вопраткай настаўнікаў. Калі ён падыйшоў да шафы і супыніўся ля яе, тая раптоўна штурханулася, стукнуўшыся аб сцяну.
- Нічога жудаснага,- супакоіў дзяцей прафесар, калі колькі з іх, спужаўшыся, адскочылі назад,- там сядзіць звычайны богарт.
Аднак большасць згрудзіўшыхся адчувала, што там нешта, чаго трэба страшыцца. Нэвіл зірнуў на Люпіна вачыма поўнымі чысцейшаха жаху, а Шымас Фініган з асцярогай паглядзеў на ручку шафы.
- Богарты аддаюць перавагу цёмным, замкнутым месцам,- растлумачыў прафесар,-такім, як шафы, прастора пад ложкамі, паліцы пад ракавінамі... Я аднойчы сустрэў аднаго, што жыў у падлогавым гадзінніку. Гэты аб’явіўся ўчора па апоўдні, і я папрасіў дырэктара, калі іншыя настаўнікі не супраць, пакінуць яго дзеля практыкавання трэццягодак.
- А цяпер прапаную адказаць вас на пытанне: хто такі богарт?
Угору знялася рука Герміёны.
- Пераварацень,- адказала яна.- Ён прымае форму таго, што палохае чалавека больш за усё.
- Нават я б не сказаў лепей,- пахваліў яе прафесар Люпін, а Герміёна працягвала:
- Пакуль богарт знахозіцца сам-насам у цемры, ён яшчэ не мае формы, бо не ведае, чым будзе пужаць таго, хто знаходзіцца па іншы бок ад яго схованкі. Ніхто нават не ведае, як ён выглядае насамрэч, але як толькі яго знайшлі, ён адразу ператвараецца на тое, што прывядзе чалавека да найбольшага жаху.
- Такім чынам,- працягваў прафесар, нават не звяртаючы ўвагу на зубы Нэвіла, што грукаталі ад жаху,- мы маем перад ім значную перавагу. Ці не падкажаш якую, Гары?
Адказваць на нейкае пытанне, калі побач знаходзіцца Герміёна, якая цягнула руку ўгору гэдак, што нават падпрыгвала, бы на шарнірах, справа цяжкая, але Гары паспрабаваў.
- Ну... нас тут шмат і ён не будзе ведаць на што пераварочвацца.
- Менавіта,- адказаў Люпін, рука крыху засмучонай Герміёны апусцілася ўніз.- Калі вы маеце справу з богартам, заўсёды лепей мець з сабой паплечніка-другога. Богарт тады заблытваецца, ён не ведае на каго пераварочвацца – на безгаловага мерцвяка, ці драпежнага смоўжа. Я аднойчы бачыў богарта, які зрабіў вязізную памылку, паспрабаваўшы напужаць адразу двух чалавек. У выніку ён перавараціўся на палову смоўжа, ані кроплі не жудасна.
- Замова, якая сапраўды даволі проста адштурхоўвае богарта, патрабуе значнай напругі розуму. Справа ў тым, што ёсць нешта, што сапраўды забівае богарта – смех. Адзінае, што трэба зрабіць, гэта прымусіць яго перавараціцца не нешта смешнае.
- А цяпер, паспрабуем без палачак патрэніравацца вымаўляць саму замову. Паўтарайце за мной... Рыдзікулюс!
- Рыдзікулюс!- паўторылі следам вучні.
-Добра,- прамовіў прафесар Люпін,- Надта добра. Але да жалю, гэта самая лёгкая частка. Справа ў тым, што адной замовы не дастаткова. І тут надыходзіць чарга Нэвіла.
Шафа зноў падскочыла, але Нэвіл, які выглядаў так, бы ішоў на шыбеніцу, падскочыў яшчэ мацней.
- Добра, Нэвіл,- спытаўся прафесар,- перш-наперш: ці не падкажаш, чаго ты баішся больш за ўсё ў свеце?
Вусны хлопчыка заварушыліся, але гуку не было чуваць.
- Не разумею, што ты казаў, Нэвіл?- вясёла прамовіў Люпін.
Нэвіл з дзікімі вачыма, азірнуўся навокал, бы патрабуючы ў сувучняў дапамогі, а потым вымавіў крыху гучней за шэпт:
- Прафесар Снэйп.
Амаль ўсе прысутныя засмяяліся. Нават Нэвіл і той вінавата ўсміхнуўся. Толькі Люпін выглядаў задумліва.
- Прафесар Снэйп... хммм... Нэвіл, я ведаю ты жывеш разам з бабуляй?
- Ну...так,- нервова прамовіў Нэвіл,- але мне не хочацца, каб богарт перавараціўся і на яе.
- Не, не, ты няправільна мяне зразумеў,- усміхнуўся прафесар.- Ці не мог бы ты паведаміць нам, што звычайна носіць твая бабуля?
Нэвіл моцна здзівіўся, але адказаў:
- Ну... яна заўжды носіць капялюш. Высокі такі з пудзілам каршака на вяршыні. І доўгую сукенку... часцей зялёную... і адчасу шалік-лісу.
- А торбачка?- падказваючы, спытаўся Снэйп.
- Адна, вялізная, чырвоная.
- Добра,- прамовіў прафесар Люпін.- А ці добра ты памятаеш, як выглядае гэтая вопратка? Ці зможаш яе ўявіць ў сваім розуме?
- Так,- няўпэўнена адказаў Нэвіл, значна зацікаўлены тым, што будзе далей.
- Калі богарт вырвецца з шафы і пабачыць цябе, ён адразу ператворыцца на прафесара Снэйпа,- тлумачыў Люпін.- Ты павінен будзеш ускінуць сваю палачку... вось гэдак... і ўсклікнуць “Рыдзікулюс”... а потым цвёрда сканцэнтравацца на адзенні сваёй бабулі. Калі ўсё будзе як трэба, прафесар Снэйп будзе вымушаны апрануцца ў капялюш з каршаком, зялёную сукню і ўзяць ў рукі чырвоную торбачку.
Адчуўся грымотападобны рогат. Шафа заварушылася мацней.
- Калі ў Нэвіла ўсё атрымаецца, богарт прымецца па чарзе за кожнага з нас,- дадаў Люпін.- Таму зараз я жадаю, каб кожны з вас хуценька прыпомніў, чаго ён баіцца больш за ўсё ў свеце і ўявіце, якім чынам вы б прымусілі ператварыць яго на смешнае...
У пакоі запанавала цішыня. Гары пачаў разважаць... А чаго ён баіцца больш за усё?
Першы, хто прыйшоў на яго думку быў лорд Вальдэморт... Вальдэморт, які вярнуў сабе сапраўдную моц. Але не паспеў ён пачаць планаваць контратаку на богарта-Вальдэморта, як жахлівы вобраз усплыў на паверхні яго розуму...
Загноеная, бліскучая рука, што слізгае ў рукаў чорнага плашчу... доўгі са смактаннем ўздых нябачных вуснаў... праніклівы холад і адчуванне патанання...
Гары ўздрыгануўся і азірнуўся, спадзяючыся, што аніхто не заўважыў. Большасць вучняў стаялі, заплюшчыўшы вочы. Рон мармытаў сабе пад нос: “Няхай у яго адарвуцца ногі”. Гары быў ўпэўнены, што ведае, пра што зараз думае яго сябра. Той жудасна баяўся павукоў.
- Ці вы гатовы?- спытаўся прафесар.
Гары адчуў, што яго хістае ад жаху. Ён не быў гатовы. Ён не мог уявіць, як зрабіць дэментара менш жудасным. Але пасаромеўся папрасіць больш часу, таму разам з усімі хістнуў галавою, падкасваючы рукавы.
- Нэвіл, мы зараз адыйдзем,- патлумачыў прафесар Люпін.- Ты будзеш стаяць самотна, добра? Я буду клікаць кожнага па чарзе... так, усім адысці, каб было бачна толькі Нэвіла...
Усе прысутныя адступілі, прытуліўшыся да сцяны і пакінуўшы ля шафы аднаго Нэвіла. Той выглядаў бледным і напалоханым, але падкасаў свае рукавы і ўзняў палачку у стане гатоўнасці.
- На лік “тры”, Нэвіл,- паказваючы палачкай на ручку шафы, усклікнуў прафесар.- Раз... два... тры... давай!
Струмень іскраў стрэліў з палачкі Люпіна і націснуў на ручку. Шафа адчынілася. З яе выйшаў гарбаносы і пагрозлівы прафесар Снэйп і бліснуў вачыма на Нэвіла.
Нэвіл ускінуў палачку, але не змог вымавіць ані гука. Снэйп кінуўся на яго, выцягваючы нешта са свайго адзення.
- Р-р-рыдзікулюс!- прапішчаў Нэвіл.
Адчуўся нейкі шум, накшталт свісту бізуна. Снэйп спатыкнуўся. На ім была доўгая зялёная сукенка з карункамі, вялізны капялюш з пакоцаным моллю каршаком на вяршыні, а ў руцэ хісталася вялізная барвяная торба.
Адчуўся рогат, богарт збянтэжана спыніўся.
- Парваці! Пайшла!- крыкнуў прафесар.
Парваці рушыла наперад, сціснуўшы зубы. Снэйп развярнуўся на яе. Зноў адчуўся свіст і на яго месцы апынулася загорнутая ў акрываўленыя бінты мумія; яе сляпы твар павярнуўся да Парваці, і мумія рушыла да дзяўчынкі, вельмі павольна перасоўваючы свае ногі і цягнучы да яе туга забінтаваныя рукі...
- Рыдзікулюс!- усклікнула Паціл.
Бінты на нагах муміі раскруціліся, яна заблыталася ў іх і павалілася тварам на падлогу, а яе галава адляцела вонкі.
- Шымас!- прароў Люпін.
Фініган імгненна памяняўся месцамі з Парваці.
Зноўку свіснуў бізун! Там, дзе імгненне таму ляжала мумія, паўстала страшэнна худая жанчына з валоссем да падлогі і тварам зялёнага адцення. Гэта была Бэншы. Яна адчыніла свае вусны і пакой напоўніўся доўгім незямным лямантам, ад якога валасы Гары ўздыбіліся...
- Рыдзікулюс!- крыкнуў Шымас.
Бэншы выдала рыпучы хрып і схапілася за горла, яе голас знік.
Свіст! Бэншы ператварылася на пацука, які ганяўся па коле за ўласным хвастом, потым... Свіст! І гэта ўжо грымучая змяя, што, выгінаючыся, паўзла наперад... свіст!... і на падлозе ляжала толькі налітае крывёю вока.
- Ён заблытаўся!- крыкнуў Люпін.- Хто наступны! Дын!
Той паспяшаўся наперад.
Свіснуў бізун і вока пераварацілася на адрэзаную руку, якая развярнулася і папаўзла да Дына, рухаючы пальцамі, бы краб нагамі.
- Рыдзікулюс!- уз’енчыў Томас
Адчуўся пстрык і рука трапіла ў пастку.
- Выдатна! Рон, ты наступны!
Той рушыў наперад.
Зноўку свіснуў бізун!
Даволі шмат людзей усклікнула ад жаху, калі на падлозе апынуўся вялізны пакрыты валасамі шасціфутавы павук, які рушыў ў бок Рона, пстрыкаючы клюшнямі. На секунду Гары вырашыў, што Рон застыў з жаху. Але...
- Рыдзікулюс!- прароў Рон і ногі павука кудысь зніклі, ён скочыў і пакаціўся да Лавендры, якая віскнула і адбегла ўбок. Павук спыніўся ля ног Гары, ён падняў сваю палачку, але...
- Я тут!- спяшаючыся наперад усклікнуў прафесар Люпін.
Свіснуў бізун!
Бязногі павук знік. Секунду-другую ўсе азіраліся навокал, каб пабачыць, куды той падзеўся. Потым яны заўважылі серабрыста-белы шар, што лунаў ў паветры перад Люпіным.
- Рыдзікулюс!- амаль што абыякава ўсклікнуў ён.
Ізноў адчуўся свіст!
- Давай, Нэвіл! Дабі яго!- калі богарт прусаком зваліўся на падлогу. Свіст! Зноў ў пакоі стаяў Снэйп увесь ў чорным. На гэты раз Нэвіл рушыў на перад поўны рашучасці.
- Рыдзікулюс!- крыкнуў ён, і праз секунду Лонгботам і апрануты ў карункавую сукенку Снэйп глядзелі адно на аднаго. Потым Нэвіл пачаў гучна рагатаць і богарт выбухнуў, ператварыўшыся на тысячы маленечкіх струменьчыкаў дыму, а потым знік.
- Выдатна!- ўклікнуў прафесар Люпін і клас гучна заапладыраваў.- Выдатна, Нэвіл! Усе малайцы. Так, дайце падумаць... пяць балаў Грыфіндору за кожнага чалавека, які паўдзельнічаў у барацьбе з богартам... дзесяць Нэвілу, бо ён зрабіў гэта двойчы... і па пяць балаў Герміёне і Гары.
- Але я анічога не зрабіў,- прамовіў Гары.
- Ты і Герміёна верна адказалі на мае пытанні на пачатку заняткаў, Гары,- не задумваючыся сказаў Люпін.- Усе выдатна сябе паказалі, добры ўрок. Хатняе заданне, уважліва прачытайце ў падручніках раздзел аб богартах, перакажыце сваімі словамі і здайце мне... ў панядзелак. На сёння ўсё.
Усхвалявана перагаворваючыся, вучні пакінулі настаўніцкі пакой. Але Гары не адчуваў весялосці. Прафесар Люпін наўмысна спыніў яго атаку на богарта. Чаму? Няўжо з-за яго непрытомнасці ў цягніку? Можа, ён палічыў, што з Гары можа стацца штось падобнае і сёння?
