Wykład 1
Przemysł 20.02.2015
Jest jedną z podstawowych dziedzin gospodarki Narodowej zajmujących się działalnością materialną (inne rolnictwo, usługi)
Zatrudnionych:
- 5% rolnictwo
- 10-15% przemysł
- reszta usługi
Polska- należy do średnio rozwiniętych
- 60% usługi
- 20% rolnictwo
- 20% przemysł
Przemysł rozpatruje się najczęściej w sensie działania jest to dziedzina produkcji materialnej zajmująca się wydobywaniem stworzonych przez naturę przedmiotów pracy, bezpośrednim wyłanianiem środków produkcji i środków spożycia oraz świadczeniem usług produkcyjnych.
Usługa produkcyjna montaż, serwis, naprawa, remont
Czynniki lokalizacji przemysłu
- przyrodnicze:
- baza surowcowa (miejsca gdzie możemy wydobywać surowce) tworzone są blisko zakłady produkcyjne. Ropa, gaz- trzeba eksportować i nie buduje się tam zakładów.
- dostęp do wody- przemysł potrzebuje wody do procesów technologicznych, chłodzenia, oczyszczania. Jest niezbędny do przemysłu. (np. przemysł włókienniczy w Łodzi- dużo wód w Łodzi- 11 rzek)
- klimat, ukształtowanie terenu, właściwości fizjologiczne mniej ważne bo postęp technologiczny zminimalizował ich znaczenie
- poza przyrodnicze:
- baza energetyczna (niektóre gałęzie przemysłu są bardzo energochłonne i nie da się tego zmienić
- pracownicy (zasoby pracy) pomimo mechanizacji nadal człowiek jest niezbędny np. kontroluje pracę maszyn, teraz mało który pracodawca zatrudni niewykwalifikowanych pracowników.
- rynek zbytu- lokalizacja tam, gdzie jest zbyt przez co obniża się koszty transportu itp., dobra dystrybucja, łatwo wyregulować popyt, podaż.
- infrastruktura techniczna- bardzo ważna: inf transportowa, energetyczna, wodnokanalizacyjna, informatyczna
- zaplecze naukowe- zakłady powstają tam gdzie są uniwersytety, instytucje i wzajemnie się wspomagają
- korzyści aglomeracji zakładów przemysłowych (dużo zakładów blisko- tworzy się zagłębie o różnych specjalizacjach: bliższa współpraca, wymiana doświadczeń, specjalizacja produkcji, dla mieszkańców wybór zawodu, zapewniony rynek zbytu i siła robocza, ale również są zagrożenia ekologiczne i jeśli aglomeracja upadnie to jest tragedia dla miasta, duże bezrobocie)
- specjalne:
- stopień ryzyka i stabilności gospodarki jeżeli np. gospodarka ma klasę aaa i spadnie na aab- coś złego się dzieje
- przepisy prawne- przynależność kraju do jakiejś organizacji gospodarczej
- polityka lokalnej administracji
Cechy przemysłu:
|
|
- wydobywanie uformowanych przez przyrodę przedmiotów pracy
- dostarczanie wszystkim innym działom gospodarki narządu produkcji i środków wyposażenia technicznego oraz świadczenie usług przemysłowych
- duża powtarzalność produkcji (sposób wykonywania i uzyskania efektu (produkty))
- kontrolowane wykorzystywanie praw przyrody (np. ognisko- przypadek)
- ciągłość procesów produkcji
- podział pracy między zakłady produkcyjne
- masowość produkcji i szeroki rynek zbytu
Mega trendy wpływające na rozwój przemysłu na świecie:
- rozwój przemysłu wysokiej technologii
- możliwe jest że cykl życia produktu bardzo się w ostatnich latach skrócił
- co roku dana firma wypuszcza co najmniej jeden nowy produkt
- Nauka zdobywa środki na prowadzenie swoich badań, przemysł zyskuje tanie źródło pomysłów, powstają nowe miejsca pracy w środkach badawczych i przemyśle, mała materiałochłonność i energochłonność.
- Wysoka rentowność, tania i szybka produkcja, szybkie rynki zbytu. Zastosowanie: medycyna, elektronika, biotechnologia, zbrojenia, badanie kosmosu i medyczne- to są numery jeden
- Dolina krzemowa, ośrodki badawcze w Japonii a reszta kopiuje pomysły.
- serwicyzacja przemysłu
- nie problem jest wyprodukować, a sprzedać
- coraz więcej osób pracuje w usługach
- świadczenie usług a nie produkcja
- możliwości produkcyjne nie są wykorzystywane mogą produkować znacznie więcej
- wzrost roli małej jednostki produkcyjnych i usługowych
- duże przedsiębiorstwa potrzebują dużo kooperantów którzy na ich potrzeby produkują podzespoły
- przedsiębiorstwo małe zyskuje renomę poprzez działanie na korzyść dużych przedsiębiorstw
- kompleksowa automatyzacja procesów pracy:
- nie wszędzie jest możliwe zastosowanie automatyzacji, komputeryzacji
- roboty zastąpią pracę człowieka, już w tej chwili mają duże zastosowanie
- zmiękczenie struktury przemysłu:
- przemysł lekki
- kilka dużych ośrodków przemysłowych może zaspokoić potrzeby gospodarki światowej, ale nie opłaca się niektórym krają utrzymywać takich przemysłów
- nowe lokomotywy rozwoju:
- przemysł wysokich technologii: informatyczny, techniczny, medyczny a przemysł ciężki to już przeżytek
- przechodzi się do bardziej elastycznych systemów produkcji szybka reakcja na potrzeby rynku, są tak uniwersalne maszyny i wyszkolony personel że zmiana procesu produkcji na coś innego to kwestia godzin
- internalizacja procesów produkcyjnych:
- powstają produkty globalne
- proces produkcji podzielony na etapy i może być tak, że każdy etap odbywa się w innym kraju
|
|
Wykład nr 2 26.02.2015