Азақстан Республикасындағы жобалық менеджмент

Жаһандандыру және халықаралық интеграция жағдайында мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық дамуы ұлттық және шетелдік инвестицияларды тиімді пайдаланумен және жұмыс істеуімен анықталады. Қазақстан үшін инвестиция – бұл тек экономикалық өсу көзі ғана емес, сонымен бірге әлемдік экономикаға ену үшін алдын-ала жағадй болып табылады.

Инвестицияны тарту және тиімді пайдалану - қазіргі кезеңде негізгі бағыты экономиканы өсіру және оны тұрақтандыру, оның әлеуметтік бағыттылығын күшейту, инвестициялық климатты жетілдіру мақсатында инвестицияның тиімділігін көтеру болып табылатын жүргізіліп отырған мемлекеттік инвестициялық саясатқа тікелей байланысты.

Индустриалды-инновациялық даму Стратегиясын жүзеге асыру шегінде жоғары қосылған құн иеленетін тауарларды өндіретін қазақстандық компаниялардың капиталына үлестік қатынасу жолымен олардың дамуына мүмкіндік беруге мақсатталған Қазақстан инвестициялық қоры және инновацияны, венчурлық кәсіпкерлікті дамыту мен енгізудің кең өкілеттілігі жүктелген Инновациялық қоры құрылды. Бұл қорлар мемлекеттің жарғылық капиталға жүз проценттік қатынасуымен құрылды

21. Сапа менеджменті оның қызметі? Тауар сапасына әсер ететін факторлар мен жағдайларға мақсатқа сай ықпал жасау жолымен өнімді жасау, өндіру, айналдыру мен пайдалану кезінде қажетті сапа деңгейін басқару. Қазір менеджмент сапаны басқару ідістері лидер компанияның тәжиірбесінен алынған және теорияларына негізделген. Пайда болу кезені. Тейлор жуйесі 1905 жылы пайда болған. Бұл жуйе бойынша сапаның деңгейін жоғарлатуға бірнеше фактор әсер етеді. 1.ынталандырушы фактор 2. Оқыту жүйесі 3.техникалық фактор 2. 1924 жылы пайда болған Джонс деген ғылымның сапаның статистикалық басқару. 3. Сапаныңжаппай басқару Фогенбаун. Екі болімнен турады: 1. Сапаны бақылау 2.сапаны жоғарлату 4.TQM сапа менедменті негізі болып табылады және бұл жүйе атақты ғалым экономист Эдвард Деминг. 22.сапа менеджментінін даму эволюциясы?1. Тауар сапасына әсер ететін факторлар мен жағдайларға мақсатқа сай ықпал жасау жолымен өнімді жасау, өндіру, айналдыру мен пайдалану кезінде қажетті сапа деңгейін басқару. Қазір менеджмент сапаны басқару ідістері лидер компанияның тәжиірбесінен алынған және теорияларына негізделгенПайда болу кезені. Тейлор жуйесі 1905 жылы пайда болған. Бұл жуйе бойынша сапаның деңгейін жоғарлатуға бірнеше фактор әсер етеді. 1.ынталандырушы фактор 2. Оқыту жүйесі 3.техникалық фактор 2. 1924 жылы пайда болған Джонс деген ғылымның сапаның статистикалық басқару. 3. Сапаныңжаппай басқару Фогенбаун. Екі болімнен турады: 1. Сапаны бақылау 2.сапаны жоғарлату 4.TQM сапа менедменті негізі болып табылады және бұл жүйе атақты ғалым экономист Эдвард Деминг.

23.Сапа менеджментінің Қ.Р қолдану қарқыны. Сапа республикалық бағдарламасы ҚР Үкіметінің 2000 ж 7 наурыздағы қаулысына сәйкес жасалды. Қазақстандық кәсіпорындарының жалпы және өзгеше даму проблемалары бар. Елде көптеген проблемалар қордаланады, олардың ішінде мынылар бар:

· Импортқа төмен төлемге қабілетті сұраныс

· Білікті кадрлардың кетуі

· Өндірістік сектордың тәуекелділік деңгейінің жоғарлығы

· Кең өндіру салаларының өңдеуші салаларының салыстырғанда арттық болып, өнеркәсіп өндірісі құрылымының үйлеспеуі;

· Өнім сапасының төмен деңгейі мен оның номеклатурасы тым сирек жаңғыртылуы;

Сапа менеджментінің Қ.Р. атқаратын міндеттері: Тұтынушылардың талаптарын қанағаттандырып, болжнатын өткізі нарығын стандарттарының тиісті талаптарына сай, ішкі және сыртқы нарықта сапалы және бәсекеге қабілетті тауарларды, жұмыстарды және корсетілетін қызметтерді жобалау мен басқару.

24.Демингтік сапа менеджментінің қосқан үлесі. Демингтін негізгі қағидалары. Сам Деминг рассматривает свои 14 ключевых принципов-заповедей как основу преобразования американской промышленности. Они же были основой уроков для высшего японского менеджмента в 1950 г. Деминг подчеркивает, что принятие этих 14 заповедей и действия по их осуществлению говорят о том, что менеджмент намерен оставаться в бизнесе, и ставит целью защитить инвестора и сохранить рабочие места. Эти заповеди применимы как к малым предприятиям, так и к большим; как в сфере обслуживания, так и в производственной сфере. Они применимы к любому подразделению в любой компании. Постоянство цели — улучшение продукции и обслуживания. Новая философия для нового экономического периода путем познания менеджерами своих обязанностей и принятия на себя лидерства на пути к переменам. Далее, обращаясь к менеджерам, д.-р. Деминг призывает: Покончите с зависимостью от массового контроля в достижении качества; исключите необходимость в массовом контроле, сделав качество, неотъемлемым свойством продукции, «встроив» качество в продукцию.

Покончите с практикой закупок по самой дешевой цене, вместо этого следует минимизировать общие затраты и стремиться к выбору определенного поставщика для каждого продукта, необходимого в производстве. Улучшайте каждый процесс для улучшения качества, повышения производительности и уменьшения затрат. Введите в практику подготовку и переподготовку кадров. Учредите «лидерство»; процесс руководства сотрудниками должен помогать им лучше делать свою работу; необходимо тщательно рассмотреть систему управления персоналом. Изгоняйте страхи, чтобы все могли эффективно работать для предприятия. Разрушайте барьеры между подразделениями; исследования, проектирование, производство и реализация должны быть объединены, чтобы предвидеть проблемы производства и эксплуатации. Откажитесь от пустых лозунгов, призывов для производственного персонала, таких, как «ноль дефектов» или новые задания по производительности. Такие призывы бессмысленны, так как подавляющее большинство проблем возникает в системе и находится вне возможностей работников. Устраните произвольно установленные задания и количественные нормы. Дайте работникам возможность гордиться своим трудом; страните барьеры, которые обкрадывают рабочих и руководителей, лишая их возможности гордиться своим трудом. Поощряйте стремление к образованию и совершенствованию. Необходима приверженность делу повышения качества и действенность высшего руководства. Обсуждение и интерпретация этих ключевых принципов заняли бы больше места, чем вся книга. Некоторые из них, вроде первого, — задачи высокого уровня, другие, подобные тринадцатому, представляют собой метод достижения прогресса. Некоторые, несмотря на их внутренний смысл, противоречивы. А еще одни, подобные десятому, противоречат взглядам других «наставников по качеству» Вообще, 14 принципов часто рассматривают как очень важные цели, которые сами по себе не обеспечивают инструментария для их достижения. Сам Э. Деминг предлагает план действий, состоящий из семи пунктов, начиная с освоения менеджментом каждого из 14 пунктов и борьбы со «смертельными болезнями», которым, как считает Деминг, подвержено большинство компаний в западном мире:

отсутствие постоянства целей; погоня за сиюминутной выгодой системы аттестации и ранжирования персонала; бессмысленная ротация кадров управляющих; использование только количественных критериев для оценки деятельности компании. Препятствия, которые он рассматривает в дополнение к этим «болезням», различны: мотивационные, образовательные, постоянство в приверженности стандартам, используемые технологии».

25. Кайдзен түсінігі.Кайдзенді Қ.Р.компаниялардың қолдануы. Үнемді өндіріс жүйесі негізгі екі элементтен тұрады. 1.Өнімнің өзіндік құның төмендету және еңбек өндірісін жоғарлату. 2.Кайдзен теориясы бойыншы өндірісті үзбей жақсарту.Кайдзен¾компанияның бүкңл өмір цикл бойы қатар жүретін біртіндеп жақсарту жүйесі. Екі сөзден құралған ²Кай²¾ өзгеріс, ²Дзен²¾жақсы деген мағына береді. Кайдзен негізгі 5 компонетті бар. 1. Командалық менеджментті басқару 2. Жеке тәртіптін болуы 3.Қызметкерлердің моральдық жағдайын жақсарту4.Сапа шеңберлерін қадағалау 5.өндірісті жақсартуға үзбей ұсыныс жасау. Осы Кайдзеннін 3 фактордан тұрады. 1. Қалдықсыз өндіріс 2. 5S факторы 3.Стандарттау

Кайдзен: жеңiске жеткiзетiн философия

«Қазатомөнеркәсіп» Ұлттық атом компаниясында 2006 жылдан бастап қолданыста болған Кайдзен жүйесі ұжымға едәуір пайдалы өзгерістер әкелді. Және олар ҰАК басшылығының барлық қызметкерлерді жан-жақты өндірісті жетілдіруге жұмылдырған курсының дұрыс бағытта екенін дәлелдейді. Қазатомөнеркәсіп қызметкерлерін қызметті үнемі жетілдіруге жұмылдырған философиясы адамдарды компанияда болып жатқан өзгерістерге өздерінің үлесі қосылғанын сезінуге көмектеседі, жұмыста позитивтік бағытты ұстануға ұмтылыс жасайды.

2008 жылдың сәуірінде «ҮМЗ» АҚ базасында «Кайдзенді компанияның кәсіпорындарына енгізу» корпоративтік семинары болып өтті, бұл ҰАК өмірінде аса маңызды оқиға болды. Оған Қазатомөнеркәсіп құрылым бөлімшелері мен еншілес компаниялардың өкілдері республиканың барлық түпкірінен келді. Семинардың жұмысына 70 астам менеджерлер, ҰАК мамандары қатысты.

Жұмыстың барысында тоғыз баяндама жасалды, мамандар Кайдзен идеяларының олардың бөлімшелеріне қалай енгізілгені туралы әңгіме көтерді. Содан кейін өзара талқылау жасалды. Бірінші презентация ҮМЗ Кайдзенді енгізу шегінде жасалып, қолданылған «10 000 жаңалық бағдарламасына» арналды. Оны кәсіпорынның Бас директоры Нұрлан Мусин жүргізді. Ол соңғы бір жарым жылдағы ұжымның барлық позитивтік өзгерістерінің нәтижесінен шыққан компания басшылығының Кайдзен жүйесін ҰАК сан қырлы қызметінде жан-жақты пайдалану курсының дұрыстығын атап өтті. Содан кейін Нұрлан Рысханұлы үлбіліктердің осы мерзімде өткен жолдары туралы әңгімелеп берді, «Бағдарламаның» ары қарай дамуы туралы өз ойларын айтты, оған көпшілік зауыттықтарды қатыстыру қажеттілігін ортаға салды. ҮМЗ мамандарының жасаған баяндамасы қызу қарсы алынды. Баяндамамен ақпараттық технологиялар Орталығының бастығы Александр Ковалев шықты, ол семинарға қатысушыларды үлбіліктердің ұсынған кәсіпорын қызметін жақсарту бойынша идеяларды тіркеуге, есепке алуға және талдауға арналған «ПК 10 000» бағдарламалық кешенімен таныстырды. Семинардың барысында «Кайдзен жүйесін кәсіпорынға енгізудің нәтижелері» атты тақырыпқа арналған «ГРК» ЖШС баяндамасы тыңдалды, онда кәсіпорында Кайдзенді енгізу шегінде тиімділік және тапқырлық қызметті ұйымдастыру бойынша жұмыстар ұсынылды. Кайдзен жүйесін комбинат жұмысына енгізу нәтижелері «СГХК» ЖШС баяндамасында да көрсетілді. «МАЭК-Қазатомөнеркәсіп» ЖШС презентациясы Кайдзеннің энергетикалық өндірісте даму келешегін анықтады. Осы бағытта жоспарланған шаралардың арасында – жүйенің құжаттық негізін жақсарту, Кайдзен бойынша құрылымдардың өзара қарым-қатынасын іске асыру, сапалық кружоктарын құру және т.б. Кайдзен корпоративтік жүйесін құруға акцент «Қазатомөнеркәсіп-Демеу» ЖШС ұсынған баяндамада да көрсетілді. Тыңдаушылар осы жүйенің құрылымы мен элемент көздерімен танысты, сонымен қатар осы бағыттағы болашақтағы жұмыс жоспарымен танысты. Кайдзенді енгізуге байланысты жетістіктермен «Волковгеология» АҚ таныстырды. «Бетпақ Дала» БК» ЖШС Кайдзен жүйесі мен компанияның даму стратегиясына сәйкес жүргізілген өз шараларының жүйесін көрсетті. «КЯУ» ЖШС бас директоры Олег Василевский қызметкерлерді ынталандыруды көтеру үшін, Кайдзен жүйесін енгізуге күшін салып қатысқан, аса белсенді қызметкерлердің карьерлік жоғарылауына көп көңіл бөлу қажеттілігін ұсынды. «ҮМЗ» АҚ ӨТБ бастығы Рашид Гильзидинов кәсіпорындардың өзара қатынастарына байланысты сұрақтарды шешу үшін жұмыс топтарын құру идеясын ортаға салды. «ҮМЗ» АҚ бас директорының техникалық дайындық жөніндегі орынбасары Владимир Иванов өз сөзінде Кайдзен жүйесін тиімді қызметтен айыра алу қажеттілігін ескертті, оны корпоративтік мәдениеттің бір бөлігі ретінде ұғыну керек, және Кайдзеннің негізгі көрсеткіші - жетілдіру процесіне қызметкерлердің көпшілігін жұмылдыру. Семинар жұмысының қорытындысы бойынша Кайдзен жүйесін одан ары енгізуге, оның үнемділігін жоғарылатуға бағытталған ұсыныстар жасалды. Мәселен, Тау-кен компаниясында Кайдзен идеяларын іске асыру процесінен жинақталған тәжірибемен алмасу бойынша жұмыс топтарын құру белгіленді. ҰАК болған нәтижелерді жүйелендіру үшін, уақытша шығармашылық ұжымдар, салалық стандарттар, регламенттер, нұсқаулар, нормативтер қалыптастырылады. ҮМЗ қолданыстағы «ПК 10 000» бағдарламалық кешенінің негізінде компанияның құрылым бөлімшелерінде Кайдзен жүйесін ақпараттық ілестіру үшін, бірыңғай бағдарламалық қамтамасыздандыруды құру шешімі ұйғарылды. Компания кәсіпорындарының өзара қарым-қатынастары кезінде туатын мәселелерді жедел түрде шешу мақсатымен, құрылым бөлімшелерінде жұмыс топтарын құру жоспарланды, олар осындай мәселелермен айналысады, олардың қызметтік регламенттері жасалады. Кайдзенге қатысушы қызметкерлерге аса үнемді материалдық және моральдік ынталандыру әдістерін таңдап, оларға талдау жасалады. Семинардың материалдарымен Кайдзен жүйесін дамытып, іске асыруға қатысқан «Қазатомөнеркәсіптің» барлық қызметкерлерін таныстыру ұсынылды. Форумға қатысушылар біздің кәсіпорынның уран және бериллий өндірістерінде болды, «Машзауыт» ЖШС танысты. Бұл кәсіпорынның өнім тұтынушылары өндіру жолын қызықтап қарады. Ақпараттық-көрме орталығында болған экскурсия кезінде меймандар кәсіпорынның тарихымен танысты. Олар үлбіліктердің Кайдзенді енгізуден және өндірістік қызметтерден алған жетістіктеріне жоғары баға берді.

26.Сапа менеджменті негізіндегі «үнемді өндіріс» мәні, оның құрамдас бөлігі. Сапа менеджменті Қ-тан экономикасы үшін салыстырмалы түрде жаңа бағыт болып келеді. Қазіргі таңда ресейлік компаниялардың көбісі «TQM», «6 сигма», «Канван» ж/е «Кайдзен» жүйелеріне көп зерттеу жұмыстарын жүргізіп, экономиканы дамытушы компаниялардың практикасына енгізумен айналысуда. Бұл айтылғандардың бәрі жапондық менеджменттің негізін құрайтын жүйелер ж/е олардың бәрін қосып айтқанда үнемді өндіріс, (Limkan production). Үнемді өндіріс жүйесі келесідей процестерді соңғы өнімге ешқандай құндылық қоспайтын процестер деп есептейді: