3. Уступная гутарка на тэму «Кім я мару быць».
4. Праца над творам П. Клімука «На касмічным караблі».
Лексічная работа
— Прачытайце слоўнік на с. 97.
Чытанне твора вучнямі па абзацах
Аналіз зместу твора
— Зачытайце, якім бачаць касманаўты сонца?
— Якой бачаць нашу планету касманаўты ў космасе?
— Чым з'яўляецца касмічны палёт для касманаўтаў?
— Чаму ў космасе жыць складана, а працаваць адказна?
— Якую самую галоўную выснову робіць П. Клімук пра касмічны палёт?
Дзяленне твора на часткі і падбор загалоўкаў да іх.
Выбарачны пераказ часткі на выбар.
5. Абагульненне па тэме раздзела «Вясна, вясна! Усе ей рады...».
¾ Прачытайце назву раздзела (на дошцы).
— Назавіце творы, з якіх вы даведаліся штосьці новае пра вясну.
— Якія творы запомніліся найбольш і чаму?
Пытанні і заданні па тэме (стар. 97).
Выкананне тэставых заданняў
1. Пра якога героя верша гэтыя радкі? Абвядзі літару з правільным адказам.
Часам шкада яго
Ў жорны, на мліва,
Гэта маленькае
А. Пра надвор’е.
Б. Пра зерне.
Дзіўнае дзіва.
2. У якіх творах “жывуць” добрыя, клапатлівыя людзі. Абвядзі літару з правільным адказам.
А. “Наша лавачка” Васіля Хомчанкі.
Б. “Пажар” Алены Васілевіч.
В. “Зайчаняткі” паводле Марыі Кавалеўскай.
3. Знайдзі твор пра бабулю. Абвядзі літару з правільным адказам.
А. “Памяць”.
Б. “На касмічным караблі”.
В. “Поле”.
4. Пра якіх герояў верша гэтыя радкі? Абвядзі літару з правільным адказам.
Як тут устаяць
Хоць трошкі,
Маючы чатыры ножкі.
І калі зялёны луг
І трава
Нібыта пух.
А. Пра пліску.
Б. Пра жарабятак.
В. Пра зайчанят
5. Ва ўрыўку з апавядання “На касмічным караблі” П. Клімука падкрэслі, якія характарызуюць працу касманаўтаў.
А кожны касмічны палёт – гэта перш за ўсё праца, праца цяжкая, упартая, адказная.
6. Знайдзі прыкметы пра вясну. Абвядзі літары з правільнымі адказамі.
А. Калі зіма снежная, лета будзе дажджлівае.
Б. Красавік з вадою – май з травою.
В. Ранні вылет пчол – ранняя цёплая вясна.
7. Выберы словы для характарыстыкі хлопчыкаў з апавядання “Наша лавачка” В. Хомчанкі. Абвядзі літары з правільнымі адказамі.
А. Працавітыя.
Б. Лянівыя.
В. Дружныя.
Г. Клапатлівыя.
8. Да якога твора можна аднесці прыказку “Добрыя жарты – пахвалы варты, дурныя жарты – бяды варты”? Абвядзі літару з правільным адказам.
А. “Наша лавачка” Васіля Хомчанкі.
Б. “Пажар” Алены Васілевіч.
В. “Міхалкавы запісы пра вятры” М. Лужаніна
9. Дапішы скорагаворку.
Паклаў __________ кола каля _______________________.
10. Да якіх твораў падыходзіць прыказка “Каб хлеб мець, трэба зямліцу глядзець”? Абвядзі літары з правільнымі адказамі.
А. “Зерне” С. Дзяргая
Б. “Поле” В. Зуёнка
В. “Пліска” В. Віткі
6. Падвядзенне вынікаў урока
7. Дамашняе заданне: падрыхтаваць выбарачны пераказ на тэму «Жыццё касманаўтаў у касмічным караблі».
_________________________
ЛІТАРАТУРНАЕ ЧЫТАННЕ
Тэставыя заданні па тэме “Вясна, вясна! Усе ёй рады…”
1. Пра якога героя верша гэтыя радкі? Абвядзі літару з правільным адказам.
Часам шкада яго
Ў жорны, на мліва,
Гэта маленькае
А. Пра надвор’е.
Б. Пра зерне.
Дзіўнае дзіва.
2. У якіх творах “жывуць” добрыя, клапатлівыя людзі. Абвядзі літару з правільным адказам.
А. “Наша лавачка” Васіля Хомчанкі.
Б. “Пажар” Алены Васілевіч.
В. “Зайчаняткі” паводле Марыі Кавалеўскай.
3. Знайдзі твор пра бабулю. Абвядзі літару з правільным адказам.
А. “Памяць”.
Б. “На касмічным караблі”.
В. “Поле”.
4. Пра якіх герояў верша гэтыя радкі? Абвядзі літару з правільным адказам.
Як тут устаяць
Хоць трошкі,
Маючы чатыры ножкі.
І калі зялёны луг
І трава
Нібыта пух.
А. Пра пліску.
Б. Пра жарабятак.
В. Пра зайчанят
5. Ва ўрыўку з апавядання “На касмічным караблі” П. Клімука падкрэслі, якія характарызуюць працу касманаўтаў.
А кожны касмічны палёт – гэта перш за ўсё праца, праца цяжкая, упартая, адказная.
6. Знайдзі прыкметы пра вясну. Абвядзі літары з правільнымі адказамі.
А. Калі зіма снежная, лета будзе дажджлівае.
Б. Красавік з вадою – май з травою.
В. Ранні вылет пчол – ранняя цёплая вясна.
7. Выберы словы для характарыстыкі хлопчыкаў з апавядання “Наша лавачка” В. Хомчанкі. Абвядзі літары з правільнымі адказамі.
А. Працавітыя.
Б. Лянівыя.
В. Дружныя.
Г. Клапатлівыя.
8. Да якога твора можна аднесці прыказку “Добрыя жарты – пахвалы варты, дурныя жарты – бяды варты”? Абвядзі літару з правільным адказам.
А. “Наша лавачка” Васіля Хомчанкі.
Б. “Пажар” Алены Васілевіч.
В. “Міхалкавы запісы пра вятры” М. Лужаніна
9. Дапішы скорагаворку.
Паклаў __________ кола каля _______________________.
10. Да якіх твораў падыходзіць прыказка “Каб хлеб мець, трэба зямліцу глядзець”? Абвядзі літары з правільнымі адказамі.
А. “Зерне” С. Дзяргая
Б. “Поле” В. Зуёнка
В. “Пліска” В. Віткі
ЛІТАРАТУРНАЕ ЧЫТАННЕ
Тэма: А. Астрэйка “Плошча Перамогі”. А. Махнач “Дзеці Брэсцкай крэпасці”
Мэты: удасканальваць правільнае, асэнсаванае, беглае чытанне; фарміраваць уменне аналізаваць змест твора, вызначаць яго тэму і галоўную думку, назіраць за рыфмай верша, вызначаць агульны эмацыянальны настрой верша, вылучаць эмацыянальна-ацэначныя словы і асэнсоўваць іх функцыянальнае прызначэнне; удасканальваць уменне выказваць уласныя ўражанні; развіваць уменне выкарыстоўваць сродкі выразнага чытання, уменне выбарачна пераказваць са зменай асобы.
1. Уводзіны ў новы раздзел
1. Прачытайце тэму раздзела, з творамі якога мы сёння пачынаем знаёміцца. Як вы думаеце, пра што раскажуць нам гэтыя творы?
— Прачытайце словы, запісаныя на дошцы.
Свята Перамогі, 9 Мая, героі, партызаны, 1941-1944 гады, абеліскі, помнікі, 65 год з дня вызвалення.
— Аб чым яны гавораць? Паспрабуйце, выкарыстоўваючы іх, скласці невялікае выказванне на тэму «Свята Перамогі».
2. Прачытайце прыказкі. Растлумачце, як вы разумееце іх сэнс.
Той патрыёт, хто змагаецца за народ.
Мірна жыць — шчаслівым быць.
3. Прачытайце радкі з верша Максіма Лужаніна, якія аўтар падручніка выбраў эпіграфам да гэтага раздзела. Як называе нашу краіну паэт і чаму?
— Што абазначае слова «абрус»? (Абрус — кавалак тканіны спецыяльнага вырабу, якім засцшаюць стол; настольнік.)
— Як вы разумееце радок «І ты заслала нам абрус»?
2. Праца над творам «Плошча Перамогі»
Чытанне верша на памяць настаўнікам
Праверка першаснага ўспрымання верша
— Якія пачуцці выклікаў у вас гэты верш?
¾ Чаму так назваў Анатоль Астрэйка свой верш?
Чытанне верша вучнямі з папярэдняй падрыхтоўкай
Аналіз зместу верша
¾ На якую тэму гэты верш?
¾ Прачытайце першыя чатыры радкі верша.
¾ Каму ўзведзены помнік на плошчы?
¾ Як вы разумееце сэнс першых двух радкоў?
¾ Пра які дзень гаворыцца ў наступных двух радках?
¾ Прачытайце наступны слупок верша.
¾ Як называе аўтар плошчу Перамогі і чаму?
Адказ вучняў на пытанне № 2 падручніка.
Падрыхтоўка да выразнага чытання верша
¾ Разгледзьце малюнкі на с. 98. Якія моманты святкавання Дня Перамогі намаляваў мастак? Успомніце, якія пачуцці ўзнікаюць, калі вы віншуеце ветэранаў вайны са святам, ускладаеце кветкі да помнікаў і абеліскаў? Як вы адчуваеце сябе, калі гуляеце па святочным горадзе, назіраеце за святочным феерверкам?
¾ Знайдзіце іназавіце апошнія словы радкоў, якія сугучны паміж сабой, якія рыфмуюцца. Знайдзіце словы, якім аўтар надае асабліва важнае значэнне.
¾ Прачытайце верш яшчэ раз і паспрабуйце ў чытанні перадаць пачуцці, якія перажывае чалавек ў такі святочны дзень, выдзеліць голасам важныя словы.
Выразнае чытанне верша вучнямі (2-3 вучні).
3. Праца над апавяданнем А. Махнача “Дзеці Брэсцкай крэпасці”
Падрыхтоўка да асэнсаванага ўспрымання твора
Лексічная работа
— Прачытайце тлумачэнне слоу, якія сустрэнуцца ў творы (словы запісаныя на дошцы).
Раструшчанай — раздробленай.
Лазарэт — невялікі ваенны шпіталь.
Мухавец — рака, якая працякае каля Брэсцкай крэпасці.
Біклага — невялікая металічная ці драўляная пасудіна для вады.
Вечкі — крышка.
Рызыкнуць — пайсці на ўчынак, звязаны з магчымымі непрыемнасцямі ці небяспекай.
— Пазнаёмцеся са слоўнікам на с. 103 падручніка.
Уступнае слова настаўніка пра абаронцаў Брэсцкай крэпасці
Чытанне твора вучнямі ўслых «ланцужком»
Праверка першаснага успрымання
— Ці спадабалася вам апавяданне? Каму прысвечаны гэты твор? Якія пачуцці выклікалі ў вас героі гэтага твора? Калі вам было асабліва страшна за іх?
Гутарка па змесце прачытанага з выкарыстаннем пытанняў падручніка (с. 103)
Выбарачнае чытанне
¾ Зачытайце, у якіх умовах знаходзіліся абаронцы крэпасці.
¾ Якую дапамогу дарослым аказвалі дзеці?
¾ Зачытайце, што паабяцаў Коля Новікаў маленькім жыхарам сутарэння?
Адказ на пытанне № 1 падручніка.
¾ Які план нарадзіўся ў Колі? Зачытайце.
¾ Чаму дзяўчынкі не спынілі сваіх сяброў-хлапчукоў?
¾ Якім можна назваць учынак хлопчыкаў?
¾ Як і чаму аўтар твора называе гэтых дзяцей?
¾ Што адказаў Коля на пытанне лейтэнанта Кіжаватава?
Адказ на пытанне № 2 падручніка.
¾ А як мы назавём іх сёння?
Падрыхтоўка да пераказу на аснове ўласнага ўяўлення
Выкананне задання падручніка № 3 (с. 103).
Уласныя выказванні вучняў ад першай асобы. Дапамога настаўніка. Карэкціроўка па ходу выказванняў (2-3 выказванні).
4. Вынік урока
¾ Яшчэ раз перачытайце прыказкі, запісаныя на дошцы.
¾ Падумайце, ці падыходзяць яны да тэмы нашага ўрока.
5. Дамашняе заданне: вывучыць верш на памяць.
ЛІТАРАТУРНАЕ ЧЫТАННЕ
Тэма: П. Броўка «Партызанскі тэлеграф», У. Лідзін «Апавяданне сапёра»
Мэты: удасканальваць правільнае, асэнсаванае, беглае чытанне; фарміраваць уменне прагназаваць змест па загалоўку, аналізаваць змест твора, вызначаць яго тэму і галоўную думку, назіраць за рыфмай верша, вызначаць агульны эмацыянальны настрой верша, вылучацьэмацыянальна-ацэначныя словы і асэнсоўваць іх функцыянальнае прызначэнне; удасканальваць уменне выказваць уласныя уражанні; развіваць уменне выкарыстоўваць сродкі выразнага чытання.
1. Арганізацыйны момант
