3. Паведамленне тэмы і мэты ўрока
4. Праца над казкай «Залаты збан»
Падрыхтоўка да працы над зместам казкі. Лексічная работа
— Прачытайце словы і растлумачце, што яны абазначаюць.
Скарга —...
Адбітак —...
Паслухаць рады —...
Спаткаць каго-небудзь —
Чытанне казкі па частках вучнямі ўслых
Праверка першаснага ўспрымання
— Ці спадабалася вам казка?
— Хто з дзеючых асоб вас уразіў?
Гутарка па змесце казкі
— Раскажыце, якім вы ўяўляеце цара. Зачытайце ўрывак з казкі, дзе гаворыцца пра яго нораў.
— Чаго больш за ўсе баяўся цар?
— Чаму? Знайдзіце адказ у тэксце казкі.
— Што ён загадаў рабіць са старымі?
— Што вы даведалюя пра Аскера?
— Прачытайце прыказкі, запісаныя на дошцы. Якая з іх падыходзіць да характарыстыкі гэтага хлопца?
Той не можа быць другам, хто абыдзе ў бядзе кругам.
Адважны там знойдзе, дзе баязлівы згубіць.
Шануй людзей, то і цябе пашануюць.
Хто бацьку і мац і зневажае, той дабра не знае.
— Якім паказаны бацька Аскера?
— Знайдзіце і прачытайце, пра што запытаўся цар у Аскера, калі той прынёс яму збан.
— Як з той пары пачалі адносіцца да старых? Знайдзіце ў казцы і прачытайце адказ.
5. Падрыхтоўка пераказу казкі
— Яшчэ раз перачытайце пытанні № 1-4. Выкарыстоўваючы гэтыя пытанні, складзіце і зачытайце план казкі. На колькі частак падзялілі казку? Падрыхтуйцеся іх пераказваць.
Пераказ частак казкі.
6. Абагульненне па тэме раздзела «3 рога усяго многа»
Праца над структурнай будовай казкі
— Успомніце, з якіх абавязковых частак складаецца казка.
— Якую ролю выконвае зачын? Прывядзще прыклады зачынаў, якія помніце.
— Якую ролю выконвае канцоўка ў казцы?
Чытанне вучнямі артыкула «Канцоўкі казак».
Гутарка па змесце артыкула з выкарыстаннем пытанняў падручніка (с. 49).
— Ці заўсёды казкі заканчваюцца традыцыйнымі канцоўкамі?
¾ Канцоўкі характэрныя толькі для народных казак ці выкарыстоўваюцца і ў літаратурных (аўтарскіх) казках?
— Прачытайце канцоўкі казак, запісаныя на дошцы:
• Вось вам і казка. Чытайце, калі ласка!
• Сталі жыць-пажываць ды дабра нажываць.
• Жывуць-пажываюць і бяды-ліха не знаюць.
• А гусям далі аўса.
Тут і казка ўся.
• І я там быў.
За тым сталом
І еў, і піў.
Што там было весялосці
І смеху!
Папаелі госц
Грыбоў і арэхаў.
Былі мёд і квас там,
Бульба, селядзец.
Хто праслухаў казку —
Той маладзец. (В.Вітка.)
• Слова за словам —
I казкам канец,
Хто зразумеў іх —
Той маладзец! (Паводле А. Вольскага.)
— Якія канцоўкі вам спадабаліся больш за іншыя?
Абагульненне па тэме раздзела.
— Прачытайце назву раздзела і адкажыце, чаму ён так названы.
¾ Успомніце назвы казак, з якімі пазнаёміліся ў гэтым раздзеле.
— Падрыхтуйце адказы на пытанні і заданні 1, 2, 3 (с. 49).
Чытанне прыказак (с. 48).
— Растлумачце, як вы разумееце іх значэнне?
— Якія з іх адпавядаюць зместу прачытаных казак?
— У чым адрозненне і што агульнае паміж казкамі і прымаўкамі?
7. Падвядзенне вынікаў урока
8. Дамашняе заданне: падрыхтаваць выразнае чытанне казкі.
ЛІТАРАТУРНАЕ ЧЫТАННЕ
Тэставыя заданні па тэме раздзела “З рога ўсяго многа”
1. З якой казкі гэтыя героі? Укажы стрэлкамі.
Жораў “Сцізорык зламаўся”
Аскер “З рога ўсяго многа”
Сцяпан “Залаты збан”
2. Прачытай урывак. У якім творы адбываюцца апісаныя ў ім падзеі? Абвядзі літару з правільным адказам.
Жыў некалі адзін пан, ды такі злосны, што проста бяда: ніхто не мог яму дагадзіць. Бывала, прыйдзе да яго хто што-небудзь прасіць, а ён як крыкне: “Што скажаш?” – дык той ад страху забудзецца і аб сваёй просьбе.
А. “З рога ўсяго многа”.
Б. “Сцізорык зламаўся”.
В. “Залаты збан”.
3. Прачытай прыведзеныя выказванні. Якія з іх з’яўляюцца канцоўкамі казак? Абвядзі літару з правільным адказам.
А. Жылі-былі.
Б. Пасеяў мужык аўса, вось і казка ўся.
В. Хто ведае, было тое ці не было.
4. У якой казцы перамагае любоў, пашана да бацькі і ўвага да яго мудрасці? Абвядзі літару з правільным адказам.
А. “Сцізорык зламаўся”
Б. “Залаты збан”
В. “Ад крадзенага не пасыцееш”
5. Падбяры да беларускай прыказкі “Не той друг, хто мёдам мажа, а той, хто праўду кажа” адпаведную рускую. Абвядзі літару з правільным адказам.
А. С разговором сыт не будешь.
Б. Всякому мила своя сторона.
В. Недруг поддакивает, а друг спорит.
ЛІТАРАТУРНАЕ ЧЫТАННЕ
Тэма: Ярдан Радзічкаў «Першыя сняжынкі», Алег Буцень «Ці ёсць зіма?».
Мэты: удасканальваць правільнае, асэнсаванае, беглае чытанне; развіваць уменне выкарыстоўваць сродкі выразнага чытання, назіраць за рыфмай вершаў, вызначаць іх агульны эмацыянальны настрой, назіраць за мастацкімі асаблівасцямі адушаўлення; фарміраваць уменне аналізаваць змест твора, вызначаць тэму і галоўную думку твораў, падбіраць загалоўкі да частак твора.
1. Арганізацыйны момант
