Қазақстан денсаулық сақтау министрінің бұйрығы бойынша республикалық, облыстық, қалалық, аудандық стоматологиялық емханаларда хирургиялық стоматология бөлімшесі немесе бөлмесі болуы тиіс.
Қалаларда, қалалық аудандарында стоматологиялық емханалар немесе жалпы емханалар құрамында хирургиялық стоматология бөлмелері болуы керек. Олардың жұмыс негізі тұрғылықты халықтың санына байланысты. Жедел медицина көмегін көрсететін бөлімшелер мен ауруханалардың құрамында стоматология бөлімшелері көзделген.
Ауруханаларда, медико-санитарлық бөлімдерде, балалар ауруханаларында, диспансерлерінде, госпитальдарда хирургиялық стоматология көмегі бет-жақ хирургия бөлмелерінде көрсетіледі, олар дерттің алдын алуға бағытталған. Бұл бұйрықта ауылдық жерлерде, ауданның орталық ауруханаларына қарайтын стоматология бөлімшесі ашылуы тиіс.
Бұл бөлімшелерде (бөлмелерде) барлық стоматологиялық науқастармен қоса хирургиялық науқастарға да көмек көрсетіледі.
Стоматология емханаларында хирургия бөлімшесін ұйымдастыруда келесі жағдайлар ескерілуі тиіс: халықтың саны, ауданның көлемі, тұрғындардың ерекшеліктері, бөлмелердің санитарлық және гигиеналық нормалары, штат кестесі, емханалар категориясы, ауруханалр мен емханалардың құрал-саймандарының тізімі.
Бөлімшелер дұрыс және жақсы жұмыс істеу үшін мамандарды өз орнына қою, әрбір қызметкерлерге белгілі талптар мен міндеттер, бөлімше (бөлме) жұмысының жалпы көлемін анықтау, құжаттар жүргізу сияқты талаптар қойылады.
Стоматология емханаларында хирургия бөлімшесін ұйымдастыруда «стоматологияны профильді мекемелерде ұйымдастыру, жабдықтандыру және пайдалану санитарлық ережелерін» қолдану керек. Ереже бойынша хирургия бөлімшесін ашу кемінде 5 бөлме керек. Олар:
1. Дәрігер қабылдауын күтетін бөлме (көлемі бір ауруға 1,2 м2 орта есеппен 4 ауруға арналуы керек). Аурулар дәрігер қабылдауын емхананың жалпы дәлізінде күтулеріне болады.
2. операция алдындағы бөлме (көлемі 10 м2).
3. операциялық бөлме (бір креслоға немесе бір операция жасайтын столға 23 м2 , ал келесі әрбір кресло немесе стол қою үшін 7 м2 –тан қосылады).
4. Стерилизация жасайтын бөлме (көлемі 8 м2 ).
5. Операциядан кейін аурулар уақытша жататын бөлме.
Стоматология емханаларында тек хирургиялық бөлімше болса, оған 3 бөлме керек:
1. Дәрігер қабылдауын күтетін бөлме.
2. Залалсыздандыру жасайтын, қол жуатын, материал дайындайтын көлемі кемінде 10 м2 ауа соратын шкафпен жабдықталған бөлме.
3. Операция жасайтын бөлменің көлемі бір креслоға 14 м2 ал келесі қойылатын әрбір креслоға 7м 2 болуы қажет.
Дүние жүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметі бойынша Қазақстанда және басқа елдерде инфекциялық аурулар мөлшері өршу үстінде. Дәрігер-стоматологтар өзінің қызметіне байланысты көптеген жұқпалы аурулар бар науқастарменен қатынаста болуға мәжбүр. Европа елдерінде 15% стоматологтар, өзінің қызметіне байланысты инфекцияланылған, ал 50% инфекциялануға жоғарғы дәрежеде (K. Bossmann, 1997). Стоматологтар және сол бөлімшелерде істейтін қызметкерлер инфекциялық ауруға шалдығуда. Үлкен дәрежелі мамандар қатарында ден саналады.
Хирургиялық стоматологияда асептика және антисептика қағидалары инфекцияға қарсы, оның алдын алу мәселелері жөнінде ең жоғарғы орында тұрады. Бұл аса қауіпті туберкулез, мерез, гепатит, ВИЧ – инфекция сияқты инфекциялардың мол мөлшерде тарауына байланысты. (Тарасенко С.В., 1998).
Асептика дегеніміз инфекцияланауға қарсы алдын ала жасалатын кешенді шаралардың жинағы болып табылады.
Антисептика организмдегі инфекцияға қарсы күрес шараларының жинағы болып есептелінеді. Олар операция алдында хирургтің қолын жуып тазалау әдістері, операция жасалатын аймақты заласыздау, іріңді ошақты бактериоцидті дәрі-дәрмектермен өңдеу, т.б.
Хирургиялық стоматологияда асептика және антисептика кеденді шаралар жинағы, Қазақстан республикасының 2002 жылғы 4 желтоқсанда қабылданған №36-2 «Халықты санитарлық-эпидемиологиялық сақтандыру заңы» және оған қосымша 2010 жылғы 23 шілдеде жарияланған № 533 бұйрығына сай орындалады. Уақыт және кешенді шараларына сай бұл заңға өзгерістер енгізіліп отырады.
Құрамында стоматология бөлімшелеріндегі хиругия бөлмелерінің қабырғалары тегіс, полихлорвинилді немесе жылтыр плиткалармен төселуі қажет. Бөлме төбелері сулы эмульсиямен немесе майлы бояулармен боялуы керек. Есік-терезелер майлы бояулармен сырланып, әрі тегіс болулары қажет. Хирургия бөлмелері ыстық-суық сумен және орталық жылыту жүйесімен қамтамасыз етіледі.
Хирургия бөлмелердің температурасы 18-25' болып, олар ауа сорғыштар, фромуга және форточкалармен қамтамасыз етілулері қажет.
Барлық бөлмелер жарық болуы керек. Қолдан жасалатын жарықтың екі түрі пайдаланылады: жалпы жарық жүйесі, көлеңке түсірмейтін электр жарығы. Бөлмелердегі жиһаздар нитроэмальды ашық бояулармен боялынып, жұмыс столдары шынымен жабылу керек.
Бөлімшелерді (бөлімдерді) тәулігіне екі рет ылғалды тазалап тұрады: смена аралығында, жұмыс күнінен кейін. Жиһаздардың, қабырғаның төменгі жағын, терезе алдын, еденді ыстық сумен жуады. Барлық бөлмелерді, тәулігіне 1 рет бактериоцидті шаммен өңдейді. Бөлімшені (бөлмеде) жетісіне 1 рет жалпы тазартудан өткізеді. Бактирялық бақылау бөлімшелердің (бөлмелер) санитарлық жағдайының сыншысы болып есептеледі.
