| на русском языке | на казахском языке | на анлийском языке |
| Наследственность – фундаментальное свойство живых организмов передавать и воспроизводить структурно-функциональную организацию генетического материала (генов) из поколения в поколение | Тұқымқуалаушылық – тірі ағзалардың генетикалық материалдарының (гендерінің) структуралық-функциялық құрылымын ұрпақтан ұрпаққа беру және қайта өндіретін фундаментальды қасиеті. | Heredity is fundamental property of living organisms and poss and reproduce structural organization of genetic material (genes) from generation |
| Наследование – формы (пути) передачи генетической информации (генов) из поколения в поколение. | Тұқым қуалау – ағзалардағы генетикалық ақпараттың (тұқым қуалайтын факторлардың) бір ұрпақтан келесісіне берілуі. | Inheritance – forms (ways) of passing genetic information (genes) from generation to generation |
| Генотип – совокупность генетического материала (генов), содержащихся в диплоидном наборе хромосом, полученных особью от родителей. | Генотип – хромосомалардың диплоидтық жиынтығыдағы генетикалық материалдың (гендердің) жинағы. | Genotype – set of signs and properties of the organism which are forming in the course realization of an individual genotype. |
| Фенотип – совокупность внешних признаков организма, контролируемых генами (генотипом). | Фенотип – генмен (генотиппен) бақыланатын сыртқы белгілердің жиынтығы. | Phenotype – genetic materal (genes) containing in diploid set of chromosomes |
| Доминантность – это проявление признака в гомо – и гетерозиготном состоянии. Доминантный ген (признак) обозначается заглавной буквой (А, В, С,…) | Доминанттылық – белгінің гомо – және гетерозиготалық жағдайда көрінуі. Доминантты ген (белгі) бас әріппен (А,В,С,..) белгіленеді. | Dominancy – displayingof sign in homo – and heterozygotes/ Dominant gene (sing) designates by designatecapital letter (A, B, C..) |
| Рецессивность – проявление признака в гомо – и гемизиготном состоянии. Рецессивный ген обозначается строчной буквой (а,в,с,…). | Рецессивтілік – белгінің гомо– немесе гемизиготалық жағдайда көрінуі. Рецессивті ген кіші әріппен (а,в,с,..) белгіленеді. | Reccesivness– displaying of sign in homo – or hemizyotes. Reccesive gene (sign) dezignate by small letter (a,b, c..) |
| Сцепленное наследование - совместное наследование генов, расположенных в одной хромосоме (группе сцеплении), на расстоянии менее 50 морганид | Тіркес тұқым қуалау - бір хромосомада (тіркесу тобында), ара қашықтығы 50 морганидтен азырақ орналасқан гендердің бірге тұқым қуалауы | Linked inheritance - joint inheritance of genes, located in one chromosome (link group) on the distance to 50 morganids |
| Группа сцепления - гены расположенные в одной хромосоме, число групп сцепления равно гаплоидному набору хромосом | Тіркесу тобы - бір хромосомада орналасқан гендер тіркесу тобын құрайды, тіркесу топбының саны хромосомалардың гаплоидтықжиынтығына тең | Link group - genes located in one chromosome, number of link group equal to haploid sets of chromosomes |
| Наследование, сцепленное с полом - наследование генов, расположенных в половых хромосомах | Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау – жыныс хромосомаларында орналасқан гендердің тұқым қуалауы | Sex - linked inheritance - inheritance of genes, located in sex chromosome |
| Кроссинговер - обмен участками хромосом (генами) в мейозе I | Кроссинговер - хромосомалардың учаскелерімен (гендерімен) мейозе I алмасуы | Crossingover - exchange of parts of chromosomes (genes) during meiosis I |
Разработчик: Доц. Нуртаева К.С.
Практическое занятие № 11
6.1. Тема: Действие гена. Генотип, фенотип
6.2. Цель: Сформировать у студентов знания о взаимоотношении между генами (генотипом) и контролируемыми ими признаками (фенотипом) на основе понимания сущности и значения взаимодействия генов в генотипе.
.
6.3. Задачи обучения:
- охарактеризовать, объяснить и сформировать понимание студентами терминов генотип, фенотип, аллельные и неаллельные гены
- раскрыть генетические механизмы развития внешних (фенотипических, клинических) признаков у здоровых и больных людей наследственными заболеваниями
- показать роль взаимодействия аллельных и неаллельных генов в развитии нормальных и патологических фенотипических признаков
- разъяснить необходимость знания типов и механизмов взаимодействия генов в организме (генотипе) больного для понимания и объяснения клинических признаков той или иной наследственной патологии в практической медицине.
6.4. Основные вопросы темы:
6.4.1. Генотип, фенотип: определение, взаимоотношение.
6.4.2. Взаимодействие аллельных генов: полное доминирование, неполное доминирование, сверхдоминирование, кодоминирование.
