Тақырып: Вольт-амперлі сипаттамалы биполярлық транзисторды алып және оны зерттеу.
Жұмыстың мақсаты: Биполярлық транзистор әрекетінің принципін оқып меңгеру, ВАС (Вольт-амперлі сипаттама) транзисторды алу
Жұмысты орындау тәртібі:
1. 5.5-суреттегідей схеманы Electronics Workbench-те құрастыру керек.Нұсқа нөмеріне сәйкес транзисторды 5.1-кестеден таңдап алыңыз.
а) Екі кернеу бойынша Uкэ=5B коллектор эмиттер база эмиттер Іб (Uбэ) өтудің Вольт-аиперлі сипаттамасы анықталады.База эмиттер Іб кернеуі 0-ден 1В-қа дейін өзгереді.
Тікелей ВАС тармағындағы кернеудің база эмиттер өтуінің өзгеріс қадамын 0.1В деп алыңыз.
б) Тұрақты кернеу Uкэ =0 және Uкэ =5Bбойынша транзистордың Іб-ның Uбэ-ден тәуелділігін анықтайтын графикті алынған нәтижелер бойынша тұрғызыңыз және өткелдің ашылу кезіндегі кернеуі мен коллектор-эмиттер кернеулерінің әр-түрлі мәндері бойынша ВАС ығысу бағытын анықтаңыз.
в) Әр өлшем үшін ток берілудің статикалық коэффициентін есептеңіз.
Сурет 5.5 - Теристордың кіріс сипаттамасына анықтау схемасы
Таблица5.1
| Вар- нт | Транзистор | Вар- нт | Транзистор | Вар- нт | Транзистор | Вар- нт | Транзистор |
| BC107 | BC107A | BC107B | BC108 | ||||
| BC108B | BC109C | BC140-10 | ECG6422 | ||||
| BC140-16 | BC141-10 | BC141-16 | BC394 | ||||
| BDB01C | BDB01D | BF258 | BSS71 | ||||
| BSS72 | BSS73 | BSSS71 | BSX20 |
2.5.6-суретте көрсетілегн схеманы Electronics Workbench-ке құрастырыңыз.Транзисторды нұсқа нөмеріне сәйкес 5.1-кестеден алыңыз.
а) Танзистор типіне қарамай, транзистор базасының тізбегіне өлшемі 100кОм –нан 1МОм-ға дейінгі ток тұрақтандырғыш резисторды енгізеді.Базалық көздің кернеуі ретінде рет-ретімен 0,1 мА;0,5 мА және 1мА-база тогының шамаларын береміз.Базаның әрбір нақты алынған тогы үшін коллектор-эмиттер кернеуі 0-ден 10В-қа дейін өзгереді.Кернеу 1В-тан кем болса,коллектор – эмиттер кернеуінің өзгеру қадамы 0,2В, ал кернеу 1В-тан 10В-қа дейін болғанда қадамы 1В.
б) Алынған мәндер бойынша шығыс ВАС транзистор тобын құрыңыз,яғни тұрақты ток Іб=0,1;0,5;1,0 мА болғанда Ік-ның Uкэ-ға тәуелділігін анықтаңыз.
в) Базаның 0,5 мА тогы бойынша 0,5 В және 5В коллектор – эмиттер кернеулері үшін ток арқылы транзистордын күшею динамикалық коэффициенттерін анықтаңыз.
Сурет 5.6 - Транзистордың шығыс сипаттамасын анықтау схемасы
Бақылау сұрақтары:
1.Схемада биполярлы транзистор қалай белгіленеді?
2.Транзистордың іске қосылуының қандай әдістерін білесіз?
3.Биполярлы транзистордың жұмысын сипаттап беріңіз.
4.Қандай п-параметрлерді білесіз?
5.Биполярлы транзистордың вольт-амперлік сипаттамасының қандай түрлерін білесіз?
6.Шығыс сипаттамаларының типтік және еңіс алаңдары немен сипатталады?
Ұсынылатын әдебиет
1. Пасынков В.В., Чиркин Л.К Полупроводниковые приборы. Учебник для вузов СПб.:Лань, 2003
2. Федотов В.И. Основы электроники М.:Высшая школа,1990
3. Герасимов В.Г. Основы промышленной электроники М.: Высшая школа,1986
4. Гальперин М.В. Практическая схемотехника в промышленной автоматике М.: Энерго-атомиздат, 1987
5. Павлов В.Н., Ногин В.Н. Схемотехника аналоговых электронных устройств М.: Радио и Связь, 1997
6. Пароль Н.В. Кайдалов С.А. Фоточувствительные приборы и их применение: Справочник. М.: Радио и Связь, 1991
7. Булычев А.Л., Лямин П.М., Тулинов В.Т. Электронные приборы. Учебник для вузов. М.: Лайт ЛТД, 2000
8. Титше У., Шенк К.Полупроводниковая схемотехника: Справочное руководство. М.: Мир, 1982
Бақылау тапсырмасы СӨЖ [8, 12]
1.Транзисторлар,классификацилау және тізімдеу.
2.Биполярлы транзисторлардың күшейтпелі қасиеттері.
