Егер С сыйымдылықты конденсаторға синусоидалық кернеу берілсе тізбектегі ток (15-сурет)
тең. Мұндағы ,
Сыйымдылықты тізбектегі кернеу мен ток аралығындағы фазалар ығысуы
яғни конденсатор арқылы өтетін ток оған түсірілген кернеуден фазасы бойынша -ге озады.(16-сурет)
С сыйымдылықты тізбектің кешенді кедергісі
(12)
мұндағы Оммен өлшенетін сыйымдылық кедергісі.
Сыйымдылық кедергісі пластиналарында заряд болғандықтан конденсатор арқылы өтетін токка кедергі келтіреді. кедергісі жиілікке кері пропорционал (17-сурет).Тұрақты ток үшін ω=0,яғни жұмыс режимінде конденсатор тұрақты токты өткізбейді. ω ұлғайса,кедергі азаяды.
Осы тізбекте кешенді өткізгіштік
(13)
мұндағы сименспен өлшенетін сыйымдылықтық өткізгіштік.
(12) және (13) өрнектеуден сыйымдылықты тізбектердегі кешенді кедергі мен кешенді өткізгіштік жасанды шамалар екендігі көрінеді,яғни берілген тізбектегі кедергі мен өткізгіштік реактивті болып табылады.
Комплекстік түрдегі ток, кернеу, кедергі, қуат.
29. Активті кедергі және сыйымдылығы бар тармақталмаған электр тізбегі.
30. Активті кедергі және индуктивтілігі бар тармақталмаған электр тізбегі.
Активті кедергі, индуктивтілігі және сыйымдылығы бар тармақталмаған электр тізбегі.
Тұрақты токтың тізбегін есептеумен салыстырғанда айнымалы ток тізбегінің есебінен коа айырмашылығы бар, айналмалы ток тізбегінде активтік, индуктивтік және сыйымдылық кедергілері болғанда ток пен кернеудің арасындағы фаза ығысулары байқалатынын көргенбіз. Синисоидалдық ток тізбегінде тізбектей қосылған R реверсивтік, xL идуктивтік және xC сыйымдылық элементтерін қарастырамыз. Ол кедергілерге түсетін кернеулер: активтік ua=iR, индуктивтік uL=ixL, және сыйымдылық uC=ixc
Кернеулер, кедергілер, қуаттар үшбұрыштары, қуат коэффициенті.
Синусоидал ток тізбектерін сипаттайтын біраз шамаларды енгіземіз Комплекстік керне удің комплекстік токка қатынасы комплекстік кедергі деп аталады.
Мұндағы Z=U/I=Um/Im толық кедергі. Әсерлік және амплетидалық кернеудің әсерлік және амплетудалық тоққа қатынасы толық кедергі деп аталады.
Толық кедергі комплекстік кедергінің модуліне тең. Комплекстік кернеудің аргументі
Уат коэффиценті
мұндағы cosφ- қуат коэффициенті деп атайды. Егер cosφ арттырсақ, онда тізбектегі ток азаяды. . Бұл кезде сымдардағы куаттың жоғалуы азаяды және көзді электр торабын қосымша жүктеуге мүмкіндік туады, яғни оларды жақсы пайдалануға жол ашады. Егер қабылдағыш өзгермейтін жүктеме тогымен қоректенсе, онда cosφ ді көбейткенде қабылдағыш пайдаланатын активті куат өседі; cosφ=1 болғанда, реактивті куат нөлге тең де көздің беретін барлық қуаты активті болады.
33. Синусоидалды ток электр тізбектері.Тербелмелі контур.