Жергілікті өкілетті және атқарушы органдардың қарым-қатынасы мен ұйымдастырушылық негіздері 2 страница

 

 

13. Мем/к басқару негізгі көрсеткіштері. Мем/к басқару қағидаларын айқындау ж/е негіздеу процесіне келесі талаптар қойылады: 1. М/к басқарудың ең маңызды басты обьективті қажетті заңдылықтарын қатынастарымен өзара байланыстылығын білдіруі; 2. Мем/к басқарудағы тек тұрақты заңдылықтарды сипаттау; 3. Мем/к басқарудың өзге басқару түрлерінен ерекешелігін білдіру. Олар мем/к басқару ерекшелігін ескере отырып басқару қағидалары жүйесін 3 топқа бөлеміз: Жалпы ортақ қағидалар: жүйелік, обьективтілік, өзін-өзі реттеулік, кері байланыс, оңтайлылық, құқықтық реттілік заңға сәйкестік. Қоғамның түрлі салаларында: экон/қ, саяси, әлеуметтік, рухани ж/е әртүрлі қоғамдық құбылыстарды, ұйымдарды, институттарды талдау барысында қолданылатын жеке қағидаларҚоғамның ашықтық деңгейі жоғары болған сайын ондай демократия орын алып, басқару обьектісі мен субьектісі арасында кері байланыс қағидасы жоғары мәнге ие болады.Мем/к басқаруды жүзеге асыруда демократизм қағидасына ерекше мән береді.Бұл қағиданың орнығуы халықтың биліктің бірден бір бастауы егемендік иесі өзі болып табылатынын мойындату үшін адам мен азаматтық құқықтың бостандықтарын қамтамасыз ету үшін күрестің нәтижесінде болуы мүмкін.Демократия мем/к басқаруда халықтың билігін білдіреді.Оңтайлылық қағидасы шығындар белгілі бір шектен шықпайтындықтай жеткілікті болуын білдіреді.Олай болмаған жағдайда еңбек жағдайы төмендеп заңдылық бұзылуы мүмкін сондықтан басқару оңтайлы болуы үшін келесі шарттар орындалуы керек:Мем/к басқарудың обьективтілік қағидасы барлық басқарушылық процесте обьективті заңдылықтарды, қоғамдық күштердің нақты мүмкіндіктерін ескеруді көздейді.Бұл қағида мемлекеттік басқару жүйесінің келесі заңдылықтарға байланыстылығын білдіреді:1)Қоғамның басқарылатын обьектілер сипатына және даму деңгейіне және заңдылықтарына;2)Белгілі бір тарихи уақыт аралығындағы қойылатын және қол жеткізілетін қоғамдық мақсаттарға;3)Басқару барысында қолданылатын құралдар мен қорларға;4)Жүйелі қоғамдық құбылыс ретіндегі басқарудың қызмет ету мен даму заңдылығы;

14. Мемлекеттік басқарудағы заңдылық және тәртіп. Заңдылық - қолданылып жүрген құқық нормаларын барлық субьектілерінің қатаң ж/е бұлжытпай сақтауы. Мем/к басқарудағы заңдылық қызмет принципі ретінде билікті жүзеге асыратын әдісі ретінде ж/е қоғамдық саяси өмірдің режимі ретінде түрлі құқық қатынастарына қатысушыларға қойылатын талаптар жүйесі ретінде қарастырылады. Заңдылықтың өзіне тән келесідей белгілері бар: 1. Тұтас мемлекетті, барлық мем/к ж/е жергілікті басқару құрылымын толық қамтитын бірыңғайлылығы. 2. Әртүрлі жағдайларда түрлі адамдармен ұйымдық құрылымдар оны бірдей түсініп орындайтындығы; 3. Жаппай қамтитындығы яғни мем/к бақарудағы заңдар тек мем/к ж/е жергілікті органдарға, ондағы қызметкерлерге ғана емес бүкіл қоғамға және азаматтарға таралады. Құқ-қ мем/е заңдылықты қамтамасыз етеді: 1) Сот билігі (ҚР ң жоғарғы соты, жергілікті сот, конституциялық кеңес, прокуратура); 2) Атқарушы билік; 3) Халықтың саяси белсенділігі. Мем-к басқаруда заңдалықты қамтамасыз ету құралы бақылау механизмі б.т. Бақылау келесі түрлерге бөлінеді: Сыртқы бақылау - бұл атқарушы биліктің бір органның екіншісін бақылауы; Жалпы бақылау - жоғары орғанның сәйкесінше төменгі органды қадағалауы; Мам-ған сыртқы бақылау; Мыс: Кедендік бақылау, халық тұтынатын тауар және тағамдар сапасын басқару, монополияға қарсы басқару, санитарлық эпидемиялогиялық басқару, рационалдық экологиялық басқару, жол қозғалысын басқару. Ішкі бақылау – мем/к органдарда орган жетекшілерінің арнайы топ бөлімдерін қадағалауы. Заңдылықты қамтамасыз етудегі халықтың саяси белсенділігі − өзінің заңды мүдделерін конституция бойынша кепілдік берілген құқықтары мен бостандықтарын қорғауға бағытталған халықтың әрекеті. б.т. Халықтың саяси белсенділік танытуы демократиялық құқықтық мем/т құрудың кепілі б.т. Тәртіп әр адамның келісілген ережелерді, нормативтерін орындау, пікір алмасу, нақтылы бір тапсырмаларды атқару процедураларын мойындап қатаң сақтауында тұратын қоғамдық байланысты нысаны.. Мем-к басқарудағы тәртіп түрлері: Жоспарлы, келісімді, қаржылық, қызмет тәртібі, есептік статистикалық, еңбек, штабтық, оқу тәртібі.

15. Мем/ң негізгі сипаттары мен типологиясы. Мем/т –(Николо Макиавелли) – мемлекет қажетті мем/к мүдде–ді жүзеге асыру арқылы ортақ игілікке қол жеткізу.Ағ.философы Джон Клокк мемлекет басым күштің,яғни мемлекет құрамына кіретін көптеген азамат–ң ортақ еркі.Австралиялық заңгер Г.Кельзем мемлекет түсінігін анықтаудағы қиыншылық–р аталған терминмен көптеген әртүрлі нысан–р мен құбылыс–р белгіленгендіктен,одан сайын күрделене түсед д.а.Өйткені қазіргі кезде мем/т көбінесе қолында билігі бар саяси күш–ң н/е тұлға–ң меншігі ретінде қарастырады.Мем/ң мәні өз мақсат–ы мен міндеттерін жүзеге асыруда қамтамасыз ету үшін өзінің аппаратын,ортақ қабілет–ді,мүдде–ді,мақсат–ды айқындаумен ж/е қоғам/ң мем/к,құқық/қ норма–н әзірлеумен кәсіби айналысатын адам–р тобын белгілі бір жағдайда ұйымдастырылып,оларды қолдайтындығында.Бұл аппараттың күрделі құрылымы мен жан–жақты бағытталған қызметі болуы тиіс.Оның бір бөлігі заң шығару қызметімен,заң–ң орындалуы мен сот ісін жүргізумен айналысса, 2–бөлігі мем/ң ішкі ж/е халықаралық деңгейдегі тұрақтылығын,оның әлеуметтік қауымдастығы мен өзара қарым–қатынасын қамтамасыз етеді.Қазіргі заманда мем/р бір–бірінен ерекшеленеді. Сондықтан мем/ті бір–бірінен ажырататын белгі–і болуы қажет. Мемлекет басқару түрі бойынша: 1) монархия 2) республика болып бөлінеді. Монархияда жоғары билік мұрагерлік жолмен, кейде сайлау жолымен алатын, монархтың қолында шоғырланады. Оның абсолютті, дуалистік, конституциялық деген түрлері бар. Абсолюттік монархияда монарх билігі заңдармен шектелмеген. Парламент жоқ н/е оның билігі шектелген. Конституциялық монархияда конституция монарх билігін шектейді, монарх мем/т символы б.т. Дуалистік монархияда билік монарх пен парламент арасында бөлінген, монарх Үкіметті тағайындайды, Парламент шығарған заңға вето жариялайды.

 

2-ші блок:

16. Мемлекеттік билік түсінігі. Жалпы, билік түсінігі - өзара байланыс процесінде адамдардың басқалардың үстемдігін мойындауын білдіреді. Әр түрлі әдістерді оның ішінде мемлекеттік мәжбүрлеуді қолдану арқылы қоғамда тұрақтылық пен тәртіпті, азаматтарды ішкі және сыртқы қол сұғудан қорғауды қамтамасыз етуге міндетті мемлекеттік органдар мен мекемелерде жүзеге асқан мемлекеттің еркі мен күштерінің шоғырландырылған көрінісі. Билік басқару теориясындағы күрделі категория боып табылады. Жалпы жағдайда билік адамдардың мінез құлқына бедел, құқық және күштеу арқылы әсер ету мүмкіндігімен қабілетті. Басшының жеке қасиеттері оған лауазымдық билікпен қатар эксперттік және этолондық билікті береді. Оның жоғарғы кәсіби деңгейі, тәжірибесі мен дарыны бағыныштылардың мңнез құлқына жағымlы әсер етеді. Басқару тиімді болуы үшін басшы жеке және лауазымдық билікке де ие болуы керек Биліктің ең жоғарғы нысаны – мемлекеттік билік. Мемлекеттік билік ол демократиялық қоғамдағы құқықтық ұстанымдарға негізделеді. Үш тәуелсіз билікті ажыратуға болады: заң шығарушы, атқарушы және сот билігі. Сыртқы ортаның жылдам өзгеру жағдайында мемекеттік билікті жүзеге асырудың тиімді механизмдерінің жасалуы ең маңызды мәселе болып саналады. Мемлекеттік басқарудың тиімді жүйесін қамтамасыз етудің шарты- тек қана мемлекеттік биліктің жоғарғы деңгейде ұйымдастырылуы емес, оның иерархия деңейлері бойынша оңтайлы бөлінуі және орындалуы.

 

 

17. Мемлекеттік басқару мемлекеттік билікті жүзеге асыру құралы ретінде. Мемлекеттік басқару түсінігі әр түрлі мағынада қолданылады. Тар арнайы мағынада бұл термин мемлекеттік органдардың ж/не лауазымды тұлғалардың басқарушылық қызметтерін білдіреді. Бұл атқарушы биліктің қызмет ету саласы. Мемлекеттік басқару мемлекеттік билік қызметтерінің, оның барлық тармақтарының, барлық органдарының, әр түрлі форма мен әдістерін қолданудағы жалпы саласы ретінде қарастырылады. Парламенттің, заң шығарушы органдардың заң шығаруы мемлекеттік басқарудың маңызды формасы б/п таб/ды. Мысалы ол адамның жеке басына қатысты мәселе болса, ол да мемлекет атынан басқару,мемлекеттік басқару б/п таб/ы. Бұл саланың заңмен реттелуі оның қоғамдық мәнділігінің жоғарылауын білдіреді. Кез келген жеке істерде болған соттың шешімі де мемлекеттік басқарудың бір бөлігі, сондықтан әр түрлі мемлекетте болып жатқан істерде мемлекеттік билік пен мемл/к басқарудың шаралары қамтылып жатыр деген сөз, және де жағымсыз нәтиженің алдын алу болып таб/ды. Кейбір мемл/к органдар жеке билікке ие болып, шешім қабылдау мұмкіндігі бар. Мыс., Парламент, Президент. Көптеген органдар мен лауазымды тұлғалар тікелей мемлекеттік басқарумен айналысады. Басқа органдар тек қан консультациялық қызметпен айналысады. Кейде кейбір мемл/к органдардың өкілеттігі қоғ/қ органдарға немесе ұйымдарға, жергілікті өзін өзі басқару органдарына беріледі. Бұл жағдайда олар мемлекеттік басқару міндеттерін орындайды. Бұл мақсатта қызметке қажет оларға материалдық активтері де беріліеді.

 

18. Мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеудің негізгі формалары мен әдістері. Мем\к басқаруды құқықтық реттеу мем\к органдарды ұйымдастыру және олардың қызмет ету ережелерін бекіту жөніндегі мем\т қызметін білдіреді. Жалпы құқықтық реттеу мем\к органдардың функцияларын, ұйымдастырушылық құрылымдары мен басқарушылық қызметтерін тәртіпке келтіруге арналған. Құқықтық реттеудің объектілерін құрайтын мем\к және қоғамдық өмірдің бірнеше аспектілерін атап өтуге болады: 1. мемлекет пен қоғам,азаматтар арасындағы қатынастар. 2. Мемлекеттік органдар арасындағы билік бөлінісі және олардың құқықтық мәртебесін анықтауға байланысты қалыптасатын қатынастар. 3. Мемлекеттік-басқарушылық процеске қатысушы адамдар арасындағы қатынастар, мем\к қызметті атқаруға байланысты және өздерінің қандай да бір мәселелерін шешу үшін мем\к органдарға жүгіну барысында қалыптасатын қатынастар.Мем\к басқаруды құқықтық реттеуде оның объектілерінің ерекшеліктеріне сәйкес тиісті әдістер қолданылады.Құқықтық реттеудің әдістері басқарушы жүйенің әлеуметтік-құқықтық салаға әсер етуінің заңды тәсілдері мен құралдарының жиынтығынан тұрады. Олар: 1) орталықтандырылған,импервтивті реттеу(субординация әдісі),мұнда реттеу жоғарыдан төмен биліктік императивтік негізде мем\к билік органдары арқылы жүргізіледі;2)орталықсыздандырылған,диспозитивті реттеу,мұнда құқықтық реттеу пікір алмасу,келісім жасау,бірлескен актілер қабылдау арқылы жүргізіледі. Құқықтық реттеудің ең негізгі нысаны – мем\ң конст\ы және одан туындайтын әр түрлі қоғамдық қатынастарды реттейтін заңдар,нормативтік құқықтық.

 

 

19. ҚР аймақтық басқару ерекшеліктері. Аймақтық басқару жүйесі бүгінгі таңда аса көңіл бөлетін бағыттардың бірі. Елімізде аймақтық басқару сол аймақтың территориялық, климаттық, экономикалық және әлеуметтік ерекшеліктеріне байланысты қалыптасып, арнайы мемлекеттік билік органдары (мемлекеттік орталықтандырылған және жергілікті билік) арқылы реттеліп, жүзеге асырылады. Қазіргі уақытта аймақтарды басқарудың түрлері өте көп, бірақ олардың ішінде негізгі үшеуін: жалпы саяси, құқықтық және экономикалық басқару түрін бөліп көрсетуге болады. Мемлекеттің аймақтық және ұлттық саясатының жалпы қағидаларына негізделген басқарудың жалпы саяси түрінің негізгі бағыттарына келесілер жатады: - аймақтардың жеке шекараларын айқындау; - аймақ пен мемлекет арасында өзара іс-әрекет аясын қалыптастыру мен дамыту; - республиканың билік органдарының аймақ экономикасын дамытуға қатысты жауапкершіліктері мен құзыреттерін бекіту; - ҚР-ндағы әкімшілдік-аймақтық құрылымдардың құқықтары мен міндеттерін анықтау және т.б. Аймақтық басқарудың экономикалық- құқықтық түрі келесі бағыттардан тұрады: - аймақтық табиғи ресурстарды бөлістіруде жалпы қағидалардың орындалуын қадағалау; - мемлекеттік қаржылардың аймақ аралық бөлістіру көздерін анықтау; - жергілікті қаржылардың бөлістірілу қағидаларын тиімді жүзеге асыру; - мемлекеттік және жергілікті билік органдарының өз міндеттемелерін дұрыс орындауын қадағалау және реттеу; - аймақ экономикасының мамандандырылған салаларының әлсіз және басым бағыттарын анықтау және т.б. Аталған бағыттардың әр қайсысы да аймақтың саяси және әлеуметтік-экономикалық статусын жоғарылатуға бағытталатын мемлекеттік саясаттың

көптеген кешенді іс – шараларынан тұрады.

 

20. Жергілікті басқарудың даму тарихы, муниципалдық менеджменттің әлемдік модельдері. Жергілікті басқарудың даму тарихы, муниципалдық менеджменттің әлемдік модельдері. Муниципалдық басқару – жергілікті маңызы бар сұрақтарды шешуге б/ты халықтың территориалдық өзін-өзі басқару ұйымдастыру саласындағы қоғамдық қатынастың жүйесі. Муниципалдық басқару – жергілікті бюджетті қалыптастыру, толтыру б/ша муниципалдық шаруашылық объектілерін, муниц/қ меншікті басқару б/ша жергілікті өзін-өзі басқарудың сайланбалы органдарының қызметі. Сондай-ақ олардың қызметінің маңызды бағыты халықтың күнделікті қажеттіліктерін қамтамасыз ету ж/е өздерінің қызметтерін ұйымдастыру сұрақтары. Мем/к ж/е жергілікті басқарудың өзара қарым-қатынастарының модельдері:

Серіктестік моделі. Бұл модельде жергілікті ж/е орталық билік өкілдері 1 мақсатты көздеуші тең құқылы серіктестер ретінде қызмет етеді. Яғни, жергілікті өзін-өзі басқару белгілі бір қоғамдастық халқының мүддесін қорғаушы, білдіруші орган элемент ретінде қаб/ды.

Агентті модель. Негізгі роль мем/ке беріледі. Ал ЖӨӨБ ортал. Биліктің өкілдері ретінде қызмет етеді. ЖБО мем. билік міндеттерімен қоса жергілікті маңыздағы істерді атқарушы мем.аппараттың жалғасы ретінде қызмет етеді. Қаз/ға сәйкес келетін аппараттың жалғасы ретінде қызмет ету, ҚР ЖБ туралы заң (2001ж).

Өзара байланыс. Бұл тұжырымдамаға сәйкес мем/к ж/е өзін-өзі басқару деңгейлеріне заң жүзінде бөлек өкілеттіктер тағайындалады ж/е 2-жақтың тәуелсіз қарасы ресурстары қалып/ды.

Жергілікті билікте 2 бастама бар: қоғамдық ж/е мем/к. Бірақ қазіргі кезде муниц. Биліктің 2-жақтылығы ескерілмей іс жүзінде мем/к билік ж/е жергілікті өзін-өзі басқару 2 дербес билік құрылымдары ретінде қарастырылады. Оның астарында тәжірибелік негіз бар. ЖӨӨБ-ды қоғамдық ұйымдарды бөліп алу керек: Ерекшеліктері:

ЖӨӨБ органдары мем/ң нұсқауымен құрылды, ал қоғамдық ұйым халық қалауымен құрылады.

Қоғамдық ұйымдар мем/к деңгейдегі мәселелерді шешеді.

Қоғамдық ұйымның іс-әрекет аясы шектелмейді, ал ЖӨӨБ органдары белгілі бір территория шеңберінде қызмет етеді. Жергілікті мемлекеттік басқару – ҚР-ң заідық актілерін белгіленген құзырет шегінде тиісті аумақта мем/к саясатты жүргізу, оны дамыту мақсатында жергілікті өкілетті ж/е атқарушы органдар жүзеге асыратын, сондай-ақ олардың тиісті аумақтағы істің жай-күйіне жауапты болып табылатын қызметі. Жергілікті өзін-өзі басқару – халық тікелей жүзеге асыратын, сондай-ақ маслихаттар ж/е басқа да жергілікті өзін-өзі басқару органдары арқылы жүзеге асырылатын, айқындалған тәртіпте жергілікті маңызы бар мәселелерді өзінің жауапкершілігімен дербес шешуге бағытталған қызмет. Жергілікті өзін-өзі басқарудың біріктірілген жүйесін қарастыруға болады. Мұндай басқаруда маңызды саяси шешімдер биліктің жоғарғы қабатында қабылданып, содан соң 1 арналық схема б/ша территориалдық басқару сатыларына таратылатын болған. Негізінде әлемде жерг.өзін-өзі басқарудың англосаксондық, континентальдық ж/е аралас модельдері қалыптасқан.

Англосаксондық модельдің ерекше белгілері:

Ресми автономия ж/е жерг.өзін-өзі басқарудың дербестігі

Жерг.өзін-өзі басқарудың органдарын бақылайтын өкілеттендірілген орталық биліктің жоқтығы (АҚШ, Индия)

Континентальды модель белгілері

Жерг.өзін-өзі басқару мен жерг. Мем/к басқарудың үйлесімділігі

ЖӨӨБ органдарын бақылайтын жерг деңгейде мем/к органның болуы

Аралас үлгі аталған екі үлгінің ортақ белгілеріне ие.

Орталық үкімет пен жергіл.билік айырмашылығы билік сипатында, өйткені һздігінен реформаланады, ал жергілікті билік өздігінен реформалана алмайтын заңды шектеулерге тәуелді билік.

 

 

21. Орталық және аймақтық басқару органдары: жауапкершіліктің бөлінуі мен өзара әрекет ету қағидалары. Әлемнің барлық елдеріндегі ҚР-да мемл/к басқару құрылымы биліктің бөліну қағидасына негізделген. ҚР Конституциясында республикада мемл/к билік жалпыға бірдей, Конституция ж/е заңдар негізінде ж.а.

ҚР мемл/к биліктің бөлінуі. ҚР парламентінің депутатының құқықтық статусы ҚР Конституциясында 1995 ж 16 қазанда қабылданған ҚР Парламенті ж/е Парламент депутаттарының статусы атты заңмен реттеледі. Конституция депутат деген лауазымды тұлғаның мүмкіндіктері,міндеттері, құқықтары ж/е қызмет міндеттері, құқықтары ж/е қызмет кепілдіктері туралы ережелерді қамтиды. Аталған заң депутаттардың парламенттегі қызметін олардың басқа лауазымдық тұлғалармен қарым-қатынасын ж/е сайлаушылармен қарым-қатынасын айқындайды. Депутат-ң қызмет түрі: 1. Парламент мәжілісінде шешуші дауыс құқығы бар рөлі.2. парл. Комиссиясымен комитеттеріндегі қызмет. 3.депутаттық ұйымдар қызметіндегі рөлі. 4.парл/к таңдаулардағы қызмет. 5.депутат/қ сұраным.

 

Жергілікті өкілетті және атқарушы органдардың қарым-қатынасы мен ұйымдастырушылық негіздері

 

Сызба бойынша, барлық билік деңгейлердегі мем-к басқарудың жоғары деңгейдегі орталықтануы байқалады. Мем-к әкімшілік органдар, атқарушы билік оргнадары атынан қызмет ететін әкімшіліктер мен әкімдер азаматтардың мүддесін білдіретін маслихаттардан басым келеді. Орталық үкімет барлық басқару қызметін бақылайды. Әлемдік тәжірибеде қалыптасқан ең төменгі деңгейде жергілікті қоғамдастықтың мүдделерін білдіретін өкілетті органдар жоқ. Осыған байланысты, мем-к басқаруды орталықсыздандырып, өмірге бейімді жергілікті басқару мен өзін – өзі басқаруды қалыптастыру керек. ҚР жергілікті мемлекеттік басқару мен өзін – өзі басқару т/лы заңында әкім мен маслихаттардың әрекеттесуі мен бір – біріне тәуелділігінің механизмі анықталған. Маслихаттар - Қаз-ғы жерг-ті өзін –өзі басқару жүйесінің элементі б.т. Маслихаттар халық сайлайтын сайланбалы орган және ол халық мүддесін білдіріп, жер-ті қоғамдастықтардың еркін жүзеге асыруға қажетті шараларды анықтайды. Белгілері: сайланбалы негізде қалыптасады, жер-ті маңызы бар мәселелерді шешеді, өз бюджеті бар, дербес құзіреттерге ие. Әкім – жер-ті атқарушы органды басқаратын, сәйкес тер-да мем-к саясатты жүргізу мен әлеуметтік – экон-қ дамуға жаупты және ҚР заңдарына сәйкес жер-ті мем-к басқару өкілеттіктері мен өзін – өзі басқару қызметтері жүктелген, сәйкес бюджеттен қаржыландырылатын ҚР орталық мем-к органдарының барлық территориялық бөлімшелері/ң келісілген қызметін қам-з ететін ҚР Үкіметі мен Президентінің өкілі. Конституциялық реформаға сәйкес жер-ті өзін-өзі басқару мем-к биліктің жалғасы б.т. ол жер-ті тұрғындардың қатысуымен іске асырылады, тұрғындар біртіндеп өздерінің алдында тұрған мәселелерді өз бетімен шешуге үйренеді.

 

 

23. ҚР жергілікті басқару мен өзін-өзі басқару дамуының экономикалық механизмі. Еліміздегі мемлекеттік басқаруды жетілдіру бағыттары. Қазіргі уақытта елімізде әкімшілік реформалар Елбасының ағымдағы жылғы қаңтардың 13-індегі «ҚР мемлекеттік басқару жүйесін жетілдіру бағытындағы іс-шаралар туралы» Жарлығының негізінде жүргізілудеЕліміздегі саяси ахуал мен әлеуметтік- экономикалық өсудің тұрақтылығы, қоғамдық өмір сүрудің демократиялық негіздерін нығайту шаралары, жаһандану жағдайына орай бейімделу мәселелерін ұтымды шешуде және тағы басқа жағдайлар мемлекеттік басқарудың пісіп- жетілген проблемаларын уақытында анықтап, оны одан әрі жетілдіре беруге толыққанды негіз бола алады. Ең алдымен мемлекеттік басқаруды жаңарту мақсатында іске асырылып жатқан кең ауқымды шаралар жөнінде айтуға болады. Олардың алдыңғы қатарында бюджет жүйесі мен ұлттық қордың жаңа ереже негізінде жұмыс істеуін атап көрсеткен жөн. Ол ереже бойынша бюджеттік қаржыларды бюджетаралық қатынастарды жетілдіре отырып тиімді пайдалану қарастырылса, Ұлттық қордың инвестициялық рөлін көтеру көзделген. Бұл орайда корпоративтік басқарудың ұйымдастырушылық және әдіснамалық негіздерін қалыптастырудың маңызы зор. Мемлекеттік басқаруды жетілдірудң келесі, екінші бағыты ретінде орталықтандырылған, аймақтық және жергілікті атқарушы органдар арасындағы функцияларды сәйкесінше анықтап, олардың аталған басқару деңгейлерінде қайталанбауын қадағалау негізінде мемлекеттік басқару органдарының құрылымын өмір талабына сай өзгертіп отыруды атап көрсету керек. Келесі бағыты, мемлекеттік басқаруды жетілдіру үшін іске асырылуға тиісті маңызды шара- мемлекеттік қызмет көрсетудің сапасын арттыру