Тақырыбы: Жыныс жасушалары. Ұрықтану. Бөлшектену. Гаструляция

Гистология кафедрасы

Жұмыртқы жасушаға кортикальды түйіршіктер сперматозоидпен дистантты байланысты қамтамасыз ету үшін қажет:

-иә

+жоқ

Жұмыртқа жасушаға кортикальды түйіршіктер сперматозоидпен контактты байланысты қамтамасыз ету үшін қажет:

-иә

+жоқ

Жұмыртқа жасушаға кортикальды түйіршіктер ұрықтану қабықшасын түзеу үшін керек:

+иә

-жоқ

Реотаксис – сперматозоидтың жұмыртқа жасушаны белсенді іздеу қабілеті:

-иә

+жоқ

Реотаксис – сперматозоидтың сұйықтықтың ағымына қарсы жылжуға қабілеттілігі:

+иә

-жоқ

Реотаксис – сперматозоидтың жұмыртқа жасушаның қабықшаларын ерітуге қабілеттілігі:

-иә

+жоқ

Хемотаксис – сперматозоидтың жұмыртқа жасушаны белсенді іздеуге қабілеттілігі:

-иә

+жоқ

Хемотаксис – сперматозоидтың жұмыртқа жасушамен дистанты байланысқа қабілетті болуы

-иә

+жоқ

Хемотаксис – сперматозоидтың сұйықтықтың ағымына қарсы жылжуға қабілеттілігі:

-иә

+жоқ

Хемотаксис – сперматозоидтың концентрациясының градиенті бойынша қозғала алуы

+иә

-жоқ

Сперматозоидқа акросома жұмыртқа жасушаның қабықшаларын еріту үшін керек

+иә

-жоқ

Ұрықтану кезіде жұмыртқа жасушаға бір сперматозоидтың ғана енуі моноспермия деп аталады:

+иә

-жоқ

Ұрықтану кезінде жұмыртқа жасушаға бірнеше сперматозоидтың енуін моноспермия деп атайды:

-иә

+жоқ

Сперматозоидтардың акросомаларынан ұрықтану барысында ферменттердің (синхронды) бір мезгілде сыртқа шығарылуын акросомалдық реакция деп атайды:

+иә

-жоқ

Сперматозоидтардың акросомаларынан ұрықтану барысында ферменттердің бір мезгілде сыртқа шығарылуын кортикальды реакция деп атайды:

-иә

+жоқ

Адамның қалыпты сперматозоидының ядросында хромосомның саны гаплоидты болады:

+ иә

- жоқ

Адамның қалыпты сперматозоидының ядросында хромосомның саны гаплоидты болады:

-иә

+жоқ

Адамның қалыпты сперматозоидының ядросында хромосомның саны тетраплоидты болады:

-иә

+жоқ

Қабылдаушы төмпешік пайда болысымен жұмыртқа жасушаның ұрықтануы үшін сперматозоидты таңдауы кортикальдық реакция деп аталады:

-иә

+жоқ

Жұмыртқа жасушаға сперматозоидтың басы енгеннен кейін жарқырауық қабықшаның тығыздануы кортикальдық реакция деп аталады

+иә

-жоқ

Адам бластуласында «ашық» бластомерлер эпибластты түзейді:

-иә

+жоқ

Адам бластуласында «ашық» бластомерлер гипобластты түзейді:

-иә

+жоқ

Адам бластуласында «ашық» бластомерлер трофобластты түзейді:

+иә

-жоқ

Адамның эмбриональдық дамуының ұзақтығы 280 күнге созылады (9 ай, 10 акушерлік ай немесе 40 апта)

+иә

-жоқ

Адамның жұмыртқа жасушасы олигоизолецитальды емес

-иә

+жоқ

Ұрықтану барысында сперматозоидтың жұмыртқа жасушасының қабықшаларынан өту дәйектілігі:

-цитолемма, жарқырауық қабықша, фолликулярлық қабықша

-цитолемма, фолликуллярлық қабықша

-жарқырауық қабықша, цитолемма, фолликулярлық қабықша

-жарқырауық қабықша – фолликулярлық қабықша – цитолемма

+ фолликулярлық қабықша, жарқырауық қабықша, цитолемма

Сары уыз түйіршіктерінің құрамына келесіден басқаның бәрі кіреді:

+нуклеопротеидтер

-фосфолипидетр

-протеиндер

-көмірсулар

-гликолепидтер

Жұмыртқа жасушасымен сперматозоидта келесіден басқаның бәрі де әртүрлі:

-көлемі

-қозғалғыштығы

-қоректік заттардың қоры

-түзелетін жыныс жасушаларының саны

+хромосомалардың гаплоидты саны

Сперматозоидта тубулинді құрылымдар келесі құрамына кіреді:

-ядроның

-акросоманың

-митохондрияның қабықшасының

+аксонеманың

-цитолемманың

Кортикалды реакция дегеніміз:

-бір сперматозоидтың басының жұмыртқа жасушасының ішіне енуі

-қабылдаушы төмпешік пайда болысымен жұмыртқа жасушаның ұрықтану үшін сперматозоидты таңдауы

+ұрықтану кезінде жұмыртқа жасушада кортикальдық түйіршіктердің пайда болуы

-жұмыртқа жасушаның жарқырауық қабықшасының сперматозоидтың басының енгеннен кейін тығыздануы

-сперматозоидтың басы енгеннен кейін жұмыртқа жасушаның фолликулярлық қабықшасының модификациясы

Синкарион дегеніміз:

-сперматозоидтың гаплоидты ядросы

-жұмыртқа жасушаның гаплоидты ядросы

-жұмыртқажасушаға енгеннен кейін өзгерген сперматозоидтың ядросы

-сперматозоидтың басы кіргеннен кейін жұмыртқа жасушаның өзгерген ядросы

+жұмыртқажасушаның және сперматозоидтың генетикалық материалы біріккен ядро

Адамның жұмыртқажасушаларының жарқырауық қабықшасы келесі сатыға дейін сақталады:

-ұрықтануға дейін

-бөлшектенудің басталуына дейін

-морулаға дейін

+бластулаға дейін

-гаструлаға дейін

Гаструлацияның бірінші сатысында адам ұрығында түзеледі:

-трофобласт және эмбриобласт

-гензен түйіні және алғашқы жолақ

+эпибласт және гипобласт

-эктодерма және энтодерма

-синцитиотрофобласт және цитотрофобласт

Акросома келесі құрылымның туындысы:

- митохондрияның

+ Гольджи аппаратының

- сперматозоидтың басының

- ядро мембранасының

- центриольдердің

Сары уызы өте аз жұмыртқажасушаны атайды:

- олиголецитальды

- полилецитальды

- мезолецитальды

+ алецитальды

- дұрыс жауабы жоқ

Сары уызы аз жұмыртқажасушаны атайды:

+ олиголецитальды

- полилецитальды

- мезолецитальды

- алецитальды

- дұрыс жауабы жоқ

Сары уызы мол жұмыртқажасушаны атайды:

- олиголецитальды

+ полилецитальды

- мезолецитальды

- алецитальды

- дұрыс жауабы жоқ

Сары уызы орташа мөлшердегі жұмыртқажасушаны атайды:

- олиголецитальды

- полилецитальды

+ мезолецитальды

- алецитальды

- дұрыс жауабы жоқ

Зиготаның дамуының бастапқы сатысы және оның митозбен бөлінуі аталады:

- гаструляция

- ұрықтану

- гистогенез

+ бөлшектену

- органогенез

Ішінде ұрық орналасатын сулы провизорлы (уақытша) мүше:

- хорион

- сары уыз қапшығы

+ амнион

- аллантоис

- плацента

Бластомерлердің көлеміне байланысты бөлшектенудің түрлері:

- біркелкі, синхронды

- біркелкі емес, дискоидальды

+ біркелкі және біркелкі емес

- бірдей және синхронды

- біркелкі және бірдей емес

16 және 64 бластомерлердің аралығындағы, пішіні тығыз жасушалардың түйіншегі тәрізді ұрықты атайды:

- бластула

+ морула

- гаструла

- бластоцель

- бластодерма

Бөлшектенудің түрі байланысты:

- жұмыртқажасушаны көлеміне

- ұрықтанудың түріне

- сперматозоидтың түріне

+ сары уыздың мөлшері мен оның орналасуына

- организмнің жасына

Бластуланың түзелуімен аяқталады:

- гаструляция

- гистогенез

- ұрықтану

- нейроляция

+ бөлшектену

Бөлшектенудің нәтижесінде түзелетін жасушалар аталады:

- бластодерма

- бластопор

+ бластомерлер

- бластоцель

- морула

Капатицатация кезінде –өтеді

+ сперматозоидтардың белсенділігінің артуы

- сперматозоидтардан ферменттер бөлініп шығады

- ұрықтану қабықшасы түзіледі

- сперматозоидтар қылшықшаларынан айырылады

- сперматозоидтарға митохондриялар көбейеді

Адам ұрығының бөлшектенуі

- толық, біркелкі

- толық, біркелкі емес

- жартылай (толық емес)

+ толық, асинхронды, біркелкі емес

- жартылай, асинхронды

Сүтқоректілердің жұмыртқажасушасында болмайды:

- ядро

- митохондрия

- Гольджи комплексі

+ жасуша орталығы

- эндоплазмалық тор

Ұрықтанудың екінші фазасы келесі заттың қатысуымен өтеді:

- гиногамон І

- гинагамон ІІ

- андрогамон І

- андрогамон ІІ

+ трипсин және гиалуронидаза

Сперматозоидтың ядросы орналасады:

+ басында

- құйрығының байланыстырушы бөлігінде

- құйрығының аралық бөлігінде

- құйрығының басты бөлігінде

- құйрығының терминальды бөлігінде

Сперматозоидтың митохондриялары орналасады:

- басында

- құйрығының байланыстырушы бөлігінде

+ құйрығының аралық бөлігінде

- құйрығының басты бөлігінде

- құйрығының терминальды бөлігінде

Ұрық маңы сұйықтығын өндіретін ұрықтан тыс мүше:

- плацента

- сары уыз қапшығы

+ амнион

- аллантоис

- хорион

Ұрықты механикалық зақымданулардан қорғайтын ұрықтан тыс мүше:

- плацента

- сары уыз қапшығы

+ амнион

- аллантоис

- хорион

Ұрықта ана организмі мен байланыстырып тұратын ұрықтан тыс мүше:

- сары уыз қапшығы

- амнион

- аллантоис

+ плацента

- хорион

Адам ұрығы сыртынан хорионмен қоршалған амниондық және сары уыз көпіршіктерінен эмбриональдық дамудың келесі мерзімінде тұрады:

- 7 күн

+ 14 күн

- 17 күн

- 21 күн

- 33 күн

Адам ұрығында трофобласт құралады:

+ бөлшектену кезінде

- гаструляцияның І фазасында

- гаструляцияның ІІ фазасында

- гисто және органогенез кезінде

- ұрықтық кезеңде

Адам ұрығының имплантациясы өтеді:

- 1 тәулікте

- 3-4 тәулікте

+ 6-7 тәулікте

- 10-14 тәулікте

- 12-21 тәулікте

Адам ұрығының амнионының түзелуі басталады

- амниондық қатпарлардың құралуынан

- кеуделік қатпарлардың құралуынан

+ амниондық көпіршіктердің құралуынан

- ұрықтан тыс мезодерманың құралуынан

- сары уыз көпіршігінің құралуынан

Адамның жұмыртқажасушасының ұрықтануы өтеді

- құрсақ қуысында

- жатыр қуысында

+ жатыр түтігінің ампулярляқ бөлігінде

- жатырдың истмиялық бөлігінде

- жатырдың мойын аймағында

Имплантация кезінде адам ұрығының трофобластылары байланысады

- жатырдың эпителиімен

- жатырдың шырышты қабықшасының дәнекер тінсымен

- батыр бездерімен

- қан тамырларының қабырғасымен

+ ананың қанымен

Ұрықтың жатырдың қабырғасына кіре орналасуы аталады?

- бөлшектену

- гаструляция

+ имплантация

- овуляция

- эпиболия

Ұрықтану дегеніміз:

+ аталық және аналық жыныс жасушаларының бірігіп зигота түзеуі

- зиготаның бластомерлерге дәйекті түрде бөлшектенуі

- ұрық жапырақшаларының құралуы

- ұрықтың мүшелері мен тіндерінің түзелуі

- аталық және аналық жыныс жасушаларының пісіп жетілуі прогенез

Бөлшектену дегеніміз:

- аталық және аналық жыныс жасушаларының бірігіп зигота түзеуі

+ зиготаның бластомерлерге дәйекті түрде бөлшектенуі

- ұрық жапырақшаларының құралуы

- ұрықтың мүшелерімен тіндерінің түзелуі

- аталық және аналық жыныс жасушаларының пісіп жетілуі

Сперматозоид акросомасы дегеніміз:

- митохондриялардың жиынтығы

- лизосомалардың жиынтығы

- дистальды центриольден және осьтік жіптен құралған комплекс

- түйіршікті эндоплазмалық тор

+ Гольджи аппаратының туындысы

Трофобластыдан ұрықтан тыс келесі мүше құралады:

- амнион

- сарыуыз қапшығы

- аллантоис

+ хорион

- кіндік бау

Ішектік энтодерманың амниондық аяққа кіріп орналасуының нәтижесінде құралатын ұрықтан тыс мүше:

- плацента

- кіндік бау

- сары уыз қапшығы

+ аллантоис

- амнион

Негізінен қан жасау қызметін атқаратын, эмбриогенездің 7-8 аптасынан бастап кері дамитын ұрықтан тыс мүше:

- амнион

- аллантоис

+ сары уыз қапшығы

- плацента

- кіндік бау

Адам ұрығында алғашқы жолақ түзіледі:

- мезодерманың дифференцировкасы кезінде

+ кеш гаструляцияда

- моруланың түзелуі кезінде

- ерте гаструляция кезінде

- бластоциста түзелген кезде

Адам бластуласы аталады:

- целобластула

- амфибластула

- дискобластула

+ бластоциста

- морула

Адамда зиготаның бөлшектенуінің нәтижесінде түзіледі:

- амнион

- сомиттер

- эктодерма

+ бластоциста

- хорион

Трофобласт келесі құрылымның бөлігі:

- эпибласт

- ұрықтан тыс мезенхима

- гипобласт

- ұрықтан тыс эктодерма

+ бластоциста (бластодермо)

Адамның жұмыртқажасушасының ішіне екінші сперматозоидтың енуіне не кедергі болады:

- акросомальдық реакция

- гиалоуранидаза

- капацитация

- денудация

+ ұрықтану қабықшасы

Адамда гаструляция қай жолмен өтеді:

+ деламинация және иммиграция

- деламинация және эпиболия

- инвагинация және иммиграция

- эпиболия және инвагинация

- иммиграция және эпиболия

Адам зиготасының бөлшектенуі өтеді

- аналық жыныс безінде

- жатырда

- құрсақ ішінде

+ жатыр түтігінде

- қынапта

Хорион келесі құрылымдардың байланысынан құралады:

- трофобласт және эмбриобластыдан

- эмбриобласт және ұрықтан тыс мезенхимадан

- трофобласт және спланхнотомнан

+ ұрықтан тыс мезенхима және трофобластыдан

- ұрықтан тыс мезехимадан және эктодермадан

Адамның жұмыртқажасушасында қоректік зат құралған:

- гликогеннің түйіршіктерінен

- белок түйіршіктерінен

+ сары уыз қосындыларынан

- кортикальды түйіршіктерден

- гликозамингликандардың комплексінен

Құрамындағы сары уыздың мөлшері мен орналасуына байланысты адамның жұмыртқажасушасы:

- центролецитальды

- телолецитальды

- мезолецитальды

+ изолецитальды

- алецитальды

Ұрықтану барысында сперматозоидтың жұмыртқа жасушасының қабықшаларынан өту дәйектілігі:

-цитолемма, жарқырауық қабықша, фолликулярлық қабықша

-цитолемма, фолликуллярлық қабықша

-жарқырауық қабықша, цитолемма, фолликулярлық қабықша

-жарқырауық қабықша – фолликулярлық қабықша – цитолемма

+ фолликулярлық қабықша, жарқырауық қабықша, цитолемма

Сары уыз түйіршіктерінің құрамына келесіден басқаның бәрі кіреді:

+нуклеопротеидтер

-фосфолипидетр

-протеиндер

-көмірсулар

-гликолепидтер

Сперматозоидта тубулин келесі құрылымдардың құрамына кіреді:

-ядроның

-акросоманың

-митохондрияның қабықшасының

+аксонеманың

-цитолемманың

Кортикалды реакция дегеніміз:

-бір сперматозоидтың жұмыртқа жасушаның ішіне басының енуі

-қабылдаушы төмпешік пайда болысымен жұмыртқа жасушаның ұрықтану үшін сперматозоидты таңдауы

+ұрықтану кезінде жұмыртқа жасушада кортикальдық түйіршіктердің пайда болуы

-жұмыртқа жасушаның жарқырауық қабықшасының сперматозоидтың басының енгеннен кейін тығыздануы

-сперматозоидтың басы енгеннен кейін жұмыртқа жасушаның фолликулярлық қабықшасының модификациясы

Акросома келесі құрылымның туындысы:

- митохондрияның

+ Гольджи аппаратының

- сперматозоидтың басының

- ядро мембранасының

- центриольдердің

Сары уызы өте аз жұмыртқажасушаны атайды:

- олиголецитальды

- полилецитальды

- мезолецитальды

+ алецитальды

- дұрыс жауабы жоқ

Сары уызы аз жұмыртқажасушаны атайды:

+ олиголецитальды

- полилецитальды

- мезолецитальды

- алецитальды

- дұрыс жауабы жоқ

Дұрыс тұжырымдарды таңдаңдар: Екінші реттік жұмыртқажасуша тән:

- құстарға

+ плацентарлық сүтқоректілерге

- ланцетникке

+ адамға

Дұрыс тұжырымдарды таңдаңдар: Адам ұрығының гаструляциясының өту әдістері:

+ деламинация

- иммиграция

+ инвагинация

- эпиболия

Дұрыс тұжырымдарды таңдаңдар: Адам зиготасының бөлшектенуінің түрін анықтаңдар:

+ толық

+ біркелкі емес

+ асинхронды

- біркелкі

Дұрыс тұжырымдарды таңдаңдар: Адам ұрығының имплантациясының сатылары:

- иммиграция

+ адгезия

- деламинация

+ инвазия

Дұрыс тұжырымдарды таңдаңдар: Ерте эмбриогенезде (14 тәулікке дейін) келесі ұрықтан тыс мүшелер жақсы дамыған:

+ хорион

+ амнион

+ сары уыз қапшығы

- плацента

Дұрыс тұжырымдарды таңдаңдар: Адамның жұмыртқажасушасында болады:

+ ядро

+ гаплоидты санда хромосомалар

+ жарқырауық қабықша

- жасуша орталығы

Дұрыс тұжырымдарды таңдаңдар: Адам ұрығының провизорлы мүшелеріне жатады:

+ хорион

+ амнион

+ аллантоис

+ сары уыз қапшығы

Тұжырымдардың және олардың өзара байланыстарының дұрыстығын анықтаңдар: Зигота пронклеустердің қосылуының нәтижесінде құралады, өйткені онда хромосомалар саны диплоидты болады:

- иә

+ жоқ

Тұжырымдардың және олардың өзара байланыстарының дұрыстығын анықтаңдар: Сперматозоидтың жұмыртқажасушамен қосылуының нәтижесінде аналық организм құралады, өйткені онда хромосома болады

+ иә

- жоқ

Тұжырымдардың және олардың өзара байланыстарының дұрыстығын анықтаңдар: Сперматозоидтың жұмыртқажасушамен қосылуының нәтижесінде аталық организм құралады, өйткені онда хромосома болады

+ иә

- жоқ

Тұжырымдардың және олардың өзара байланыстарының дұрыстығын анықтаңдар: Сүтқоректілерде бөлшектенудің нәтижесінде бластоциста түзеледі, өйткені оның жұмыртқажасушасы өте телолецитальды

- иә

+ жоқ

Тұжырымдардың және олардың өзара байланыстарының дұрыстығын анықтаңдар: Адам ұрығында ұрықтан тыс мүшелер ерте қалыптасады, өйткені олар ұрықтың дамуына қажет жағдайларды қамтамасыз етеді

+ иә

- жоқ

Тұжырымдардың және олардың өзара байланыстарының дұрыстығын анықтаңдар: Адамның жұмыртқажасушасы екінші реттік изолецитальды, өйткені оның цитоплазмасында сары уыз қосындылары аз болады

+ иә

- жоқ

Тұжырымдардың және олардың өзара байланыстарының дұрыстығын анықтаңдар: Адамда зиготаның бөлшектенуі біркелкі емес, өйткені онда үлкен күнгірт және ұсақ ашық бластомерлер түзеледі

+ иә

- жоқ

Тұжырымдардың және олардың өзара байланыстарының дұрыстығын анықтаңдар: Адамның жұмыртқажасушасы екінші реттік изолецитальды, өйткені онда хромосомалар саны гаплоидты болады

- иә

+ жоқ