Proces rozwoju reklamy odbywał się jednocześnie ze zmianą a polepszenem wspólnych stounków społecznościowych, przejdźując długą drogę od protoreklamy do nowoczesnych gatunków informaji reklamowej.
Epoką rozwoju protoreklamy uważają epoką paleolitu. Do jej należą taki dwa powszeczne zjawiska tego czasu:
· samoidentyfikacja, która wyrażała się przez demonstracyjny pokaz zewnętrznych cech. które odróżniały jednego człowieka od inego (później obywatelów odrębnych plemion). Te dotyczyło osobliwości fryżur, ubrania, ozdoby etc. Samoidentyfikacja wykonuje przede wszystkim alarmową funkcję.
· Symbolizacja – nadawanie różnym przedmiotom i znakom dodatkowego znaczenia.
Do protoreklamy należy rysunki ścienne, mity, legendy przez które my poznajemy o osobliwości pierwoności.
Reklama w starożytnim świecie. W starożytnim świcie profesjonalnymy nośnikami słowa reklamowego byli zwiastuny. Oprócz tego ich funkcjami były: wykonywanie dyplomatycznych zadań, byli uczestnikami różnyc ambasad, przebywali na slużbie publicznej w różnych miejskich administracji a informowali obywatelom nowości politycznego a ekonomicznego charakteru. Zwiastuny niższej rankingy pracowali na rynkowych wyprzedażach, w trupie teatralnej posługiwali osobom prywatnym.
W polisie greckiej zwiastuny obirały się sposobem państwowego głosowania albo losowaniem. Podstawową wymogą do zwiastunów było operatywne informowanie obywateli o społeczno ważnych wydarzniach- Na przykład, kolejny termin zebrania obywateli, rozdawanie chleba.
Skutkiem pojawienia pisma stało się pojawienie rękopisnej reklamy. Jedne z najdawniejszych reklamnych ogłoszeń było znalezione pod czas wykopywania starożytniego egypskieo miasta Memfis: „Jestem Rino, z wyspy Kreta, według woli bogów tłumaczę sny”.
Często reklamę umieszczali naścianach miejskich budynków. Bezładne graffici na ulicach rzymskich miast psuli zęwnątrz ulic. Illościowe zakazy ne dali żadnego skutku, więc władza zdecydowała stworzyć specjalne miejsca dla lokalizacji ogłoszeń reklamowych. To był wybiełony część ściany podzielona na komórky, wiadomości na których były napisane węglem. Póżniej te miejsca otrzymali nazwę „albumsy”.
Pod czas wykopywania starożytnich rzymskich miast Pompeje, Herkulanów a Stabii było wykryto nie tylko ścienne gatunki reklamy, oraz tabliczky, które były kanonizowane i w przeciwieństwie od nowoczesnych, nie miały napisów.
Wiadomości reklamowe starożytniej epoki:
· „On (niewolnik) dobrze słuch oboma uchami i widzi oboma oczyma. Gwarantuje się umiar w jedzeniu, szczerość a posłuszećstwo”,
· „Kiedy ktokolwiek zmoże wskazać miejsce, gdzie znajduje się uczieknierka, carska córka,służąca Wenus mianowicie Psyche, to niech informuje głosiciela Merkury... i jako nagrodzenie za wiadomość otrzyma od samej Wenus siedem pocałunków słodkich i jeszcze jeden słodki jako miod z dotknięciem języka” – Apulejusz „Metamorfozy” około 150 lat przed naszą erą.
· „Tani, bardzo tani tego roku cenny róg gigantów ochronnych lasów a dolin... Chodźcie do mnie, obywateli Memfisa, spójrzcie, zachwycajcie się i kupcie!” – 320 lat p.n.e. Memfis, Starożytni Egipt.
Rozwój reklamy w Europie. W średniowiecze główną rolę zajmowała ustna reklama. Podkreśliają 3 podstawowych gatunki:
1) krzyki ulic – krótki operatywne wiadomości o towarach i usługach, które zapozyczały się głosicielami różnych miast w siebie. Dla reklamowania każdego artykułu były słowa, intonacja, melodia wykrzyku. W XIII-XIV wieku było przedstawiono „Wykrzyki Rzyma”, „Wykrzyki Paryża” – zbiór ówczesnej ustnej reklamy, najpopularniejszych okrzyków zwiastunów. W ostatnim zbiorze okrzyki mają rytmiczną wierszowaną formę cztrywiersza, który eprezentuje jakikolwiek towar. W 1608 roku było przedsawiono „Wykrzyki Londyna”.
2) Teksty stacjonarnych głosicieli. Najczęściej rolę głosicieli wykonywali sami sprzedawcy, zapraszając ludzi przyjść do ich sklepu. Od „wykrzyków” taki okrzyki odróżniały się tym, iż oprócz ustnego charakteru dopełniał się jeszcze nalegającymi gestami głosiecieli, któri chapali ludzi za rękaw i namagali się za pomocą siły zaciągnać do własnego sklepu.
3) Jarmarczny folklor – to połączenie dwóch wyżej zaznaczonych typów ustnej reklamy. Jednak pod czas jarmarky wykrzyki i okrzyki nabywali więcej pysznej formy, ponieważ każdy handlowca pragnął przyciągnąć coraz bardziej klientów. Taka pyszność języka wywołała take zjawisko jako puff-adversting (nieprawdziwej, falszywej reklamy).
Głównymi dystrybutorami reklam zastawali się specjalni posłaniki, które błądzując ulicą, wykrzykywali pochwałą towaru, który reklamowali, albo ogłosałi anonsy wydarzeń.
W angielskim regulaminie 1386 roku było zaznaczono: „Jeżeli ktokolwiek ma potrzebą sprzedać cokolwiek, om musi powiedzić to przez głosiciela, który zatwiedzony hrabionym gubernatorem”. W ten czas pojawili się rozporządzenia, które w pewnej miare regulują działalność zwiastunów. Ten wyżej zaznaczony angielski statut podkreślia: „Nikt nie ma prawa reklamować cokolwiek swoim wykrzykiem. Jeżeli ktoś tak zrobi, gubernator ma prawo dostarczyć jego do sądu i ukarać. Innym razem może być odebrane wszystkie mienie”. W Rejestrie rzemesł i handlu Paryża było żażnaczono, iż „Nikt nie może i nie musi przyzywać i ciągnąć klienta, który znajduje się obok innych drzwi albo w innym sklepie, jeżeli ktoś tak zrobi, on zapłaci 5 su mandatu królowi i 5 su cechowi”.
W połowie XIV wieku rozprzestrzenia się heraldyka, która staje sięimpulsem do pojawienia i rozszerzenia emblematycznych znaków, które oprócz charakteru reklamowego byli oraz świadectwem wysokiej jakości towaru. Najpierwszy znak towarowy był w Anglii w 1266 roku, królowskie rozporządzenie piekarzam stawić swój znak na produktach piekarskich.
Małarzy też miały osobiste znaki towarowe, które nazywali się sygnaturami. W ten okres pojawiają się zarodki plakatowego stylu w procesie reklamowym, który łączą z wielką grupą fresków, malarstwem, wybrażując wydarzenia życia społecznościowego. Wielką rolę była przeznaczona dla wyróbienia tabliczek, jako atrybutów charakteru reklamowego. Na tabliczkach przedstawione są obrazu, tekst w prawie był nieobecny, ponieważ większa część tej ludności była analfabetna.
Nową epokę reklamy następuję w połowie XV wieku, po wynowajdowania drukarki przez Gutenberga. Pierwsze reklamowe ogłoszenie pojawiła się przez 22 lata po temu wydarzeniu. Ten tekst był rozmiwszcony na drzwiach jednego z kościłów Londyna i informował o wyprzedażu modlitewnika. Popularności nabywa taki typ reklamowych ogłoszeń jako latające paperki. To był kawałek paperzu rozmiar którego stanowił 15x23 cm. Pierwszy rząd tekstu był podświetlany wielką czcionką, więc on zastąpiał nagłówek. Czasami tekst wpisywali w ramkę i dodawali rysunek.
Na początku panującą rolę odgrzywali ogłoszenia o książkowych nowinkach. Pojawiają się takie rodzai reklamy drukowanej jako katalog, ulotki a cenniki. W pierwszej połowie WVI wieku w Paryżu był wydane rozporządzenie króła, w którym zaznaczono o zakazie rozklejać haniebne pamflety (utwór karykaturny), afisze i jakiekolwiek inne utwory podobnego charakteru.
W Anglii w 1563 roku określiają się warunki rozmieszczenia ogłoszeń: „One (komedianty) są zobowiązane nakleić afiszę obok urządu pocztowego zaledwie kilka godzin wczesniej do przedstawienia z uprzedzeniem obywateli o teatralnym występie”.
W 1629 roku Teofrast Renodo otrzymał pozwolenie na otwarcie pierwszego biura adresowego w Paryżu, działalność którego polegała na przyjmówaniu i zozmieszczeniu ogłoszeń od wszystkich obszarów mieszkańców. Średnio usługi tego biura kostowali 3 su.
Z 1630 roku we Francji rozpoczęła wychodzić pierwszy dziennik”Gazette”, która z 1931 roku publikowała w każdym wydaniu różnorodne ogłoszenia reklamowe. Jednocześnie z „Gazette” Teofrast Renedo opublikował listą ogłoszeń Biura Adresowego, które z czasem przekształcało się na czasopismo „Petites Affiches” („Małeńki afiszy”).
W Anglii pionierem w reklamy gazetowej było wydanie „Political Mercury”. W czasy Cromwell’a rozpoczęto intensywną rozwijajać się handel międzynarodowy, co wywolało potrzebę w reklamie nowych towarów, odpowiednie rozpoczęli się zorganozować duże kampanii reklamowe.
14 maja 1657 roku zjawiło się ogłoszenie o stworzeniu Office of Public Advice (Biuro Rządu Obywateli), 8 oddziałów które zanjdowali się w różnych zakątkach Londyna i Westminstera. Tak powstał pierwszy profesjonalny czasopism reklamowy „The Public Adviser” („Doradca obywatelski”).
Do końca XVIII wieku w większości krajach europejskich wykształcowali się specjalne reklamowe wydania. We Francji wychodzili „Afficha” a „Announse”, które sięgali w nakładzie 50 tysiąc sztuk. W Anglii „Morning Post” wydrukowywała ogłoszenia o wyprzedażu koni a ekipy, o nowosci kzążkowych informowała „Morning Chronicle”.
Rozwój reklamy w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Prasa w Północnej Ameryce bierze swój początek od 1704 roku, wtedy rozpoczynają drukować pierwsze ogąoszenia reklamowe. W ogółe amerykanckareklama do końca XVIII wieku nie była barwistą przez ograniczenia możliwości poligraficznych. Wszystkie urządzenia nadchodziło z zagranicy i kosztowało zbyt drogo, a podwyższyć ceny na wydawnictwo redyktory nie mogli przez nizką wypłacalność obywateli. Teksty reklamowe w tym czasie rozmieszczali się blisko siebie, marginesy byli bardzo wąskie, wszystko to działało się poprzez oszczędności papierzu. Coś do treści reklamy, to na pierwszym miejscu byli ogłoszenia o handlu gruntami, na drugim – ogłoszenia o zaginionych slugach i niewolnikach, które uczekli od swego pana, na trzecim – informacja o przybyciu i odejściu statków. Te trzy głównych kryteriumy zajmowali 80% reklamy.
Dziś za ojca reklamy w USA można uważać Benjamina Franklina, który w 1729 roku rozpoczęł wydawać „The Pennsylvania Gazette”, która w ten czas dosięgła najwiekszych nakładów i największego objętności publikacji reklamowych spośród gazet kolonialnej Ameryki. Popularność „Pennsylvania Gazette” wzrosła w większej mierze kosztem udoskonalenia przez Franklin’a składu tekstu swojego wydania. Kolumna spaltowej reklamy on urozmaicił ryciną, a jasne wyrażne nagłówki podkreśliał od tekstu wolnym obszarem – „powietrzem”.
W XIX wieku można było obserwować za zjawiskiem nadmiaru produkcji wyrobów. Dla szybciego wyprzedażu produkcji potrebowała się efektywana reklama. W ten czas przez Wolni Pamper’a powstają agencji reklamowe w Filadelfii, Bostonie, Nowym Jorku. W 1839 roku w gazetach pojawiają się nowe zdjęcie. Pierwsza dziennikarska reklama pojawia się w lipcu 1844roku w Southern Messenger, redaktorem którego niedługi czas był Edgar Alan Po.
Rozwój reklamy w świecie w XX wieku. W końcu XIX wieku – początku XX wieku jakość reklamy była nie najliepszej. Ogłoszeniodawcy zawsze przesadzały w opisu charakterystyk towarów. Na przykład, w jedniej z amerykackich gazet było ułożone ogłoszenie z taką treścią: „Chcecie ciągłe palić? Czemu nie! Tą rurę możecie palić nie poddając się wpływie nikotyny...”.
Sytuacja zmieniła się już w XX wieku z pojawieniem przepisów, które regulowali się podstawy reklamowej działalności. XX wiek możne uważać za okres wysokiego rozwoju reklamy. Istotną rolę w tym procesie odgrzywali Stany Zjednoczone, które zajmowali przywódźtwo. Żadną agncję reklamową nie można było porówniać z amerykańskim.
Wybitnymi reklamówcami XX wieku są: Albert Lasker, Stanley Resor, Raymond Rubicam, Leo Burnett, Claude C. Hopkins, Bill Bernbach, David Ogilvy.
W 1922 roku po raz pierwszy pojawiła się radio-reklama na nowojorkskiej radiostacji „Weaf”. W 1950 latach ogólny rewers reklamowego przemysłu stanowił 10 mlrd. dolarów na rok. W latach 70 ten rewers zwiększył się z 40 mlrd. do 80. W latach 80 on przekrocził granicę 100 mlrd. Zwiększa się objętość reklamy telewizyjnej.
