Инвагинация кишечника. Клиника. Диагностика.Неотложная помощь

Билет 8

1.ӨМҚБ (өтпелі ми қан айналым бұзылыстары) - ошақты симптоматиканың 24 сағат ішінде толық регрессияға айналу жағдайы:

Ми қан айналысының өтпелі бұзылысы (МҚАӨБ) – гипертониялық кеселдегі, ми қан тамырларының атеросклерозындағы церебралдық инсульттің ең жиі нұсқасы.
Бұл жалпы милық және ошақтық ауытқулармен сипатталады. Жалпымилық симптомдардан: бас ауыруы, жүйелі емес сипаттағы бас айналу, жүрек айну, құсу, мидағы шуыл байқалады. Естің бұзылуы, психомоторлық қозу, кейде эпилептиформдық құрысулар болады. Жалпымилық симптомдар әсіресе гипертензиялық-церебралдық криздерге тән. Ошақтық симптомдар көбіне бет терісі немесе қол-аяқ терілерінің жергілікті телімдеріндегі парестезиялар, ұю, шаншу түрінде байқалады.
Қозғалыс бұзылыстары әдетте саусақтармен және төменгі мимикалық мусукулатураның парезімен шектеледі. Сөз бұзылады, дизартрия, аяқ-қолдағы терең рефлекстер артады, патологиялық белгілер пайда болады. өтпелі ми қан аналысының бұзылысының тұрақты ми қан айналысының бұзылысыныан ерекшелігі жедел кезең өткеннен соң адамда ешқанддай неврологиялық бұзылыстар қалмай қайта қалпына келеді. Инсульт - бұл ми қан айналымының жедел бұзылуы, миға қан құйылудың немесе инфаркттың əсерінен туындайды. Инсульттер - ми жəне жұлында жіті қан айналымының бұзылысынан туындайды.

- транзиторлы ишемиялық шабуылдар- ми қан айналымының ошақты симптоматикасымен жүретін өткінші бұзылыстары, мидың қысқа локальды ишемиялық жағдайынан туындайды.

- жедел гипертониялық энцефалопатия.

Базисті терапия бір-бірімен байланысқан үш компоненттен тұрады:

1. Өмірге қажетті қызметтерді коррекциялау- тыныс алуды, гемодинамиканы, жұтынуды қалыптастыру, эпилептикалық статусты басу.

2. Инсульт əсерінен болған гомеостаздық бұзылыстарды түзеу - бассүйек ішілік қысымды төмендету, су электр тепе-теңдігін түзеу, қышқыл - негіздік жағдайды жəне инфекцияның алдын алу.

3. Метаболикалық қорғаныс, мидың дисфункциясын басуға, церебральді қан айналымының жедел бұзылысын жоюға: антигипоксанттарды, нейротрофикалық жəне мембрана стабилизаторларды, антогонист глутаматтарды қолдануға болады.

Жедел көмек:Сырқатқа толық физикалық және психоэмоционалдық тыныштық қамтамасыз ету қажет.
МҚАӨБ патогенетикалық мехнаизмдерінің ерекшеліктеріне қарай әр түрлі емдік шаралар қолданылады.
Атеросклеротикалық қан тамырлық-милық тапшылықта кардиотоникалық (кортиконның 0,06% 1 мл ерітіндісін немесе строфантиннің 0,025% ерітіндісін глюкозамен венаішіне, сульфокамфокаиннің 10% ерітіндісін 2 мл теріастына, бұлшық етке немесе венаішіне баяулап, 1,0 мл кордиаминді теріастына енгізеді), вазопрессорлар (қан қысымы – ҚҚ күрт төмендегенде мезатонның 1% 1 мл ерітіндісін теріастына немесе бұлшықетке, натрий кофеинбензонаттың 10% 1 мл ерітіндісін теріастына), ми қан ағысын жақсарту үшін (эуфиллиннің 2,4% 10 мл ерітіндісін венаішіне физиологиялық ерітіндінің 10 мл-мен, папавериннің 2% 4 мл ерітіндісін венішіне, тренталдың 2% 5 мл ерітіндісін тамшылатқышта физиологиялық ерітіндімен немесе глюкозаның 5% ерітіндісімен) жасайды. Седативтік (бромкамфора 0,25 г тәулігіне 2 рет, пустырник тұндырмасы 30 тамшыдан күніне 2 рет) және бас ауруының, жүрек айнуының, құсудың, ықылықтың және с.с. бетін қайтару симптоматикалық бұйымдары нұсқалады. Сырқаттың міндетті түрде ауруханаға шұғыл жатқызылуы тиіс.

 

2. жедел тамырлық жеткіліксіздік — тамыр тонусының жедел бұзылуы (төмендеуі) синдромы. Артериялық қан қысымының төмендеуімен, есті жоғалтуымен, әлсіздікпен, тері жамылғыларының бозаруымен, тері температурасының төмендеумен, тершеңдікпен, жиі кейде жіп тәрізді пульспен сипатталады. Жедел тамырлық жеткіліксіздіктің негізгі көрінуі естен тану, коллпас, шок. Естен тану — мидың жедел ишемиясының нәтижесінде болатын аяқ астынан аз уақытқа есін жоғалту. Көбінесе жүйке жүйесі әлсіз, астеникалық конституциядағы адамдарда қатты шаршағанда, ауыр физикалық күшетемеден соң, ысық бөлмеде ұзақ уаққыт жүргенде, психоэмоциональды жүктемеден соң, қатты ауырсынну синдромы болғанда т.б жағдайларда пайда болады. Гипотензивті препараттардыы қабылдғаннан соң гипотонияның фонында, вертикальды қалыпқа тез ауысқанда- ортостатикалық естен тану болуы мүмкін.. естен тану жағдайы органикалық аурулардың бар екендігін білдіруі мүмкінОбморочное состояние может сви­детельствовать о наличии органического. Мысалы: ішкі қан кету, жүрек ақауы, жүрек ырғағының бұзылуы, церебральды тамырлық жеткіліксіздік. Естен тану көбіне миокард инфарктісінің ж-е ӨАТЭ ның алғашқы минуттарында болады, ол қысқы пароксизмальды фибриляцияның н-е АВ өткізгіштіктің блокадасының көрсеткіші болады. Естен тану клиникасы (обморок) аз уақытқа есін жоғалту, тері жамвлғыларының бозғылттануы, қабақтық және қарашытық рефлекстер, жүрек және тыныс алу қызметтері сақталған, кейде олардың аздаған бұзылыстары болуы мүмкін. Клиникалық көрінісі өтпелі болады. Естен тну кезінде жедел көмек. Науқасты шалқасынан жатқызып, аяғын жоғары көтеріп қою керек, қысып тұрған киімдерін босатып, таза ауаның келуін қамтамасыз етеміз, нашатыр спиртін иіскетеміз; показаны подкож­ные кордиамина (2 мл) тері астына, кофеина (1 мл 10% ертіндімен) көк тамыр ішіне. Госпитализацияға органикалық аурулары бар н-е белгісіз генездегі естен тануға күдікті науқастар жатады. Коллапс- жедел тамыр жетіспеушіліктің ауыр түрі. Көп мөлшерде қан жоғалту немесе тамыр жүйесінде қанның бөлінуінің бұзылуының нәтижесі болып саналады, жағдайының күрт аяқ астынан төмендеуі,пульс жіп тәріздес, жиі, Қан қысымы төмен. Жедел көмек. Науқастың басын төмен қаратып жатқызу керек. вазопрессорлар(0,2—0,3 мл 1 % мезатона ер струйлі в 10 мл 0,9% Na CL ер), норадреналин (1 мл 0,1% ер) тамшылатып; струйно — төменмолекулярлы декстрандар (полиглюкин, реополиглюкин); к/і струйлі — преднизолон (60— 90 мг); медикаментозды коллапста новокаинамид енгізу Негзгі ауруға байланыстты госпитализациялау.

3. Квинке iсiгi – бұл ауыр аллергиялық реакцияның бiр түрi. Бұл жағдайда терiасты клетчаткасының iсiгi өте тез дамиды.

Көбiне көмей iсiнедi, ерiн, қабақ, жақ, ауыз клетчаткалары жиi зақымданады.

Аса қауiптiсi – көмейдiң iсiнуi, өйткенi мұның тұншығып өлу себебiне айналуы мүмкiн.

Квинке iсiгiнiң дамуына түрлi дәрi-дәрмектер, өсiмдiк гүлдерiнiң иiсi, араның шағуы, цитрусты және басқа тағамдар, жалпы аллергия шақыратын кез келген зат ықпал етедi.

Кесел дамуының алғашқы белгiсi дауыстың қарлығуы мен қырылдап шығуы. Одан соң азапқа салатын күштi “үргендей” жөтел пайда болады, кейiн тыныс алу қиындайды, ентiгу үдейдi. Науқастың бетi көгередi, одан соң бозарады.

Сәйкес көмек берiлмесе, адам есiнен танып, қайтыс болады.

Шұғыл көмек: 1) Адреналин 0,3-0,5 мл 0,1% т/а;2) Пипольфен 2 мл 2,5% ер б/е; супрастин — 2 мл 2% ер.н/е димедрол — 2 мл 5% ер;3) Преднизолон — 60-90 мг б/е н/е к/і;4) Сальбутамол, Алупент — ингаляция;5) Аяққа ыстық ванна;6) Лазикс — 2-4 мл 1% ер. к/і Na Cl изотоникалық ер.де струйлі;7) Аминокапроновая кислота 100-200 мл 5% ер. к/і;8) Контрикал (трасилол) — 3 ЕД к/і 300мл Na Cl изотоникалық ер.де;9) Тұқымқуалаушылық Квинке ісігінде таза қанды, жаңасуық плазманы құю (комплемент компоненті С! Ингибиторы құрайтын).

 

4. Күйік – термиялық, химиялық және басқа заттардың әсерінен болған тәндердің зақымдалуы. Тереңдігіне бай/ты: I-тері гиперемиясы II-эпидермистің өлуі;күйік көпіршіктердің пайда болуы; III-а)жартылай н/е б)толық тері некрозы.IV-жанындағы тіндердің өлеттенуі; I-IIIа)-эпителизациямен анықталады. IIIб)-IV фиброзды тыртықтардың пайда болуымен сип/ды.Күйік ауруы ағымында 4кезеңге бөл/ді:1) күйік шогы2)токсемия3)септикосемия4)реконволесценция Диагностика критериі. I – IIдәр – сезімталдығы бұзылмаған,капиллярлы реакциясы оң(басқанда тері бозғылт, алғанда қызарады,тері беткейі ылғалды)IIдәр: көпіршіктер 2 сағ ішінде дамиды, көпіршіктер ұсақ, серозды эксудатпен толған.
III дәр – сезімталдығы және капиллярлы реакциясы болмайды. Тері құрғақ, көпіршіктер құрамы қанға толы, некротикалық өзгерістер.Электрлік күйік үнемі терең.Қатты ауырсыну, қалтырау, жиі пульс. Емдеу тактикасы: науқасты жалпы және бөліктік қарау, күйікті сипатын ж/е дәрежесін анықтау;күйік аумағын анықтау, химиялық күййікте хим-қ реагенттерін нақтылау;термиялық күйікте – күйген беткейді суық сумен салқындату (t 20-25 °C) 10 мин. ішінде;при химиялық күйікте – 30мин ішінде агрессивті ортаны ағынды сумен шаю. Термиялық және хим-қ күйікте: трамадол 100-200 мг к/і (б/е) н/е анальгин 50%ер.2-4 мл б/е.;- күйікті беткейді күйікке қарсы аэрозольмен өңдеу;- асептикалық байлам н/е стерильды матамен орау;Термиоингаляционды зақымдауда сыртқы тынысты бақылау, кеңірдек ісінгенде және ұстамада-трахеостомия, коникотомия.Күйіктік шокта қосымша: глюкоза 5% ер.н/е реополиглюкин к/і тамшылап инфузия сағ 2 л жылдамдықпен,ересектерде, балаларда сағ.0,5 л. Дифенгидрамин 1% ер 1 мл, преднизолон 60-90 мг, трамал 100-200 мг к/і.

 

Инвагинация кишечника. Клиника. Диагностика.Неотложная помощь

Ішек инвагинациясы – ішек түйілуінің аралас түрі болып табылады. Ішектің ену, әдетте перистальтика бағытымен болады. Ивагинат ішкі цилиндрінің қан айналым бұзылыс дәрежесі шажырқай тамырларының қысылу айқындылығына байланысты болады. Тамырлардың қатты қысылуында ішке енген ішек қабырғасының некрозы дамиды. Ішек инвагинациясы ішектің әр түрлі бөліктерінде пайдаболады-жіғһңішке, тоқ ішек, асқазан аймағында және 12 ішекте. Жиі мықын ішектің соқыр ішекке енуі болады. Инв,я себептері орг\қ өзгерістер(ісік, полип, дивиртикул) ж\е функционалдық бұзылыстар(спазм, парез, күшті перистальтика) болуы мүмкін.

Жіктелуі:1 Этиол-қ белгісіне байл-ты:біріншілік, екіншілік. 2. Орналасуына байл-ты:жіңішке ішектік, тоқ ішектік, жіңішке-тоқ ішектік, асқазан инвагинациясы, жіңішке ішектің асқазанға инвагинациясы, ішек ілмегінің инвагинациясы. 3. Бағытына бай-ты: төмендеген(изоперистальтикалық), жоғарылаған (антиперистальтикалық) 4. Инвагинат санына байл-ты:жалғыз, көптеген. Инвагинаттың қабырғаға жабысуына байл-ты: үшцилиндрлік(қарапайым), бес,жетіцилиндрлік (күрделі) 5. Клиник-қ ағымына байл-ты:жедел,жеделдеу,созылмалы.

Диагностика:

- аурудың басталуы мен дәрігердің келуі аралығындағы уақытты бағалау

-шағымның сипатын, науқастың өзин ұстауын бағалау

-сырқы түрін бағалау:тері жабындыларының бозғылттылығын, термен жабылуы, аяқ-қолдың мәрмәр тәрізді болуы.

Жедел жәрдем: науқасты жатқан қалыпта зембілмен ауруханаға тасымалдау.

-тасымалдау кезінде к\т 5% 500мл глюкоза ер\і + 8Ед инсулин +10мл 10% калий хлорид ер\і, 500 мл натрий хлоридінің изотониялық ер\і; антигистаминдік препараттар, спазмалитиктер енгізу керек.

Аурусыздандырғыш заттар енгізуге болмайды.

№8 есепке жауап:

1. Қант диабеті I тип (инсулинтәуелді) Гипогликемиялық кома.

2. Зерттеу нәтижесінің интерпретациясы:

- ЭКГ-да: синусты ритм, дұрыс, ЧСС – 80 мин. ЭОС қалыпты;

- ЖҚА: патологиясыз;

- коагулограмма: патологиясыз;

- БХА: гипогликемия.

3. Салыстырмалы диагностикасын кетоацидотикалық, лактоацидотикалық және гиперосмолярлы комамен, қант диабетімен байланысты емес коматозды жағдаймен (церебральды, экзотоксикалық: инфекционды және улану кезінде; метоболикалық: уремиялық, бауырлық, тиреотоксикалық, гипотиреоидты, бүйрекүсті без жеткіліксіздігі, аралас) өткізеді.

4. Көмек көрсету алгоритмі:

- 40% глюкоза ер, 20,0-40,0 мл к/і, струйлі;

- 5% глюкоза ер, 200,0 мл к/і тамшылап

5. Науқасты емдеу тактикасы:

- щадящий режим: барлық шараларды жату қалпында, орнында жүргізеді;

- науқасты комадан шыққаннан кейін терапия бөліміне госпитализациялау(қажет болған жағдайда).