Сигнал - объектінің физикалық жағдайын өзгертуге, уақытты көрсетуге, жазуға және жіберуге арналған процесс.
Радиотехникалық сигналдарды жіктеу қағидаты кез-келген уақытта өздерінің лездік құндылықтарын нақты болжау мүмкіндігі немесе мүмкін болмауына негізделеді.
Егер сигналдың математикалық моделі осындай болжауға мүмкіндік берсе, сигнал детерминик деп аталады. Оны тағайындау әдістері әртүрлі болуы мүмкін - математикалық формула, есептеу алгоритмі және, ақырында, ауызша сипаттама. Тұтастай алғанда, детерминистикалық сигналдар жоқ, дәл сол сияқты детерминистических процестер, оларға сәйкес. Жүйенің айналасындағы физикалық объектілермен бірге сөзсіз өзара әрекеттесуі, жүйенің бастапқы күйін толық білмеу - бұл бізге сигналдарды уақыттың кездейсоқ функциялары деп қарастырады.
Радиотехникада кездейсоқ сигналдар жиі алынған тербелістен ақпаратты алуды болдырмайтын кедергілер ретінде жиі көрінеді. Радиобелсенділіктің алдын алу проблемасы, радиобелсенділіктің шудың иммунитетін арттыру радиотехниканың орталық проблемаларының бірі болып табылады.
Сигналдардың уақыттық формасыСигналдың уақыттық көрсетілуі деп, базистік функция ретіндебірлік
импільстік функциянемесе Δ функция қоланылатын, уақыттықсигналға
таратылуын айтады. Мұндай функцияның математикалық сипаттамасы:
(3)
Мұндағы δ(t)-Δ функция
Δ функция көмегімен тұрақты немесе өзгермелі деңгейлі периодты тізбекті
импульс көрсеткіштеріболады. t=kΔtнүктелерінде уақыт функциясы U(kΔt) тең
және қалға барлық жағдайда нөлге тең. Осыған байланысты периодты уақыттың
функциясы
(4)
МұндағыΔt- импульс жүруқадамы
Хабарларды кодтау теориясының негіздері. Кодтарды ұсыну.
Сигнал модулы. Модуляция түрлерінің жіктелуі.
Сигнал модулі - ақпараттық сигналдың лездік мәндеріне сәйкес тасымалдағыш сигналының бір немесе бірнеше ақпараттық параметрлерін түрлендіру үдерісі.
Амплитудалық модуляция
Амплитудалық модуляция - модуляциялық сигналдың лездік мәндеріне сәйкес тасымалдағыш сигналының амплитудасының өзгеру процесі.
Гармоникалық модуляциялы сигналмен амплитудалық модуляцияланған (АМ) сигналдың математикалық моделін қарастырайық. Модуляция сигналының әрекет етуі бойынша
u(t)=Umu sin ut (1)
тасымалдаушы тербелісінде
S(t)=Um sin(u0t+u) (2)
тасымалдаушы сигнал амплитудасы
Жиілік модуляциясы
Жиілік модуляциясы - модуляциялық сигналдың лездік мәніне сәйкес тасымалдағыш сигналының жиілігін өзгерту процесі.
Гармоникалық модуляциялы сигналы бар жиіліктегі модуляцияланған (ЖM) сигналдың математикалық моделін қарастырайық. Модуляция сигналының әрекет етуі бойынша
u(t) = Umu sinu t
тасымалдаушы тербелісінде
S(t) = Um sin(u0t+u)
тасымалдаушы сигналдың жиілігі заңға сәйкес өзгереді:
wчм(t) = u0+ачм Umu sinu t (9)
мұнда Uаmplituda(t) – жиілік модуляциясының пропорционалдық коэффициенті болып табылады.
Фазалық модуляция
Фазалық модуляция - модуляциялық сигналдың лездік мәндеріне сәйкес тасымалдағыш сигналының фазасын өзгерту процесі.
Гармоникалық модуляциялы сигналы бар фазалық модуляцияланған (FM) сигналдың математикалық моделін қарастырайық. Модуляция сигналының әрекет етуі бойынша
u(t) = Umu sinu t
тасымалдаушы тербелісінде
S(t) = Um sin(u0t+u)
тасымалдаушы сигналдың лездік кезеңі заңға сәйкес өзгереді:
Uфм(t) = u0t+u+афм Umu sinu t (17)
мұнда Uаmplituda(t) – фазалық модуляциясының пропорционалдық коэффициенті болып табылады.
Дискретті екілік модуляция (гармоникалық тасымалдаушы манипуляциясы)
Дискретті екілік модуляция (манипуляция) - бұл гармоникалық тасымалдаушы тасымалдаушы сигнал ретінде пайдаланылатын аналогтық модуляцияның ерекше жағдайы және модуляциялық сигнал ретінде дискретті, екілік сигнал қолданылады.
Манипуляцияның төрт түрі бар:
· Амплитудалық манипуляция (AMн немесе AMт);
· Жиіліктегі манипуляция (ЖМн немесе ЖМт);
· Фазалық манипуляция (АMн немесе АMт);
Қысқаша фазалық манипуляция (OPSK немесе OMP).
