2. Мақсаты: білім алуға мүмкіндік және түсініктеме беру:
- сұйық дәрілік түрлер мен инъекцияға арналған дәрілік түрлерге рецепт жазудың жалпы ережелеріне;
- сұйық дәрілік түрлерді дайындау кезінде мөлшері мен концентрациясын есептеуге.
3. Оқыту мақсаты:
1. Жалпы рецептура бойынша студенттердің білімін жүйеге келтіру:
- сұйық дәрілік түрлер мен инъекцияға арналған дәрілік түрлерге рецепт жазудың жалпы ережелері мен негізгі ерекшеліктерін;
- сұйық дәрілік түрлер мен инъекцияға арналған дәрілік түрлерге қойылатын талаптарды;
2. рецептте дәрілік заттардың мөлшері мен концентрациясын есептеуді студенттерге үйрету.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Сұйық дәрілік түрлерді мөлшерлеудің жалпы қабылданған көлемдік өлшем бірліктері. Ерітіндіні дайындау кезінде мөлшері мен концентрациясын есептеу принциптері. Ерітінділердің концентрациясын көрсету әдістері.
2. Сұйық дәрілік түрлер:
а) Ерітінділер: анықтамасы, жіктелуі. Еріткіштердің түрлері. Рецептте жазу
ерекшіліктері.
б) Тұнба және қайнатпа: дайындау, сақтау және мөлшерлеу, рецептте жазылу
ерекшеліктері.
в) Тұндырма және сығындылар (экстракттар): анықтамасы, тұнбадан
айырмашылықтары. Дайындау және мөлшерлеу. Галенді және жаңагаленді
препараттар.
г) Суспензиялар: ерітінділерден айырмашылығы. Рецептте жазылу ережелері.
д) Микстуралар: анықтамасы, олардың түрлері. Микстураның құрамындағы
компоненттердің мөлшерін есептеу ерекшеліктері, рецептте жазылу ережелері.
е) Эмульсиялар және кілегейлер: анықтамасы, тағайындалуы, рецептте жазылу
ережелері.
3. Инъекцияға арналған дәрілік түрлер: Инъекцияға арналған дәрілік түрлерге қойылатын талаптар. Рецептте жазылу ережелері.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: ауызша сұрау, рецепттер жазу, ақуалды есептерді шешу, тесттік тапсырмаларды орындау, кіші топтарда жұмыс жасау.
6. Әдебиет:
Орыс тілінде:
Негізгі:
1. Харкевич Д.А. Фармакология: Учебник. Москва. Изд. дом «ГЭОТАР-МЕД». 2010.- 734 с.
2. Харкевич Д.А. Руководство к лабораторным занятиям по фармакологии, М.: Медицинское информационное агентство (МИА), 2004.-452с.
Қосымша:
1. Аляутдин Р.Н. Фармакология. Учебник. Москва. Изд. дом «ГЭОТАР-МЕД». 2011.-516 с.
2. Шайдаров М.З. и др. Основы фармакологии с рецептурой, учебник.- Астана. – 2011. – 352 с.
3. Гудман Г., Гилман Г. Клиническая фармакология по Гудману и Гилману. Перевод 10-го издания. М. «Практика». 2006 г. 1648 с.
4. Машковский М.Д. Лекарственные средства. М., 2010.- 1216 с.
5. Бертрам Г. Катцунг. Базисная и клиническая фармакология (перевод д.м.н., проф. Э.Э. Звартау.) - Санкт-Петербург, 2008.- 1043с...
6. Клиническая фармакология /Под ред. В.Г.Кукеса/- М.: Изд-во ММА, 2009.-760с.
7. Яковлев В.П., Яковлев С.В. Рациональная антимикробная фармакотерапия (руководство для практических врачей). М.: Литтерра. 2003. - 1002 с.
Қазақ тілінде:
Негізгі:
1. Харкевич Д.А. Фармакология: Учебник. Перевод на каз. язык. 2009.- 451 с.
Ағылшын:
Негізгі:
1. Padmaja Udaukumar. Textbook of Medical Pharmacology. New Dehi, 2009, Second Edition, 558 p.
2. Rang H.P., Dale M.M. Pharmacology.-Edinburgh. 2012, 830 p.
7. Бақылау: ауызша сұрау, бақылау билет (рецепт жазу және тақырып бойынша сұрақтар).
Рецепттер жазу:
1. 30% - 10 мл Сульфацил-натрий (Sulfacyli-natrium) ерітіндісіне рецепт жазыңыз. Көз тамшысы. Тәулігіне 1-2 тамшыдан 3 рет тағайындаңыз.
2. Құрамында 2,5% Гидрокортизон ацетаты бар (Hydrocortisoni aсetas) 5 мл сулы суспензияға рецепт жазыңыз. Көз тамшысы. Тәулігіне 2 тамшыдан 3-4 реттен тағайындаңыз.
3. 0,6 г Термопсис шөбінің 180 мл тұнбасына (herbae Thermopsidis) рецепт жазыңыз. Тәулігіне 1 ас қасықтан 3 рет тағайындаңыз.
4. 200 мл Емен қабығының қайнатпасына (cortех Quercus) рецепт жазыңыз. Ауыз қуысын шаю үшін тағайындаңыз.
5. 25 мл Валериана тұндырмасына (Valeriana) рецепт жазыңыз. Тәулігіне 25 тамшыдан 3-4 реттен тағайындаңыз.
6. 20 мл Крушинаның (Frangula) сұйық экстрактысына рецепт жазыңыз. Тәулігіне 20 тамшыдан 3 рет қабылдауға тағайындаңыз.
7. Бір рет қолданғанда құрамында 0,015 г. Кодеин фосфаты (Codeini phosphas) және 0,5 г. Калий бромиді бар (Kalii bromidum) 180 мл микстураға рецепт жазыңыз. Тәулігіне 1 ас қасықтан 3 рет тағайындаңыз.
8. 5% - 25 мл арнайы Синтомицин (Synthomicini) линиментіне рецепт жазыңыз. Зақымдалған тері аймағына жағыңыз.
9. 0,25% - 200 мл стерильді Новокаин ерітіндісіне (Novocainum) рецепт жазыңыз. Өткізгіштік анестезия үшін, 2-3 мл – ден бұлшықетке тағайындаңыз
10. 5 мл (1 мл де 40 ЕД) инсулиннен (Insulinum) тұратын 6 флаконға рецепт жазыңыз. Тәуілігіне 0,5 мл (20 ЕД) 2 рет тері астына енгізуге тағайындаңыз.
