АКТ саласындағы Қазақстан стандарттары

Тақырып. Қоғам дамуының кілттік секторларындағы ақпараттық – коммуникациялық технологияның (АКТ) атқаратын рөлі. Компьютерлік жүйенің архитектурасы.

Егеменді еліміздің ең басты мақсаты өркениетті елдер қатарына көтерілу болса, ол өркениетке жетуде жан – жақты дамыған, рухани бай тұлғаның алатын орны ерекше Қазіргі білім берудің басты мақсаты да жан - жақты дамыған, рухани бай жеке тұлға қалыптастыру болып табылады. Сондықтан заман талабына сай оқыту үрдісін жетілдіре отырып, қоғам сұранысына сай жеке тұлға қалыптастыру мәселесі бойынша оқушыларға ақпараттық - коммуникациялық технологияларды сабақта көптеп қолдану тиімділігі артып отыр. Ақпараттық - коммуникациялық технологиялар дегеніміз не? «Білім берудегі АКТ» ұғымы «оқытудың жаңа ақпараттық технологиялары», «қазіргі ақпараттық оқыту технологиялары», «компьютерлік оқыту технологиялары» және т.б., тіркестермен тығыз байланысты.

Оқытудың жаңа технологияларының бірі – ақпараттық технология. Ақпараттық технология (ағылшын. information technology, немесе көпшілікке IT атымен танымал ұғым) - есептеуіш техника құралдарын пайдалана отырып, ақпаратты алу, жинақтау, сақтау, өңдеу, талдау және ұсыну қызметтерін жүзеге асыратын әрекеттердің реті.

Ақпараттық технология термині ақпарат және технология деген екі ұғыммен байланысты. «Технология» гректің «teche»- өнер, шеберлік және «logos»- ғылым деген сөзінен шыққан, яғни «шеберлік туралы ғылым» деген мағынаны білдіреді.

«Ақпараттық технология құралдары» дегеніміз – микропроцессорлық және жаңа АКТ негізінде қызмет атқаратын, ақпаратты таратудың жаңа құралдары мен жүйелері, ақпаратты жинақтау мен олардың қорын жасау, сақтау мен өңдеу, оларды жан - жақты таратуды, одан қалды компьютерлік жүйелердің ақпараттар қорына енуді қамтамасыз ете алатын программалық, программалық - аппараттық және техникалық құралдар мен құрылымдарды айтамыз. АКТ - ға жататындар: ЭЕМ, дербес компьютерлер, терминалдық құралдардың жинақтары, жергілікті есептеу жүйелері, мәтіндік және графикалық ақпараттардың құрылымдары, көлемі үлкен мұрағаттық ақпараттарды сақтау құралдары, аудиовизуалдық ақпарттарды бақылайтын құралдар мен құрылымдар, машиналық графика жүйелері, программалық кешендер, жергілікті желілер, әлемдік деңгейде ақпарат алмасуын қамтамасыз ететін қазіргі кездегі байланыс құралдары.

Білім беру саласындағы көп қолданыста жүрген АКТ құралдары:
- Интерактивті тақта;
- Мультимедия;
- Интернет кеңістігі;
- Электронды оқулық.

Жаңа АКТ - ны сабақта пайдаланудың тиімділігі:
Оқушының еркін ойлауына мүмкіндік береді;
Ақыл - ойын дамытады;
Шығармашылық белсендігін арттырады;
Ұжымдық іс - әрекетке тәрбиелейді;
Тіл байлығын жетілдіреді.

АКТ саласындағы Қазақстан стандарттары

СТ РК 1784-2008 Мобильдік Телекоммуникациялық байланыс

35.020 Негізінен Ақпараттық технологиялар (АТ)
СТ РК 34.005-2002 Ақпараттық технология. Негізгі терминдер мен анықтаулар – Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.007-2002 Ақпараттық технология. Телекоммуникациялық жүйелер. Негізгі терминдер мен анықтаулар
СТ РК 34.015-2002 Ақпараттық технология. Автоматтандырылған жүйелердің стандарттар жинағы. АЖ құруға арналған ТЗ - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.020-2006 Ақпаратты сақтау. Ақпаратты сақтаудың техникалық құралдары. Сәулелендірудің имитаторлары. Жалпы техникалық талаптар - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.021-2006 Ақпаратты сақтау. Ақпаратты сақтаудың техникалық құралдары. Кеңiстiктiң шулануының генераторлары. Жалпы техникалық талаптар - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 1184-2003 Қызметтiк мәлiметтiң сапасы. Терминдер мен анықтаулар – Алғашқы рет енгізілген
СТ РК ИСОМЭК 27001-2007 Ақпараттық технология. Қауіпсіздік құралдары мен әдістері. Ақпараттық қауіпсіздікті басқару жүйелері. Талаптар - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК ГОСТ Р 50739-2006 Есептеуіш техника құралдары. Рұқсат етiлмеген ақпаратқа қол жеткiзуден қорғау. Жалпы техникалық талаптар - Алғашқы рет енгiзiлген
СТ РК ГОСТ Р 51275-2006 (ГОСТ Р 51275-99, IDT) Есептеуіш техника құралдары. Рұқсат етiлмеген ақпаратқа қол жеткiзуден қорғау. Жалпы техникалық талаптар
СТ РК ГОСТ 52292-2007 Электронды ақпарат алмасу. Терминдер мен анықтаулар
СТ РК ГОСТ Р МЭК 60950-2005 Ақпараттық технологиялардың жабдығының қауiпсiздiгi - Алғашқы рет енгізілген

35.040 Таңбалардың жиыны және ақпараттарды кодтау
СТ РК 5.0-2005 Классификацияның бірыңғай жүйесі және әлеуметтік ақпарат пен технико-экономикалық ақпаратты кодтау. Негізгі ережелер - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 5.1-2007 Әлеуметтік ақпарат пен технико-экономикалық ақпараттың мемелекеттік классификаторларын өңдеуді реттеу – 5.1-92 Орнына енгiзiлген
СТ РК 5.2-2005 Классификацияның бірыңғай жүйесі және әлеуметтік ақпарат пен технико-экономикалық ақпаратты кодтау. Технико-экономикалық ақпараттардың мемлекеттік классификаторларын жүргізу ережелері - СТ РК 5.2-99 орнына енгізілген
СТ РК 5.3-2005 Қазақстан Республикасының техникалық реттеуінің мемлекеттік жүйесі. Технико-экономикалық ақпараттың классификациялау мен кодтау жүйесі. Технико-экономикалық ақпараттың мемлекеттік классификаторларының ческой тізімінің жүргізілу барысындағы реті – Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 6.0-2005 Өнімді шртих кодтау жүйесі. Негізгі ережелері - СТ РК 6.0-96 орнына енгізілген
СТ РК 6.1-2005 Өнімді шртих кодтау жүйесі. "кезекті 5-тің 2" символикасына қойылатын талаптар - орнына СТ РК 6.1-98 енгізілген
СТ РК 34.014 -2002 Ақпараттық технология. Автоматтандырылған жүйелердің стандарттар жинағы. Автоматтандырылған жүйелер. Терминдер мен анықтаулар - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.017-2005 Ақпараттық технология. Электронды басылым. Электронды оқу басылымы - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.023-2006 Ақпараттық технология. Ақпараттық жүйелердің қауіпсіздік талаптарына сәйкес келуін бағалау әдістері - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.024-2006 Ақпаратты сақтау. Сақталған жағдайдағы автоматтандырылған жүйелер. Жалпы техникалық талаптар - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.025-2006 Ақпаратты сақтау. Сақталған жағдайдағы автоматтандырылған жүйелерді құру реті. Жалпы ережелері - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 1048-2002 Ақпараттық технология. Қазақ алфавитінің 8-биттік кодты кестесі – РСТ КазССР 920-92 орнына енгізілген
СТ РК 1073-2007 Ақпаратты сақтаудың криптографиялық құралдары. Жалпы техникалық талаптар орнына СТ РК 1073-2002 енгізілген
СТ РК 1087-2002 Бағдарламалық құжаттардың бірыңғай жүйесі. Қолданушыға арналған нұсқау. Құрамына, мазмұны мен рәсімдеуіне қойылатын талаптар - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 1089-2002 Бағдарламалық құжаттардың бірыңғай жүйесі. Сынаулардың бағдарламасы мен әдістемесі. Бағдарламалық қамтуға сынау жүргізуді жоспарлау - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 1090-2002 Бағдарламалық құжаттардың бірыңғай жүйесі. Бағдарламалық қамтамасыз етуге қойылатын талаптардың спецификациясы - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 1238-2004 Өнімді штрих кодтау жүйесі. EAN шртих кодын қолдану тауарлары мен транспорттық орамдарға орналастырудың ережелері- ПР РК 50.6.1-96 орнына енгізілген
СТ РК 1694-2007 Жоғары жиiлiктi байлам мен акустоэлектрлiк өрнектеулерiнiң арқасында ақпараттың тарап кетуiнен телефон аппараттарының қорғау құралдары
СТ РК 1697-2007 Ақпаратты сақтау. Электр желілері арқылы ақпараттың тарап кетуін сақтаудың техникалық құралдары
СТ РК 14516-2007 Ақпараттық технологиялар. Қорғаныс әдістемелері. Сенімді үшінші жақпен атқарылатын қызметтерді қолдану мен басқару. Жалпы талаптар
СТ РК ГОСТ Р ИСО/МЭК 15408-1-2006 Ақпараттық технологиялар.Қауіпсіздік құралдары мене әдістері. Ақпараттық технологиялардың қауiпсiздiгiнiң бағалау белгiлерi. Бөлім 1. Кіріспе мен жалпы модель - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК ГОСТ Р ИСО/МЭК 15408-2-2006 Ақпараттық технологиялар. Қауіпсіздік құралдары мене әдістері. Ақпараттық технологиялардың қауiпсiздiгiнiң бағалау белгiлерi. Бөлім 2. Қауіпсіздіктің функционалды талаптары - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК ГОСТ Р ИСО/МЭК 15408-3-2006 Ақпараттық технологиялар. Қауіпсіздік құралдары мене әдістері. Ақпараттық технологиялардың қауiпсiздiгiнiң бағалау белгiлерi. Бөлім 3. Қауiпсiздiкке сенiмiнiң талаптары – Алғашқы рет енгізілген
СТ РК ГОСТ Р ИСОМЭК 15419-2007 Автоматты идентификация. Штрихты кодтау.Штрих код символдарының басып шығару мен көрсетілімінің сандық жүйелері. Сынауларға қойылатын жалпы талаптар – Алғашқы рет енгізілген
СТ РК ИСО/МЭК ТО 15443-1-2007 Ақпараттық технологиялар. Сақтау әдістері. Ақпараттық технологиялардың қауіпсіздігін қамту құрылымы. Бөлім 1. Жалпы талаптар
СТ РК ИСО/МЭК ТО 15443-22007 Ақпараттық технологиялар. Сақтау әдістері. Ақпараттық технологиялардың қауіпсіздігін қамту құрылымы. Бөлім 2. Қамтамасыз ету әдістері
СТ РК ИСО/МЭК 10118-1-2006 Ақпараттық технологиялар. Хэш-функция ақпараттарын сақтау әдістері. Бөлім 1. Жалпы ережелер.
СТ РК ИСО/МЭК 10118-2-2006 Ақпараттық технологиялар. Хэш-функция ақпараттарын сақтау әдістері. Бөлім 2. штрихтаудың n-биттік блогын қолданатын Хэш-функциялар.
СТ РК ИСО/МЭК 10118-3-2006 Ақпараттық технологиялар. Хэш-функция ақпараттарын сақтау әдістері. Бөлім 3. Арнайы Хэш-функциялар.
СТ РК ИСО/МЭК 10118-4-2006 Ақпараттық технологиялар. Хэш-функция ақпараттарын сақтау әдістері. Бөлім 4. Модульды арифметиканы қолданатын Хэш-функциялар.
СТ РК ИСО/МЭК СТ РК ИСО/МЭК 14888-1-2006 Ақпараттық технологиялар. Ақпаратты сақтау әдістері. Қосымшасы бар сандық қол қоюлар. Бөлім 1. Жалпы ережелер – Алғашқы рет енгізілген
СТ РК ИСО/МЭК 14888-2-2006 Ақпараттық технологиялар. Ақпаратты сақтау әдістері. Қосымшасы бар сандық қол қоюлар. Бөлім 2. Ұқсастыққа негізделген механизмдер - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК ИСО/МЭК 14888-3-2006 Ақпараттық технологиялар. Ақпаратты сақтау әдістері. Қосымшасы бар сандық қол қоюлар. Бөлім 3. Сертификатқа негізделген механизмдер - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК ИСО/МЭК 17799-2006 Ақпараттық технологиялар. Ақпарат қорғаудың ережелер жиынының қорғау әдістері.
СТ РК ИСО/МЭК 18028-4-2007 Ақпараттық технологиялар. Сақтау әдістері. Ақпараттық технологиялардан жүйелерді сақтау.Бөлім 4. Алып тастаған рұқсатты қорғау

35 080 Программалық қамтамасыз етудi өңдеуге арналған құжаттама
СТ РК 34.003 -2002 Ақпараттық технологиялар. Ақпараттық жүйелердің мәліметтер базасының сапа көрсеткіштерінің номенклатурасы - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.004 -2002 Ақпараттық технологиялар. Бағдарламалық қамтудың сапа көрсеткіштерінің негізгі мәндерінің анықтау әдістері - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.008 -2002 Ақпараттық технологиялар. Бағдарламалық құралдардың статистикалық талдауы - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.009 -2002 Ақпараттық технологиялар. Бағдарламалық құралдардың динамикалық талдауы - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.010 -2002 Ақпараттық технологиялар. Бағдарламалық құралдарды сертификаттау. Бағдарламалық құжаттамаларды сынау реті. - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.011 -2002 Ақпараттық технологиялар. Бағдарламалық құралдарды қызмет ету қабілеттілігін анықтайтын технологиялық факторлар - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.012 -2002 Ақпараттық технологиялар. Бағдарламалық құралдарды сертификаттау. Бағдарламалық құжаттаманың сапасын бағалаудың бір үлгідегі әдістемесі - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.016 -2004 Дистанционды оқытудың техникалық және бағдарламалық құралдары. Жалпы техникалық талаптар - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.018-2005 Ақпараттық технологиялар. Бағдарламалық өнім бағасы. Сапа сипаттамасы мен қолдануға нұсқаулық - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.019-2005 Ақпараттық технологиялар. Бағдарламалық құралдардың тіршілік циклдарының процестері - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.027-2006 Ақпараттық технологиялар. Бағдарламалық құралдардың классификациясы - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 1695-2007 Ақпараттық қауіпсіздік. Ақпараттандыру объекттерінің аттестациясы мен есептеуіш техника құралдары. Жалпы талаптар – Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 1699-2007 Қосылуды басқару мен реттеу жүйелері
СТ РК 1700-2007 Қызмет мекемелеріндегі ақпараттарды техникалық сақтау
СТ РК 1701-2007 Қосымша электромагниттi сәулеленулер және сiлтеулер арқылы тарап кетуден ақпараттық жүйелер және желi автоматты есептеушi техникалардың құралдарындағы техникалық ақпаратты қорғау. Жалпы техникалық талаптар
СТ РК ИСО/МЭК 6592-2002 Ақпараттық технологиялар. Компьютерлік қолданбалы жүйелерді құжаттандыру бойынша нұсқаулық- Алғашқы рет енгізілген
СТ РК ГОСТ Р ИСО/МЭК 12119-2006 Ақпараттық технологиялар. Бағдарлама пакеттері. Сынақтан өткізу мен сапаға қойылатын талаптар.
СТ РК ГОСТ Р ИСО/МЭК 14764-2006 Ақпараттық технологиялар. Бағдарламалық құралдарды бақылау - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК ГОСТ Р ИСО/МЭК 15026-2006 Ақпараттық технологиялар. Жүйенiң түтастығының деңгейлерi және бағдарламалық құралдар - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК ИСО/МЭК ТО 15504-1-2002 Ақпараттық технологиялар. Бағдарламалық құралдарды өңдеуді бағалау. Бөлім 1. Жалпы түсініктемелер мен бастапқы нұсқаулық
СТ РК ИСО/МЭК ТО 15504-2-2002 Ақпараттық технологиялар. Бағдарламалық құралдарды өңдеуді бағалау. Бөлім 2. Процесстердiң негiздi үлгiсi және олардың жетiлуi
СТ РК ИСО/МЭК ТО 15504-3-2002 Ақпараттық технологиялар. Бағдарламалық құралдарды өңдеуді бағалау. Бөлім 3. Бағалаудың өткізілуі
СТ РК ИСО/МЭК ТО 15504-4-2002 Ақпараттық технологиялар. Бағдарламалық құралдарды өңдеуді бағалау. Бөлім 4. Бағалауды қолдану бойынша нұсқаулық
СТ РК ГОСТ Р ИСО/МЭК 15910-2006 (ГОСТ Р ИСО/МЭК 15910-2002, IDT) Ақпараттық технологиялар. Бағдарламалық құралдарды қолданушыға құжат дайындау процессі.
СТ РК ГОСТ Р 51188-2007 Ақпаратты сақтау. Бағдарламалық құралдарды компьютерлік вирустарға сынау
СТ РК ГОСТ Р ИСО/МЭК ТО 16326-2006 Бағдарламалық инженерия. Жобаны басқару кезіндегі СТ РК 34.019 қолдануға нұсқаулық - Алғашқы рет енгізілген

35.100 Ашық жүйелердің өзара байланысы
СТ РК 1178-2003 Рұқсат етiлмеген қосылудан стандарттардың Мемлекеттiк қорындағы ақпараттық жүйесiнiң қорғалуы. - Алғашқы рет енгізілген

35.100.70 Қолданбалы деңгей
СТ РК ГОСТ Р ИСО/МЭК 7498-1-2006 Ақпараттық технологиялар. Ашық жүйелердің өзара байланысы. Негізді эталонды үлгі – Бөлім 1. Негізді модель - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК ГОСТ Р ИСО/МЭК 7498-2-2006 Ақпараттық технологиялар. Ашық жүйелердің өзара байланысы. Негізді эталонды үлгі – Бөлім 2. Ақпаратты сақтау архитектурасы - Алғашқы рет енгізілген

35.160 Микропроцессорлы жүйелер
СТ РК 34.002-2002 Ақпараттық технологиялар. Есептеуіш электронды дербес машиналар. Сапа сипаттамасын бағалау ережелері мен құрамына қойылатын талаптар - Алғашқы рет енгізілген

35.240 Ақпараттық технологияларды қолдану
СТ РК 34.001-2002 Ақпараттық технологиялар. Мәліметтер базасын сертификаттау. Мәтіндік мәліметтердегі орфографиялық қателерді анықтау әдістері - Алғашқы рет енгізілген
СТ РК 34.022-2006 Ақпаратты сақтау. Жобалауға, қоюға, жөндеуге, пайдалану және ақпараттық жүйелердiң қауiпсiздiгiнiң қамтамасыз етуiне қойылатын талаптар
СТ РК 1698-2007 Ақпаратты сақтау. Есептеуіш техниканың құралдарының объектiнде арналарға техникалық барлаулар жүргізу мен оның тарап кетуiнен ақпараттарды қорғау