А) Вавилов-Черенков эффектiсi дейдi;
В) фотосерпiмдi эффект дейді;
С) Холл эффектiсi дейдi;
D) Фарадей эффектiсi дейдi;
Е) Керр эффектiсi дейдi.
45. Затты оптикалық активтi деп атауға болады, егер
А) табиғи жарық заттан өткенде сызықты поляризацияланады;
В) қосарланып сыну салдарынан пайда болатын екi сәуленiң бiреуiн жұтса;
С) сыртқы әсерсiз поляризация жазығын айналдырса;
D) табиғи жарықты ешқандай өзгерiссiз өткiзсе;
Е) магнит өрiс көмегiмен заттың поляризация жазығын бұруға (айналдыруға) мүмкiн болса.
46. Диэлектриктiң шекарасынан шағылған сәуле толық шағылу үшiн қандай шарт орындалу қажет? (β- шағылу бұрышы).
А) sinβ=n2/n1;
В) tgβ=n2/n1;
С) cosβ=n2/n1;
D) cosβ=n1/n2;
Е) tgβ=n1/n2.
47. Поляризация жазықтығының айналуы жарық толқынының поляризация жазықтығының оптикалық активті затта d қашықтықты өкен кезде φ бұрышқа бұрылуына негізделгендігі белгілі. Оптикалық активті қатты денелер үшін φ және d (φ-поляризация жазығының бұрылу бұрышы; d-дененің қалындығы; α – айналудың тұрақтысы (меншікті айналу)) арасындағы байланыс қандай?
А) φ= α/d;
В) d=α•φ;
С) φ=α•d2;
D) φ=α•d;
Е) φ= d / α.
48. Монохроматты сәуле қалыңдығы d-ға тең орта қабатынан өткенде I0 интенсивтілiгi қалай кемидi?
А) I=I0/d;
В) I=I0•d-2;
С) I=I0exp(-α•d);
D) I=I0exp (-α•d2);
Е) I=I0exp(α•d).
49. Дисперсия дегенiмiз не?
А) жарық сәулесiнiң түзу сызық бойынша таралуы бұзылып, көлеңке алқабына түсу;
В) жарықтың ортамен әсерлесiп интенсивтiлігiң кемуi;
С) когеренттi монохроматты сәулелердiң түйiсiп интенсивтiлігiнiң күшеюі немесе әлсiреуi;
D) сыну көрсеткiшiнiң толқын ұзындығына тәуелдiлiгi;
Е) когеренті толқындардың беттесуі.
50. Поляризацияланған деп қандай жарықты атауға болады?
А) жарық векторының тербелiсi сәуленің таралуымен бағыттас;
В) жарық векторы тербелгенде ұшы таралу бағытына перпендикуляр орнатылған шеңбер бойымен өтеді;
С) дифракциялық тордың көмегiмен ақ жарықтан алынған сәуленi;
D) жарық векторының тербелiсi бір жазықта өтетiн сәуленi;
Е) жарық векторының тербелiсi екі немесе үш жазықта өтетiн сәуленi.
51. Дисперсия қай жағдайда қалыпты деп аталады?
А) жарық жолындағы бөгет өлшемi толқын ұзындығымен бiр бірдей болса;
В) толқын ұзындығы кемiгенде сыну көрсеткiшi өссе (ұлғайса);
С) толқын ұзындығы кемiгенде сыну көрсеткiшi кемiсе;
D) толқын жеткен кеңiстiк нүктесi өзара екiншi дәрежелiк толқын болып есептелсе;
Е) толқын ұзындығы өзгергенде ортаның сыну көрсеткiшi өзгермесе.
52. Ауадан сыну көрсеткiшi 1,5 болатын шыныға өткен жарықтың жиiлiгi қалай өзгередi?
А) 1,5 есе өседi;
В) 1,5 есе кемидi;
С) 2,25 есе өседi;
D) өзгермейдi;
Е) 2,25 есе кемидi.
53. Жарық толқындарының көлденең екендiгiн қандай құбылыс көрсетедi?
А) дифракция;
В) интерференция;
С) поляризация;
D) дисперсия;
Е) жарықтын жұтылуы.
54. Нүктелiк жарық көзiнен пайда болатын жарықтылық неге тәуелдi:
А) жарық күшiне;
В) ауа мен жарық көзiне дейінгі ара қашықтыққа;
С) жарық көзiне бағытталған түзу мен жазықтыққа түсірілген нормаль арасындағы бұрыштан;
D) тек I мен r;
Е) I, r, α.
55. Магнит өрiсi әсерiнен оптикалық активтi емес заттардың поляризация жазықтығын айналу құбылысын қалай атайды?
А) Верде эффектiсi;
В) Керр эффектiсi;
С) Фарадей эффектiсi;
D) Пуассон эффектiсi;
Е) Комптон эффектiсi.
56. Жарықтың толқындық табиғатын төменде келтiрiлген құбылыстардың қайсысы дәлелдейді:
1- жұқа қабыршықтардағы түстердiң құлпыруы;
2-көлеңке ортасында ақ дақтың пайда болуы;
3-жарық тың әсерінен металл бетiнен электрондардың шығуы;
А) тек 1;
В) тек 2;
С) тек 3;
D) 1 мен 2;
Е) 1 мен 3.
57. Линзаның оптикалық осiне паралель жүретiн сәуле линзадан кейiн қалай өтедi?
А) линзаның фокус арқылы;
В) сынбай;
С) қос фокустық қашықтықта орналасқан нүкте арқылы;
D) анықталмағандық;
Е) Линзаның үшінші фокусы арқылы.
58. Қандай сәулелер үшiн дифракциялық тор ретінде кристалдың кеңiстiктік торы қолданылады?
А) көрiнетiн сәулелер;
В) инфра қызыл;
С) ультракүлгiн;
D) рентген;
Е) радиотолқындар.
59. Абсолют қара дененің сәулеленуі мен фотоэффектiнiң ерекшелiктерiн қандай физикалық түсiнiктер негiзiнде түсiндiруге болады?
А) сәуле шығару толқындар түрiнде орындалады;
В) классикалық механика заңдары негiзiнде;
С) жарықтың дискреттi порциялармен (фотондар ретінде) сәулелену түсінігі негізінде;
D) Максвелл теңдеулері негiзiнде;
Е) толқындық теория негiзiнде.
60. Фотон импульсiнiң өрнегi.
A) ;
B) ;
C) ;
D) ;
E) .
61. Фотоэффектiң қызыл шегiн анықтайтын формула:
A) ;
B) ;
C) ;
D) ;
E) .
62. Суретте екi дененiң сәулелену графигi берiлген. Денелер температураларының ара қатынасы қандай?
А) Т2>Т1;
В) Т2<Т1;
С) Т2=Т1;
D) Т2≥Т1;
Е) Т2≤Т1.
63. Температура өскенде абсолют қара дененің спектріндегі сәулеленудiң максимал мәні сәйкес келетін толқын ұзындығы қалайша өзгереді?
А) Температураға тура пропорционал;
В) Температураға кері пропорционал;
С) тәуелсiз;
D) Т4 пропорционал;
Е) Т3 пропорционал.
64. Рэлей-Джинс формуласын көрсетiңiз.
A) ;
B) ;
C) ;
D) ;
E) .
65. Фотонның массасын анықтайтын формула:
A) ;
B) ;
C) ;
D) ;
E) .
66. Абсолют қара дененің энергетикалық жарқырауы температурадан қалайша тәуелдi?:
А) Т-ға пропорционал;
В) Т2-ға пропорционал;
С) Т4-ға пропорционал;
D) Т-1-ге пропорционал;
Е) тәуелсiз.
67. Сәулеленудiң спектралды тығыздығын анықтайтын Вин формуласы.
A) ;
B) ;
C) ;
D) ;
E) .
68. Металл бетiне түскен жарық жиiлiгi өскенде, фотоэлектрондар жылдамдығы екi есе өстi. Тежеуiш потенциал қалайша өзгередi?
А) өзгермейдi;
В) 2 есе өседi;
С) 4 есе өседi;
D) 2 есе кемидi;
Е) 4 есе кемидi.
69. Металл үшін фотоэффекттің қызыл шекарасы 3·1014Гц. Егер осы металға жиілігі 5·1014Гц жарық түсетін болса, шығу жұмысы қандай болады? (h=6,6.1034Дж. с)
А) 2.10-19 Дж;
В) 2,2.10-48 Дж;
С) 2,2.10-28 Дж;
D) 2.10-21 Дж;
Е) 2,5.10-24 Дж.
70. Жарықтың кванттық табиғатын қай құбылыс түсіндіреді?
А) Интерференциясы;
В) Дифракция;
С) Поляризация;
D) Фотоэффект;
Е) Дисперсия.
71. Фотоэффект салдарынан катод бетiнен бiрлiк уақыт аралығында босатылып шығатын электрон саны неден тәуелдi?
А) сәуле жиiлiгiнен;
В) катод материалынан;
С) сәуле интенсивтiлігiнен;
D) сәуле жиiлiгi мен интенсивтiлiгiнен;
Е) сәуле жиiлiгi мен катод материалынан.
72. Металдың қызыл шекаралық жиiлiгi 500 нм. Қандай жиiлiкте металл бетінен босатылып шыққан электрондар 3 В болатын керi потенциалмен тежеледі?
А) 1∙1015Гц;
В) 1,32∙1015Гц;
С) 1,55∙1015Гц;
D) 1,78∙1015Гц;
Е) 1,94∙1016 Гц.
73. Комптон эффектiсiн өрнектейтiн формуланы табыңдар.
А) ;
В) ;
С) ;
D) ;
E) .
74. Абсолют қара денеге әсер ететін жарық қысымын қай өрнекпен анықтауға болады?
А) ;
В) ;
С) ;
D) ;
E) .
75. Қандай бетке түскен жарық ағыны жоғары қысым тудырады?
А) қара;
В) ақ;
С) қызыл;
D) сары;
Е) көк.
76. Егер дене фокус және екі дөңес линзаның араларында орналасып жатса, онда дененің бейнесі:
А) Үлкейтілген, теріс, жалған;
В) Жалған, кішірейтілген, тура;
С) Жалған, үлкейтілген, тура;
D) Шын, үлкейтілген, тура;
Е) Шын, үлкейтілген, теріс.
77. Екі когеренті толқындар беттескенде белгілі нүктедегі қорытқы тербелістің амплитудасы қандай өрнекпен анықталынады?
A) ;
B) ;
C) ;
D) ;
E) .
78. Дисперсия қай жағдайда аномаль деп аталады?
А) бөгет өлшемдерi жарық толқынның ұзындығымен шамалас болса;
В) толқын ұзындығы азайған сайын ортаның сыну көрсткiшi артса;
С) толқын ұзындығы кемiген сайын ортаның сыну көрсеткiшi кемiсе;
D) берлiген уақыт мезетiнде толқын фронты жеткен жазықтықтың кез келген нүктесi екiншi ретті когеренттi толқынның көзi болса;
Е) толқын ұзындығы өзгерген сайын ортаның сыну көрсеткiшi өзгермесе.
79. Аномаль дисперсия үшiн (n-сыну көрсеткiшi, - вакуумдағы жарық толқынының ұзындығы) қай қатынас орыдалады?
A) ;
B) ;
C) ;
D) ;
E) .
80. Релей заңы бойынша жарық толқындарының шашырауының интенсивтілігі қандай спектрде жоғары болады?
А) қызыл түстi;
В) сары түстi;
С) жасыл түстi;
D) көк түстi;
Е) күлгiн түстi.
81. еU3 көбейтiндiсi неге тең болғанда, U3-тежеуіш кернеу арқылы фототокты мүлдем тоқтатуға болады?
А) катодқа түскен максималды жарық ағынына;
В) қанығу тоғына;
С) ыршып шыққан электрондардың максималдық кинетикалық энергиясына;
D) катодтың материалынан шыққан электронның шығу жұмысына;
Е) фотоэффектiнiң қызыл шегiне.
82. Сыну көрсеткіші n, ені d болатын жазық параллель пластинадан вакуумда шағылған монохроматты жарықтың интерференциясы байқалғанда жарықтың максимал әлсіреу шарты қалай жазылады?
A) ;
B) ;
C) ;
D) ;
E) .
83. Шағылған ақ жарықта Ньютонның интерференциялық сақиналарының ортасында не бақыланады?
А) Қызыл дақ;
В) Ақ дақ;
С) Қара дақ;
D) Күлгін дақ;
Е) Жасыл дақ.
84. Бір миллиметріне 500 сызық келетін дифракциялық тордға жазық монохроматты толқын (l=5×10-5 см) түседі. Егер сәулелер торға нормаль бағыты бойынша түссе, онда спектрдің қандай ең үлкен k ретін бақылауға болады.
А) 1;
В) 4;
С) 2;
D) 3;
Е)5.
85. Жақын орналасқан екі параллель саңылауға бірінен соң бірі болатындай қызыл, сары, жасыл және күлгін жарықтарды түсіреді. Саңылаудан кейінгі дифракциялық бейненің ені қандай жарық түскенде ең үлкен болады?
А) Қызыл жарық;
В) Сары жарық;
С) Күлгін жарық;
D) Жасыл жарық;
Е) Ендері бірдей болады.
86. Поляризатор мен анализатордан өткен табиғи жарықтың интенсивтiлігi I0 4 есе кемiсе, поляризатормен анализатордың бас қималарының арасындағы бұрыш неге тең болады? (жарық жұтылмайды).
А) φ = 300;
В) φ = 450;
С) φ = 600;
D) φ = 700;
Е) φ = 900.
87. Поляризатор мен анализатор бас қималарының арасындағы бұрыш қандай болғанда, олардан өткен жарық интенсивтiлігi 4 есе кемиді: I0/Iа=4.
А) φ = 45˚;
В) φ = 30˚;
С) φ = 0˚;
D) φ = 90˚;
Е) φ = 60˚.
88. Фотоэффект құбылысында фотоэлектрондарды толық тежеу жұмысы дәлме-дәл А шығу жұмысына тең болса, сәулелену жиiлiгi қандай? U – тежеуiш потенциал, – электронның заряды.
А) ;
В) ;
С) ;
D) ;
E) .
89. Жиiлiгi 1015Гц жарық жазық айнаға перпендикуляр түседі. Шағылған фотон импульсi қандай? (с=3.108 м/с, h=6,6.10-34 Дж с)
А) 2,2.10-11 кг.м/с;
B) 4,4.10-11 кг.м/с;
C) 2,2.10-27 кг.м/с;
D) 4,4.10-27 кг.м/с;
E) 2,2.10-17 кг.м/с.
90. Жазықтыққа қалыпты түскен фотонның затқа берген импульсi қандай.
А) /h;
В) h / ;
С) 2h/ ;
D) /2h;
Е) h.