Этиологиясы: НР ашылғанан бері жара ауруы жұқпалы ауру болып саналады.
Бұл негізінде хеликобактерлік гастриттің және дуодениттің үстінде дамитың ауру. НР үйреншікті мекендейтің жері: асқазанның антралдық бөлігі. НР мекендеу үшін кілігей метаплазияға ұшырау қажет. Бұл созылмалы дуоденитте кездеседі.
Қолайлы факторлар:
· Шылым шегу, алкоголь
· Тұқым бейімдеушілік
· Асқазан сөлінің гиперсекрециясы
· Дәрі –дәрмектердің әсері
· Алиментарлық факторлар
· Нервілік – психикалық өзгерістер
Патогенез: Этиологиялық факторлар бас миының қыртысына, гипоталамусқа әсер етеді. Агрессиялық және қорғаныс факторлардың арасындағы тепе тендік бұзылады.
Агрессиялық факторлар күшееді:
· Тұз қышқылы
· Пепсин
· Асқазанның эвакуациялық қызметінің бұзылуы
· Онекелішік асқазандық рефлюкс
Қорғаныс факторлар әлсірейді:
· Кілегейдің түзілуі
· Қанағымының қалыптылығы
· Иммундық қорғаныс
· Эпителийдің регенерациясы
Клиникалық белгілері:
Шағымдары: ауырсынулар, асқазандық диспепсия, ішектік диспепсия, астеновегетативті синдром, жаралы кемістік синдромы, асқынулар синдромы
Ауырсыну синдромы – жараның орналасуына байланысты.
Ауырсыну себебі: жараның түбіндегі нерв ұштарының тұз қышқылымен тітіркенуі,асқазанның және ұлтабардың моторикасының бұзылуы, жара айналасында тамырлар ишемиясы дамуы.
Ауырсынудың тамақ ішкеннен кейін пайда болу уақытына байланысты ерте, кеш, түнгі, ашқарындық ауырсынулар кездеседі.
Тамақтанғаннан кейін 30 мин -1 сағ пайда болса – ерте (жара биік орналасқан)
Тамақтанғаннан кейін 1,5 – 2 – 3 сағаттан кейң дамыса- кеш ауырсынулар, ашқарын -6 – 7 сағаттан кейін пайда болады. Кеш, түнгі, аш ауырсынулар антральдық немесе дуоденалды жараларда кездеседі.
Асқазан диспепсия синдромы: қыжылдау, кекіру, құсу. Құсу себебі: кезбе нерв тонусының жоғарылауы, асқазан моторикасының күшеюі, асқазанның гиперсекрециясы.
Ішектік диспепсия: сирек іш қату болуы мүмкін.
Астеновегетативті синдром: терісі бозаруы, аяқ қол ұштарының салқындауы, ылғалдылығы, брадикардия және артериалдық гипотензияға бейімділік (парасимпатикалық нерв жүйесінің тонусының жоғарылауынан)
Пальпация кезінде эпигастрий аймағында бұлшық еттердің қатаюы және ауырсыну байқалады.
Диагностикасы:
- ЖҚА (қан кетуде анемия болуы мүмкін, асқынуларда-лейкоцитоз, ЭТЖ жылдамдайды)
- ЭГДС
- өнештің және асқазанның рентгенологиялық тексеруі
- НР анықтау үшін -тыныс уреазды тест
-нәжісті жасырын қанға тексеру
Ем мақсаттары:
· Клиникалық белгілерді басу
· Жара жазылу
· НР инфекциясын жою
Емі:
Зиянды әдеттерден құтылу
Диета 1
HР эрадикациясы. Осы мақсатпен 1-2апта эрадикация жүргізіледі. Содан кейін жараларды толық жазу үшін антисекрециялық дәрмектер беріледі.
Эрадикацияның басты принциптері:
· Антимикробтық дәрілерді қосарланып қолдану
· Антибиотиктердің антимикробтық әсерән антисекреторлық дәрмектермен күшейту
Асқынулары: қан кету, перфорация, пенетрация, малигнизация
Шұғыл госпитализацияға көрсеткіштер:
1) асқынулар
2) қарқынды ауырсыну синдромы
3) амбулаториялық емнің нәтижесіз болуы
4) қосымша аурулар
Показания к эрадикации H. pylori (Маастрихт-IV)
- Язвенная болезнь желудка и двенадцатиперстной кишки как в стадии обострения, так и в стадии ремиссии, а также после лечения осложнений - осложненные формы.
- Перед началом курса НПВС следует провести антихеликобактерную терапию для профилактики язвообразоваиия и кровотечения.
- При необходимости длительного приема аспирина и при наличии кровотечения в анамнезе следует проводить тест для определения инфекции H. pylori и при положительном результате назначать антигеликобактерное лечение.
- При необходимости длительного приема НПВС и наличии язвенной болезни и/или кровотечения поддерживающая терапия ингибиторами протонной помпы более эффективна, чем эрадикация инфекции H. pylori (для предотвращения язвообразования и кровотечения).
Контроль рубцевания язв желудка проводят через 4, 6, 8 нед после начала приема препаратов, а дуоденальных – через 2, 4, 6 нед. Контроль эрадикации при неосложненной язвенной болезни предпочтительно определять на основании результатов дыхательного уреазного теста. Успешность эрадикации H. Pylori, обуславливает безрецидивное течение заболевания, что является положительным прогностическим признаком в лечении язвенной болезни.
Рекомендуемые схемы эрадикации согласно Маастрихт 4:
Другие виды лечения
В дальнейшем может быть рекомендовано санаторно-курортное лечение (не ранее чем через 2-3 мес после обострения). Оно включает хвойно-морские ванны, прием щелочных минеральных вод.
Хирургическое вмешательство
Показания в настоящее время – осложненные формы заболевания – перфорация и пенетрация язвы, рубцово-язвенный стеноз привратника, малигнизация язвы. При выборе способа хирургического лечения предпочтение следует отдавать органосохраняющим операциям, дающим меньшую частоту постгастрорезекционных расстройств.
Профилактические мероприятия:
- организация правильного режима и характера питания,
- борьба с вредными привычками,
- отказ от приѐма лекарственных препаратов, оказывающих ульцерогенное действие.
Неинвазивный метод исследования на предраковое поражение желудка: исследование крови на гастрин-17, пепсиноген -1 и пепсиноген -2 (метод «Гастропанели»).
Тестирование на наличие Н.pylori и проведение эрадикационной антихеликобактерной терапии в случае обнаружения Н.pylori.
Дальнейшее ведение: антихеликобактерная терапия, обязательная поддерживающая терапия, динамическое наблюдение за больным для мониторинга (дыхательный уреазный тест; эндоскопическое исследование с биопсией по показаниям и быстрым уреазным тестом) осложнений.
Индикаторы эффективности лечения и безопасности методов:
- заживление язвы,
- ликвидация инфекционного агента Н.pylori,
- безрецидивное течение заболевания,
- отсутствие осложнений.
Н
