/* Example2_7.cs константаларды қолдану */
class Example2_7
{ public static void Main()
{
const int Length = 3;
// математикалық константа Пи
const doublePi = 3.14159;
// жарық жылдамдығы метр/секунд const double SpeedOfLight = 2.99792е8; Console.WriteLine("Length = " + Length);
Console.WriteLine("Pi = " + Pi);
Console.WriteLine("SpeedOfLight = " + SpeedOfLight);
}
}
Программа нәтижесі
Length = 3
Pi = 3.14159
SpeedOfLight = 299792000
C# тілінің негізгі операциялары
Төменде C# негізгі операциялары олардың приоритеттері бойынша берілген.Операндтарының санына қарай олар унарлық, бинарлық және тернарлық болып бөлінеді.
| Унарлық (бір орынды) операциялар | |
| Операция | Қысқаша сипаттамасы |
| ++ | 1-ге арттыру |
| -- | 1-ге кеміту |
| ~ | разрядтар бойынша терістеу |
| ! | логикалық терістеу |
| - | арифметикалық терістеу (унарлық минус) |
| + | унарлық плюс |
| new | жадыны бөлу |
| typeof | типті алу |
| checked | тексерілетін код |
| unchecked | тексерілмейтін код |
| (type)х | типті түрлендіру |
// Инкремент (++) және декремент (--) операциялары
using System;
Namespace Increment1
Class Class1
{ static void Main()
{
int x = 3, y = 3;
Console.Write("Prefix opnek mani: ");
Console.WriteLine(++x);
Console.Write(" х-ting natigelik mani: ");
Console.WriteLine(x);
Console.Write("Postfix opnek mani: ");
Console.WriteLine(y++);
Console.Write(" y-ting natigelik mani: ");
Console.WriteLine(y);
}
}
}
Программа жұмысы нәтижесі:
Prefix opnek mani: 4
Х-ting natigelik mani: 4
Postfix opnek mani: 3
Y-ting natigelik mani: 4
Көбейту операциясы int, uint, long, ulong, float, double, decimalтәрізді арифметикалық типтегіоперандтарға қолданылады. Егер екі операнд та бүтін сан болса, бөлінді де бүтін сан болады.
Бөлу операциясыда жоғарыдағы арифме-тикалық типтегі операндтарға қолданылады. Егер екіоперанд та бүтін сан болса, бөлінді де бүтін сан болады, әйтпесе бөлінді типі тип-терді түрлендіруережесіне сәйкес тағайын-далады.
Қалдық табу (%) операциясы әртүрлі типтегі - бүтін, нақты, қаржылық шамаларғақолданылады. Егер екі опе-ранд та бүтін сан болса, нәтиже x-(x/y)*y формуласымен анықталады. Егер бір операнд нақты сан болса, нәтиже x-n*y (n – х-ті у-ке бөлгендегі бүтін сан) формуласыменанықталады.
Мысалы:
using System; // Kaldyk_tabu.cs программасы
namespace Kakdyk_tabu
{ class Class1
{ static void Main()
{ int x = 11, y = 4; float z = 4;
Console.WriteLine("x = {0} y = {1} z = {2}",x,y,z);
// Нәтиже x = 11 y = 4 z = 4
Console.WriteLine("z * y = " + z * y);
// Нәтиже 16
Console.WriteLine("z * 1e308 = " + z * 1e308);
// Нәтиже шексіздік
Console.WriteLine("x / y = " + x / y);
// Нәтиже 2 Console.WriteLine("x / z = " + x / z);
// Нәтиже 2.75 Console.WriteLine("x % y = " + x % y);
// Нәтиже 3 Console.WriteLine("1e-324 / 1e-324 = " + 1e-324 / 1e-324);
// Нәтиже NAN
}
}
}
| 14 | Электронды кестеде формулалар жазғанда кететін қателіктерді сараптаңыз |
Формула күтілген синтаксисті, аргументтерді немесе деректер түрлерін пайдаланбайтындықтан, қате пайда болады. Қате мәндерге #####, #DIV/0!(#ДЕЛ/0!), #N/A(#Н/Д), #NAME?(#ИМЯ), #NULL!(#ПУСТО!), #NUM!(#ЧИСЛО!), #REF!(ССЫЛКА!) және #VALUE!(#ЗНАЧ!) кіреді. Әрбір қате мәннің түрлі себептері болады және түрлі жолмен шешіледі.
1. Ошибка # # # # появляется, когда вводимое число не умещается в ячейке. В этом случае следует увеличить ширину столбца. Сандар ұяшыққа сыймағанда шығады, шешімі ұлғайту.
2. Сан нөлге (0) бөлінген кезде Microsoft Excel бағдарламасы #DIV/0!(#ДЕЛ/0!) қатесін көрсетеді. Бұл =5/0 сияқты қарапайым формуласын енгізген кезде немесе формула (мына суретте көрсетілгендей) 0 немесе бос мәні бар ұяшыққа сілтелінген кезде пайда болады.
Қатені түзету үшін келесі әрекеттердің бірін орындаңыз:
· Функциядағы немесе формуладағы бөлгіш нөлге тең еместігін немесе бос ұяшық еместігін тексеріңіз.
· Формуладағы ұяшыққа сілтемесін нөл мәні жоқ немесе бос емес мәні бар басқа ұяшыққа өзгертіңіз.
3. Ошибка #Н/Д обычно означает, что формула не находит запрашиваемое значение.Эта ошибка указывает на использование в формуле ссылки на пустую ячейку.Берілген мән табылмады деген мағына береді, ең дұрыс шешімі формуланы қайта қарап өрнек құрамынан сандардан бөгде заттарды жөндеу.
Лучшее решениеЧаще всего появление ошибки #Н/Д обусловлено тем, что формула не может найти значение, на которое ссылается функция ВПР, ГПР, ПРОСМОТР или ПОИСКПОЗ. Например, искомого значения нет в исходных данных.
Элемент не найден в исходных данныхВ данном случае в таблице подстановки нет элемента "Банан", поэтому функция ВПР возвращает ошибку #Н/Д.Решение. Убедитесь, что искомое значение есть в исходных данных, или используйте в формуле обработчикошибок, например функцию ЕСЛИОШИБКА. Например, формула =ЕСЛИОШИБКА(ФОРМУЛА();0) означает следующее:
· =ЕСЛИ(при вычислении формулы получается ошибка, то показать 0, в противном случае показать результат формулы)
4. Обычно ошибка #ИМЯ? возникает из-за опечатки в имени формулы. Формула аты қате кеткенде болады, шешімі формуланың атын түзеу). Рассмотрим пример:
ВАЖНО: Ошибка #ИМЯ? означает, что нужно исправить синтаксис, поэтому если вы видите ее в формуле, устраните ее. Не скрывайте ее с помощью функций обработки ошибок, например функции ЕСЛИОШИБКА.
Чтобы избежать опечаток в именах формулы, используйте мастер формул в Excel. Когда вы начинаете вводить имя формулы в ячейку или строку формул, появляется раскрывающийся список формул с похожим именем. После ввода имени формулы и открывающей скобки мастер формул отображает подсказку с синтаксисом.
5.Ошибка #ПУСТО! появляется, когда задано пересечение двух областей, которые в действительности не имеют общих ячеек. Чаще всего ошибка указывает, что допущена ошибка при вводе ссылок на диапазоны ячеек. Ұяшықтардың қиылысу адресі қате болған кезде болады, шешімі адресті формулада дұрыс енгізу.
6. В Excel эта ошибка возникает тогда, когда формула или функция содержит недопустимое числовое значение.Зачастую это происходит, если вы вводите числовое значение с использованием типа или формата данных, которые не поддерживаются в разделе аргументов формулы. Например, нельзя ввести значение $1,000 в формате валюты, так как знаки доллара используются как индикаторы абсолютной ссылки, а запятые — как разделители аргументов. Чтобы предотвратить появление ошибки #ЧИСЛО!, вводите значения в виде неформатированных чисел, например 1000. Енгізген саныңыз аргументпен немесе шартпен сәйкес келмегенде шығады, шешімі тек сан жазу. В Excel ошибка #ЧИСЛО! также может возникать, еслиРезультат формулы — число, слишком большое или слишком малое для отображения в Excel.
Чтобы исправить ошибку, измените формулу таким образом, чтобы результат ее вычисления находился в диапазоне от -1*10307 до 1*10307.
СОВЕТ: Если в Microsoft Excel включена проверка ошибок, нажмите кнопку 
рядом с ячейкой, в которой показана ошибка. Выберите пункт Показать этапы вычисления, если он отобразится, а затем выберите подходящее решение.
7, Ошибка #ССЫЛКА! указывает на то, что формула ссылается на недопустимую ячейку. Формулада қате адрес берілгенде шығады, шешімі бір ұяшық таңдап, екінші ұяшық арасын белгілеу қажет. Мыс, В2:Е2.Чаще всего это происходит потому, что формула ссылается на ячейки, которые были удалены или заменены другими данными. В следующем примере в столбце E используется формула =СУММ(B2;C2;D2).
Если удалить столбец B, C или D, произойдет ошибка #ССЫЛКА!. В этом случае мы удалим столбец C ("Продажи за 2007 г."), и формула теперь будет иметь вид =СУММ(B2;#ССЫЛКА!;C2). Если при использовании подобных явных ссылок на ячейки (то есть ссылок на отдельные ячейки через точку с запятой) удалить строку или столбец, на которые указывает ссылка, программе Excel не удастся исправить эту проблему и она вернет ошибку #ССЫЛКА!. Это главная причина, по которой использовать явные ссылки на ячейки в функциях не рекомендуется.
Решение
· Если вы случайно удалили строки или столбцы, вы можете немедленно нажать кнопку "Отменить" на панели быстрого доступа (или нажать клавиши CTRL+Z), чтобы восстановить их.
· Измените формулу так, чтобы она ссылалась на диапазон, а не на отдельные ячейки, например =СУММ(B2:D2). Теперь можно удалить любой столбец в диапазоне суммирования, и Excel автоматически скорректирует формулу. Чтобы вычислить сумму значений в строках, также можно использовать формулу =СУММ(B2:B5).
· 8. Ошибка #ЗНАЧ! появляется, когда в формуле используется недопустимый тип аргумента или операнда. Например, вместо числового или логического значения для оператора или функции введен текст. Формулада сәйкесінше аргумент орнына басқа мән енген кезде шығады, мыс. Сан орнына текст. 15. Салыстырмалы, аралас және абсолютті адрестерді мысал келтіре отырып түсірдіріңіз. Әрбір ұяшықтың өзіндік адресі бар. Егер ұяшыққа формула енгізілсе, онда оны содан кейін жылжытуға, көшіруге немесе ұяшықтар блогына таратуға болады. Формуланы кестедегі жаңа орынға ауыстырғанда формуладағы сілтемелер өзгермейді, ал бұрын формула тұрған ұяшық бос қалады. Көшіру кезінде формула кестедегі жаңа орынға ауысады, сілтемелер өзгереді, бірақ бұрын формула тұрған ұяшық өзгеріссіз қалады. Формулаларды көшіру кезінде ұяшықтар немесе сілтемелер адрестерінің өзгерістерін басқару қажеттілігі туындайды. Ол үшін ұяшықтар немесе сілтемелер адрестері символдарының алдына "$" символдары қойылады. Алдына "$" символы қойылмаған ұяшық адрестерінің атрибуттары ғана өзгереді. Егер ұяшық адрестерінің барлық атрибуттары алдына "$" символы қойылса, онда формуланы көшіру кезінде сілтеме өзгермейді. Егер сілтемеде "$" символы қолданылатын болса, онда ол абсолюттік, ал қолданылмаса салыстырмалы деп аталады. Абсолюттік адрестер формуланы көшіру кезінде өзгермейді, ал салыстырмалы адрестерде белгілі бір шамаға жылжу орын алады.‘’’Салыстырмалы адрестеу ‘’’(Относительная адресация; relative addressing) — Ассемблер тілінде пайдаланылатын жадтағы мәліметтерге адрестеу әдісі. Осы әдісте, командада көрсетілген сан белгілі бір регистрде, әдетте, программалық санауыш регистрінде орналасқан санға қосылады. Адрестеудің осындай типін пайдаланылатын бағыныңқы программаны программаның кез келген бөлігіне, оның еш нәрсесін алмастырмастан, ауыстырып қоюға болады. Абсолюттік адрестеуді пайдаланатын бағыныңқы программа орын ауыстыру кезінде абсолюттік адрестердің барлық мәндерін өзгертуі тиіс.Абсолюттік (нақты) адрестеу режімі (Режим абсолютной (реальной) адресации; real address mode) — виртуаль адрестерді түрлендіру құралдары ағытылған процессордың жұмыс режімі.Аралас адрестеу (Хеш-адресация;hash addressing) — орналастыру функциясын пайдаланып жазбаның кілті бойынша оның адресін анықтау тәсілі. 16. Компьютер архитектурасы. Есептеу машинасын ұйымдастыру. Фон Нейман принциптерін талдау. ДЕРБЕС КОМПЬЮТЕР АРХИТЕКТУРАСЫ (Архитектура персонального компыотера; personal computer architecture)- дербес компьютерді құрастырудың жалпы принципі; командалар жүйесі мен мәлімет сақтауды ұйымдастыру, басқа жерге ақпарат жөнелту, енгізу-шығару, басқару құрылгыларын, пайдаланылатын интерфейс құралдарын сипаттау жүйелерінен тұрады.«Компьютер архитектурасы» пәнінің мақсаты - есептеуіш техниканың қазіргі заманға сәйкес ақпараттарымен жабдықтарын пайдаланып жөндей алатын мамандар даярлау.Ол информатика пәнің, бағдарламалау, операциялық жүйе, мәліметтер қорын басқару жүйесін оқытуда негізгі база болып табылады. «Компыотер архитектурасы» курсынан алынған білім мен практикалық біліктілік ғылыми-жаратылыстану пәндерін оқуда сонымен қатар курстық және дипломдық жұмыстарды жазуда қолданылады.Есептеуіш техниканың даму тарихы Ең алғашқы пайда болған есептеу құралы есепшот болып табылады. Кейбір деректерге сүйенсек,есепшоттың жасы 2000-5000 жылдар шамасында, ал пайда болған жері ертедегі Қытай немесе ертедегі Египет, тіпті ежелгі Греция болуы да мүмкін. Бұл санау құралын гректер мен Батыс-Еуропалықтар «абак» деп, қытайлықтар «суан-пан», жапондықтар «серобян» деп атаған. Бұл құралмен есептеулер оның шұңғыл тақтада орналасқан тастарын жылжыту арқылы жүргізілген. Тастар піл сүйегінен, түрлі түсті шынылардан, қоладан жасалды. Осындай есепшоттар қайта өркендеу дәуіріне дейін пайдаланылып келді. Оның жетілдірілген түрі осы күнге дейін қолданылып келеді. XVII ғасырдың басында шотландиялық математик Джон Непер логарифм түсінігін енгізді және логарифм кестесін жариялады. Ал 1761 жылы ағылшын Д.Робертсон жүгіртпесі бар навигациялық есептеулер жүргізуге арналған логарифм сызғышын жасады. Мұндай құрал жасау идеясын 1660 жылдары Исаак Ньютон ұсынған болатын.Соңғы кезге дейін логарифм сызғыштары инженерлердің бірден-бір есептеуіш құралы болып келді, бірақ өткен ғасырдың екінші жартысында пайда болған электронды калькуляторлар оларды қолданудан ығыстырды. 1642 жылы француз математигі Блез Паскаль он тоғыз жасында дүние жүзінде бірінші рет қосу машинасы деген атпен белгілі, жетектер мен дөңгелектерден тұратын механикалық есептеу машинасын құрастырды. Паскальдың машинасында көпорынды сандарды қосу мүмкін болды. 1694 жылы атақты неміс математигі Лейбниц Паскальдың идеясын дамытып, өзінің механикалық есептеу машинасын – арифмометрді құрастырды. Дөңгелектің орнына мұнда цифрлар жазылған цилиндр қолданылды. Бұл құрал күрделі қосу мен алу есептеулерін жүргізумен қатар, сандарды бөлу, көбейту, тіпті квадрат түбірін табу амалдарын да орындайтын болды. Кейін арифмометр бірнеше рет жетілдірілді Бұл бағытта орыс өнертапқыштары П.Л.Чебышев пен В.Т.Однер көп еңбек етті. Арифмометр қазіргі қолданыста жүрген калькуляторлардың негізін салды. Арифмометр мен қарапайым калькулятор есептеу жұмыстарын механикаландыру құралдарының қызметін атқарады, бұларда есептеуде адамның өзі әрекеттер тізбегін анықтап басқарады. Есептеуіш техникалардың қарқындап дамуы XIX ғасырдан басталды. Есептеуіш техниканың дамуындағы келесі қадам алдын ала жасалған программа бойынша адамның қатысуынсыз есептеулерді орындайтын құрылғылар жасау болды.ХХ ғасырда электронды-есептеуіш машиналардың (ЭЕМ) пайда болуына байланысты есептеуіш техника бұрын болмаған жылдамдықпен қарыштап дамып, айналдырған 50 жылдың ішінде күрделі өзгерістерге ұшырады. Сондықтан электронды-есептеуіш машиналардың даму кезеңін белгілі бір кезеңдерге бөлу қалыптасқан. І кезең (1945-1955 жылдар) ХХ ғасырдың бірінші жартысы радиотехниканың қарыштап дамыған кезеңі болатын. Сол кездегі радиоқабылдағыштар электронды-вакуумды шамдармен жұмыс істейтін. Алғашқы электрондық-есептеуіш машиналарды құрастыру үшін осындай электронды-вакуумды шамдар қолданылды.Джон фон Нейман принципі бойынша ЭЕМ-ді ұйымдастыру принциптері төмендегідей.
· 1. Екілік кодтау принципі: Осы принцип бойынша ЭЕМ ондық жүйеде емес екілік жүйеде жұмыс істеуі қажет. Бұл принцип бойынша берілгендер және командалар екілік тізбектер түрінде беріледі.
· 2. Бағдарламалық басқару принципі: ЭЕМ-дегі барлық есептеулер бағдарлама түрінде берілуі қажет. Бағдарлама жазылу ретімен автоматты түрде орындалатын командалар жиынынан тұрады.
· 3. Жадының біртектілік принципі: Бұл принципке сәйкес берілгендер және командалар бір ғана жадыда сақталады.
· 4. Негізгі жадының адрестік принципі: Негізгі жады нөмірленген ұяшықтардан тұруы қажет. Фон Нейман ұсынған ЭЕМ құрылымы мынандай құрылғылардан тұруы қажет: 1. Жады.2. Басқару құрылғысы. 3. Арифметика-логикалық құрылғы.4. Ақпаратты енгізу-шығару құрылғылары.Компьютер құрылымы- функционалдық элементтердің және олардың арасындағы байланыстардың жиынтығы. Компьютер құрылымы негізгі 3 бөліктен тұрады:1. Орта бөлігі (микропроцессор және негізгі жады)2. Жүйелік шина3. Перифериялық құрылғылар Процессор – ақпаратты өңдейтін және компьютердің барлық құрылғыларының жұмысын басқаратын интегралдық схема. Процессор мынандай құрылғылардан тұрады:1. арифметика-логикалық құрылғы. 2. басқару құрылғысы. 3. Регистрлер. 4. кэш жады Процессордың негізгі сипаттамасы: • разрядтылығы – процессор өңдейтін максималды биттер саны (8-, 16-, 32-,64- разрядты) • Тактілік жиілігі-элементар әрекетті орындауға қажет уақыт өлшемі.
